Afbeelding: Wikimedia Commons
Door Paul Keating, Parels en irritaties, Oktober 7, 2022
Het uitbreiden van het militaire demarcatiepunt van de NAVO tot aan de grenzen van de voormalige Sovjet-Unie was een fout die zou kunnen samengaan met de strategische misrekeningen die Duitsland aan het begin van deze eeuw verhinderden zijn volledige plaats in het internationale systeem in te nemen.
Paul Keating zei deze dingen vijfentwintig jaar geleden in een belangrijke toespraak tot de Universiteit van New South Wales, 4 september 1997:
“Mede als gevolg van de onwil van de huidige leden om sneller te handelen bij de uitbreiding van het EU-lidmaatschap, geloof ik dat er in Europa een grote veiligheidsfout wordt gemaakt met het besluit om de NAVO uit te breiden. Het lijdt geen twijfel dat dit door sommigen in Europa werd gezien als een zachtere optie dan uitbreiding door de EU.
De NAVO en het Atlantische bondgenootschap hebben de westerse veiligheid goed gediend. Ze hielpen ervoor te zorgen dat de Koude Oorlog uiteindelijk eindigde op een manier die open, democratische belangen diende. Maar de NAVO is de verkeerde instelling om de taak uit te voeren die ze nu moet uitvoeren.
Het besluit om de NAVO uit te breiden door Polen, Hongarije en Tsjechië uit te nodigen om deel te nemen en anderen het vooruitzicht te bieden – met andere woorden om het militaire demarcatiepunt van Europa naar de grenzen van de voormalige Sovjet-Unie te verplaatsen – is, denk ik, een fout die uiteindelijk kan eindigen met de strategische misrekeningen die Duitsland aan het begin van deze eeuw verhinderden zijn volledige plaats in het internationale systeem in te nemen.
De grote vraag voor Europa is niet langer hoe Duitsland in Europa te verankeren – dat is gelukt – maar hoe Rusland erbij te betrekken op een manier die het continent in de komende eeuw veilig stelt.
En er was hier een zeer duidelijke afwezigheid van staatsmanschap. De Russen, onder leiding van Michail Gorbatsjov, gaven toe dat Oost-Duitsland in de NAVO kon blijven als onderdeel van een verenigd Duitsland. Maar nu, slechts een half dozijn jaar later, is de NAVO opgeklommen tot aan de westelijke grens van Oekraïne. Deze boodschap kan maar op één manier worden gelezen: dat Rusland weliswaar een democratie is geworden, maar in het bewustzijn van West-Europa de staat blijft die in de gaten moet worden gehouden, de potentiële vijand.
De woorden die zijn gebruikt om de uitbreiding van de NAVO uit te leggen, zijn genuanceerd en de gevaren zijn erkend. Maar hoe voorzichtig de woorden ook zijn, wat de etalage van de Permanente NAVO-Rusland Gezamenlijke Raad ook is, iedereen weet dat Rusland de reden is voor de uitbreiding van de NAVO.
De beslissing is om verschillende redenen gevaarlijk. Het zal de onzekerheid in Rusland aanwakkeren en de stromingen in het Russische denken versterken, inclusief de nationalisten en voormalige communisten in het parlement, die tegen volledige betrokkenheid bij het Westen zijn. Het zal het herstel van de militaire banden tussen Rusland en enkele van zijn vroegere afhankelijkheden waarschijnlijker maken. Het zal wapenbeheersing, en vooral nucleaire wapenbeheersing, moeilijker maken.
En de uitbreiding van de NAVO zal veel minder doen om de nieuwe democratieën van Oost-Europa te versterken dan de uitbreiding van de EU zou doen.”
