Mai Mosul i Raqqa i Mariupol, O le Fasia o Tagata Lautele o se Solitulafono

Pomu fale i Mosul Fa'aaitalafu: Amnesty International

Saunia e Medea Benjamin ma Nicolas JS Davies, World BEYOND War, Aperila 12, 2022

Ua faateia tagata Amerika i le maliu ma le faatamaiaina o osofaiga a Rusia i Iukureini, ua faatumulia ai o tatou mata i fale pomu ma tino oti o taatitia i luga o le auala. Ae o le Iunaite Setete ma ana uo ua tauina taua i lea atunuu ma lea atunuu mo le tele o tausaga, vaneina le tele o faatafunaga i totonu o aai, taulaga ma nuu i se tulaga sili atu nai lo le mea ua faaleagaina ai Ukraine. 

E pei ona matou lata mai nei lipotia, o le US ma ana paaga ua paʻu i luga ole 337,000 pomu ma fana, poʻo 46 i le aso, i luga o le iva atunuu talu mai le 2001 naʻo. Na taʻu atu e le au ofisa sinia a le US Defense Intelligence Agency Newsweek e faapea o le muamua 24 aso o le pomu a Rusia i Iukureini e itiiti ifo le leaga nai lo le aso muamua o le pomu a Amerika i Iraq i le 2003.

O le osofaʻiga a le US e faasaga i le ISIS i Iraq ma Suria na osofaʻia na atunuu i luga o 120,000 pomu ma fana, o le pomu sili ona mamafa i soo se mea i le tele o tausaga. US military officers ta'u atu i le Amnesty International e faapea o le osofa'iga a Amerika i Raqqa i Suria o le osofa'iga aupito sili lea ona mamafa o fana talu mai le Taua a Vietnam. 

O Mosul i Iraq o le aai pito i tele lea na i ai le Iunaite Setete ma ana uo fa'aitiitia i lapisi i lena faʻasalalauga, faʻatasi ai ma le faitau aofaʻi muamua o le osofaʻiga o le 1.5 miliona. E tusa o le 138,000 fale na fa'aleagaina pe fa'aleagaina i pomu ma fana, ma o se lipoti a le Iraqi Kurdish intelligence na faitauina a itiiti mai 40,000 tagata lautele fasiotia

Raqqa, lea e 300,000 lona faitau aofaʻi, sa sili atu le fa'afefe. A UN su'esu'ega misiona lipotia mai e 70-80% o fale na faʻaumatia pe faʻaleagaina. 'au a Suria ma Kurdish i Raqqa lipotia faitau 4,118 fa'alapotopotoga lautele. O le tele o isi maliu o loʻo tumau pea e leʻi faitauina i lapisi o Mosul ma Raqqa. A aunoa ma ni su'esu'ega atoatoa o tagata maliliu, atonu tatou te le iloa po'o le a se vaega o le aofa'i o tagata maliliu o lo'o fa'atusalia e nei fuainumera.

Na folafola e le Pentagon e toe iloilo ana faiga faavae i luga o tagata na maliliu i le taimi o nei fasiotiga tagata, ma tofia le Rand Corporation e taitaia. se suʻesuʻega ua faaulutalaina, “Malamalama i le Faaleagaina o Tagata Lautele i Raqqa ma Ona Aafiaga mo Fete’ena’iga i le Lumanai,” lea ua faalauiloa faalauaitele. 

E tusa lava pe solomuli le lalolagi mai le vevesi mataʻutia i Iukureini, o le autu o le suʻesuʻega a Rand Corp o le a faʻaauau pea ona faia e le au a le US taua e aofia ai osofaʻiga mataʻutia o aai ma nofoaga e nonofo ai tagata, ma e tatau ona latou taumafai e malamalama pe faʻapefea ona latou faia. e aunoa ma le fasiotia o le toatele o tagata lautele.

O le suʻesuʻega e sili atu i le 100 itulau, ae e le oʻo lava i le faʻalavelave faʻalavelave, o le faʻalavelave mataʻutia ma le oti o aʻafiaga o le fanaina o auupega faʻalavelave i totonu o taulaga e pei o Mosul i Iraq, Raqqa i Suria, Mariupol i Iukureini, Sanaa i Yemen po o Kasa i Palesitina.  

O le atinaʻeina o "auupega saʻo" ua faʻamaonia le le mafai ona taofia nei fasiotiga tagata. O le Iunaite Setete na faʻaalia ana "pomu atamai" fou i le taimi o le First Gulf War i le 1990-1991. Ae o le mea moni na aofia ai naʻo le 7% o le 88,000 tone o pomu na pa'u i luga o Iraki, ma faʻaitiitia ai "se sosaiete sili ona faʻaogaina ma faʻainisinia" i "se malo aʻo leʻi faia pisinisi" e tusa ai ma se Su'esu'ega a UN

Nai lo le lolomiina o faʻamatalaga moni i luga o le saʻo o nei auupega, o loʻo tausia e le Pentagon se faʻasalalauga faʻasalalauga faʻapitoa e faʻaalia ai le lagona o latou 100% saʻo ma mafai ona taia se taulaiga e pei o se fale poʻo se fale mautotogi e aunoa ma le faʻaleagaina o tagata lautele i nofoaga lata ane. 

Ae ui i lea, i le taimi o le osofaʻiga a le US i Iraq i le 2003, o Rob Hewson, o le faatonu o se tusi talaaga fefaʻatauaʻiga o auupega o loʻo iloiloina le faʻatinoga o auupega faʻatautaia e le ea, na faʻatatauina e faapea. 20 i le 25% o auupega "saʻo" a Amerika na misia a latou sini. 

E tusa lava pe latou te taia le latou sini, o nei auupega e le faia e pei o auupega avanoa i se taaloga vitio. O pomu e masani ona faʻaaogaina i le US arsenal o 500 lb pomu, fa'atasi ai ma se moliaga fa'apapa e 89 kilokalama o le Tritonal. Ae faimai foi Fa'amatalaga saogalemu a UN, o le pa na o ia mai lena mea papa e 100% le oti e oo atu i le radius o le 10 mita, ma o le a malepe ai faamalama uma i totonu ole 100 mita. 

Na'o le aafiaga o le pa. O maliu ma manu'a mata'utia e mafua mai foi ile malepelepe o fale ma felelea'i masima ma otaota - sima, uamea, tioata, laupapa ma isi. 

E sa'o le ta pe afai e tu'u i totonu o se "fa'alavelave fa'ata'ali'oli'o," e masani lava e 10 mita fa'ata'amilo i le mea o lo'o tulimata'i. O lea la, i totonu o le taulaga, afai e te manatu i le "faʻalavelave faʻafuaseʻi," o le radius o le pa, o otaota felelei ma fale malepelepe, e oʻo lava i se taʻaloga e faʻatatauina o le "saʻo" e ono mafai ona fasiotia ma faʻaleagaina ai tagata lautele. 

Ua fa'ailoa mai e le au ofisa o Amerika se fa'aeseesega tau amio i le va o lenei fasiotiga tagata "le iloa" ma le "fasioti ma le loto i ai" o tagata lautele e tagata fa'atupu fa'alavelave. Ae o le tusitala talafaasolopito tuai o Howard Zinn na luitauina lenei eseesega i se tusi i le Times Niu Ioka i le 2007. Na ia tusia,

“O nei upu e faaseseina aua latou te manatu o se gaioiga a le o le 'mafaufau' pe 'le iloa.' E i ai se mea i le va, lea o le upu e 'le mafai ona alofia.' Afai e te auai i se gaioiga, e pei o le pomu i luga o le ea, lea e le mafai ai ona e iloa le eseesega i le va o le taua ma tagata lautele (e pei o se tagata muamua o le Air Force bombardier, o le a ou tautino atu i lena mea), o le oti o tagata lautele e le maalofia, e tusa lava pe le 'faʻamoemoeina.' 

Pe o le eseesega ea e ta'uleagaina ai oe i le amio? O faiga faatupu faalavelave a le tagata pomu pule i le ola ma faiga faatupu faalavelave o le osofa'iga i luga o le ea e tutusa lelei lava. O le faia o se isi faaupuga (e pei ona mafai e itu uma e tasi) o le tuuina atu lea o le tasi i le tulaga sili atu o le isi, ma fesoasoani e faaauau ai le matautia o o tatou taimi.”

E matua fefefe tagata Amerika pe a latou vaaia tagata lautele na fasiotia e le osofaʻiga a Rusia i Iukureini, ae e masani lava latou te le matua fefefe, ma e sili atu ona latou talia faʻamaoniga aloaia, pe a latou faʻalogo ua fasiotia tagata lautele e le US poʻo auupega Amerika i Iraq, Suria, Yemen po o Kasa. O le au faʻasalalauga faʻasalalau i Sisifo o loʻo i ai se sao taua i lenei mea, e ala i le faʻaali mai ia i matou o tino oti i Iukureini ma le tagi a latou pele, ae puipuia i matou mai ata faʻalavelave tutusa o tagata na fasiotia e le US poʻo vaegaʻau.

A'o fa'atonuina e ta'ita'i papalagi ia Lusia e tali atu mo solitulafono tau taua, ae latou te le'i fa'atupuina se tagi e molia ai tagata ofisa o Amerika. Ae i le taimi o le militeri a Amerika i Iraq, o le Komiti Faavaomalo o le Koluse Mumu (ICRC) ma le UN Assistance Mission to Iraq (UNAMI) fa'amaumauina soliga faifai pea ma fa'asologa o Feagaiga i Sineva e 'au a le US, e aofia ai ma le 1949 Fa'atulafonoina o Sineva e puipuia ai tagata lautele mai a'afiaga o taua ma galuega a le militeri.

O le Komiti Faʻavaomalo o le Koluse Mumu (ICRC) ma vaega o aia tatau a tagata fa'amaumauina faiga fa'aleaga ma sauaga o pagota i Iraq ma Afghanistan, e aofia ai ma mataupu na fa'asaunoa ai e fitafita a Amerika pagota e o'o i le oti. 

E ui lava na fa'amaonia e le au ofisa o Amerika le sauaina e o'o lava i le House White, e leai se tagata ofisa i luga aʻe o le tulaga maualuga na molia mo se maliu faʻasauā i Afghanistan poʻo Iraq. O le faasalaga pito sili ona mamafa na tuuina atu mo le sauaina o se pagota seia oo i le oti, o se faasalaga e lima masina i le falepuipui, e ui o se solitulafono mamafa lea i lalo o le US. Tulafono o Soligatulafono o Taua.  

I se 2007 lipoti o aia tatau a tagata soifua lea na faamatalaina ai le salalau atu o le fasiotia o tagata lautele e le US occupation forces, UNAMI na tusia, "O tulafono faʻale-aganuʻu faavaomalo e manaʻomia ai, i le tele e mafai ai, o sini a le militeri e le tatau ona tuʻuina i totonu o nofoaga e toʻatele tagata lautele. O le iai o tagata tau taʻitoʻatasi i totonu o le toʻatele o tagata lautele e le suia ai uiga faʻasalalau o se eria." 

O le lipoti na manaʻomia "ia faʻamaonia uma tuuaiga o fasiotiga tagata e le tusa ai ma le tulafono ia suʻesuʻeina maeʻaeʻa, vave ma le le faʻaituau, ma faia se gaioiga talafeagai e faasaga i tagata militeli na maua na latou faʻaaogaina le malosi tele pe faʻatauvaʻa."

Nai lo le suʻesuʻeina, ua faʻamalosi e le US ona ufiufi ana solitulafono tau taua. Ose mala faataitaiga o le fasiotiga tagata i le 2019 i le taulaga o Suria o Baghuz, lea na pa'u ai e se vaega faapitoa a le militeri a Amerika ni pomu tetele i luga o se vaega o le tele o tamaitai ma tamaiti, ma fasiotia ai le tusa ma le 70. E le gata ina le mafai e le militeri ona faailoa atu le osofaʻiga leaga ae na oʻo lava i le osofaʻia o le nofoaga o le pa. e ufiufi ai. Na'o le mae'a a Times Niu Ioka fa'aaligaé tausaga mulimuli ane na ioeina ai e le militeri na tupu le osofaiga.  

O se mea uiga ese le faalogo atu ia Peresitene Biden o valaau ia Peresitene Putin e feagai ma se faamasinoga tau solitulafono, pe a ufiufi e le Iunaite Setete ana lava solitulafono, ua le mafai ona faamasinoina ana lava ofisa sinia mo solitulafono o taua ma teena pea le pulega a le International Criminal Court. (ICC). I le 2020, na alu ai Donald Trump e tuʻuina atu faʻasalaga a le US i luga o le au loia sili ona sinia a le ICC mo le suʻesuʻeina o solitulafono tau Amerika i Afghanistan.

O le suʻesuʻega a Rand o loʻo taʻua pea o 'au a Amerika o loʻo i ai "se tautinoga loloto i le tulafono o taua." Ae o le faʻaumatia o Mosul, Raqqa ma isi taulaga ma le tala faasolopito o le US faʻatauvaʻa mo le UN Charter, o Geneva Conventions ma faamasinoga faʻavaomalo o loʻo taʻu mai ai se tala e matua ese lava.

Matou te ioe i le faaiuga a le lipoti a Rand e faapea, "O le vaivai o aʻoaʻoga faʻalapotopotoga a le DoD mo faʻafitauli faʻaleagaina lautele o lona uiga o lesona ua mavae na le amanaiaina, faʻateleina ai lamatiaga i tagata lautele i Raqqa." Ae ui i lea, matou te fesiligia le le mafai ona iloa e le suʻesuʻega o le tele o feteʻenaʻiga mataʻutia o loʻo ia tusia o ni taunuuga o le natura solitulafono o lenei gaioiga atoa, i lalo o le Feagaiga Lona Fa a Sineva ma tulafono o taua. 

Matou te teena le manatu atoa o lenei suʻesuʻega, e tatau ona faʻaauau pea ona faia e le au a le US ni osofaʻiga i le taulaga e mautinoa na fasiotia ai le faitau afe o tagata lautele, ma o lea e tatau ai ona aʻoaʻoina mai lenei mea na tupu ina ia latou fasiotia ma faʻaleagaina ni nai tagata lautele i le isi taimi latou te faʻaumatia ai se aai e pei o Raqqa. po o Mosul.

O le mea moni mataga i tua atu o nei fasiotiga tagata a Amerika o le le faʻasalaina o fitafita sinia a le US ma tagata ofisa lautele na fiafia i solitulafono o taua ua mavae na faʻamalosia ai i latou e talitonu e mafai ona latou sosola ese mai le pomuina o aai i Iraq ma Suria e faʻaumatia, ma mautinoa le fasiotia o le fiasefulu afe o tagata lautele. 

E oo mai i le taimi nei ua faamaonia le saʻo, ae o le inoino a Amerika i tulafono faava o malo ma le toilalo o tagata lautele o le lalolagi e taofia le Iunaite Setete e tali atu ua faaleagaina ai le "tulafono faavae" o tulafono faava o malo lea e fai mai taʻitaʻi Amerika ma Sisifo e faapelepele i ai. 

A o matou valaau faanatinati mo se taofiga, mo le filemu ma le tali atu mo solitulafono tau taua i Iukureini, e tatau ona tatou fai atu "E le toe faia!" i le osofaʻia o aai ma nofoaga lautele, pe oi latou i Suria, Iukureini, Yemen, Iran poʻo se isi mea, ma pe o le osofaʻiga o Rusia, Amerika, Isaraelu poʻo Saudi Arabia.

Ma e le tatau ona galo ia i tatou o le solitulafono sili o taua o le taua lava ia, o le solitulafono o le osofaʻiga, aua, e pei ona taʻua e faamasino i Nuremberg, "o loʻo i totonu ia te ia lava le faʻatupuina o le leaga o le atoaga." E faigofie ona tusi lima i isi, ae tatou te le taofia le taua seiloga tatou te faamalosia o tatou lava taitai e ola e tusa ai ma le mataupu faavae. sipela i fafo e le Faamasino o le Faamasinoga Maualuga ma le loia a Nuremberg Robert Jackson:

"Afai o nisi o gaioiga e solia ai feagaiga o ni solitulafono, o ni solitulafono pe faia e le Iunaite Setete pe faia foi e Siamani, ma matou te le o sauni e tuʻuina atu se tulafono o amioga solitulafono faasaga i isi lea matou te le naunau e faʻaaogaina. faasaga ia i matou.”

Medai Benjamin o le faavae o CODEPINK mo le Filemu, ma le tusitala o ni tusi, e aofia ai I Totonu o Iran: O le Talafaasolopito Faʻasolopito ma le Faʻapolokiki o le Islamic Republic of Iran

Nicolas JS Davies o se tusitala tutoʻatasi, o se tagata suʻesuʻe ma CODEPINK ma le tusitala o le Toto i o Tatou Lima: O le osofaʻiga a Amerika ma le Faʻafanoga o Iraq.

Tali 2

  1. O le isi tala e sili ona au'ili'ili ma mata'utia e uiga i le fa'a'ole'ole papalagi ma le vaapiapi tauaso o lo'o fa'aalia e lo tatou malo iinei i Aotearoa/NZ e tusa ai ma le fa'atonuga a le kalapu a le US "5 Eyes".

  2. O se tala lelei ma sili ona moni i se mataupu lavelave. I le vaai atu i le faafaigofie ma le pepelo lipoti i le itu i sisifo o le aufaasālalau autu, o lenei tusiga e faia ai se sao taua i se malamalama sili atu e le gata i le feteenaiga a Ukraine. Na faatoa ou iloaina lenei tusiga ina ua tuufaatasia se dossier i le tulaga i Ukraine. O le faila o se vaega o laʻu upega tafaʻilagi i faiga faʻavae solitulafono a Amerika ma Suria.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana