De solide herverkiezingsoverwinning van de Iraanse president Rouhani maakt de weg vrij voor Iran om door te gaan met zijn inspanningen om opnieuw contact te maken met de wereldgemeenschap en de vrijheden in eigen land uit te breiden, meldt Trita Parsi.
Door Trita Parsi, ConsortiumNieuws.
De politieke verfijning van de Iraanse bevolking blijft indruk maken. Ondanks een zeer gebrekkig politiek systeem waarin de verkiezingen noch eerlijk noch vrij zijn, koos de overweldigende meerderheid voor een niet-gewelddadige weg om vooruitgang te boeken.
Hassan Rouhani, president van de Islamitische Republiek Iran, spreekt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe, 22 september 2016 (UN Photo)
Ze deden massaal mee aan de verkiezingen met een opkomst van 75 procent – vergelijk dat met de opkomst bij de Amerikaanse verkiezingen in 2016, 56 procent – en bezorgden de zittende gematigde president Hassan Rouhani een verpletterende overwinning met 57 procent van de stemmen.
In regionale context is deze verkiezing nog opmerkelijker. In het grootste deel van het Midden-Oosten worden zelfs geen verkiezingen gehouden. Neem bijvoorbeeld Saoedi-Arabië, de keuze van president Donald Trump voor zijn eerste buitenlandse reis.
Er zijn een paar dingen die we kunnen zeggen over de betekenis van de collectieve actie van het Iraanse volk.
Ten eerste stemden de Iraniërs opnieuw tegen de kandidaat die naar verluidt de voorkeur had van de hoogste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei. Dit is nu een sterk patroon.
Ten tweede berispten de Iraniërs verbannen oppositiegroepen en Washington-haviken en neoconservatieven die het Iraanse volk opriepen om ofwel de verkiezingen te boycotten ofwel te stemmen op de hardline-kandidaat Ebrahim Raisi om een confrontatie te bespoedigen. Het is duidelijk dat deze elementen geen aanhang hebben in Iran.
Ten derde, ondanks Trumps ondermijning van de nucleaire deal met Iran, en ondanks aanzienlijke problemen met het proces van verlichting van sancties, waardoor veel Iraniërs teleurgesteld zijn in de nucleaire deal, kozen Iraniërs nog steeds voor diplomatie, ontspanning en matiging boven de confrontatielijn van eerdere Iraanse regeringen. Iran is vandaag de dag een van de weinige landen ter wereld waar een boodschap van gematigdheid en antipopulisme je een verpletterende verkiezingsoverwinning bezorgt.
Mensenrechtenmandaat
Ten vierde, ondanks dat Rouhani zijn beloften om de mensenrechtensituatie in Iran te verbeteren niet nakwam, gaven Iraniërs en de leiders van de Groene Beweging hem een tweede kans. Maar nu heeft hij een sterker mandaat – en minder excuses. Dit is het moment voor hem om de beloften na te komen die tientallen miljoenen Iraniërs inspireerden om hem twee keer tot president te kiezen.
Een Iraans kind houdt een foto vast van de hoogste leider van Iran, Ali Khamenei, tijdens een van zijn openbare optredens. (Iraanse regeringsfoto)
Hij moet beslissende maatregelen nemen om de mensenrechten en burgerlijke vrijheden van het Iraanse volk te beschermen, betere betrekkingen met de wereld na te streven en economische groei voor het Iraanse volk te bevorderen. De hardline-krachten achter de willekeurige arrestaties en exponentiële executies van Iran zullen misschien niet rechtstreeks verantwoording afleggen aan Rouhani, maar het Iraanse volk dat hem heeft gekozen, verwacht van hem dat hij in zijn tweede ambtstermijn meer zal doen om verandering teweeg te brengen.
Als u dit niet doet, loopt u het risico een generatie Iraniërs te ontgoochelen van de overtuiging dat hun stem een verschil kan maken, waardoor de toekomst van Iran mogelijk wordt afgestaan aan de harde stemmen die het land terug zouden voeren naar isolationisme en confrontatie met het Westen.
Ten vijfde, terwijl Saoedi-Arabië Trump ontvangt en hem ertoe aanzet terug te keren naar een beleid van volledige isolatie van Iran, feliciteerde het hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, Federica Mogherini, Rouhani met zijn verkiezingsoverwinning en beloofde de EU opnieuw aan de nucleaire deal. De verkiezingsuitslag zal de toewijding van de EU om het voortbestaan van de overeenkomst te verzekeren en haar inzet voor een inclusief veiligheidskader voor het Midden-Oosten versterken.
Bijgevolg zal de EU zich verzetten tegen de poging van Trump en Saudi-Arabië om een confrontatie met Iran aan te gaan. Dit brengt de regering-Trump opnieuw niet op één lijn met Europa en de westerse bondgenoten van de VS op het gebied van een belangrijk veiligheidsprobleem.
Diplomatie boven oorlog
Ten zesde hebben Iraniërs opnieuw een beleid van dialoog met het Westen onderschreven, maar de vraag is of Trump zijn vuist zal ontspannen en dit venster voor diplomatie zal omarmen. Net zoals de nucleaire crisis is opgelost door middel van onderhandelingen, kunnen ook de resterende conflictpunten tussen de VS en Iran diplomatiek worden opgelost, waaronder Syrië en Jemen. Dit is wat het Midden-Oosten nu nodig heeft: meer diplomatie, niet meer wapenverkoop.
Minister van Defensie Jim Mattis verwelkomt Saudische vice-kroonprins en minister van Defensie Mohammed bin Salman in het Pentagon, 16 maart 2017. (DoD-foto door sergeant Amber I. Smith)
Ten zevende moet het Congres vermijden de duidelijke pro-engagement-boodschap van het Iraanse volk te ondermijnen en hardliners sterker te maken door provocerende sanctiewetgeving naar voren te schuiven in de nasleep van de verkiezingsuitslag. Nieuwe sancties van de Senaat zullen deze week in de commissie worden opgenomen. Wat een afschuwelijke reactie op het Iraanse volk nadat ze voor diplomatie en gematigdheid hadden gestemd.
Ten slotte zal de machtsstrijd in Iran steeds meer verschuiven naar de vraag wie ayatollah Khamenei zal opvolgen en de volgende Opperste Leider van Iran zal worden. Er wordt algemeen aangenomen dat Rouhani deze positie in de gaten houdt. Met zijn verpletterende overwinning heeft hij zijn vooruitzichten verbeterd. Tot op zekere hoogte was dit waar het bij deze presidentsverkiezingen werkelijk om ging.
Trita Parsi is de oprichter en voorzitter van de National Iranian American Council en een expert op het gebied van de Amerikaans-Iraanse betrekkingen, de Iraanse buitenlandse politiek en de geopolitiek van het Midden-Oosten. Hij is een bekroonde auteur van twee boeken, Verraderlijke Alliantie - De geheime transacties van Israël, Iran en de VS (Yale University Press, 2007) en Een enkele worp van de dobbelstenen - Obama's diplomatie met Iran (Yale Universitaire Pers, 2012). Hij twittert naar @tparsi.
