Przez Niamh Ni Bhriain, openDemocracy, Marzec 4, 2022
Cztery dni po nielegalnej inwazji Rosji na Ukrainę przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosił że „po raz pierwszy w historii” UE „sfinansowałaby zakup i dostawę broni… do kraju, który jest atakowany”. Kilka dni wcześniej miała Deklarowana UE ma być „jedną unią, jednym sojuszem” z NATO.
W przeciwieństwie do NATO, UE nie jest sojuszem wojskowym. Jednak od początku tej wojny była bardziej zainteresowana militaryzmem niż dyplomacją. Nie było to nieoczekiwane.
Połączenia Traktat lizboński zapewniła UE podstawę prawną do opracowania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. W latach 2014–2020 około 25.6 mld euro* unijnych pieniędzy publicznych wydano na wzmocnienie jej potencjału wojskowego. Budżet na lata 2021-27 ustanowiony Europejski Fundusz Obrony (EDF) o wartości prawie 8 mld euro, wzorowanych na dwóch programach prekursorskich, w ramach których po raz pierwszy przeznaczono fundusze UE na badania i rozwój innowacyjnych wyrobów wojskowych, w tym bardzo kontrowersyjnej broni opartej na sztucznej inteligencji lub zautomatyzowanych systemach. EFR to tylko jeden aspekt znacznie szerszego budżetu obronnego.
Wydatki UE wskazują, w jaki sposób identyfikuje się je jako projekt polityczny i gdzie leżą jego priorytety. W ciągu minionej dekady problemy polityczne i społeczne były coraz częściej rozwiązywane militarnie. Usunięcie misji humanitarnych z Morza Śródziemnego, zastąpionych przez zaawansowane technologicznie drony obserwacyjne, co doprowadziło do: 20,000 utonięć od 2013 roku to tylko jeden przykład. Wybierając finansowanie militaryzmu, Europa prowadziła wyścig zbrojeń i przygotowała grunt pod wojnę.
wiceprzewodniczący KE i wysoki przedstawiciel ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josep Borrell powiedziany po rosyjskiej inwazji: „Kolejne tabu padło… że Unia Europejska nie dostarczała broni na wojnę”. Borrell potwierdził, że śmiercionośna broń zostanie wysłana do strefy działań wojennych, finansowana przez UE Placówka Pokoju. Wydawałoby się, że wojna jest rzeczywiście pokojem, jak głosił George Orwell w „1984”.
Działania UE są nie tylko bardzo nieodpowiedzialne, ale też wykazują brak twórczego myślenia. Czy to naprawdę najlepsze, co UE może zrobić w chwili kryzysu? Do kanału € 500m w śmiercionośnej broni do kraju z 15 reaktorami jądrowymi, gdzie poborowi obywatele muszą walczyć wszelkimi dostępnymi im środkami, gdzie dzieci przygotowują koktajle Mołotowa, a przeciwna strona postawiła swoje nuklearne siły odstraszające w stan najwyższej gotowości? Zaproszenie ukraińskich wojskowych do złożenia listy życzeń w zakresie broni tylko podsyci płomienie wojny.
Opór bez przemocy
Apele ukraińskiego rządu i jego obywateli o broń są zrozumiałe i trudne do zignorowania. Ale ostatecznie broń tylko przedłuża i zaostrza konflikt. Ukraina ma silny precedens pokojowego oporu, w tym pomarańczowa rewolucja 2004 i Rewolucja Majdanu 2013-14 i są już akty pokojowy, cywilny ruch oporu w całym kraju w odpowiedzi na inwazję. Akty te muszą zostać uznane i poparte przez UE, która dotychczas skupiała swoją uwagę przede wszystkim na zmilitaryzowanej obronie.
Historia wielokrotnie pokazała, że wkładanie broni w sytuacje konfliktu nie zapewnia stabilności i niekoniecznie przyczynia się do skutecznego oporu. W 2017 r. Stany Zjednoczone wysłały do Iraku broń wyprodukowaną w Europie, aby walczyć z ISIS, tylko po to, by ta sama broń była trafić w ręce bojowników IS w bitwie pod Mosulem. Broń dostarczona przez niemiecką firmę do meksykańskiej policji federalnej wpadła w ręce policji miejskiej i zorganizowanego gangu przestępczego w stanie Guerrero i została wykorzystana do masakry sześciu osób oraz wymuszonego zaginięcia 43 studentów w sprawie znanej jako Ayotzinapa. Po katastrofalnym wycofaniu wojsk amerykańskich z Afganistanu w sierpniu 2021 r. znaczne ilości nowoczesnych technologii Amerykańskie towary wojskowe zostały przejęte przez talibów, w tym helikoptery wojskowe, samoloty i inny sprzęt z amerykańskiej skrzyni wojennej.
Historia wielokrotnie pokazała, że wkładanie broni w sytuacje konfliktowe nie zapewnia stabilności
Istnieje niezliczona ilość podobnych przykładów, w których broń jest przeznaczona do jednego celu, a kończy na innym. Ukraina prawdopodobnie stanie się kolejnym przykładem. Ponadto ramiona mają długi okres trwałości. W nadchodzących latach broń ta prawdopodobnie będzie wielokrotnie przechodzić z rąk do rąk, podsycając dalsze konflikty.
Jest to tym bardziej lekkomyślne, gdy weźmie się pod uwagę czas – podczas gdy przedstawiciele UE spotkali się w Brukseli, kontyngenty rządów Rosji i Ukrainy spotykały się na rozmowach pokojowych na Białorusi. Następnie UE ogłosił że przyspieszyłby wniosek Ukrainy o członkostwo w UE, co jest posunięciem prowokacyjnym nie tylko dla Rosji, ale także dla różnych państw bałkańskich, które od lat sumiennie wypełniają wymogi akcesyjne.
Jeśli w niedzielny poranek istniała nawet cicha perspektywa pokoju, dlaczego UE nie wezwała do natychmiastowego zawieszenia broni i nie wezwała NATO do deeskalacji swojej obecności wokół Ukrainy? Dlaczego podkopała rozmowy pokojowe, napinając mięśnie wojskowe i wprowadzając w życie mandat wojskowy?
Ten „przełomowy moment” to kulminacja lat lobbing korporacyjny przez przemysł zbrojeniowy, który strategicznie pozycjonował się najpierw jako rzekomo niezależny ekspert informujący o podejmowaniu decyzji w UE, a następnie jako beneficjent, gdy zaczął płynąć kran. To nie jest sytuacja nieprzewidywalna – dokładnie tak miało się wydarzyć.
Retoryka urzędników UE wskazywałaby, że są urzeczeni szaleństwem wojny. Całkowicie oddzielili rozmieszczenie śmiercionośnej broni od śmierci i zniszczenia, które spowodują.
UE musi natychmiast zmienić kurs. Musi wyjść poza paradygmat, który nas tu sprowadził, i wezwać do pokoju. Stawka za zrobienie czegoś innego jest zbyt wysoka.
*Kwota ta została osiągnięta poprzez dodanie budżetów Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego – Policji; Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego – Granice i Wizy; Fundusz Azylu, Migracji i Integracji; finansowanie unijnych agencji wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych; programy „Prawa, równość i obywatelstwo” oraz „Europa dla obywateli”; program badawczy Bezpieczne społeczeństwa; działanie przygotowawcze w zakresie programów badań nad obronnością i europejskiego rozwoju przemysłu obronnego (2018–20); mechanizm Ateny; oraz Instrument na rzecz Pokoju w Afryce.
