Europa e tatau ona tetee i le pu

Flag o le Europa Union

Saunia e Jeffrey Sachs, Aukuso 20, 2019

mai Tikkun

Ma Donald Trump ua tatau ona toe asiasi i Europa mo le fonotaga a le G7 i le faaiuga o lenei masina, ua leai ni filifiliga a taʻitaʻi o Europa mo le feutanaiga ma le peresetene o Amerika. Sa latou taumafai e faʻamalosi ia te ia, faatauanau ia te ia, le amanaʻiaina o ia, pe malilie e feeseeseai ma ia. Ae o le Trump's malevolence e leai se taua. Pau lava le filifiliga, o le tetee lea ia te ia.

O le mataupu pito sili ona vave o le fefaatauaiga a Europa ma Iran. E leʻo se mea laititi lenei. O se taua e le gafatia e Europa ona faiaʻina.

E mafai e le pu ona faʻaoʻo ni manuʻa tele e aunoa ma le taofiofia, ma o loʻo ia faia nei e ala i mea tau tamaoaiga ma faʻamataʻu i gaioiga a le militeri. Na ia talosagaina malosiaga faʻafuaseʻi tau tamaoaiga ma tulaga tau tupe e faʻamoemoe e tuleia Iran ma Venesuela i le tamaoaiga pau. O loʻo ia taumafai e faʻagesegese pe taofi le tuputupu aʻe o Saina ile tapunia o maketi a Amerika i oloa auina atu i fafo a Saina, faʻatapulaʻaina le faʻatauina atu o US tekonolosi i kamupani Saina, ma folafolaina Saina o se tupe manipulator.

E taua le taʻua o gaioiga nei, o a latou filifiliga: o filifiliga a le tagata lava ia, e leʻo le faʻaiʻuga o gaioiga faʻatulafono poʻo le faʻaiuga o soʻo se iloiloga a tagata lautele. O le mea e mataʻina ai, 230 tausaga talu ona faʻavae lona faʻavae, ua pagatia le Iunaite Setete mai le tasi-tagata pule. Ua aveʻese e le pu lana pulega o soʻo se tagata tutoʻatasi, pei o le failautusi muamua, litaea General James Mattis, ma nai Republicans a le malo na muimui i se upu faasaga i le latou taʻitaʻi.

O le pu e masani ona taʻua sese o se tagata polokiki taufaavalea e fai togafiti mo le malosi o le tagata lava ia ma mea tautupe. Ae o le tulaga e sili atu matautia. O le pu e le mautonu le mafaufau: megalomaniacal, paranoid, ma psychopathic. E le o le igoa-valaʻau. Trump's tulaga faalemafaufau tuua ia le mafai ona tausi lana upu, pulea ona itagofie, ma taofiofi ana gaioiga. E tatau ona tetee, aua le faʻamalieina.

Tusa lava pe o le Trump e solomuli i lalo, o lona ita ita. Ina ua feiloaʻi ma le Peresetene o Saina Xi Jinping i le tumutumu o le G20 ia Iuni, na folafola e le Trump le faʻamalieina o lana "taua fefaʻatauaiga" ma Saina. I ni nai vaiaso mulimuli ane, na ia faalauiloa ai le faasologa fou o tau. O le pu e le mafai ona ia mulimuli i ana lava upu, e ui lava i le tetee a ana lava faufautua. Talu ai nei lava, o le aafia ai i maketi o le lalolagi ua faamalosia ai o ia e solomuli mo se taimi le tumau. Ae o lana osofaʻiga ia Saina o le a faʻaauau; ma ana gaioiga le mafaufau vis-a-vis lena atunuu o le a sili atu ona taufaamatau le tamaoaiga o Europa ma le saogalemu.

O loʻo taumafai malosi le pu e gagau soʻo se atunuʻu e musu e ifo i ana faʻatonuga. O tagata Amerika e le faʻamaualuga ma fealofani, ae o nisi o faufautua a Trump e mautinoa lava. National Security Adviser John Bolton ma le failautusi o le setete o Mike Pompeo, mo se faʻataʻitaʻiga, o loʻo faʻaalia ai le tulaga ese o le faʻamaualuluga i le lalolagi, faʻateleina e talitonuga faʻalelotu i le tulaga o Pompeo.

Na asiasi talu ai nei Bolton i Lonetona e faamalosiau i le palemia fou a Peretania, o Boris Johnson, i lona naunautaiga e tuua le Europa Iuni ma pe leai foi se feagaiga Brexit. Trump ma Bolton e le avatua sina faʻamatalaga e uiga i Peretania, ae latou te matua faʻamoemoe o le EU ua le manuia. Soʻo se fili o le Iuni - pei o Johnson, Italia Matteo Salvini, ma le Palemia Hanikeri Viktor Orbán - o le mea lea o se uo a Trump, Bolton, ma Pompeo.

O le naunautaiga foi o le Trump e soloia le pulega a Iran, ma oomi foi i lagona tetee faasaga ia Iran na amata mai i le 1979 Revolution a Iran ma le manatuaina pea o manatu o tagata lautele i Amerika i Amerika na ave faapagota i Tehran. O lona animus e mafua mai i taʻitaʻi Isaraelu ma Saudi taʻitaʻi, oe le fiafia i taʻitaʻi o Iran mo a latou lava mafuaʻaga. Ae o ia foi e sili ona patino mo le Trump, o ia lea o le teʻena ai e taʻitaʻi o Iran le taliaina o ana manaʻoga o le mafuaaga lava lea e taumafai ai e aveʻese i latou.

Ua iloa e papalagi le iʻuga o Amerika naivete i Sasaʻe tutotonu. O le tulaga femalagaaʻi i Europa na mafua ai muamua ma taua e US-taʻitaʻi taua o filifiliga i le itulagi: George W. Bush o taua faasaga i Afghanistan ma Iraq, ma Barack Obama o taua faasaga i Libya ma Syria. O le US sa vave galue i na taimi, ma Europa totogi le tau (e ui i lea, ioe, tagata o Sasaʻe Tutotonu totogiina sili maualuga).

Lenei o le taua a le Trump i le tamaoaiga ma Iran ua taufaamataʻu i se sili atu tele feteʻenaʻiga. I luma o mata o le lalolagi, o loʻo ia taumafai e titina le tamaoaiga o Iran e ala i le tipi ese o ana tupe-fesuiaʻi tupe maua e ala i faʻasalaga i luga o soʻo se kamupani, US poʻo seisi mea, o loʻo fai pisinisi ma le atunuʻu. O ia faasalaga e tutusa ma taua, i le soliga o le Malo Aufaatasi Faavae. Ma, talu ai latou te faʻatatau saʻo i le faitau aofaʻi o tagata lautele, latou fausiaina, pe o le mea sili tatau tatau ona avea, o se solitulafono faʻasaga i tagata soifua. (O le pu o loʻo tuliloaina lava le tutusa taʻiala faasaga i le malo o Venezuelan ma tagata.)

O Europa na tetee pea lava pea i faasalaga a le US, e le gata i le itu tasi, e ese mai fafo, ma e feteenai ma le saogalemu o Europa, ae o loo manino foi i le le usitaia o le 2015 faanatinati maliega ma Iran, lea sa lagolagoina ma le autasi e le UN Security Council. Ae o taitai Europa ua fefefe e luʻi tuusao i latou.

Latou le tatau ona. E mafai e Europa ona faafeagai ma le taufaamataʻu o le US extraterritorial faasalaga i le faiga paaga ma Saina, Initia, ma Lusia. Fefaʻatauaiga ma Iran e mafai ona faigofie ona taʻutaʻu i Euro, renminbi, rupees, ma rubles, aloese mai faletupe a Amerika. Suauu-mo-oloa fefaatauaiga mafai ona ausia e ala i le euro-kilia auala e pei o INSTEX.

O le mea moni, o faʻasalaga mai fafo a le US e le o se taufaamataʻu talitonuina mo se taimi umi. Afai o le US e faʻatinoina ia mea mai le tele o totoe o le lalolagi, o le faʻaleagaina o le US tamaoaiga, o le tala, o le maketi o oloa, ma le taʻitaʻi a le US o le a le toe faʻaleleia. O le taufaamataʻu o faʻasalaga e ono tumau ai na o lena - o se taufaʻafefe. Tusa lava pe o le a agaʻi le US e faʻamalosia tulafono i pisinisi a Europa, o le EU, Saina, Initia, ma Lusia e mafai ona luʻiina i latou i le UN Security Council, lea o le a teteʻe ai i tulafono a Amerika i se lautele lautele. Afai o le US o le a veto se Security Council iugafono teteʻe i faʻasalaga, o le atoa UN Fono Aoao Fono Aoao mafai ona aveina le mataupu i lalo o le "Tuufaatasia mo le Filemu" taualumaga. O le toʻatele o atunuʻu o Malo Aufaatasi 193 o le a taʻutinoina le faʻasea o le talosaga a le extraterritorial.

O taʻitaʻi a Europa o le a lamatia le Europa ma le lalolagi atoa e ala i le taliaina o le leo o Trump ma taufaamataʻu vis-a-vis Iran, Venesuela, Saina ma isi. E tatau ona latou iloaina o le toʻatele o tagata Amelika o loʻo teteʻe foʻi i le amio le taupulea a Trump ma amioga faʻalemafaufau, lea na faʻatamaia ai le sosolo o osofaʻiga tele ma isi itagia solitulafono i le US. I le teteʻe atu i le Toto ma puipuia le tulafono faʻavaomalo o tulafono, e aofia ai tulafono faʻavae faʻavaomalo faʻavaomalo, Europa ma Amerika faʻatasi e mafai ona faʻamalosia le lalolagi filemu ma transatlantic amity mo augatupulaga a sau.

 

Jeffrey Sachs o se Amerika economist, lautele faiga faʻataʻitaʻi auiliili ma sa avea muamua faatonu o The Earth Institute i le Iunivesite o Columbia, lea na ia umia le igoa o le Iunivesite Polofesa.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana