door Kathy Kelly, 1 januari 2018, Oorlog is een misdaad.
De mensen die nu in de op twee na grootste stad van Jemen, Ta'iz, wonen, hebben de afgelopen drie jaar onvoorstelbare omstandigheden moeten doorstaan. Burgers zijn bang om naar buiten te gaan omdat ze niet worden neergeschoten door een sluipschutter of op een landmijn stappen. Beide kanten van een verslechterende burgeroorlog gebruiken Houwitsers, Kaytusha's, mortieren en andere raketten om de stad te beschieten. Bewoners zeggen dat de ene buurt niet veiliger is dan de andere, en mensenrechtenorganisaties melden afschuwelijke schendingen, waaronder marteling van gevangenen. Twee dagen geleden doodde een door Saudi-Arabië geleide coalitiebommenwerper 54 mensen op een drukke marktplaats.
Voordat de burgeroorlog uitbrak, werd de stad beschouwd als de officiële culturele hoofdstad van Jemen, een plek waar auteurs en academici, kunstenaars en dichters ervoor kozen om te wonen. Ta'iz was de thuisbasis van een levendige, creatieve jeugdbeweging tijdens de opstand van de Arabische Lente in 2011. Jonge mannen en vrouwen organiseerden massale demonstraties om te protesteren tegen de verrijking van de gevestigde elites terwijl gewone mensen worstelden om te overleven.
De jongeren legden de wortels bloot van een van de ergste humanitaire crises ter wereld.
Ze luidden alarm over de teruglopende grondwaterstanden, waardoor het graven van putten steeds moeilijker werd en de landbouweconomie verlamd raakte. Ze waren op dezelfde manier bedroefd over de werkloosheid. Toen hongerige boeren en herders naar de steden verhuisden, konden de jonge mensen zien hoe de toegenomen bevolking de toch al ontoereikende systemen voor riolering, sanitaire voorzieningen en gezondheidszorg zou overbelasten. Ze protesteerden tegen het schrappen van brandstofsubsidies door hun regering en tegen de torenhoge prijzen die het gevolg waren. Ze eisten een heroriëntatie op het beleid, weg van de rijke elites en naar het scheppen van banen voor afgestudeerden van de middelbare school en de universiteit.
Ondanks hun ellende kozen ze standvastig voor een ongewapende, geweldloze strijd.
Dr Sheila Carapico, een historicus die de moderne geschiedenis van Jemen nauwlettend volgt, nam nota van de slogans die in 2011 door demonstranten in Ta'iz en Sana'a werden aangenomen: "Vredig blijven is onze keuze" en "Vreedzaam, vreedzaam, nee tegen burgeroorlog".
Carapico voegt eraan toe dat sommigen Ta'iz het epicentrum van de volksopstand noemden. “De relatief goed opgeleide kosmopolitische studenten van de stad vermaakten de deelnemers aan de demonstratie met muziek, sketches, karikaturen, graffiti, spandoeken en andere artistieke verfraaiingen. Menigten werden gefotografeerd: mannen en vrouwen samen; mannen en vrouwen apart, allemaal ongewapend.”
In december 2011 liepen 150,000 mensen bijna 200 kilometer van Ta'iz naar Sana'a om hun oproep tot vreedzame verandering te promoten. Onder hen waren stammen die op boerderijen en boerderijen werkten. Ze gingen zelden het huis uit zonder hun geweren, maar hadden ervoor gekozen hun wapens opzij te leggen en mee te doen aan de vreedzame mars.
Toch hebben degenen die Jemen meer dan dertig jaar hebben geregeerd, in samenspanning met de naburige monarchie van Saoedi-Arabië, die fel gekant was tegen democratische bewegingen in de buurt van de grenzen, een politieke regeling bedongen die bedoeld was om afwijkende meningen te coöpteren, terwijl ze resoluut een grote meerderheid van de Jemenieten uitsloten van invloed op het beleid . Ze negeerden eisen voor veranderingen die door gewone Jemenieten zouden kunnen worden gevoeld en faciliteerden in plaats daarvan een leiderschapsruil, waarbij de dictatoriale president Ali Abdullah Saleh werd vervangen door Abdrabbuh Mansour Hadi, zijn vice-president, als een niet-gekozen president van Jemen.
De VS en naburige petro-monarchieën steunden de machtige elites. In een tijd waarin Jemenieten dringend financiering nodig hadden om in de behoeften van hongerende miljoenen te voorzien, negeerden ze de smeekbeden van vreedzame jongeren die opriepen tot gedemilitariseerde verandering, en stortten ze geld in "veiligheidsuitgaven" - een misleidend idee dat verwees naar verdere militaire opbouw, inclusief de bewapening van cliëntdictators tegen hun eigen bevolking.
En toen waren de geweldloze opties voorbij en begon de burgeroorlog.
Nu is de nachtmerrie van hongersnood en ziekte waar die vreedzame jongeren op hadden geanticipeerd een afschuwelijke realiteit geworden, en hun stad Ta'iz is veranderd in een slagveld.
Wat kunnen we wensen voor Ta'iz? We zouden zeker niet willen dat de terreurplaag van luchtbombardementen de dood, verminking, vernietiging en meerdere trauma's veroorzaakt. We zouden geen verschuivende gevechtslinies willen die zich uitstrekken over de stad en het puin in de met bloed gemarkeerde straten. Ik denk dat de meeste mensen in de VS zo'n gruwel van geen enkele gemeenschap zouden wensen en niet zouden willen dat mensen in Ta'iz worden uitgekozen voor verder lijden. We zouden in plaats daarvan massale campagnes kunnen opzetten die een oproep van de VS eisen voor een permanent staakt-het-vuren en een einde maken aan alle wapenverkopen aan een van de strijdende partijen. Maar als de VS de door Saudi-Arabië geleide coalitie blijft uitrusten, bommen verkoopt aan Saudi-Arabië en de VAE en Saudi-bommenwerpers in de lucht bijtankt zodat ze hun dodelijke vluchten kunnen voortzetten, zullen de mensen in Taiz en in heel Jemen blijven lijden.
De belegerde mensen in Ta'iz zullen elke dag anticiperen op de misselijkmakende plof, oorverdovende ontploffing of donderende explosie die het lichaam van een geliefde, of een buurman, of een kind van de buren zou kunnen verscheuren; of verander hun huizen in massa's puin, en verander hun leven voor altijd of beëindig hun leven voordat de dag om is.
Kathy Kelly (kathy@vcnv.org) co-coördineert stemmen voor creatieve geweldloosheid (www.vcnv.org)
