Door Marc Eliot Stein, 30 november 2022
Voor de nieuwe aflevering van de World BEYOND War podcast sprak ik met John Reuwer, hierboven afgebeeld zittend in het midden onder het Gandhi-standbeeld in Kiev, Oekraïne, met lokale vredesactivist en mede-WBW-bestuurslid Yurii Sheliazhenko, over zijn recente reis naar Centraal-Europa, waar hij vluchtelingen ontmoette en probeerde ongewapende burgerlijk verzet tegen de oorlog die sinds februari van dit jaar woedt.
John is een voormalige spoedeisende hulparts die succesvolle ervaringen heeft opgedaan met het organiseren van geweldloos verzet in conflictgebieden, zo recent als in 2019, toen hij samenwerkte met Geweldloze vredesmacht in Zuid-Soedan. Hij kwam eerst in Roemenië aan om te werken met de PATRIX organisatie naast ervaren vredestichters zoals Kai Brand-Jacobsen maar was verrast een wijdverspreide overtuiging te ontdekken dat alleen meer oorlog en meer wapens Oekraïners konden beschermen tegen Russische aanvallen. We spraken tijdens dit podcast-interview uitgebreid over de situatie van Oekraïense vluchtelingen in buurlanden: meer bevoorrechte Oekraïense gezinnen kunnen comfortabel worden gehuisvest in vriendelijke huizen, maar gekleurde vluchtelingen worden niet hetzelfde behandeld, en uiteindelijk komen er problemen naar boven in alle vluchtelingensituaties.
John vond de beste hoop op ongewapend burgerverzet tegen de oorlog in de niet-politieke beweging vermijd een rampzalige kernsmelting in de kerncentrale van Zaporizhzhya, en dringt er bij vrijwilligers op aan zich bij deze beweging aan te sluiten. We spreken tijdens dit podcast-interview openhartig over de moeilijkheden van geweldloos organiseren in de kolkende ketel van een actieve oorlog. We hebben het ook over de trend van Europa naar remilitarisering, en over het contrast dat John zag met Oost-Afrika, waar de langdurige verschrikkingen van eindeloze oorlogen duidelijker naar voren komen. Hier zijn enkele waardevolle citaten van John:
“Vredesopbouwactiviteiten lijken nu een kwestie te zijn geworden van hoe de getraumatiseerde Oekraïense samenleving binnen zichzelf coherent te houden en conflicten binnen de Oekraïense samenleving te voorkomen. Er werd echt niet veel gesproken over hoe om te gaan met het trauma van het geheel, over de oorlog aan beide kanten of over het beëindigen van de oorlog.
"We concentreren ons te veel op wie de slechteriken zijn en niet genoeg op wat het probleem is... de belangrijkste oorzaak van deze oorlog is dat daar het geld is."
“Het dramatische verschil tussen de VS en zelfs Oekraïne en Zuid-Soedan was dat in Zuid-Soedan iedereen de keerzijde van oorlog had ervaren. Je zou bijna geen Zuid-Soedanees kunnen ontmoeten die je hun schotwond, hun machete-teken niet kon laten zien, of je een verhaal kon vertellen over hun buren die in paniek renden toen hun dorp werd aangevallen en in brand gestoken, of gevangen werd gezet of op de een of andere manier door oorlog werd geschaad … ze aanbidden oorlog niet als iets goeds in Zuid-Soedan. De elite wel, maar niemand op het terrein hield van oorlog... over het algemeen zijn mensen die lijden onder oorlog er meer op gebrand om er overheen te komen dan mensen die het van een afstand verheerlijken.'
