Suiga i Taua mai le Lalo Lalo

Saunia e Stephen Zunes, Ata Ata mo Gaioiga

E sili atu nai lo se isi taimi i le tala faasolopito, e mafai ona faia se mataupu malosi i luga o tulaga faʻapitoa, faʻaaogaina e le o toe manaʻomia le taua. E le manaʻomia ona avea le vaʻavaʻa o le malo ma se miti a tagata pacifists ma faʻataʻitaʻiga miti. E mafai ona tatou maua.

Na o le tetee atu i taua ma le tusiaina o ona taunuuga matautia e le lava. E manaʻomia ona mafai ona tuʻuina atu i luma ni auala faʻatuatuaina, aemaise lava i le tulaga o taumafaiga e faʻamaonia taua mo mafuaaga tonu, e pei o le faʻamutaina o pulega faʻamalosi ma galuega, auai i le puipuia o le tagata lava ia, ma le puipuia oi latou na aafia i le fasioti tagata ma le fasioti tagata.

O nisi setete ua latou fa'amanino le fa'aaupegaina o fa'agaioiga fouvale o lo'o tau ma pulega fa'amalo. O nisi ua oo lava ina faauigaina le faauilavea faamiliteli e fai ma sui o nei gaioiga i le igoa o le siitia o le faatemokalasi. Ae ui i lea, o loʻo i ai isi auala sili atu ona aoga e faʻaumatia ai le pule faʻapolokiki.

E le o le itu tauagavale o le New People's Army na latou faatoilaloina le pulega malosi a Marcos i Filipaina. O nuns o lo o tatalo i le rosary i luma o tane a le pulega, ma le faitau miliona o isi tagata tetee le saua na aumaia le tele o Manila i le taofi.

E leʻo le sefulutasi vaiaso o pomu na faʻaumatia ai le taʻitaʻi Serbia o Slobodan Milosevic, o le "tagata fasi manu o le Balkans." O se faiga tetee e le faʻaleagaina - taʻitaʻia e tamaiti aʻoga o latou augatupulaga na ositaulagaina i se faasologa o osofaʻiga a le militeri e faasaga i malo tuaoi o Yugoslav - na mafai ai ona faʻamalosia se vaega tele o le faitau aofaʻi e tulaʻi mai i se palota gaoi.

E le o le vaega faaauupegaina a le Aferika National Congress na aumaia le tele o pulega i Aferika i Saute. O tagata faigaluega, tamaiti aʻoga, ma tagata o loʻo nonofo i le taulaga - e ala i le faʻaaogaina o osofaʻiga, boycotts, le fausiaina o isi faʻalapotopotoga, ma isi gaioiga o le tetee - na le mafai ai ona faʻaauau le faiga faʻavae.

E le o le NATO na faʻaumatia pulega faʻa-Komunisi o Europa i Sasaʻe pe faʻasaʻoloto le malo o Baltic mai le pulega a Soviet. O tagata Polani e galulue i uafu, tagata lotu Siamani i Sasaʻe, tagata pese Estonia, tagata popoto Czech, ma le faitau miliona o tagatanuu masani o ē na faafesagaʻi i lalo o tane ma o latou lima e leʻi toe amanaʻia le tulaga saʻo a taʻitaʻi o le Communist Party.

E faapena foʻi tagata sauā e pei o Jean-Claude Duvalier i Haiti, Augusto Pinochet i Chile, Tupu Gyanendra i Nepal, General Suharto i Initonesia, Zine El Abidine Ben Ali o Tunisia, ma faipule mai Polivia i Benin ma mai Madagascar i Maldives na faamalosia e laa i lalo ina ua manino mai ua leai so latou malosi i le feagai ai ma le tetee malosi ma le le galulue faatasi.

 

O Gaoioiga e le Fa'asaunoa Ua Fa'amaonia le Lelei

Ua fa'aalia e le tala fa'asolopito, i le tele o tulaga, e mafai ona sili atu le aoga o gaioiga e le fa'aleagaina nai lo tauiviga fa'aauupegaina. O se suʻesuʻega lata mai o le Freedom House na faʻaalia ai, o le lata i le fitusefulu atunuu na faia le suiga mai le pule faʻamalo i tulaga eseese o le faatemokalasi i le tolusefululima tausaga talu ai, na o se vaega toʻaitiiti na faia e ala i tauiviga faʻaauupegaina mai lalo poʻo le toe fuataʻiga na faʻaosofia mai luga. E tau leai ni faiga faatemokalasi fou na mafua mai i osofaiga mai fafo. I le toeitiiti atoa le tolu-kuata o suiga, o suiga na maua'a i fa'alapotopotoga fa'atemokalasi fa'ale-malo-sosaiete na fa'aaogaina auala e le fa'aleagaina.

E faapena foi, i totonu o le tusi sili ona viia Aisea e Fai ai Feteenaiga Faitele, tusitala Erica Chenoweth ma Maria Stephan (faamoemoega autu, quantitatively oriented fuafuaga suʻesuʻe) matauina o le toeitiiti 350 tele fouvalega i le lagolagoina o le pulea e le tagata lava ia ma pulega faatemokalasi i le seneturi talu ai, na o le 26 pasene o le taimi na manuia ai le tetee malosi. ae o le tele o fa'asalalauga e le fa'atupu vevesi e 53 pasene o le manuia. E faapena foi, ua latou matauina o tauiviga faaauupegaina manuia e alu ai le tusa ma le valu tausaga, ae o tauiviga manuia e le faaauupegaina e na o le lua tausaga e alu ai.

O gaioiga e le fa'atupu vevesi ua avea fo'i ma meafaigaluega mamana i le toe fa'afo'isia o le coup d'état. I Siamani i le 1923, i Polivia i le 1979, i Atenitina i le 1986, i Haiti i le 1990, i Rusia i le 1991, ma i Venesuela i le 2002, na toe suia ai osofaiga ina ua iloa e le au taupulepule, ina ua uma ona agai atu tagata i le alatele, o le pulea faaletino. O fale autu ma fa'alapotopotoga e le'i fa'apea o lo'o i ai moni le malosi.

O tete'e fa'aletonu ua fa'apena fo'i ona lu'iina ma le manuia galuega a le militeri mai fafo. I le taimi o le uluaʻi faʻatasiga a Palesitina i le 1980s, o le tele o le faitau aofaʻi o le faitau aofaʻi na avea ma pulega a le tagata lava ia e ala i le tele o le le galulue faʻatasi ma le fausiaina o isi faʻalapotopotoga, faʻamalosia Isaraelu e faʻatagaina le fausiaina o le Pule Palesitina ma le pulea e le tagata lava ia mo le tele o le taulaga. vaega o le Faletupe i Sisifo. O le tetee malosi i le Sahara i Sisifo o loʻo nofoia na faʻamalosia ai Morocco e ofoina atu se talosaga tutoʻatasi lea - aʻo le atoatoa le tiute a Morocco e tuʻuina atu i le au Sahrawis la latou aia tatau e filifili ai e le tagata lava ia - ia faʻaalia o le teritori e le naʻo se isi vaega o Morocco.

I tausaga mulimuli o le pulega a Siamani i Tenimaka ma Nouei i le taimi o le Taua Lona Lua, na le toe pulea lelei e le au Nazis le faitau aofaʻi. Lithuania, Latvia, ma Estonia na faʻasaʻolotoina i latou lava mai le pulega a Soviet e ala i le tetee malosi aʻo leʻi pa'ū le USSR. I Lepanona, o se malo na faʻaumatia e taua mo le tele o tausaga, o le tolusefulu tausaga o pulega a Suria na faʻauʻuina e ala i se osofaʻiga tele, leai se vevesi i le 2005. Ma o le tausaga talu ai, na avea ai Mariupol ma aai sili ona tele na faʻasaʻolotoina mai le pulega a le au fouvale a Rusia i Ukraine. , e lē o ni pomu ma fana a le ʻautau a Iukureini, ae ina ua savavali filemu atu le faitau afe o tagata faigaluega uʻamea e lē o iai ni auupega i vaega o loo nofoia o latou nofoaga i le taulaga ma tutuli ese ai le ʻau vavae ese faaauupegaina.

Toeitiiti lava o nei fa'agaioiga tetee uma na tele lava ina fa'afuase'i. Ae faʻapefea pe afai, nai lo le faʻaaluina o piliona mo 'au faʻaauupegaina - o le a aʻoaʻoina e le malo o latou faitau aofaʻi i le tele o teteʻe lautele? E masani lava ona fa'amaonia e Malo a latou paketi fa'amiliteli e fai ma auala e taofia ai osofa'iga mai fafo. Peitaʻi o ʻautau a le toʻatele o malo o le lalolagi (e fai si toʻaitiiti), e itiiti lava se mea e mafai ona taofia ai se osofaʻiga malosi ma faaauupegaina. O le tetee tele i tagata lautele atonu o se auala sili atu ona moni e tetee atu ai i le pule a se tuaoi sili atu ona malosi e ala i le tele o le le galulue faatasi ma faʻalavelave.

O le aoga o le tetee malosi e faasaga i le setete ua faateleina le talisapaia. E mafai foi ona aoga le tetee malosi i le feagai ai ma tagata e le o se setete, aemaise lava i tulaga e aafia ai vaega faaauupegaina tauva, taitai taua, tagata faatupu faalavelave, ma i latou e le popole i le lagolago lauiloa po o igoa faavaomalo? E oo lava i tulaga o mea e mafai ona taʻua o "faʻasalaga faʻaleagaina," ua matou vaʻaia ni tulaga mataʻina manuia, e pei o le taua i Liberia ma Sierra Leone, lea o loʻo taʻitaʻia muamua e fafine le faʻaleagaina o gaioiga sa faia se sao tele i le aumaia o le filemu. I Kolomupia, mauga maualuluga o Kuatemala, ma le Niger Delta, sa i ai ni nai manumalo laiti o le tetee malosi e faasaga i vaega uma o le puipuiga a le setete ma vaega taʻutaʻua faʻaauupegaina, ma tuʻuina atu se lagona o le mea e ono mafai pe a faʻaaogaina ia taʻiala i se faʻamatalaga sili atu. faiga.

 

Empirical Studies Rebut the Case for Militarism

Ae faʻafefea mataupu o sauaga faʻasolosolo e lata ane i le fasioti tagata, lea na faʻaaogaina e fai ma 'alofaga mo le mea e taʻua o le tiute e puipuia? O le mea e malie ai, o faʻamaumauga faʻamaonia o loʻo faʻaalia ai le mea e taʻua o fesoasoani a le militeri agaalofa, i le averesi, faateleina le fua o le fasioti tagata, a itiiti mai i se taimi pupuu, e pei ona lagona e le au solitulafono e leai se mea latou te leiloa ma o le itu tetee faaauupegaina latou te vaai ia i latou lava o loʻo i ai se siaki avanoa e aunoa ma se manaʻoga e fetuunai. Ma, e oʻo lava i se taimi umi, e le faʻaititia e le faʻalavelave mai fafo le fasioti tagata seʻi vagana ua faʻamaoni moni, lea e seasea tupu.

Ave le 1999 NATO faʻalavelave i Kosovo: a o le Serbian counterinsurgency campaign against armed Kosovar guerrillas sa matua sauā lava, o le faʻamama faʻaleaganuʻu faʻatauvaʻa - ina ua tuliesea e le au Serb le faitau selau o afe o tagata Albanian - na o mai. ina ua mavae Na faatonuina e le NATO le Faalapotopotoga mo le Puipuiga ma le Galulue faatasi i Europa e aveese ana siaki ma amata ona pomu. Ma o tuutuuga o le maliega taofi-mu lea na faamuta ai le taua i le sefulutasi vaiaso mulimuli ane, o se fetuunaiga tele i le va o uluai manaoga a NATO i le fonotaga a Rambouillet ao lei oo i le taua ma le ofo tetee a le palemene a Serbian, na laga ai le fesili pe o se se maliliega semanu e mafai ona feutagai e aunoa ma le sefulutasi vaiaso o pomu. Na faʻamoemoe le NATO o le pomu o le a faʻamalosia ai Milosevic mai le pule, ae na faʻamalosia ai o ia i le amataga aʻo faʻapotopotoina e Serbs le fuʻa aʻo osofaʻia lo latou atunuu. O talavou Serbs o Otpor, o le au aʻoga na taʻitaʻia le osofaʻiga lauiloa lea na iu ai ina faatoilaloina Milosevic, na inoino i le pulega ma sa fefefe i le taofiofia i Kosovo, ae na latou tetee malosi i le pomu ma latou iloa na toe faʻafoʻi ai la latou galuega. I le eseesega, latou te fai mai afai latou te maua ma le vaega le mautonu o le Kosovar Albanian movement le lagolago mai Sisifo i le amataga o le sefulu tausaga, semanu e aloese mai le taua.

Ae o le tala lelei, e lē o faatalitali tagata o le lalolagi mo se suiga i faiga faavae a o latou malo. Mai atunuu matitiva o Aferika i atunuu mauoa o Europa i Sasae; mai pulega faa-Komunisi i pulega faamiliteli itu taumatau; mai le tele o aganuu, faʻafanua, ma faʻalapotopotoga faʻapitoa, faʻatemokalasi ma faʻagasologa o malosiaga ua latou iloa le malosi o le tele o fuafuaga faʻapitoa e le faʻaleagaina faʻale-malo e faʻasaʻoloto ai i latou lava mai sauaga ma luʻitau militarism. E le'i sau lenei mea, i le tele o tulaga, mai se tautinoga mama po'o le faaleagaga i le le faʻaleagaina, ae ona o le aoga.

E mafai ona tatou fai atu ma le mautinoa e le mafai lava ona ta'uamiotonuina le malosi faafitafita? E iai pea lava e leai ni faiga sauā? Leai, ae ua tatou latalata atu.

O le pito i lalo o faʻamatalaga masani mo militarism ua amata ona faigata ma faigata ona puipuia. Tusa lava pe talia pe leai foi se tasi o le pacifism e avea o se mataupu faavae patino, e mafai ona sili atu le aoga i la tatou faʻasalalauga mo le faʻatupuina o le malo pe afai tatou te malamalama ma naunau e faʻamalosia isi mea e le faʻaleagaina i taua, e pei o faiga faʻapitoa e le faʻaleagaina.

Tuua se tali

o le a le lomia lou tuatusi imeli. fanua manaomia ua faailogaina *

Faatatau Mataupu Faavae o

La Tatou A'oa'oga o Suiga

Auala e muta ai Taua

Agai mo le Filemu Lu'i
Mea na tutupu i Antiwar
Fesoasoani ia Matou Tuputupu Ae

Laititi Donors Faʻaauau Matou

Afai e te filifili e faia se sao faifaipea a itiiti ifo ma le $15 i le masina, e mafai ona e filifilia se meaalofa faafetai. Matou te faʻafetai i a matou foaʻi faifaipea i luga o la matou upega tafaʻilagi.

O lou avanoa lenei e toe mafaufau ai a world beyond war
Faleoloa WBW
Faʻaliliu I soʻo se gagana