တိုက်လေယာဉ်သစ်များတွင် ကနေဒါ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် နျူကလီးယားစစ်ပွဲကို စတင်ရန် ကူညီပေးမည်လား။

Sarah Rohleder၊ World BEYOND Warဧပြီလ 11, 2023

Sarah Rohleder သည် Canadian Voice of Women for Peace၊ British Columbia တက္ကသိုလ်မှ ကျောင်းသား၊ Reverse the Trend Canada အတွက် လူငယ်ညှိနှိုင်းရေးမှူးနှင့် အထက်လွှတ်တော်အမတ် Marilou McPhedran ၏ လူငယ်အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့်အတူ ငြိမ်းချမ်းရေး လှုံ့ဆော်သူဖြစ်သည်။

ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ကနေဒါကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Anita Anand သည် Lockheed Martin F-9 တိုက်လေယာဉ် ၈၈ စင်းကို ဝယ်ယူရန် ကနေဒါအစိုးရ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ F-2023 အမျိုးအစား ၁၆ စင်းအတွက် ကနဦး ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံဖြင့် ဝယ်ယူမှုဖြင့် ၎င်းကို အဆင့်လိုက်ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း တာဝန်ရှိသူများက ၎င်းတို့၏ သက်တမ်းစက်ဝန်းအတွင်း တိုက်လေယာဉ်များသည် ခန့်မှန်းခြေ ဒေါ်လာ ၇၀ ဘီလီယံခန့် ကုန်ကျနိုင်ကြောင်း အပိတ်နည်းပညာဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် တာဝန်ရှိသူများက အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

F-35 Lockheed Martin တိုက်လေယာဉ်သည် B61-12 နျူလက်နက်ကို သယ်ဆောင်ရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည်။ F-35 သည် ၎င်း၏ Nuclear Posture Reviews တွင် နျူလက်နက်တည်ဆောက်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရက အတိအလင်း ပြောကြားထားသည်။ F-35 သယ်ဆောင်ရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည့် သာမိုနျူကလီးယားဗုံးသည် 0.3kt မှ 50kt မှ အထွက်နှုန်း အမျိုးမျိုးရှိပြီး ၎င်း၏ အဖျက်စွမ်းအားအများဆုံးမှာ ဟီရိုရှီးမားဗုံးထက် သုံးဆဖြစ်သည်။

ယနေ့တွင်ပင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ 1 megaton ဗုံးတစ်လုံးမှ ပေါက်ကွဲမှု၊ အပူ သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ မည်သည့်ဒေသများတွင် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုမှ လုံလောက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ ” နူကလီးယားလက်နက်များ၏ မျိုးဆက်များ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် ဤတိုက်လေယာဉ်များကို ဗုံးတစ်လုံးတည်းဖြင့် ပစ်ချခြင်းဖြင့် နောင်လာမည့် မျိုးဆက်များ၏ ဘဝများကို သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားစေနိုင်ကြောင်း ဆိုလိုသည်။

မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သော 7.3 ဘတ်ဂျက်အရ F-35 တိုက်လေယာဉ်များ ရောက်ရှိလာမှုကို ပံ့ပိုးရန်အတွက် ကနေဒါအစိုးရက နောက်ထပ် ဒေါ်လာ 2023 ဘီလီယံကို နျူကလီယား အမွေအနှစ်များ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည်။ ဤသည်မှာ ကမ္ဘာမြေကြီးတစ်ခုလုံးမဟုတ်ပါက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးမှ ထိခိုက်လွယ်ဆုံးဖြစ်နေပြီဖြစ်သော ဒေသများတွင်သာ သေဆုံးခြင်းနှင့် ပျက်စီးခြင်းများကိုသာ ဖြစ်စေမည့် စစ်ပွဲကို လှုံ့ဆော်ရန် ကတိကဝတ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ကနေဒါသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ကနေဒါတိုက်လေယာဉ်များသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်သည့် နျူလက်နက်ပိုင်ဆိုင်သည့်နိုင်ငံတစ်ခုမှနျူကလီးယားလက်နက်များကို ကောင်းစွာသယ်ဆောင်သွားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ NATO ကာကွယ်ရေးမူဝါဒ၏ အဓိကကျသော ကဏ္ဍဖြစ်သည့် နျူကလီးယား တားဆီးရေး သီအိုရီကို ကနေဒါက လိုက်နာခဲ့ခြင်းကြောင့် ယင်းသည် အံ့သြစရာမဟုတ်ပေ။

နျူကလီးယားမပြန့်ပွားရေးစာချုပ် (NPT) သည် နျူလက်နက်မပြန့်ပွားရေးကို တားဆီးရန်နှင့် နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးအောင်မြင်ရန် ဒီဇိုင်းထွင်ထားသည့်နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်ချက်ကိုဖန်တီးရန် အကြိမ်ကြိမ်ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး နျူကလီးယားအဆင့်ကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကနေဒါနိုင်ငံမှ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး F-35 တိုက်လေယာဉ်များ ဝယ်ယူမှုကို သဘောပေါက်ပါက ဖောက်ဖျက်မည်ဖြစ်သည်။ သဘောတူညီချက်နှင့်စပ်လျဉ်းသည့် အပိုဒ် ၂ တွင် “နျူကလီးယားလက်နက်ကို လွှဲပြောင်းရယူခြင်းမပြုရန်.. နျူကလီးယားလက်နက်များထုတ်လုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့်ရယူခြင်းမပြုရန်” သဘောတူညီချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ NPT သည် နျူကလီးယားလက်နက်များကို လက်ခံသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်လာစေရန် ကူညီပေးခဲ့သည်ဟု ရှုမြင်ပါသည်။ နျူကလီးယားမဟုတ်သော နိုင်ငံများနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက အမြဲတစေ မေးခွန်းထုတ်နေသော်လည်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်း၊

ယင်းကြောင့် နိုင်ငံပေါင်း 2017 နိုင်ငံကျော်က 135 ခုနှစ်တွင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့သော နျူကလီးယားလက်နက်တားမြစ်ရေးသဘောတူစာချုပ် (TPNW) ကို 50 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ 21 ရက်နေ့တွင် 2021 ခုနှစ် XNUMXth လက်မှတ်ဖြင့် အသက်ဝင်စေခဲ့သည်။ ယင်းစာချုပ်သည် နိုင်ငံများအား တီထွင်ခြင်း၊ စမ်းသပ်ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ လွှဲပြောင်းခြင်း၊ လက်ဝယ်ထားရှိခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် ခြိမ်းခြောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ပိုင်နက်တွင် နျူကလီးယားလက်နက်များ တပ်စွဲခွင့်ပြုခြင်းမှ တားမြစ်ပိတ်ပင်သည့် တစ်ခုတည်းသော နူကလီးယားသဘောတူစာချုပ်သည် ထူးခြားပါသည်။ ၎င်းတွင် နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုမှုနှင့် စမ်းသပ်မှုများကြောင့် သားကောင်များအား အကူအညီပေးရေးဆိုင်ရာ သီးခြားဆောင်းပါးများပါရှိပြီး ညစ်ညမ်းနေသောပတ်ဝန်းကျင်ကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရာတွင် ကူညီရန်နိုင်ငံများရှိရန် ကြိုးပမ်းမှုများလည်း ပါဝင်သည်။

TPNW သည် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ နှင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအပေါ် အချိုးမညီသော အကျိုးသက်ရောက်မှုကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုသည်၊ နျူကလီးယားလက်နက်ကြောင့်ဖြစ်စေသော အခြားအန္တရာယ်များအပြင်၊ ယင်းကဲ့သို့ပင်၊ ကနေဒါ၏ အမျိုးသမီးရေးဝါဒီ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအရ ဖက်ဒရယ်အစိုးရသည် အဆိုပါစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ယင်းအစား သြစတြီးယားနိုင်ငံ၊ ဗီယင်နာတွင် သံတမန်များထားရှိကာ ညှိနှိုင်းမှုများနှင့် TPNW အတွက် ပထမဆုံးနိုင်ငံတော်ပါတီများအစည်းအဝေးနှင့် NATO ၏ သပိတ်မှောက်မှုတို့၌ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ နျူကလီယားလက်နက်စွမ်းရည်ရှိသော တိုက်လေယာဉ်များ ထပ်မံဝယ်ယူခြင်းသည် စစ်အင်အားသုံးခြင်းနှင့် နျူကလီးယား အထက်တန်းအဆင့်အတွက် ကတိကဝတ်များကိုသာ အားဖြည့်ပေးပါသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာသည်နှင့်အမျှ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ နိုင်ငံသားများအနေနှင့် စစ်လက်နက်ဆိုင်ရာ ကတိကဝတ်များ မဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အစိုးရများ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကတိကဝတ်များ လိုအပ်ပါသည်။ Doomsday Clock ကို Atomic Scientists ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် စက္ကန့် 90 မှ သန်းခေါင်အထိ သတ်မှတ်ထားသောကြောင့် ၎င်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကပ်ဘေးနှင့် အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်သည့်အတွက် ပို၍အရေးကြီးပါသည်။

ကနေဒါနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ရာသီဥတုဆိုင်ရာဆောင်ရွက်မှုနှင့် အိမ်ရာနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကဲ့သို့သော လူမှုရေးဝန်ဆောင်မှုများတွင် အသုံးပြုရန် ငွေပိုမိုလိုအပ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် နျူကလီးယားစွမ်းရည်ရှိသော စစ်လေယာဉ်များသည် ပျက်စီးခြင်းနှင့် အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေရုံသာ စွမ်းဆောင်နိုင်ပြီး ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ စားနပ်ရိက္ခာမလုံခြုံမှု၊ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှု၊ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်း သို့မဟုတ် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လူများကို ထိခိုက်စေသည့် မညီမျှမှုပြဿနာများကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါ။ နျူကလီးယားလက်နက်ကင်းစင်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ကတိကဝတ်ပြုရမယ့်အချိန်ဟာ ကျွန်တော်တို့အတွက်နဲ့ နျူကလီးယားလက်နက်တွေရဲ့ အမွေအနှစ်တွေနဲ့ မဖြစ်မနေနေထိုင်ရမယ့် မျိုးဆက်သစ်တွေအတွက် အချိန်ပါပဲ။