Zitha kutenga $ 30 biliyoni pachaka kuthetsa njala ndi njala padziko lonse lapansi. Izi zikuwoneka ngati ndalama zambiri kwa inu kapena ine. Koma tikadakhala ndi $ 2 trilioni sizotheka. Ndipo timatero.
Zitha kutenga $ 11 biliyoni pachaka kuti apatse dziko lapansi madzi oyera. Apanso, zimamveka ngati zambiri. Tiyeni tizungulire $ 50 biliyoni pachaka kuti tipeze dziko lapansi chakudya ndi madzi. Ndani ali ndi ndalama zamtunduwu? Timatero.
Inde, ife m'madera olemera a dziko lapansi sitigawana ndalama, ngakhale pakati pathu. Osowa thandizo ali pomwe pano komanso kutali.
Koma talingalirani ngati limodzi la mayiko olemera, United States, litati liyike $ 500 biliyoni m'maphunziro ake (kutanthauza "ngongole yaku koleji" itha kuyamba njira yobwerera kumbuyo ngati "nsembe yaumunthu"), nyumba (kutanthauza kulibenso anthu opanda nyumba), zomangamanga, ndi mphamvu zachilengedwe zobiriwira komanso machitidwe azaulimi. Bwanji ngati, m'malo motsogolera kuwonongeka kwa chilengedwe, dziko lino likugwira ndikuthandizira kutsogolera mbali inayo?
(Dziwani kuti maphunziro, monga chithandizo chamankhwala, ndi malo omwe boma la US limagwiritsira ntchito kale zoposa zokwanira kuti zikhale mfulu koma amawononga ndalamazo.)
Kuthekera kwa mphamvu yobiriwira kudzawonjezereka modzidzimutsa ndi mtundu wa ndalama zosaganiziridwazo, komanso kubweza komweko kachiwiri, chaka ndi chaka. Koma kodi ndalamazo zikanachokera kuti? $ 500 biliyoni? Chabwino, ngati $ 1 trilioni imodzi imagwa kuchokera kumwamba pachaka, theka la iyo ikadasiyidwabe. Pambuyo pa $ 50 biliyoni kuti apatse dziko lapansi chakudya ndi madzi, bwanji ngati $ 450 biliyoni inayamba kupatsa dziko lapansi mphamvu zobiriwira ndi zomangamanga, kuteteza nthaka, kuteteza zachilengedwe, masukulu, mankhwala, mapulogalamu osinthana pachikhalidwe, komanso kuphunzira zamtendere ndi kusachita zachiwawa?
Thandizo lakunja kwa US pakadali pano ndi pafupifupi $ 23 biliyoni pachaka. Kutenga $ 100 biliyoni - osadandaula $ 523 biliyoni! - angakhale ndi zovuta zingapo, kuphatikizapo kupulumutsa miyoyo yambiri komanso kupewa mavuto ochulukirapo. Zikanakhalanso, ngati chinthu chimodzi chidawonjezeredwa, chikanapangitsa mtundu womwe udachita kukhala dziko lokondedwa kwambiri padziko lapansi. Kafukufuku waposachedwa wamayiko 65 adapeza kuti United States ili kutali kwambiri ndipo ndi dziko loopedwa kwambiri, dzikolo limawona ngati chiwopsezo chachikulu kwambiri pamtendere padziko lapansi. Ngati United States ikadakhala ndi udindo wopereka masukulu ndi mankhwala ndi ma solar, lingaliro la magulu azigawenga omwe amatsutsana ndi America likadakhala loseketsa ngati anti-Switzerland kapena magulu achigawenga odana ndi Canada, pokhapokha ngati chinthu chimodzi chokha chikuwonjezeredwa - pokhapokha $ 1 trilioni adachokera komwe amayenera kuchokera.
Chaka chilichonse, dziko lapansi limagwiritsa ntchito $ 2 trilioni pankhondo - makamaka - pokonzekera nkhondo. United States imagwiritsa ntchito pafupifupi theka la izo, pafupifupi $ 1 trilioni kudzera m'madipatimenti osiyanasiyana kuphatikiza ankhondo, boma, mphamvu, chitetezo chamayiko, kazembe wazamalamulo, ndi zina zambiri. , ndipo gawo lalikulu ndi kugula kwakunja kochokera kumakampani aku US. Kuleka kubweza ndalama zankhondo kungapulumutse miyoyo yambiri ndikuimitsa ntchito yopanda pake yolimbana ndi dziko lapansi ndikupanga adani. Koma kusuntha ngakhale kachigawo kakang'ono ka ndalamazo m'malo opindulitsa kungapulumutse miyoyo yochulukirapo ndikuyamba kupanga zibwenzi m'malo mokhala chidani.
Tsopano, anthu ambiri ku United States, ndipo anthu ambiri m'maiko ambiri olemera amapezeka kuti akuvutika. Kodi angaganize bwanji za njira yayikulu yopulumutsira padziko lonse lapansi? Iwo sayenera. Ayenera kulingalira za njira yayikulu yopulumutsira dziko lonse lapansi, kuphatikizira pakona yawo. United States itha kuthetsa umphawi kunyumba ndikusinthira kuzinthu zokhazikika ndikupita kutali kuti ikathandize dziko kuchita chimodzimodzi, ndikukhala ndi ndalama zotsalira. Nyengo sikhala mbali imodzi ya dziko lapansi. Tonse tili m'boti laling'ono lotayikira limodzi. Koma $ 1 trilioni pachaka ndi ndalama zochulukadi. Ndi $ 10 biliyoni 100 nthawi. Zinthu zochepa chabe zimathandizidwa ndi $ 10 biliyoni, pafupifupi palibe chilichonse ndi $ 100 biliyoni. Dziko lonse lapansi limatseguka ngati ndalama zankhondo zitha. Zosankha zikuphatikiza kudulidwa kwa misonkho kwa anthu ogwira ntchito komanso kusintha kwa mphamvu kupita kumayiko ndi akumadera. Mosasamala kanthu za njirayi, chuma chimapindula pochotsa kagwiritsidwe ntchito ka zankhondo. Kugwiritsa ntchito komweko m'malo ena, ngakhale mumisonkho kwa anthu ogwira ntchito, kumapangitsa ntchito zambiri komanso kupeza ndalama zambiri. Ndipo pali ndalama zokwanira kuwonetsetsa kuti wogwira ntchito aliyense amene angafune amathandizidwa ndikuwathandizanso kusintha. Ndipo $ 1 trilioni imachulukirachulukira mpaka $ 2 trilioni ngati dziko lonse lapansi liziwonekeranso.
Zikumveka ngati loto, ndipo ndithudi liyenera kukhala loto. Kodi sitisowa ndalama zogwiritsira ntchito nkhondo kuti tidziziteteze komanso kuti tipulumuke dzikoli? Ife sitimatero. Tili ndi njira zina zotetezera. Msilikali ndi kutiteteza ife. Ndipo dziko lapansi lonse likufuula pamwamba pa mapapu ake kuti likanafuna kusiya kukhala apolisi ndi apolisi odzipangira okha osati apadziko lonse omwe amawononga kwambiri kuposa momwe amachitira kuti amalepheretsa ndi kusiya maiko akuwonongedwa pambuyo pake kuyesayesa kulikonse komwe akuyenera kumanga fuko.
Chifukwa chiyani mayiko ena olemera samawona kuti nkofunikira kuthera ngakhale 10% ya zomwe United States imagwiritsa ntchito pazomwe amati ndizodzitchinjiriza? Ambiri mwa iwo amawononga ndalama zankhondo, monga momwe amawonongera asitikali ankhondo aku US sateteza. Ngakhale wina akukhulupirirabe zankhondo, chitetezo chimatanthawuza kuyang'anira m'mphepete mwa nyanja komanso oyang'anira m'malire, zida zotsutsana ndi ndege, zida zothanirana ndi omwe akuwopa, kuwopa kwawo kumatha kuchepa ngati mayiko atasamukira kumadipatimenti achitetezo. Zida m'nyanja ndi mlengalenga padziko lapansi ndi malo akutali siziteteza. Asitikali omwe akhazikika kosatha m'maiko ambiri padziko lapansi, monga asitikali aku US, sateteza. Ndizoyambirira. Ndi gawo limodzi lamalingaliro omwewo omwe amatsogolera kunkhondo zankhanza zomwe cholinga chake ndi kuchotsa zoopseza zomwe zingachitike mtsogolo, zenizeni kapena zongoyerekeza.
Mmodzi sayenera kukhulupirira ngakhale kufunikira kwa kumbuyo komweko, asilikali omenyera nkhondo. Maphunziro a zaka zapitazi apeza kuti Zida zopanda mphamvu zimagwira ntchito kwambiri pokana kuponderezana ndi kuponderezana. Ngati fuko limodzi lingaukire lina mdziko lankhanza, zinthu izi ziyenera kuchitika: anthu amtundu woukirayo ayenera kukana kutenga nawo mbali, anthu amtundu woukiridwayo ayenera kukana kuvomereza ulamuliro wa woukirayo, anthu adziko lapansi ayenera kupita mtundu woukiridwawo ngati anthu amtendere ndi zikopa za anthu, zithunzi ndi zowonongera ziyenera kuwonetsedwa kulikonse, maboma adziko lapansi akuyenera kuvomereza boma lomwe likuyang'anira koma osati anthu ake, omwe akuyenera kuweruzidwa ku khothi lapadziko lonse lapansi, ndipo mikangano iyenera kubweretsedwa ku kuweruza kwapadziko lonse lapansi.
Chifukwa nkhondo ndi kukonzekera nkhondo sikofunikira kuti zititeteze ndipo zimadziwika kuti zimayambitsa chidani, potipangitsa kuti tisakhale otetezeka, titha kulemba zotsatira zake zonse mbali yomweyo ya kusanthula phindu. Palibe zabwino zomwe sizingapangidwe bwino popanda nkhondo. Ndalamazo ndizochulukirapo: kupha amuna, akazi, ndi ana ochulukirapo pazomwe zakhala zopanda mbali imodzi, nkhanza zomwe zatsala zaka zikubwerazi, kuwonongeka kwa chilengedwe komwe kumatha zaka zambiri, kukokoloka kwa ufulu wachibadwidwe, katangale waboma, chitsanzo cha nkhanza zotengedwa ndi ena, kuchuluka kwa chuma, kuwononga chaka chilichonse $ 2 trilioni.
Nachi chinsinsi chodetsedwa: nkhondo ikhoza kuthetsedwa. Pomwe kuthetsedwa kunathetsedwa, anthu sanapitirize kudzitchinjiriza. Kuthetsa nkhondo kumatanthauza kuthetsa nkhondo yodzitchinjiriza. Koma palibe chomwe chatayika pamtengowu, popeza zida zamphamvu kuposa nkhondo zapangidwa kuti ziteteze mzaka za 70 kuyambira nkhondo yomaliza yomwe ambiri amakonda kunena ikutsimikizira kuthekera kwa nkhondo kuchita zabwino ndi chilungamo. Kodi sizodabwitsa kuti anthu amayenera kudumphadumpha pankhondo zambirimbiri mpaka nthawi ina kuti apeze zomwe akuganiza ngati chitsanzo chovomerezeka cha zomwe takhala tikugulitsa pagulu kuyambira nthawi imeneyo? Koma ili ndi dziko losiyana ndi dziko la nkhondo yachiwiri yapadziko lonse. Ziribe kanthu zomwe mungapange pazaka makumi zisankho zomwe zidabweretsa vutoli, tikukumana ndi zovuta zosiyana masiku ano, sitingakumane ndi mavuto amtundu womwewo - makamaka ngati titayesetsa kuti tipewe - ndipo tili ndi zida zosiyanasiyana momwe angagwirire nayo.
Nkhondo siyofunikira kuti tisunge moyo wathu, monga akunenera. Ndipo kodi sizingakhale zolakwika zikadakhala zowona? Tikuganiza kuti 5% ya anthu kuti apitilize kugwiritsa ntchito 30 peresenti yazinthu zadziko lapansi tikufuna nkhondo kapena chiwopsezo cha nkhondo. Koma dziko lapansi silisowa dzuwa kapena mphepo. Moyo wathu ukhoza kusinthidwa ndikuwonongeka pang'ono komanso kuchepa kwa mowa. Zosowa zathu zamagetsi ziyenera kukwaniritsidwa m'njira zokhazikika, apo ayi tidziwononga tokha, pankhondo kapena popanda nkhondo. Ndi zomwe zikutanthauza zosatheka. Chifukwa chake, bwanji mupitilize kukhazikitsa kupha anthu ambiri kuti mupititse patsogolo kugwiritsa ntchito zizolowezi zomwe zingawononge dziko lapansi ngati nkhondo siyichita kaye? Kodi mukuyikiranji pachiwopsezo cha kuchuluka kwa zida za nyukiliya ndi zida zina zowopsa kuti mupitilize kuwononga chilengedwe ndi zachilengedwe zapadziko lapansi? Chowonadi ndi chakuti ngati tithetsa mokwanira kusintha kwa nyengo ndi kuwonongeka kwa chilengedwe, tidzafunika $ 2 trilioni yomwe dziko lapansi limagwiritsa ntchito pomenya nkhondo.
Nkhondo si chida chothandizira dziko lapansi. Nkhondo imawononga dziko lozunza kwambiri, koma ndalamazo sizingafanane ndi kuwonongeka kwa omwe akuukiridwayo. Afghanistan, Iraq, Libya, Yemen, Pakistan, ndi Somalia avutika, ndipo apitilizabe kuvutika kwambiri chifukwa cha nkhondo zaposachedwa ku US. Nkhondo izi zimatenga miyoyo yambiri, pafupifupi onsewo mbali imodzi, pafupifupi onse miyoyo ya anthu omwe sanachite kanthu kumayiko omwe amawaukira. Koma, ngakhale nkhondo imawononga miyoyo yambiri, nthawi zochulukirapo miyoyoyo ikhoza kupulumutsidwa ndikuwongolera gawo limodzi la mulu waukulu wa ndalama zomwe zimagwiritsidwa ntchito pankhondo. Kuchepera kuposa nkhondo ndi kukonzekera nkhondo kutigulira, titha kusintha miyoyo yathu kunyumba, ndikupangitsa dziko lathu kukhala lokondedwa kwambiri padziko lapansi popereka thandizo kwa ena. Pazomwe zatengera nkhondo ku Afghanistan ndi Iraq, tikadapatsa dziko lapansi madzi oyera, kutha ndi njala, kumanga masukulu osawerengeka, ndikupanga magwero a mphamvu zobiriwira ndi njira zaulimi zokhazikika padziko lonse lapansi, kuphatikiza nyumba zathu . Kodi United States ingafunike chitetezo chotani kuchokera kudziko lomwe idapatsa masukulu ndi mphamvu ya dzuwa? Ndipo United States ingasankhe kuchita chiyani ndi ndalama zonse zomwe zatsala? Kodi ili si vuto losangalatsa kukumana nalo?
Kodi timafunikira nkhondo kuti tipewe china chake choyipa? Palibe china choyipa kwambiri. Nkhondo sizida zothandiza popewera nkhondo zikuluzikulu. Nkhondo sizothandiza poletsa kuphana. Rwanda idafunikira mbiri yopanda nkhondo yocheperako, ndipo imafunikira apolisi, sinasowe mabomba. Ngakhale omwe amaphedwa ndi boma lakunja samaphedwa momvetsa chisoni kuposa omwe adaphedwa ndi boma lawo. Nkhondo ndiye chinthu choyipitsitsa chomwe tidapanga. Sitikulankhula za ukapolo wabwino kapena kungogwiririra kapena kuzunza ana. Nkhondo ili mgulu lazinthu zomwe nthawi zonse zimakhala zoyipa.
Kodi sitikukhala pankhondo chifukwa ndife anthu? Pali zinthu zochepa zomwe timanena. Osati ukapolo, osati mikangano yamagazi, osakakamizika, osakwera madzi, osataya thukuta, osapereka chilango chonyongedwa, osati zida za nyukiliya, osazunza ana, osati khansa, osati njala, osati filibuster kapena senate kapena koleji yosankha kapena mafoni opezera ndalama nthawi yamadzulo. Pafupifupi chilichonse chomwe sitimakonda timadzinenera kuti timangokhalira kutsutsana ndi chifuniro chathu. Ndi mabungwe angati akuluakulu omwe amafunikira ndalama zambiri komanso mgwirizano wa anthu ambiri omwe mungaganize kuti timakhala nawo kwamuyaya motsutsana ndi chifuniro chathu? Chifukwa chiyani nkhondo?
Tikadakhala kuti tikupanga bungwe latsopano lomwe likufuna ndalama zapadziko lonse lapansi za $ 2 trilioni pachaka, pafupifupi $ 1 trilioni imodzi kuchokera ku United States kokha, ndipo ngati bungweli litatipweteka pachuma, ngati lingawononge chilengedwe chathu chachikulu, ngati ife ufulu wathu wachibadwidwe, ngati utapereka chuma chathu chomwe tapeza movutikira m'manja mwa ochepa omwe amapindula ndi ziphuphu, zikadatha kugwira ntchito pokhapokha ngati achinyamata ambiri omwe akuvutika mwakuthupi kapena m'maganizo komanso omwe angapangidwe kuti athe kudzipha, ngati kungolembera achinyamatawa ndikuwakakamiza kuti atenge nawo gawo lathu latsopanoli kungatitayitse ndalama zambiri kuposa kuwapatsa maphunziro aku koleji, ngati bungwe latsopanoli likanakhala lovutikira , ngati zidapangitsa dziko lathu kukhala lamantha komanso lodedwa kunja, ndipo ngati cholinga chake chachikulu ndikupha ana osalakwa ndi agogo ndi anthu azaka zonse, ndimatha kuganiza zaNdemanga zambiri zomwe titha kumva poyankha pakupanga kwathu kwatsopanoli. Chimodzi mwazomwe sizili "Gee ndizoyipa kuti tikhala ndi chiwonetserochi kwamuyaya." Chifukwa chiyani mdziko lapansi titha kukhala nawo? Tidakwanitsa. Titha kuzichita.
Eya, wina anganene, koma cholengedwa chatsopano ndi chosiyana ndi bungwe lomwe lakhala likuti nafe nthawi zonse. Mosakayikira izi ndi zoona, koma nkhondo ilidi chilengedwe chatsopano. Mitundu yathu imabwerera zaka 100,000 mpaka 200,000. Nkhondo imangobwerera 12,000 yokha. Ndipo mzaka 12,000 izi, nkhondo zakhala zikuchitika mwa apo ndi apo. Madera ambiri nthawi zambiri achita popanda izi. "Nthawi zonse pakhala pali nkhondo kwinakwake," anthu amatero. Inde, sipanakhalepo nkhondo nthawi zambiri. Miyambo yomwe idagwiritsa ntchito nkhondo idasiya. Ena adazitola. Sanatsatire kusowa kwa zothandizira kapena kuchuluka kwa anthu kapena capitalism kapena chikominisi. Zatsatira chikhalidwe chovomerezeka pankhondo. Ndipo anthu omwe achita popanda nkhondo sanavutike chifukwa chakusowa kwawo. Palibe nkhani imodzi yolembedwa ya Post Traumatic Stress Disorder yopangidwa ndi kusowa kwa nkhondo. M'malo mwake, anthu ambiri amavutika kwambiri chifukwa chotenga nawo mbali pankhondo ndipo ayenera kukhala okhazikika asanatenge nawo mbali. Popeza kuti nkhondo inasiya kuphatikizana ndi manja ndi manja, yakhala yotseguka kwa amayi monga amuna, ndipo akazi ayamba kutenga nawo mbali; zikadakhala zotheka kuti amuna asiye kutenga nawo mbali.
Pakadali pano anthu ambiri padziko lapansi akuyimiridwa ndi maboma omwe sagwiritsa ntchito ndalama zambiri pokonzekera nkhondo komanso kukonzekera nkhondo kuposa United States - yocheperako, kuyesedwa kotheratu kapena kuchuluka kwa chuma chamayiko. Ndipo anthu ena amaimiridwa ndi maboma omwe sanamenye nawo nkhondo kwazaka zambiri kapena mazana ambiri, ena ndi maboma omwe adayikiratu gulu lawo lankhondo kumalo osungira zakale.
Zachidziwikire, wina atha kunena kuti mphamvu zakampani yamagulu azankhondo komanso omenyera ufulu wawo komanso ofalitsawo ndiosagonjetseka. Koma ndi ochepa omwe angakhulupirire izi. Nchifukwa chiyani chinthu chatsopano monga mafakitale ankhondo sichitha? Zachidziwikire kuti kutha kwa nkhondo kudzafunika zochuluka kuposa kungonena opaka poll tikufuna kutha. Zachidziwikire kuti maboma athu samayankha pagulu. Zachidziwikire kuti tikulimbana ndi anthu aluso omwe adzavutike kuti asunge mgwirizano womwe ali nawo. Koma chidwi chotchuka chakhala chikulimbana ndi zida zankhondo kangapo, kuphatikizapo kukana zida zankhondo zaku US zomwe zikuchitika ku Syria mchilimwe cha 2013. Zomwe zitha kuyimitsidwa kamodzi zitha kuyimitsidwa mobwerezabwereza komanso kwanthawi zonse, kufikira lingaliro lake amasiya kukhala oganiza bwino.
Ena a mayiko a US ali kukhazikitsa komiti kuti agwire ntchito kusintha kuchokera ku nkhondo kupita ku mtendere.
