Door Medea Benjamin, World BEYOND War, November 4, 2022
De wereldwijde klimaatbijeenkomst genaamd COP27 (de 27e Conferentie van Partijen) zal van 6-18 november worden gehouden in het afgelegen Egyptische woestijnresort Sharm El-Sheik, Egypte. Gezien het extreem repressieve karakter van de Egyptische regering, zal deze bijeenkomst waarschijnlijk anders zijn dan andere, waar grote, hevige protesten hebben plaatsgevonden onder leiding van maatschappelijke groeperingen.
Dus toen tienduizenden afgevaardigden – van wereldleiders tot klimaatactivisten en journalisten – van over de hele wereld naar Sharm el-Sheik kwamen, vroegen we de Egyptische journalist Sharif Abdel Kouddous om ons zijn mening te geven over de huidige staat Egypte, inclusief de situatie van politieke gevangenen, en hoe hij verwacht dat de Egyptische regering zal handelen met de ogen van de wereld erop gericht.
MB: Voor degenen die het niet weten of het zijn vergeten, kun je ons een snel overzicht geven van de aard van de huidige regering in Egypte vandaag?
De revolutie van 2011 tegen Hosni Mubarak, een opstand die deel uitmaakte van wat de Arabische Lente wordt genoemd, was zeer inspirerend en had weerklank over de hele wereld, van de Occupy-beweging in de Verenigde Staten tot de Indignados in Spanje. Maar die revolutie werd in 2013 op zeer wrede wijze neergeslagen door het leger, onder leiding van generaal Abdel Fattah al Sisi, die later president werd.
Op dit moment wordt Egypte geregeerd door een zeer hechte en gesloten kliek van militaire en inlichtingenofficieren, een cirkel die volledig ondoorzichtig is. Het besluitvormingsproces laat geen enkele politieke participatie toe en duldt geen enkele vorm van afwijkende mening of oppositie. Het lijkt erop dat het antwoord van de regering op eventuele problemen met haar burgers is om ze in de gevangenis te zetten.
Er zijn op dit moment letterlijk tienduizenden politieke gevangenen in Egypte. We weten het exacte aantal niet, omdat er geen officiële statistieken zijn en dit dwingt advocaten en de zeer geïntimideerde mensenrechtengroepen om de duizenden mensen die achter tralies vastzitten nauwgezet in kaart te brengen.
De afgelopen jaren hebben we gezien dat Egypte verschillende nieuwe gevangenissen bouwde. Vorig jaar hield Sisi toezicht op de opening van het gevangeniscomplex Wadi al-Natrun. Het wordt geen gevangeniscomplex genoemd, het wordt een 'revalidatiecentrum' genoemd. Dit is een van de zeven of acht nieuwe gevangenissen die Sisi zelf 'gevangenissen in Amerikaanse stijl' heeft genoemd.
Deze gevangeniscomplexen omvatten de rechtbanken en gerechtelijke gebouwen, dus het maakt een transportband van het gerechtsgebouw naar de gevangenis efficiënter.
MB: Wat is de status van deze enorme groep politieke gevangenen?
De meerderheid van de politieke gevangenen in Egypte wordt vastgehouden in wat “voorlopige hechtenis” wordt genoemd. Volgens het Egyptische wetboek van strafrecht kun je twee jaar in de gevangenis worden vastgehouden zonder ooit te worden veroordeeld voor een misdrijf. Bijna iedereen die in voorlopige hechtenis zit, wordt geconfronteerd met twee identieke aanklachten: de ene verspreidt valse informatie en de andere is lid van een terroristische organisatie of een verboden organisatie.
De omstandigheden in de gevangenis zijn zeer erbarmelijk. Als je ziek wordt, heb je grote problemen. Er zijn veel doden gevallen door medische nalatigheid, waarbij gevangenen stierven in hechtenis. Marteling en andere vormen van misbruik door veiligheidstroepen zijn wijdverbreid.
We hebben ook het aantal doodvonnissen en executies zien stijgen. Onder de voormalige president Mubarak, in zijn laatste decennium in functie, was er de facto een moratorium op executies. Er werden doodvonnissen uitgesproken, maar mensen werden niet ter dood gebracht. Nu staat Egypte op de derde plaats in de wereld wat betreft het aantal executies.
MB: Hoe zit het met andere vrijheden, zoals vrijheid van vergadering en persvrijheid?
Kortom, het regime ziet zijn burgers als een last of een bedreiging. Alle vormen van protest of openbare samenkomst zijn verboden.
Op vermeende overtredingen staan zeer strenge gevangenisstraffen. We hebben massale arrestaties zien plaatsvinden wanneer er enige vorm van openbare demonstratie is en we hebben ook een ongekend hardhandig optreden gezien tegen het maatschappelijk middenveld, waarbij mensenrechtenorganisaties en organisaties voor economische rechtvaardigheid werden gedwongen hun activiteiten terug te schroeven of in feite ondergronds te opereren. die voor hen werken het slachtoffer zijn van intimidatie en pesterijen en reisverboden en arrestaties.
We hebben ook een massale onderdrukking van de persvrijheid gezien, een bijna volledige overname van het medialandschap. Onder de regering van Mubarak was er op zijn minst enige oppositiepers, waaronder enkele oppositiekranten en tv-stations. Maar nu controleert de regering de pers heel streng door censuur en ook door acquisitie. De General Intelligence Services, het inlichtingenapparaat van het leger, is de grootste media-eigenaar van het land geworden. Ze hebben kranten en tv-zenders. Onafhankelijke media, zoals degene waarvoor ik werk genaamd Mada Masr, opereren in de marge in een zeer, zeer vijandige omgeving.
Egypte is de op twee na grootste cipier van journalisten ter wereld en zet meer journalisten gevangen op beschuldiging van het verspreiden van vals nieuws dan enig ander land ter wereld.
MB: Kun je iets vertellen over de zaak van Alaa Abd El-Fattah, die waarschijnlijk de beroemdste politieke gevangene van Egypte is?
Alaa heeft het grootste deel van het afgelopen decennium achter de tralies gezeten. Hij zit zogenaamd in de gevangenis voor de misdaad van 'het verspreiden van vals nieuws', maar hij zit in werkelijkheid in de gevangenis voor deze ideeën, omdat hij een icoon en een symbool is van de revolutie van 2011. Voor het regime was hem opsluiten een manier om een voorbeeld te stellen voor alle anderen. Daarom is er zoveel campagne gevoerd om hem eruit te krijgen.
Hij heeft onder zeer, zeer moeilijke omstandigheden in de gevangenis gezeten. Twee jaar lang mocht hij zijn cel niet uit en had hij niet eens een matras om op te slapen. Hij was volledig beroofd van alles, inclusief boeken of leesmateriaal van welke aard dan ook. Voor het eerst begon hij zelfmoordgedachten te uiten.
Maar op 2 april besloot hij in hongerstaking te gaan als verzetsdaad tegen zijn gevangenschap. Hij is al zeven maanden in hongerstaking. Hij begon met alleen water en zout, wat een soort hongerstaking is die de Egyptenaren van de Palestijnen leerden. In mei besloot hij in Gandhi-stijl te gaan staken en 100 calorieën per dag binnen te krijgen - wat een lepel honing in wat thee is. Een gemiddelde volwassene heeft 2,000 calorieën per dag nodig, dus dat is erg mager.
Maar hij heeft net een brief naar zijn familie gestuurd waarin staat dat hij weer in volledige hongerstaking gaat en op 6 november, aan de vooravond van de COP-bijeenkomst, gaat stoppen met het drinken van water. Dit is buitengewoon ernstig omdat het lichaam niet langer dan een paar dagen zonder water kan.
Dus roept hij ons allemaal van buiten op om ons te organiseren, want of hij zal in de gevangenis sterven of hij zal worden vrijgelaten. Wat hij doet is ongelooflijk moedig. Hij gebruikt zijn lichaam, het enige waarover hij keuzevrijheid heeft, om ons te organiseren en om ons naar buiten te duwen om meer te doen.
Hoe kijken deze onderdrukte maatschappelijke leiders aan tegen het feit dat Egypte gastheer is van COP27?
Het was erg ontmoedigend voor veel mensen in Egypte die zich inzetten voor mensenrechten, gerechtigheid en democratie toen Egypte het recht kreeg om de conferentie te organiseren. Maar het Egyptische maatschappelijk middenveld heeft de internationale gemeenschap niet opgeroepen om de COP-bijeenkomst te boycotten; ze hebben opgeroepen om de benarde situatie van politieke gevangenen en het gebrek aan mensenrechten te koppelen aan de klimaatdiscussies en niet te negeren.
Ze willen dat de duizenden politieke gevangenen in de schijnwerpers worden gezet, zoals Alaa, zoals Abdel Moneim Aboul Foitouh, een voormalige presidentskandidaat, zoals Mohamed Oxygen, een blogger, zoals Marwa Arafa, een activist uit Alexandrië.
Helaas heeft het hosten van deze bijeenkomst de regering een geweldige kans gegeven om haar imago opnieuw op te bouwen. Het heeft de regering in staat gesteld zichzelf te positioneren als de stem van het mondiale zuiden en de onderhandelaar die probeert miljarden dollars per jaar aan klimaatfinanciering van het mondiale noorden vrij te maken.
Natuurlijk is de kwestie van klimaatherstel aan het Zuiden erg belangrijk. Het moet besproken en serieus genomen worden. Maar hoe kun je klimaatherstel aan een land als Egypte geven als je weet dat het geld voornamelijk zal worden besteed aan het versterken van deze repressieve, vervuilende staat? Zoals Naomi Klein zei in haar geweldige artikel Greenwashing a Police State, gaat de top verder dan het greenwashen van een vervuilende staat naar het greenwashen van een politiestaat.
Dus wat denk je dat we kunnen verwachten te zien in Sharm el-Sheikh? Zullen de gebruikelijke protesten die bij elke COP plaatsvinden, zowel binnen als buiten de officiële hallen, worden toegestaan?
Ik denk dat wat we in Sharm el-Sheik gaan zien een zorgvuldig beheerd theater is. We kennen allemaal de problemen met de VN-klimaattop. Er zijn veel onderhandelingen en klimaatdiplomatie, maar zelden komen ze neer op iets concreets en bindends. Maar ze dienen wel als een belangrijke plek voor netwerken en convergentie voor verschillende groepen in de klimaatrechtvaardigheidsbeweging, een kans voor hen om samen te komen om te organiseren. Het was ook een tijd voor deze groepen om hun verzet te tonen tegen de passiviteit van de machthebbers, met creatieve, krachtige protesten zowel binnen als buiten de conferentie.
Dit zal dit jaar niet het geval zijn. Sharm El-Sheikh is een resort in de Sinaï waar letterlijk een muur omheen staat. Het kan en zal zeer streng worden gecontroleerd. Voor zover we weten, is er een speciale ruimte die is bestemd voor protesten, die is gebouwd in de buurt van een snelweg, ver weg van het conferentiecentrum en enig teken van leven. Dus hoe effectief zal het zijn om daar protesten te houden?
Dit is de reden waarom mensen zoals Greta Thunberg niet gaan. Veel activisten hebben problemen met de structuur van de COP zelf, maar het is nog erger in Egypte, waar de mogelijkheid om het te gebruiken als een convergentieruimte voor afwijkende meningen effectief wordt stopgezet.
Maar wat nog belangrijker is, de leden van het Egyptische maatschappelijk middenveld, inclusief de bondgenoten en milieugroeperingen die kritisch staan tegenover de regering, mogen niet aanwezig zijn. In afwijking van de VN-regels zullen de groepen die erin slagen deel te nemen, zijn doorgelicht en goedgekeurd door de regering en zullen ze heel voorzichtig moeten zijn met hoe ze te werk gaan. Andere Egyptenaren die daar zouden moeten zijn, zitten helaas in de gevangenis of zijn onderworpen aan verschillende vormen van repressie en pesterijen.
Moeten buitenlanders zich ook zorgen maken dat de Egyptische regering hen in de gaten houdt?
De hele conferentie zal zeer streng worden bewaakt. De overheid heeft deze app gemaakt die u kunt downloaden om als gids voor de conferentie te gebruiken. Maar om dat te doen, moet u uw volledige naam, telefoonnummer, e-mailadres, paspoortnummer en nationaliteit invoeren en moet u locatietracking inschakelen. Technologiespecialisten van Amnesty International hebben de app beoordeeld en al deze zorgen gesignaleerd over bewaking en hoe de app de camera en microfoon en locatiegegevens en bluetooth kan gebruiken.
Welke milieukwesties met betrekking tot Egypte zal de regering toestaan om besproken te worden, en welke zullen verboden zijn?
Milieukwesties die worden toegestaan, zijn zaken als afvalinzameling, recycling, hernieuwbare energie en klimaatfinanciering, wat een groot probleem is voor Egypte en voor het Zuiden.
Milieukwesties waarbij de overheid en het leger betrokken zijn, worden niet getolereerd. Neem de kwestie van steenkool, iets waar de milieugemeenschap erg kritisch over is. Dat zal verboden terrein zijn omdat de invoer van steenkool, grotendeels afkomstig uit de Verenigde Staten, de afgelopen jaren is gestegen, gedreven door de sterke vraag vanuit de cementsector. De grootste steenkoolimporteur van Egypte is ook de grootste cementproducent, en dat is de El-Arish Cement Company die in 2016 werd gebouwd door niemand minder dan het Egyptische leger.
We hebben de afgelopen jaren enorme hoeveelheden cement in de natuurlijke omgeving van Egypte zien worden gegoten. De regering heeft bijna 1,000 bruggen en tunnels gebouwd, hectare en hectare groen vernietigd en duizenden bomen gekapt. Ze hebben een waanzinnige bouwwoede ondernomen en een hele reeks nieuwe buurten en steden gebouwd, waaronder een nieuwe administratieve hoofdstad in de woestijn net buiten Caïro. Maar geen enkele kritiek op deze projecten is of wordt getolereerd.
Dan is er de vuile energieproductie. Egypte, de op één na grootste gasproducent van Afrika, breidt zijn olie- en gasproductie en -export uit, wat meer winst zal betekenen voor de militaire en inlichtingensector die hierbij betrokken zijn. Deze projecten die schadelijk zijn voor het milieu, maar winstgevend zijn voor het leger, zullen van de agenda verdwijnen.
Het Egyptische leger is verankerd in elk deel van de Egyptische staat. Bedrijven die eigendom zijn van het leger produceren alles, van meststoffen tot babyvoeding tot cement. Ze exploiteren hotels; zij zijn de grootste landeigenaar in Egypte. Dus elke vorm van industriële vervuiling of milieuschade uit gebieden zoals de bouw, toerisme, ontwikkeling en agribusiness wordt bij COP niet getolereerd.
We hebben gehoord dat het harde optreden tegen Egyptenaren in afwachting van deze wereldwijde bijeenkomst al is begonnen. Is dat waar?
Ja, we hebben al een geïntensiveerd optreden gezien en een massale arrestatieactie in de aanloop naar de klimaattop. Er zijn willekeurige stop- en zoekacties en willekeurige veiligheidscontroles. Ze openen je facebook en whatsapp en kijken er doorheen. Als ze inhoud vinden die ze problematisch vinden, arresteren ze je.
Honderden mensen zijn gearresteerd, volgens sommigen 500-600. Ze zijn gearresteerd vanuit hun huizen, van de straat, van hun werkplek.
En deze huiszoekingen en arrestaties zijn niet alleen beperkt tot Egyptenaren. Onlangs was er een Indiase klimaatactivist, Ajit Rajagopal, gearresteerd kort nadat hij was vertrokken voor een 8-daagse wandeling van Caïro naar Sharm el-Sheikh als onderdeel van een wereldwijde campagne om het bewustzijn over de klimaatcrisis te vergroten.
Hij werd vastgehouden in Caïro, urenlang ondervraagd en een nacht vastgehouden. Hij belde een bevriende Egyptische advocaat, die naar het politiebureau kwam om hem te helpen. Ze hielden ook de advocaat vast en hielden hem een nacht vast.
Er zijn oproepen tot protesten geweest op 11 november of 11/11. Denk je dat de mensen in Egypte op straat zullen komen?
Het is onduidelijk waar deze protestoproepen begonnen, maar ik denk dat het is begonnen door mensen buiten Egypte. Het zou me verbazen als mensen de straat op komen, gezien de mate van repressie die we tegenwoordig zien, maar je weet maar nooit.
Het veiligheidsapparaat was in september 2019 zeer verrast toen een voormalige militaire aannemer die klokkenluider werd, video's ontmaskerde die legercorruptie vertoonden. Deze video's gingen viraal. De klokkenluider riep op tot protesten, maar hij bevond zich buiten Egypte in zelfopgelegde ballingschap in Spanje.
Er waren enkele protesten, niet erg groot maar significant. En wat was de reactie van de regering? Massale arrestaties, de meest massale actie sinds Sisi aan de macht kwam met meer dan 4,000 mensen vastgehouden. Ze arresteerden allerlei soorten mensen - iedereen die eerder was gearresteerd en een heleboel andere mensen. Met dat soort repressie is het moeilijk te zeggen of het de juiste keuze is om mensen te mobiliseren om de straat op te gaan.
Ook de overheid is bijzonder paranoïde omdat de economische situatie zo slecht is. De Egyptische munteenheid heeft sinds het begin van het jaar 30 procent van zijn waarde verloren, versneld door een aantal factoren, waaronder de oorlog in Oekraïne, aangezien Egypte zoveel van zijn tarwe uit Oekraïne haalde. De inflatie is uit de hand gelopen. Mensen worden armer en armer. Dus dat, in combinatie met deze oproepen tot protesten, heeft geleid tot het preventieve optreden.
Dus ik weet niet of mensen de regering zullen trotseren en de straat op zullen gaan. Maar ik heb het al lang geleden opgegeven om iets te voorspellen in Egypte. Je weet gewoon nooit wat er gaat gebeuren.
