Berlin, marzec 24, 2019
Wspólne oświadczenie ICBUW (Int. Coalition to Ban uran Weapons), IALANA (Int. Association of Lawyers Against Nuclear Arms), IPPNW (Int. Physicians for the Prevention of Nuclear War) (każda sekcja niemiecka), IPB (Int. Peace Bureau ), Friedensglockengesellschaft (Stowarzyszenie Dzwonu Pokoju) Berlin, Międzynarodowy Festiwal Filmowy Uranium
W ramach (niezleconej przez ONZ, a więc nielegalnej) operacji NATO „Siły Sojusznicze” w dniach 24 marca – 6 czerwca 1999 r. na terenach byłej Jugosławii (Kosowo, Serbia, Czarnogóra, wcześniej Bośnia i Hercegowina) użyto amunicji uranowej. W sumie zużyto około 13-15 ton zubożonego uranu (DU). Substancja jest chemicznie toksyczna, a ze względu na promieniowanie jonizujące prowadzi do poważnych obciążeń zdrowotnych i środowiskowych oraz może powodować raka i zmiany genetyczne.
Zwłaszcza teraz, 20 lat później, widać rozmiary wyrządzonych szkód. Wiele osób w skażonych regionach cierpi na raka lub zmarło. Sytuacja w zakresie opieki medycznej jest często niewystarczająca, a dekontaminacja dotkniętych obszarów okazała się zbyt kosztowna lub całkowicie niemożliwa. Sytuację opisano np. na I Międzynarodowym Sympozjum na temat skutków bombardowania byłej Jugosławii przez DU w 1 r., które odbyło się w czerwcu ubiegłego roku w Niszu, a dotyczyło możliwych akcji humanitarnych na rzecz ofiar DU, aż do możliwość podjęcia kroków prawnych. ICBUW reprezentował jej rzecznik prasowy prof. Manfred Mohr.
Konferencja jest wyrazem nowego, wzmożonego zainteresowania środowiska naukowego i politycznego amunicją uranową. Powołano w tym celu specjalną komisję śledczą serbskiego parlamentu. Współpracuje z odpowiednią komisją parlamentarną we Włoszech, gdzie istnieje już silne orzecznictwo na korzyść ofiar rozmieszczenia DU (we włoskiej armii). Zainteresowanie i zaangażowanie płyną także ze strony mediów i sztuki, np. w przypadku filmu „Uran 238 – moja historia” Miodraga Miljkovicia, który otrzymał specjalne wyróżnienie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Uranium w zeszłym roku w Berlinie.
Począwszy od Komitetu Ad-Hoc ds. DU, NATO zaprzecza jakiemukolwiek powiązaniu między użyciem amunicji uranowej a szkodą dla zdrowia. Taka postawa jest charakterystyczna dla wojska, które z drugiej strony robi wszystko, aby chronić własne wojska przed zagrożeniami DU. Standardy i dokumenty NATO odnoszą się do środków zapobiegawczych i konieczności unikania „ubocznych szkód” w odniesieniu do środowiska. Priorytet należy jednak zawsze przyznać „wymaganiom operacyjnym”.
Dopiero okaże się, w jakim stopniu postępowanie sądowe ze strony cywilnych, zagranicznych ofiar DU jest skuteczną metodą pociągania NATO do odpowiedzialności. W końcu możliwe są również skargi dotyczące praw człowieka; istnieje coś takiego jak prawo człowieka do zdrowego środowiska, które obowiązuje również w czasie wojny i po jej zakończeniu. Niezwykle ważne jest, aby NATO i poszczególne kraje NATO uznały swoją polityczną i humanitarną odpowiedzialność za zniszczenia DU, które były wynikiem 78-dniowej wojny z byłą Jugosławią. Muszą – solidarnie – wspierać proces ONZ, który (w formie serii rezolucji Zgromadzenia Ogólnego, ostatnio nr 73/38) zwraca uwagę na te kluczowe punkty w postępowaniu z amunicją uranową:
- „ostrożne podejście”
- (pełna) przejrzystość (o współrzędnych użytkowania)
- pomoc i wsparcie dla dotkniętych regionów.
Apel, w 70. rocznicę powstania NATO, jest skierowany w szczególności do Republiki Federalnej Niemiec, która nie posiada broni uranowej, ale od lat utrudnia proces ONZ poprzez obstrukcyjne zachowanie, w szczególności poprzez wstrzymywanie się od głosowania w Zgromadzeniu Ogólnym .
Należy zrobić wszystko, aby zakazać broni uranowej i pomóc ofiarom jej użycia.
Dalsze informacje:
www.icbuw.org
One Response
Pamiętam, jak robiłem przesyłkę do kogoś stacjonującego w bazie wojskowej, co wymagało wejścia do biura RSM. Na półce, jako ozdoba, stał na czele DU, przypuszczalnie wybuchowo obojętny, nabój czołgowy typu flechete.
Zastanawiam się, czy jego dzieci wyszły krótsze niż zwykle.