ndi Ned Dobos, Wotanthauzira, April 25, 2022
Mawu oti "kuti tisaiwale" akuwonetsa chiweruzo cha makhalidwe abwino kuti n'chopanda udindo - ngati sichilakwa - kulola kuti nkhondo zam'mbuyo ziwonongeke pamtima. Mtsutso wodziwika bwino wa ntchito iyi kuti ukumbukire umatengedwa ndi mawu akuti "iwo amene amaiwala mbiriyakale amayenera kubwereza". Tiyenera kukumbukira nthawi ndi nthawi za zoopsa za nkhondo kuti tichite zonse zomwe tingathe kuti tipewe nkhondoyi m'tsogolomu.
Vuto ndilakuti kafukufuku akuwonetsa kuti izi zitha kukhala zoona.
chimodzi kafukufuku adawunikanso zotsatira za chikumbutso cha sombre "chathanzi" (osati mtundu womwe umakondwerera, kulemekeza, kapena kuyeretsa nkhondo). Zotsatira zake zinali zotsutsana: ngakhale chikumbutso ichi chinapangitsa otenga nawo mbali kukhala ndi malingaliro abwino ku nkhondo, mosasamala kanthu za mantha ndi chisoni chomwe zochitika za chikumbutsozo zinayambitsa.
Chimodzi mwa mafotokozedwewo n’chakuti akaganizira za kuzunzika kwa asilikali ankhondo kumawachititsa kusirira. Chisoni chotero chimayambitsa kunyada, ndipo chifukwa cha ichi malingaliro oipitsitsa omwe amayamba ndi chikumbutso amachotsedwa ndi mayiko abwino omwe amawonjezera kufunika kwa nkhondo ndi kuvomereza kwa anthu ngati chida cha ndondomeko.
Nanga bwanji lingaliro lakuti chikumbutso chimapangitsanso chiyamikiro cha anthu cha mtendere umene ulipo pakali pano, ndi mabungwe omwe amachichirikiza? Mfumukazi Elizabeti II adachita chidwi ndi zomwe akuyenera kuchita ndi miyambo yokumbukira mu 2004 adanena kuti "pokumbukira kuzunzika koopsa kwa nkhondo kumbali zonse ziwiri, timazindikira kuti mtendere umene tapanga ku Ulaya kuyambira 1945 ndi wamtengo wapatali bwanji".
Pamalingaliro awa, kukumbukira kuli ngati kunena chisomo musanadye. “Zikomo, Ambuye, chifukwa cha chakudya ichi m’dziko limene anthu ambiri amangodziwa njala basi. Timatembenuza malingaliro athu ku umphawi ndi kuperewera, koma kuti tiyamikire bwino zomwe tili nazo patsogolo pathu ndikuonetsetsa kuti sitizitenga mopepuka.
Palibe umboni wosonyeza kuti kukumbukira nkhondo kumagwiranso ntchito imeneyi.
Mu 2012, European Union idalandira Mphotho ya Mtendere wa Nobel chifukwa chothandizira "kukwaniritsa mtendere ndi chiyanjanitso, Achimereka ambiri amawona kuti ntchito zawo zankhondo pazaka 20 zapitazi zalephera kwambiri. demokalase ndi ufulu wa anthu ku Europe ”. Ndizovuta kulingalira munthu woyenera kulandira mphothoyo. Pothandizira mgwirizano ndi kuthetsa mikangano yopanda ziwawa pakati pa mayiko omwe ali mamembala, EU ikuyenera kutamandidwa kwambiri chifukwa chokhazika mtima pansi zomwe, poyamba, zinali bwalo la mikangano yosatha.
Zingayembekezeredwe, kuti kukumbutsidwa za zoopsa za Nkhondo Yachiwiri Yapadziko Lonse kukulitsa chithandizo chodziwika bwino cha EU ndi projekiti yophatikizana ku Europe nthawi zambiri. Koma sizinatero. Kafukufuku wofalitsidwa mu Journal of Common Market Studies zimasonyeza kuti kukumbutsa anthu a ku Ulaya za ziwonongeko za zaka za nkhondo sikumawonjezera thandizo lawo ku mabungwe omwe asunga mtendere kuyambira nthawi imeneyo.
Kuti zinthu ziipireipire, zikuwoneka ngati kuyamikira - kutengeka kwakukulu komwe kumalimbikitsidwa ndi zochitika zachikumbutso - kungathe kutsekereza kuyamikira mopanda tsankho la zomwe asilikali athu ankhondo ali nazo ndipo sangathe kukwaniritsa. Taonani zotsatirazi.
Anthu ambiri aku America amawona ntchito zawo zankhondo pazaka 20 zapitazi ngati zolephera kwambiri. Komabe anthu ambiri aku America akupitilizabe kusonyeza kuti ali ndi chidaliro chochuluka pakuchita bwino kwa asitikali kuposa mabungwe ena aliwonse. Zoneneratu za momwe zidzachitikire m'tsogolo zikuwoneka kuti zasiyanitsidwa ndi kuwunika kwa magwiridwe antchito am'mbuyomu. David Burbach a US Naval War College akuwonetsa kuti anthu wamba safuna kuvomereza - ngakhale kwa iwo eni - kusowa chikhulupiriro mwa asitikali powopa kuoneka ngati, ndi / kapena kumverera ngati osamvera. Kuyamikira zomwe asitikali achita kumapangitsa kuti anthu achuluke kwambiri
zomwe angathe kuchita.
Chomwe chimayambitsa izi ndikuti kudzidalira kumakonda kubereka kugwiritsa ntchito mopambanitsa. Mwachilengedwe, mayiko sakonda kugwiritsa ntchito mphamvu zankhondo, ndipo nzika zawo sizikhala ndi chidwi chothandizira, pomwe kulephera kumawonedwa ngati chotsatira. Ngati kuyamikira kumapangitsa kuti anthu asamakhulupirire zida zankhondo kuti asavomereze zomwe zalembedwazo, komabe, lamuloli loletsa kugwiritsa ntchito gulu lankhondo limathetsedwa.
Izi zimatithandiza kumvetsetsa chifukwa chomwe Vladimir Putin angapemphere "The Great Patriot War” motsutsana ndi chipani cha Nazi Germany kuti apemphe thandizo lodziwika pakuwukira kwawo ku Ukraine. M'malo mochititsa kuti anthu a ku Russia asamaganize za nkhondo ina, zikuwoneka kuti kukumbukira nkhondo kumangowonjezera chilakolako cha "ntchito yapadera yankhondo". Zimenezi n’zosadabwitsa tikaganizira zimene zikudziwika masiku ano zokhudza mmene anthu okumbukira nkhondo amakhudzidwira m’maganizo.
Palibe chilichonse mwa izi chomwe chikutanthauza kuti chikhale mkangano wokakamiza wotsutsa chikumbutso cha nkhondo, koma zimakayikitsa lingaliro lakuti anthu ali ndi udindo wochita mwambowu. Ndizolimbikitsa kukhulupirira kuti pokumbukira bwino nkhondo zakale timathandizira kuchepetsa chiopsezo chamtsogolo. Tsoka ilo, maumboni omwe alipo akuwonetsa kuti izi zitha kukhala zongolakalaka.
