Er is niets onderpand aan een aangespoelde peuter

Door Patrick T. Hiller

De hartverscheurende foto's van een driejarige Aylan Koerdhi symboliseren alles wat er mis is met oorlog. Als vervolg op #KiyiyaVuranInsanlik (aangespoelde mensheid) is een pijnlijke confrontatie met wat sommigen de collaterale schade van oorlog zouden kunnen noemen. Als we met tranen in onze ogen naar de beelden van deze peuter kijken, is het tijd om enkele mythes over oorlog te ontrafelen. Zijn we niet gewend te horen en te geloven dat oorlog deel uitmaakt van de menselijke natuur, oorlogen worden uitgevochten voor vrijheid en verdediging, oorlogen zijn onvermijdelijk en oorlogen worden uitgevochten tussen legers? Deze overtuigingen over oorlog klinken echt smakeloos als een peuter met zijn gezicht naar beneden op een strand ligt, dood, ver weg van zijn huis waar hij had moeten spelen en lachen.

Oorlogen zijn gebaseerd op en gerechtvaardigd door een reeks mythen. We bevinden ons op een punt waarop vredeswetenschap en belangenbehartiging gemakkelijk alle rechtvaardigingen voor oorlog kunnen weerleggen.

Moest Aylan sterven omdat oorlogen deel uitmaken van de menselijke natuur? Nee, oorlog is een sociale constructie, geen biologische noodzaak. In de Verklaring van Sevilla over geweld, weerlegde een groep vooraanstaande gedragswetenschappers „het idee dat georganiseerd menselijk geweld biologisch bepaald is”. Net zoals we het potentieel hebben om oorlogen te voeren, hebben we het potentieel om in vrede te leven. We hebben altijd een keuze. Sterker nog, de meeste tijd dat de mensheid op aarde is geweest, hebben we op de meeste plaatsen geen oorlog gehad. Sommige samenlevingen hebben nooit oorlog gekend en nu hebben we landen die oorlog hebben gekend en die achter zich hebben gelaten ten gunste van diplomatie.

Moest Aylan sterven omdat de oorlog in Syrië ter verdediging wordt uitgevochten? Zeker niet. De oorlog in Syrië is een aanhoudende, complexe reeks van gemilitariseerd geweld die tot grote aantallen slachtoffers heeft geleid. Heel algemeen gesproken was het geworteld in een droogte (hint: klimaatverandering), gebrek aan banen, identiteitspolitiek, toenemende sektarische spanningen, interne onderdrukking door het regime, aanvankelijk geweldloze protesten, promotie door oorlogsprofiteurs en uiteindelijk het opnemen van de wapens door sommige groepen. Natuurlijk hebben regionale en mondiale machten zoals Saoedi-Arabië, Turkije, Iran of de Verenigde Staten op verschillende tijdstippen verschillende rollen gespeeld, afhankelijk van hun belangen. De voortdurende gevechten, de constante stroom wapens en de militaire projecties hebben niets met verdediging te maken.

Moest Aylan sterven omdat oorlog het laatste redmiddel is? Een recent onderzoek laat zien dat mensen aannemen en verwachten dat beslissingen om geweld te gebruiken worden genomen als er geen andere opties zijn. Geen enkele oorlog kan echter voldoen aan de voorwaarde van het absolute laatste redmiddel. Er zijn altijd veel betere en effectievere geweldloze alternatieven. Zijn ze volmaakt? Nee. Hebben ze de voorkeur? Ja. Enkele onmiddellijke alternatieven in Syrië zijn een wapenembargo, steun aan het Syrische maatschappelijk middenveld, het nastreven van zinvolle diplomatie, economische sancties tegen ISIS en zijn aanhangers, en een geweldloze humanitaire interventie. Meer langetermijnstappen zijn onder meer terugtrekking van Amerikaanse troepen, stopzetting van olie-import uit de regio en ontbinding van het terrorisme bij de wortels. Oorlog en geweld zullen blijven leiden tot meer burgerslachtoffers en verdere escalatie van de vluchtelingencrisis.

Was Aylan nevenschade in een oorlog tussen legers? Voor alle duidelijkheid: het zuiveren van het idee van zoiets als de onbedoelde dood van onschuldigen in oorlogsvoering met de technische term collaterale schade werd door het Duitse nieuwsmagazine Der Spiegel terecht als een "antiterm" bestempeld. Vredesadvocaat Kathy Kelly heeft veel oorlogsgebieden meegemaakt en bedacht dat "de ravage die onder burgers wordt aangericht ongeëvenaard, bedoeld en onomstotelijk is." Er is steeds meer bewijs dat aantoont dat moderne oorlogsvoering veel meer burgers doodt dan soldaten. Dit wordt vooral het geval als we begrippen als 'chirurgische' en 'schone' oorlogvoering uit de weg ruimen en de directe en indirecte sterfgevallen onderzoeken die het gevolg zijn van de vernietiging van infrastructuur, ziekten, ondervoeding, wetteloosheid, slachtoffers van verkrachting of intern ontheemden en vluchtelingen. Helaas moeten we nu de categorie aangespoelde kinderen toevoegen.

Natuurlijk zijn er mensen die zeggen dat de wereld over het algemeen een betere plek wordt. Geleerden houden van Steven Pinker en Jozua Goldstein staan ​​bekend om hun respectievelijke werk dat de achteruitgang van oorlogsvoering identificeert. Sterker nog, ik behoor tot degenen die geïnspireerd zijn door het idee van een evolutie Wereldwijd vredessysteem waar de mensheid zich op een positief pad bevindt van sociale verandering, constructieve conflicttransformatie en wereldwijde samenwerking. Net als Pinker en Goldstein heb ik er altijd op aangedrongen dat we dergelijke wereldwijde trends niet mogen verwarren met een oproep tot zelfgenoegzaamheid met de toestand van de wereld. Integendeel, we moeten onvermoeibaar werken aan het versterken van de positieve trends die het oorlogssysteem verzwakken. Alleen dan hebben we de kans om tragedies te vermijden zoals die van Aylan die met haar gezicht naar beneden op een strand in Turkije ligt. Alleen dan krijgt mijn tweeënhalfjarige zoon de kans om een ​​jongen als Aylan te ontmoeten en ermee te spelen. Ze zouden goede vrienden zijn geworden. Ze zouden niet geweten hebben hoe ze elkaar moesten haten. Dat gebeurt alleen als we ze leren hoe het moet.

Patrick. T.Hiller, Ph.D. is de directeur van het War Prevention Initiative van de Jubitz Family Foundation en gesyndiceerd door PeaceVoice. Hij is een Conflict Transformation geleerde, professor, in de Governing Council van de International Peace Research Association, in de Coordinating Committee of World Beyond War, en lid van de Peace and Security Funders Group.