Faʻataʻituina o Tatou lava Niga & Faʻaigoaina a Tatou Vaapa: O Le Taimi e Toto ai mai Taua Faʻasalaga

Saunia e Greta Zarro, Ianuari 29, 2020

Naʻo le tasi le masina i le sefulu tausaga fou, tatou te feagai ai ma se faʻalavelave faʻaleagaina o le apocalypse faanatinati. O le fasioti tagata a le malo a Amerika e uiga i le Soleimani o le Iran Tele i le aso 3 o Ianuari, na faateleina ai le taufaamatau moni o se isi taua i fafo i Sasaʻe Tutotonu. I le aso 23 o Ianuari, o le Bulletin of the Atomic Scientists e tusa ai ma le toe faatulagaina o le Doomsday Clock i le 100 minute puupuu i le vaeluaga o le po, apocalypse. 

Ua taʻuina mai ia i matou o taua e lelei tele e puipuia ai i matou mai "tagata faatupu faalavelave" ae o le toe faafoi atu i le US $ 1 trillion i le tausaga o le teuina o "tupe faaalu" e le faigofie mai le 2001-2014, pe a osofaia faiga faatupu faalavelave. E tusa ai ma le Faʻamaumauga o Faʻaʻatu Faiga Faʻamataʻu, o faiga faatupu faalavelave na matuai faateleina lava i le taimi o le "taua i le mataʻu," a itiiti mai seia oo i le 2014, ua iu lava ina legese i le taimi nei i le numera o oti ae ua faateleina le faatupulaia o le numera o atunuu o loo mafatia i le fefe. E le mafaitaulia le au tusitala, o le aufailautusi a le feterale, ma le au ofisa o le militeli ua fautuaina e faapea o taumafaiga a le militeri Amerika, e aofia ai le polokalama a le alii, atonu e mafua ai le faateleina o le malosi o tagata faatupu faalavelave ma le faatupuina o le tele o faiga sauā nai lo le puipuia. Na faʻaalia e le au suʻesuʻe Erica Chenoweth ma Maria Stephan, le fuainumera fuainumera e faapea, mai le 1900 i le 2006, o le teteʻe faʻaalia e faalua ona faamanuiaina e pei o le faʻaauupegaina o auupega ma na mafua ai le faʻamalosia o malokalasi ma le itiiti ifo o le avanoa e toe liliu atu ai i le faʻalavelave faʻavaomalo ma faʻavaomalo. O le taua e le sili atu ona saogalemu i tatou; o loʻo matou faʻaleagaina i matou lava e ala i le totogiina o le lafoga a le tagata fai lafoga i tau mamao mamao, o loʻo faʻalavelave ai, manua, ma fasiotia ai ē pele ia i matou, faʻatasi ai ma le fia miliona o tagata e le o taʻua igoa i fafo.

I le taimi nei, o loʻo matou faʻanoanoaina o matou lava ofagafu. O le militeli Amerika o se tasi o le pito sili ona maualuga o palota sili ona maualuga o vaitafe US. O le faʻaaogaina e le militeli o soʻo se "kemikolo e faʻavavau," pei o le PFOS ma le PFOA, ua faaleagaina ai le eleele i le faitau selau o nuʻu e lata i le US military base i le fale ma fafo atu. Matou te faalogo e uiga i mea leaga oona e pei o Flint, Michigan, ae e itiiti lava se tala e uiga i le tulaga o le soifua maloloina o le lautele i totonu o le militeli lautele o le US ua sili atu i le 1,000 fale ma fale e 800 nofoaga mai fafo. O nei mea oona ma e mafai ona maua ai le gasegase PFOS ma le PFOA, o loʻo faʻaaoga i fulufulu afi o le militeli, o loʻo iai ni faʻamaoniaga o le soifua maloloina, e pei o le thyroid, faʻamaʻaloga o fanau, le faʻatupulaia o atinaʻe, ma le leai o se fanau. E le gata i lenei faafitauli o le vai, e pei o le lalolagi sili ona tele na te faaaogaina le suauu, o le militeli Amerika o le sili ona saofaga i le gaosiga o le kesi i le lalolagi. Le eleelea o le militarism. 

A o matou inuina o matou vai, matou te faʻafefe foi a matou paʻu. Tolu sefulu miliona tagata Amerika e leai se inisiua soifua maloloina. E afa miliona miliona tagata Amerika o momoe i luga o auala i po uma. Tasi o le fanau e toaono e nonofo i fale e leai ni meaai. E fasefululima miliona tagata Amelika o loʻo mamafa i le sili atu ma le $ 1.6 piliona o aitalafu a le tamaititi aoga nonogatupe. Ae matou te lagolagoina se paketi taua e pei o le isi fitu o paketi o le militeri e faʻaopoopo pe a matou faʻaaogaina le US militeli fuainumera. Afai tatou te faʻaaogaina faʻamatalaga moni e aofia ai le faʻaaogaina o tupe a le militeri e le o le Pentagon (faʻataʻitaʻiga, auupega faanatinati, lea e totogi mai fafo mai le Matagaluega o Tupe Malosi), tatou te iloa o le moni lea US budget militeri e sili atu nai lo le faʻaluaina o le Pentagon aloaia paketi. O le mea lea, o le US e faʻaaluina le sili atu i lana militeli nai lo isi vaega uma o le lalolagi. 

O loʻo tauivi lo tatou atunuʻu. E masani ona tatou faʻalogo i le taimi o le tuuga a le peresetene o le 2020, pe mai le temokalasi poʻo le Trump, o le tele o sui tauva ua toe foʻi mai i talanoaga e uiga i le manaʻoga e faʻaleleia la tatou faiga malepelepe ma le piʻopiʻo, e ui o le mea moni o a latou auala i suiga o faiga e eseese lautele. Ioe, ua i ai se mea ua tamoʻe mai i se atunuʻu ma e foliga mai e le uma le trillion mo se militeli e leʻi suʻesuʻeina lava, ae utiuti punaoa mo isi mea uma.

O fea tatou te o ai mai iinei? Numera tasi, e mafai ona tatou tolopoina la tatou lagolago mo le le faʻaaogaina o tupe faʻaalu a le militeri. At World BEYOND War, o matou faʻatulagaina faʻaaogaina o faʻasologa i le salafa o le lalolagi e tuʻuina atu ai i tagata meafaigaluega e faʻasaʻo ai a latou tupe litaea litaea, faaeega a le iunivesite a la latou aʻoga, tupe a penisini a le latou aai, ma isi, mai auupega ma taua. O le faʻaaogaina o le auala o le faʻaaogaina o le faiga e ala i le fai mai o le a tatou le faʻatupeina ni tau e le muta faʻatasi ma a tatou mea totino pe faʻatapulaʻa. Na matou taʻitaʻia le taulau manuia e fafagu ai Charlottesville mai auupega i le tausaga talu ai. O lou aai lata ane? 

 

Greta Zarro o le Pule Faatonusili o World BEYOND War, ma o loʻo faʻauluina e Filemu.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana