Saunia e Bruce Gagnon, Tesema 15, 2020
mai Lalolagi Lautele Faʻasaga i Auupega & Malosiaga Nuclear I le Avanoa
O Elon Musk, ma lana kamupani Space X, ua i ai le latou fuafuaga e faʻatonutonu Mars. Latou te mananaʻo e 'Terraform' le efuefu mumu paneta e faia ia lanumeamata ma ola e pei o lo tatou Tina Lalolagi.
O le taimi muamua ou te manatuaina faʻalogo e uiga i Terraforming Mars o tausaga ua mavae a o faia se tautalaga tafafao i le itu i Saute o Kalefonia. Sa ou pikiina i luga se kopi o le LA Times ma faitau se tala e uiga i le Mars Society o loʻo i ai miti o le siitia o a tatou tagata soifua i lenei lalolagi mamao. O le tusitusiga na taʻua Sosaiete a Mars O Peresitene Robert Zubrin (o le Lockheed Martin executive) o le na taʻua le Lalolagi "o se paneta pala, oti, manogi leaga" ma faia le mataupu mo le suiga o Mars.
Mafaufau i le tau. Aisea e le tatau ai ona faʻaalu tupe e faʻamalolo ai lo tatou fale ola lauolaola, matagofie ma lanu? Ae faʻapefea le mafaufau lelei i mafaufauga o tagata e filifili ai e tatau ona suia seisi paneta mo le tatou 'faʻaaogaina'? Ae faʻapefea tulafono faʻatatau e pei o le UN's Outer Space Treaty e faʻasaina na ituaiga o pulega faʻamaualuga?
Ua vave ona ou manatua le ata a le TV Star Trek 'Prime Directive'. O le Palemia Faʻatonuga, e faʻaigoa foʻi ia Starfleet General Order 1, o le Non-Interference Directive, o le faʻatinoina lea o se tasi o mataupu taua a le Starfleet: o le le aʻafia o isi tu ma aganuʻu.
I nisi upu 'Aua le afaina'.
Ae o Elon Musk e manaʻo e faia se mea leaga ia Mars ma soʻo se elemeni ola e ono i ai iina.
I se tusitusiga ua lafoina nei i luga CounterPunch, na tusia e le polofesa o le tusitala, Karl Grossman:
Na taʻua e Elon Musk, o le na faavaeina ma o le pule foi o le Space X, le faapapaina o pomu faaniukilia i Mars, e pei ona ia taua, "suia e avea ma paneta e pei o le Lalolagi." E pei ona faamatala e le Business Insider, Musk “ua manumalo i le manatu o le faalauiloaina o meatau faaniukilia i luga atu o pou o Mars talu mai le 2015. Na ia talitonu o le a fesoasoani fesoasoani i le mafanafana o le paneta ma faia ia sili atu talimalo mo le ola o tagata.”
As avanoa.com fai mai: "O nei osofaʻiga o le a faʻaleagaina ai se vaega tele o aisa aisa o Mars, ma faʻasaʻolotoina ai lava ausa vai ma le karaponi taiokisone — o kasa ola tele uma e lua - e faʻamafanafanaina ai le paneta, e alu le manatu."
Na fuafuaina e ono sili atu ma le 10,000 pomu faaniukilia e faatino ai le fuafuaga a Musk. O le paina o pomu faaniukilia o le a mafua ai Mars radioactive. O pomu faaniukilia o le a aveina atu i Mars i luga o le fua o le 1,000 Starships e musk Musk e fausia-pei o le tasi na feula i lenei [vaiaso] ua tuanaʻi.
SpaceX o loʻo faʻatau atu mitiafu teuteuina i upu "Nuke Mars."
O le feagaiga taua a Malo Aufaatasi e faatatau i nei fesili, o le Feagaiga i Mataupu Faavae o loʻo puleaina galuega a le Setete i le suʻesuʻeina ma le faʻaaogaina o Atunuʻu i fafo atu, e aofia ai le Moon ma isi selesitila tino, pe naʻo le "Outer Space Treaty." Na faʻamaonia i le 1967, tele lava faʻavae i luga o se seti o faʻavae mataupu faʻavae na taliaina e le potopotoga lautele i le 1962.
le feagaiga e tele ona manatu taua i ai. O nisi o mea taua o:
- E avanoa le avanoa mo atunuʻu uma e suʻesuʻe ai, ma e le mafai ona faia ni tagi. O gaioiga avanoa e tatau ona faia mo le manuia o atunuʻu uma ma tagata. (O lea, e leai se tasi e ana le masina poʻo isi paneta tino.)
- O auupega faaniukilia ma isi meatau o le faatafunaga tele e le faʻatagaina i le lalolagi liʻo, i luga o tino selesitila poʻo isi nofoaga i fafo atu o le vanimonimo. (I se isi faaupuga, filemu o le pau taliaina le faʻaaogaina o fafo-avanoa nofoaga).
- Taʻitasi malo (setete) e tali atu mo soʻo se faʻaletonu o latou avanoa mea mafuaʻaga. O tagata taʻitoʻatasi foi e nafa ma galuega uma a le malo ma malo e faia e o latou tagatanuu. O nei setete e tatau foi ona "aloese mai faʻaleagaina leaga" ona o avanoa avanoa.
E oʻo foʻi i le NASA, ua tele tausaga o lafo ana suʻesuʻega i Mars, na ia taʻua foi e le mafai le Terraforming Mars. (E manaʻo tele le NASA ile faʻagaioina o maina i luga ole lalolagi mumu.) La latou 'upega tafaʻilagi setete:
Saienisi tusitala tusitala ua leva ona faʻaalia terraforming, o le gaioiga o le fausiaina o se lalolagi-pei poʻo se siosiomaga siosiomaga i luga o se isi paneta, ia latou tala. Saienitisi latou lava na fautuaina terraforming ina ia mafai ai le umi-taimi nofoia o Mars. O se tali masani i vaega uma e lua o le faʻasaʻolotoina o kesi karaponi carbon o loʻo taofia i le vaega o Martian e faʻapupula ai le ea ma avea o se palanikete e faʻamafanafana ai le paneta.
Peitaʻi, e le lava le taofi e Mars i le kaponi dioxide e mafai ona toe tuʻuina i le ea e faʻamafanafana ai Mars, e tusa ai ma se suʻesuʻega fou na lagolagoina e le NASA. O le suia o le siʻosiʻomaga martian siosiomaga i se nofoaga vaʻaia mafai ona suʻesuʻe e aunoa ma le ola lagolago e le mafai e aunoa ma tekonolosi sili atu i aso nei gafatia.
Ile iʻuga o le valaau a Musk i le 'Faʻaaogaina' ma le 'Nuke' Mars e faigofie ona faʻamatalaina o se 'American exceptionalism' masani. Ma maualuga le faʻamaualuga. O ona faanaunauga e mega-terrestrial ma e foliga mai e le malamalama i le mataʻutia o ona aitia (pei o le lafoa o 10,000 nukes i Mars) moni ia i tatou o loo taumafai pea e ola i le Lalolagi ma i soo se tasi o le a lava valea e saili atu i Mars pe a uma na. ua i ai se togafiti valea.
Ua oʻo i le taimi mo tagata matutua i totonu o le potu e nonofo i fafo-o le-faʻatonutonu ma faʻaleaga tamaititi i lalo ma taʻu atu ia te ia e le ana le atulaulau. Leai, Elon, o le a le avea oe ma aliʻi o Mars.
O se tasi Tali
Afai o le Lalolagi e moni "o se pala, oti, manogi leaga paneta", e faʻafetai i tagata pei o Elon Musk. O le a ia faia le mea lava lea e tasi ia Mars, ma o le a matua faʻateleina le faʻaleagaina o le Lalolagi i le gaioiga.
Pei a fai mai le muagagana "ia faʻatulaga muamua lou lava fale". Afai e le mafai e Musk ona aumaia ni fofo e foia ai faʻafitauli o le lalolagi, e matua le tatau ona faʻatagaina o ia e faʻanunumi ma se isi paneta.