ကိုရီးယားမှာ လတွေတက်လာမှာလား။

မကြာသေးမီက ကြီးမားတဲ့အောင်ပွဲတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ တောင်ကိုးရီးယားသမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသည်။ Moon Jae-in က နောက်ဘာတွေဆက်ဖြစ်မလဲဆိုတာကို တော်တော်များများ သိချင်နေကြပါပြီ။

Moon သည် Trump ကို THAAD (Terminal High Altitude Area Defence) မှ ယခု US 'ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေး' (MD) အခြေစိုက်စခန်းအဖြစ်ပြောင်းသွားသည့် Seongju မှ ဖယ်ရှားခိုင်းမည် ဖြစ်ပြီး မည်သည့်စစ်ပွဲတွင်မဆို အဓိကပစ်မှတ်အဖြစ် ထင်ရှားနေပါသလား။ THAAD တပ်ဖြန့်မှုအတွက် တောင်ကိုရီးယားက ပေးဆောင်ရန် Trump ၏ တောင်းဆိုမှုကို Moon ငြင်းပယ်မည်လား။

မွန်းသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် တင်းမာမှုများကို ဖြေလျှော့ရန်နှင့် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး တံခါးကို ပြန်လည်ဖွင့်ပေးမည်လား။ Moon သည် အမေရိကန်အင်ပါယာအတွက် စစ်ကင်းစခန်းနှင့် ကိုလိုနီအဖြစ် ထမ်းဆောင်ရမည့်အစား တောင်ကိုရီးယားတွင် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီရှိရန် တောင်းဆိုမည်လား။

အောက်တွင် ကာလကြာရှည်စွာ ငြိမ်းချမ်းရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူနှင့် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေပါမောက္ခ Francis Boyle ထံမှ ဤမေးခွန်းများအတွက် အတွေးအမြင်အချို့ကို ကျွန်ုပ်တင်ထားပါသည်။

လူ့အခွင့်အရေးရှေ့နေတစ်ဦးအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်သည် သမ္မတမွန်းနှင့် ၎င်း၏လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေ သမ္မတရှေ့တော်နှစ်ပါး၏ Sunshine ပေါ်လစီကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ဆန္ဒရှိမှုကို အလွန်လေးစားပါသည်။ ဒါပေမယ့် အခု THAAD နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူလုပ်နိုင်တာ နည်းနည်းပဲ ရှိသေးတယ်။ မွန်း၏ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီတွင် ထရမ့်က ၎င်းအား THAAD ရပ်တန့်ရန် မည်သည့် ခြေလှမ်းများမဆို Moon ကို ကြိုတင်ဟန့်တားရန် တိတိပပ ပြောဆိုခဲ့သည်။

ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် အဲဒီမှာ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၂၈,၀၀၀ ရှိတဲ့ တောင်ကိုရီးယားဟာ အခြေခံအားဖြင့် ကိုရီးယားစစ်ပွဲကနေ ကျန်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ de facto စစ်ရေး သိမ်းပိုက်မှုအောက်မှာ ရှိပါတယ်။ အိုဘားမားက စတင်ခဲ့သော ၎င်းတို့၏ “တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးအချက်” ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် အမေရိကန်က ထိုနေရာတွင် THAAD ကို ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ဒါဖြစ်နိုင်ရင် THAAD ကို ဖြုတ်ချဖို့ Trump ကို စည်းရုံးဖို့ တရုတ်သမ္မတ Xi အပေါ်မှာ မူတည်ပါလိမ့်မယ်။

မြောက်ကိုရီးယားနျူကလီးယားကင်းစင်ရေးအတွက် အမေရိကန်-တရုတ်-မြောက်ကိုရီးယားအကြား အလုံးစုံသဘောတူညီချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် အဆိုပါရည်မှန်းချက်ကို ပြီးမြောက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သမ္မတမွန်းက ဒီလိုသဘောတူညီချက်ကို မြှင့်တင်ဖို့ သူတတ်နိုင်သလောက် လုပ်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကွန်ရက်အကြံပေးဘုတ်အဖွဲ့ဝင် Sung-Hee Choi သည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ Jeju ကျွန်းတွင်နေထိုင်ပြီး Moon နှင့် ပတ်သက်၍ အောက်ပါမှတ်ချက်များကို ရေးသားခဲ့သည်။

Moon သည် [နောက်ဆုံးလက်ယာယိမ်းသမ္မတနှစ်ဦး] Lee Myung-bak သို့မဟုတ် Park Geun-hye ထက် များစွာသာလွန်ကြောင်း သံသယဖြစ်စရာမရှိပါ။

သို့သော်လည်း ၎င်းသည် Kim Dae-jung (1998-2002) လက်ထက်တွင် ပထမဆုံး ကိုရီးယား Aegis ဖျက်သင်္ဘောကို စီစဉ်ခဲ့ပြီး Roh Moo-hyun (2003-20007) မှာ ပထမဆုံး Korean Aegis ဖျက်သင်္ဘော Sejong တွင် နှစ်ခြင်းခံခြင်းဟူသော ဝေါဟာရအောက်တွင် ဖြစ်သည်။ ကြီးမြတ်ဖန်ဆင်းခဲ့သည်။ Roh Moo-hyun အစိုးရလက်ထက်တွင် Jeju ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းစီမံကိန်းကို အမှန်တကယ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ Roh ၏ Jeju ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းပရောဂျက်နှင့် နားလည်မှုမှာ ၎င်းသည် မိမိကိုယ်မိမိ မှီခိုအားထားရသည့် ကာကွယ်ရေးကို အားကောင်းစေမည်ဟု နားလည်ခဲ့သည်။ ဒီပရောဂျက်ကို သူ ဒီလောက်ထိ တွန်းမယ်မထင်ဘူး။ ၎င်းသည် 1960 ခုနှစ်များတွင် သေဆုံးသွားသော Park Chung-hee (Park Geun-hye ၏ဖခင်) အစိုးရဖြစ်ပြီး Jeju တွင် US အခြေစိုက်စခန်းတည်ဆောက်ရန် စိတ်ကူးကို စိတ်ကူးယဉ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းတွင် Jeju ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းတည်ဆောက်ရန် အကြံအစည်ကို ဇောက်ချလုပ်ကိုင်ခဲ့သော စစ်တပ်ဖြစ်သည်။ Gangjeong ရွာရှိ ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းကို မိတ်ဆက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုယ်ကျိုးစီးပွားအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့သော Jeju ကျွန်းအစိုးရလည်း ဖြစ်သည်။

ကျွန်ုပ်၏အချက်မှာ Kim Dae-Jung၊ Roh Moo-hyun နှင့် Moon Jae-in တို့လည်း MD ၏ သဘောသဘာဝကို အပြည့်အ၀ သိရှိထားခြင်းမရှိပေ။ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့အား ခုခံမှုသက်သက်အတွက် အပြစ်ပေးမည့် Samsung နှင့်/သို့မဟုတ် United States ကဲ့သို့သော ကော်ပိုရေးရှင်းများ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုမှ ၎င်းတို့သည် အမှန်တကယ် လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသေးပါ။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အထူးသဖြင့် MD ကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်သော လစ်ဘရယ်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် စောင့်ကြည့်သင့်သည်။

Moon ၏ သက်တမ်းကို အမှန်တကယ် ခက်ခဲစေမည့် နောက်ထပ်အချက်တစ်ခုမှာ လက်နက်ရောင်းချခြင်းဖြင့် မဟာမိတ်နိုင်ငံများထံ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို လွှဲပြောင်းပေးရန် အမှန်တကယ် ပြတ်သားသော အမေရိကန်အစိုးရ၏ တွန်းအားပေးမှုဖြစ်သည်။ THAAD ပြီးနောက် ၎င်း၏ နောက်ရည်ရွယ်ချက်မှာ တောင်ကိုရီးယားသို့ MD စနစ်များ ပိုမိုရောင်းချရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော် ကော်မတီထံ ဧပြီလ ၁၉ ရက်က ၎င်း၏ ထွက်ဆိုချက်တွင် ကိုရီးယားရှိ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Vincent Brooks က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဒါဟာ အမေရိကန် စီးပွားရေးကို တိုက်ရိုက် အကျိုးစီးပွား သက်ရောက်စေတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။

Moon သည် ၎င်း၏သက်တမ်းတစ်လျှောက် MD လက်နက်ရောင်းချမှု၏တွန်းအားပေးမှုမှ မည်သည့်အခါမျှ လွတ်မြောက်မည်မဟုတ်ဟု ဆိုလိုသည်။ ယနေ့၊ ၎င်းသည် THAAD ဖြစ်သော်လည်း မနက်ဖြန်တွင် SM 3 ကဲ့သို့သော လက်နက်များ ထပ်မံထည့်သွင်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

Sung Hee က အဲဒီစကားလုံးတွေကို ရေးပြီးကတည်းကပါ။ အပိုအချက်အလက်များကိုပေးပို့ခဲ့သည်။ သမ္မတမွန်းသည် စစ်အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်မှုကို ထောက်ခံကြောင်း၊ သို့မဟုတ် တောင်ကိုရီးယား၏ ပြည်တွင်း အသားတင် ထုတ်ကုန်၏ ၃ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး ရှိလာကြောင်း အသိပေးအပ်ပါသည်။ သမ္မတသစ်၏မူဝါဒများသည် ဆိုးလ်တွင် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်နျူကလီးယားရေငုပ်သင်္ဘောကို ၀ယ်ယူရန် လမ်းခင်းပေးနိုင်သည်။

ထို့အပြင် Moon သည် SM3 ကြားဖြတ်ဒုံးပျံများကို သင်္ဘောပေါ်ရှိ ကိုရီးယားရေတပ် Aegis ဖျက်သင်္ဘောများဖြစ်သည့် ပင်လယ်၏ THAAD ကို မိတ်ဆက်ရန် အမှန်တကယ် စိတ်ဝင်စားလိမ့်မည်ဟု အချို့က မျှော်လင့်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် တောင်ကိုးရီးယား ငြိမ်းချမ်းရေး လှုပ်ရှားသူများသည် အနားယူ၍ မရတော့ဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် လှုပ်ရှားမှု တည်ဆောက်မှုကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပြီး ကိုရီးယား ကျွန်းဆွယ်ကို စစ်ရေးအရ ထပ်မံ စစ်ရေးတင်းမာရန် သမ္မတ မွန်းအား ပင်တဂွန် စစ်ဌာနချုပ်၏ အမိန့်ကို လိုက်နာခြင်း မပြုရန် ဖိအားပေးခြင်း ဖြစ်သည်။ 'လစ်ဘရယ်' သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ကယ်တင်ရှင်မဟုတ်ကြောင်း ပြသရန်သာဖြစ်သည်။