Van Vijay Prashad, het Tricontinentaal, Mei 9, 2022
Beste vrienden,
Groeten vanaf het bureau van Tricontinental: Instituut voor Sociaal Onderzoek.
Twee belangrijke rapporten werden vorige maand vrijgegeven, die geen van beide de aandacht kregen die ze verdienen. Op 4 april heeft de Werkgroep III van het Intergouvernementeel Panel inzake klimaatverandering verslag werd gepubliceerd, wat een heftige reactie opriep van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres. Het rapport, hij zei,'is een litanie van gebroken klimaatbeloften. Het is een schande om de lege beloften te catalogiseren die ons stevig op weg hebben gezet naar een onleefbare wereld'. Op COP26, de ontwikkelde landen toegezegd om een bescheiden $ 100 miljard te besteden aan het Adaptatiefonds om ontwikkelingslanden te helpen zich aan te passen aan klimaatverandering. Ondertussen heeft het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) op 25 april zijn jaarlijkse verslag, waarbij werd vastgesteld dat de wereldwijde militaire uitgaven in 2 de $ 2021 biljoen hebben overschreden, de eerste keer dat het de grens van $ 2 biljoen overschreed. De vijf grootste spenders – de Verenigde Staten, China, India, het Verenigd Koninkrijk en Rusland – waren goed voor 62 procent van dit bedrag; de Verenigde Staten zijn op zichzelf goed voor 40 procent van de totale wapenuitgaven.
Er is een eindeloze geldstroom voor wapens, maar minder dan een schijntje om een planetaire ramp af te wenden.
Dat woord 'ramp' is niet overdreven. Secretaris-generaal van de VN, Guterres, heeft gewaarschuwd dat 'we snel op weg zijn naar een klimaatramp... Het is tijd om te stoppen met het verbranden van onze planeet'. Deze woorden zijn gebaseerd op de feiten in het rapport van Werkgroep III. Het is nu stevig verankerd in de wetenschappelijke gegevens dat de historische verantwoordelijkheid voor de verwoesting van ons milieu en ons klimaat berust bij de machtigste staten, onder leiding van de Verenigde Staten. Er is weinig discussie over deze verantwoordelijkheid in het verre verleden, een gevolg van de meedogenloze oorlog tegen de natuur door de krachten van het kapitalisme en het kolonialisme.
Maar deze verantwoordelijkheid strekt zich ook uit tot onze huidige tijd. Op 1 april werd een nieuwe studie gepubliceerde in The Lancet Planetary Health waaruit blijkt dat van 1970 tot 2017 'landen met een hoog inkomen verantwoordelijk zijn voor 74 procent van het wereldwijde overmatige materiaalgebruik, voornamelijk gedreven door de VS (27 procent) en de EU-28 landen met een hoog inkomen (25 procent)'. Het overmatige materiaalgebruik in de Noord-Atlantische landen is te wijten aan het gebruik van abiotische hulpbronnen (fossiele brandstoffen, metalen en niet-metaalhoudende mineralen). China is verantwoordelijk voor 15 procent van het wereldwijde overtollige materiaalgebruik en de rest van het Zuiden is verantwoordelijk voor slechts 8 procent. Het overgebruik in deze lage-inkomenslanden wordt grotendeels gedreven door biotische hulpbronnen (biomassa). Dit onderscheid tussen abiotische en biotische hulpbronnen laat ons zien dat het overtollige gebruik van hulpbronnen uit het Zuiden grotendeels hernieuwbaar is, terwijl dat van de Noord-Atlantische staten niet-hernieuwbaar is.
Een dergelijke interventie had op de voorpagina's van de kranten van de wereld moeten staan, met name in Global South, en de bevindingen ervan hadden breed moeten worden besproken op televisiezenders. Maar er werd nauwelijks iets over gezegd. Het bewijst onmiskenbaar dat de landen met een hoog inkomen in de Noord-Atlantische Oceaan de planeet vernietigen, dat ze hun manier van leven moeten veranderen en dat ze moeten betalen aan de verschillende aanpassings- en mitigatiefondsen om landen te helpen die het probleem niet veroorzaken, maar die lijden onder de impact ervan.
Na de gegevens te hebben gepresenteerd, merken de geleerden die dit artikel schreven op dat 'landen met een hoog inkomen de overweldigende verantwoordelijkheid dragen voor de wereldwijde ecologische ineenstorting, en daarom een ecologische schuld verschuldigd zijn aan de rest van de wereld. Deze landen moeten het voortouw nemen bij het maken van radicale reducties in hun gebruik van hulpbronnen om verdere degradatie te voorkomen, waarvoor waarschijnlijk transformatieve post-groei- en degrowth-benaderingen nodig zijn'. Dit zijn interessante gedachten: 'radicale reducties in het gebruik van hulpbronnen' en vervolgens 'na-groei en degrowth-benaderingen'.
De Noord-Atlantische staten – onder leiding van de Verenigde Staten – besteden het meeste sociale rijkdom aan wapens. Het Pentagon – de Amerikaanse strijdkrachten – 'blijft de grootste verbruikers van olie', zegt een onderzoek van de Brown University, 'en daardoor een van 's werelds grootste uitstoters van broeikasgassen'. Om de Verenigde Staten en hun bondgenoten ertoe te brengen het Kyoto-protocol in 1997 te ondertekenen, moesten de VN-lidstaten: toelaten broeikasgasemissies door het leger worden uitgesloten van de nationale rapportage over emissies.
De vulgariteit van deze zaken kan duidelijk worden uitgedrukt door twee geldwaarden te vergelijken. Ten eerste, in 2019, de Verenigde Naties berekend dat het jaarlijkse financieringstekort om de Sustainable Development Goals (SDG's) te bereiken $ 2.5 biljoen bedroeg. Als we de jaarlijkse wereldwijde militaire uitgaven van $ 2 biljoen aan de SDG's overdragen, zou dat een grote bijdrage leveren aan het aanpakken van de grote aanvallen op de menselijke waardigheid: honger, analfabetisme, dakloosheid, gebrek aan medische zorg, enzovoort. Het is belangrijk hier op te merken dat het bedrag van $ 2 biljoen van SIPRI niet de levenslange verspilling van sociale rijkdom omvat die aan particuliere wapenfabrikanten voor wapensystemen is gegeven. Er wordt bijvoorbeeld geprojecteerd dat het Lockheed Martin F-35 wapensysteem: kosten bijna $ 2 biljoen.
In 2021 gaf de wereld meer dan $ 2 biljoen uit aan oorlog, maar alleen investeerde – en dit is een genereuze berekening – $ 750 miljard aan schone energie en energie-efficiëntie. Totaal investering
in energie-infrastructuur in 2021 was $ 1.9 biljoen, maar het grootste deel van die investering ging naar fossiele brandstoffen (olie, aardgas en steenkool). Investeringen in fossiele brandstoffen gaan dus door en investeringen in wapens stijgen, terwijl investeringen om over te stappen op nieuwe vormen van schonere energie onvoldoende blijven.
Op 28 april heeft de Amerikaanse president Joe Biden gevraagd het Amerikaanse Congres om 33 miljard dollar te verstrekken voor wapensystemen die naar Oekraïne moeten worden gestuurd. De oproep voor deze fondsen gaat gepaard met opruiende verklaringen van de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin, die: zei dat de VS niet proberen de Russische troepen uit Oekraïne te verwijderen, maar 'Rusland verzwakt zien'. Austin's opmerking zou niet als een verrassing moeten komen. Het weerspiegelt de VS beleidsmaatregelen sinds 2018, dat was om te voorkomen dat China en Rusland worden 'near-peer rivalen'. Mensenrechten zijn niet de zorg; de focus ligt op het voorkomen van elke uitdaging voor de Amerikaanse hegemonie. Om die reden wordt sociale rijkdom verspild aan wapens en niet gebruikt om de dilemma's van de mensheid aan te pakken
Denk aan de manier waarop de Verenigde Staten hebben gereageerd op een transactie tussen de Salomonseilanden en China, twee buurlanden. Premier Manasseh Sogavare . van de Salomonseilanden zei dat deze deal bedoeld was om handel en humanitaire samenwerking te bevorderen, niet de militarisering van de Stille Oceaan. Op dezelfde dag van de toespraak van premier Sogavare arriveerde een Amerikaanse delegatie op hoog niveau in de hoofdstad van het land, Honiara. Zij vertelde Premier Sogavare zei dat als de Chinezen een soort 'militaire installatie' opzetten, de Verenigde Staten 'grote zorgen zouden hebben en dienovereenkomstig zouden reageren'. Dit waren duidelijke dreigementen. Een paar dagen later zei de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, Wang Wenbin zei, 'Eilandlanden in de Stille Zuidzee zijn onafhankelijke en soevereine staten, geen achtertuin van de VS of Australië. Hun poging om de Monroe-doctrine in de Stille Zuidzee nieuw leven in te blazen, zal geen steun krijgen en nergens toe leiden.'
De Salomonseilanden hebben een lange herinnering aan de geschiedenis van het Australisch-Britse kolonialisme en de littekens van de atoombomproeven. De praktijk van 'blackbirding' ontvoerde duizenden Solomon Islanders om de suikerrietvelden in Queensland, Australië in de 19e eeuw te bewerken, wat uiteindelijk leidde tot de Kwaio-opstand van 1927 in Malaita. De Salomonseilanden hebben hard gevochten tegen militarisering, stemming in 2016 met de wereld om kernwapens te verbieden. De honger om de 'achtertuin' van de Verenigde Staten of Australië te zijn is er niet. Dat werd duidelijk in het lichtgevende gedicht 'Peace Signs' (1974) van de schrijfster van de Salomonseilanden Celestine Kulagoe:
Een paddenstoel ontspruit uit
een dor vreedzaam atol
Desintegreert in de ruimte
Laat alleen een residu van macht achter
waaraan voor een illusoire
vrede en veiligheid
de mens klampt zich vast.
In de rust van de vroege ochtend
de derde dag erna
liefde vond vreugde
in het lege graf
het houten kruis van schande
omgezet in een symbool
van liefdesdienst
vrede.
In de hitte van de middagrust
de VN-vlag wappert
aan het zicht onttrokken door
nationale spandoeken
waaronder
zitten mannen met gebalde vuisten
vrede ondertekenen
verdragen.
warm,
Vijay
