နျူကလီး ယားဗုံးများ မဟုတ်ဘဲ အစားအစာ ဗုံးများ လိုအပ်ပါသည်။

ဂင်းနစ် Madasamy၊ World BEYOND Warမေလ 7, 2023

ကျွန်ုပ်တို့ ကောင်းစွာသိရှိထားသည့်အတိုင်း ရုရှားသည် ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုတွင် အခြားနိုင်ငံများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမှ ဟန့်တားရန်အတွက် နျူလက်နက်များကို အသုံးပြုမည်ဟု ရုရှားက ခြိမ်းခြောက်ထားသည်။ အရေးပေါ်အခြေအနေမျိုးတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်ရန် သမ္မတပူတင်က ညွှန်ကြားထားသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ ရုရှ၏နျူကလီးယားလက်နက်ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ အသေးအဖွဲမဟုတ်ပါ။

ကြောက်ရွံ့ရသည့်အကြောင်းရင်းမှာ ရုရှားနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် နျူကလီးယားလက်နက် အရေအတွက် အများဆုံးရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ ကိုးနိုင်ငံသည် နျူလက်နက် အများအပြား ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်း သတင်း ရရှိသည်။ ယင်းနိုင်ငံများတွင် နျူကလီးယား ထိပ်ဖူးပေါင်း ၁၂၇၀၀ ခန့်ရှိသည်။ သို့သော် ရုရှားနှင့် အမေရိကန်တို့သည် ကမ္ဘာ့နျူကလီးယားလက်နက်များ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ ယင်းတို့အနက် ရုရှားတွင် နျူကလီးယားလက်နက် ၅,၉၇၇ ခုရှိကြောင်း အမေရိကန် သိပ္ပံပညာရှင်များ အဖွဲ့ချုပ် (FAS) မှ ထုတ်ပြန်သော ကိန်းဂဏန်းများအရ နျူလက်နက် သိုလှောင်မှုများကို ခြေရာခံသည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ ၁,၅၀၀ သည် သက်တမ်းကုန်သွားသည် သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးခြင်းကို စောင့်မျှော်နေပါသည်။ ကျန် 12,700 စင်းတွင် 90 ကို ဗျူဟာမြောက်လက်နက်များ (ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် 5,977 ခု၊ ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်သော ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် 1,500 ခု၊ နှင့် ဗုံးကြဲလေယာဉ် အခြေစိုက်စခန်း 4,477) တို့ကို ဗျူဟာမြောက် လက်နက်များပေါ်တွင် ဖြန့်ကျက်ထားသည်ဟု FAS က ယုံကြည်သည်။ ဗျူဟာမြောက်လက်နက် ၉၇၇ ခုနှင့် အခြားလက်နက် ၁၉၁၂ ခုကို အရန်တပ်ထားသည်။

FAS က အမေရိကန်မှာ နျူလက်နက် ၅၄၂၈ လုံးရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ FAS ၏ အဆိုအရ စုစုပေါင်း နျူကလီးယား ထိပ်ဖူးပေါင်း ၅,၄၂၈ ခု အနက် ၁၈၀၀ ကို ဗျူဟာမြောက် လက်နက်များတွင် ဖြန့်ကျက်ထားပြီး ၎င်းတို့အနက် ၁၄၀၀ မှာ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များပေါ်တွင် တပ်စွဲထားပြီး၊ အမေရိကန်ရှိ ဗျူဟာမြောက် ဗုံးကြဲလေယာဉ် စခန်းများတွင် ၃၀၀ နှင့် ဥရောပရှိ လေတပ်စခန်း ၁၀၀ တွင် တပ်ဆင်ထားသည်။ ၂၀၀၀ လောက် သိုလှောင်ထားတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။

ထို့အပြင် သက်တမ်းလွန် ကောင်ရေ ၁၇၂၀ ခန့်ကို စွမ်းအင်ဝန်ကြီး ဌာနတွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး အပျက်အစီးများကို စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း သတင်းများအရ သိရသည်။

ရုရှားနှင့် အမေရိကန်တို့ပြီးပါက တရုတ်နိုင်ငံသည် နျူကလီးယားလက်နက်များ သိုလှောင်မှုအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး နျူကလီးယားထိပ်ဖူး ၃၅၀ ခန့်ရှိသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ကုန်းတွင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၂၈၀ လုံး၊ ပင်လယ်ပြင်ပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၇၂ လုံးနှင့် နျူကလီးယား ဆွဲငင်အား ဗုံး ၂၀ လုံးတို့ ရှိသည်။ ဒါပေမယ့်လည်း တရုတ်က သူ့ရဲ့နျူကလီးယားလက်နက်တိုက်ကို အရှိန်အဟုန်နဲ့ တိုးချဲ့နေတယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်နေပါတယ်။ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်၏ 350 အစီရင်ခံစာအရ တရုတ်သည် ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက်တိုက်အား 280 ခုနှစ်တွင် 72 နှင့် 20 ခုနှစ်တွင် 2021 သို့ တိုးမြှင့်သွားရန် စီစဉ်ထားသည်။

အမေရိကန်နဲ့အတူ ပြင်သစ်ဟာ နျူကလီးယားလက်နက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အပွင့်လင်းဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရပါတယ်။ ပြင်သစ်၏ နျူလက်နက် ၃၀၀ ခန့် သိုလှောင်မှုမှာ လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ရပ်တန့်နေခဲ့သည်။ ပြင်သစ်သမ္မတဟောင်း François Hollande က ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်သော ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များနှင့် ASMPA ပေးပို့မှုစနစ်များတွင် နျူကလီးယားလက်နက်များ ချထားခဲ့ကြောင်း 300 ခုနှစ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြင်သစ်သည် ၁၉၉၁-၁၉၉၂ တွင် နျူလက်နက် ၅၄၀ ခန့်ရှိသည်။ ပြင်သစ်သမ္မတဟောင်း နီကိုးလပ်စ်ဆာကိုဇီက လက်ရှိ နျူလက်နက် ၃၀၀ သည် စစ်အေးခေတ်အများဆုံး၏ ထက်ဝက်ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗြိတိန်တွင် နျူလက်နက် ၂၂၅ လုံးခန့်ရှိသည်။ ၎င်းတို့အနက် ၁၂၀ ခန့်သည် ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်သော ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များပေါ်တွင် တပ်ဖြန့်ရန် အသင့်ဖြစ်နေပြီဖြစ်သည်။ FAS သည် UK အရာရှိများနှင့် လူသိရှင်ကြား ရရှိနိုင်သော အချက်အလက်များနှင့် ပြောဆိုမှုများအပေါ် အခြေခံ၍ ဤနံပါတ်ကို ခန့်မှန်းထားပါသည်။

ယူကေ၏ နျူကလီးယား သိုလှောင်မှု အရွယ်အစား အတိအကျကို ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသော်လည်း ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီး William Hague က အနာဂတ် သိုလှောင်မှု စုစုပေါင်းမှာ 2010 ထက် မပိုသင့်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေး၏နျူကလီးယားသိုလှောင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ထင်ကြေးပေးမှုများများစွာရှိသော်လည်း ၎င်းတွင် နျူကလီးယားလက်နက် ၇၅ မှ ၄၀၀ ကြားရှိသည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။ သို့သော် အယုံကြည်ရဆုံး ခန့်မှန်းချက်မှာ တစ်ရာထက်နည်းသည်။ FAS ၏ အဆိုအရ နျူလက်နက် ၉၀ ရှိသည်။ သို့သော် အစ္စရေးသည် နျူကလီယား စွမ်းရည်ကို စမ်းသပ်ခြင်း၊ လူသိရှင်ကြား ကြေညာခြင်း သို့မဟုတ် အမှန်တကယ် အသုံးပြုခြင်း မရှိပေ။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက်တိုက်ကို တီထွင်ရာတွင် တိုးတက်မှုများစွာရှိခဲ့သည်။ သို့သော် FAS က မြောက်ကိုရီးယားသည် တာဝေးပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ပေါ်တွင် တပ်ဆင်အသုံးပြုနိုင်သည့် အပြည့်အဝ လည်ပတ်နိုင်သော နျူကလီးယားလက်နက်ကို တီထွင်နိုင်သည်ဟု သံသယရှိနေသည်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် ယခုအချိန်အထိ နျူကလီးယားစမ်းသပ်မှု ခြောက်ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များကို စမ်းသပ်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် နျူလက်နက် ၄၀ မှ ၅၀ အထိ တည်ဆောက်ရန် လုံလောက်သော ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး လက်နက် ၁၀ မှ ၂၀ အထိ တည်ဆောက်နိုင်သည်ဟု ၎င်းတို့က ခန့်မှန်းထားသည်။

သို့သော် FAS ကိုယ်တိုင်က နိုင်ငံတစ်ခုစီမှ ပိုင်ဆိုင်သည့် နျူကလီးယားလက်နက် အရေအတွက်အတိအကျသည် နိုင်ငံတော်လျှို့ဝှက်ချက်ဖြစ်ပြီး ထုတ်ပြန်သည့် ကိန်းဂဏန်းများသည် တိကျမည်မဟုတ်ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိရသည်။

အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် နိုင်ငံရေး ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများသည် သာမန်လူများအတွက် ထိတ်လန့်စရာ နျူကလီးယားစစ်ပွဲအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်ကို နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များက စိုးရိမ်နေကြကြောင်းလည်း သိရသည်။ အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့သည် တစ်ခုလျှင် နျူကလီးယားလက်နက် ၁၅၀ ရှိသည်။ 150 တွင် ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်သည် အနည်းဆုံး 2025 ရှိလိမ့်မည်။ သူတို့ကြား စစ်ပွဲဖြစ်ရင် အိုးမဲ ၁.၆ ကုဋေကနေ ၃.၆ ကုဋေ (ကာဗွန်အမှုန်လေးတွေ) လေထုထဲမှာ ပျံ့နှံ့သွားလိမ့်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

နူကလီးယားလက်နက်များသည် လေထု၏ အပူချိန်ကို တိုးမြှင့်ပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်။ ၎င်းတို့ ပေါက်ကွဲပြီး ရက်အကြာတွင်၊ နေရောင်ခြည် ရောင်ခြည်သည် ကမ္ဘာမြေပေါ်သို့ 20 မှ 25% အထိ လျော့နည်းသည်။ ထို့ကြောင့် လေထုအပူချိန်မှာ ၂ မှ ၅ ဒီဂရီအထိ ကျဆင်းသွားမည်ဖြစ်သည်။ အဏ္ဏဝါသက်ရှိများ၏ 2 မှ 5% နှင့် 5 မှ 15% မြေအပင်များသေဆုံးလိမ့်မည်။

အကယ်၍ နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ဟီရိုရှီးမားတွင် အသုံးပြုခဲ့သည့် တန်ချိန် ၁၀၀ ကျော်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အင်အား ၁၅ ကီလိုတန်ရှိသော နျူကလီးယားဗုံးများ ပိုင်ဆိုင်ပါက နျူကလီးယားလက်နက် အသုံးပြုပါက လူ သန်း ၅၀ မှ ၁၅၀ အထိ သေဆုံးမည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုနိုင်သည်။

ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးနျူကလီးယားစွမ်းအင်ဖြစ်သော ရုရှားသည် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ရေပေါ်နျူကလီးယားဓာတ်အားပေးစက်ရုံကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အရှည် 140 မီတာ နှင့် အကျယ် 30 မီတာရှိသော သင်္ဘောသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား 80 မဂ္ဂါဝပ် ထုတ်လုပ်နိုင်သည်။

အာတိတ်ဒေသသည် ယေဘူယျအားဖြင့် ဂေဟဗေဒအကျပ်အတည်းဖြစ်နေသော်လည်း ယင်းဒေသရှိ ရေပေါ်နျူကလီးယားဓာတ်အားပေးစက်ရုံသည် နောက်ထပ်ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနေသည်။ အဏုမြူဓာတ်အားပေးစက်ရုံသည် မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ ပျက်ကွက်ပါက၊ ၎င်းသည် Chernobyl ထက် အာတိတ်တွင် အခြေအနေပိုဆိုးလာမည်ကို ရေပန်းစားသော သိပ္ပံပညာရှင်များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

စက်ရုံ၏အကူအညီဖြင့် အာတိတ်ဒေသတွင် သတ္တုတူးဖော်မှု တိုးမြှင့်ခြင်းသည် ဒေသတွင်း ချိန်ခွင်လျှာကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးစေသည်ဟု ရုရှားအစိုးရက လက်မခံပေ။

နျူကလီးယားနယ်ပယ်တွင် အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ အမေရိကန်နှင့် ရုရှားတို့၏ ချဉ်းကပ်မှုများသည် ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် ကြီးမားသော ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိနေကြောင်း ခေါင်းဆောင်များက လက်မခံပေ။ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေက သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ပြင်သင့်တယ်။

နိုင်ငံများသည် နျူကလီးယားအင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်လာရန် ကြိုးပမ်းနေကြသော်လည်း၊ အထူးသဖြင့် အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကြောင့် သေဆုံးမှုများ တိုးမြင့်လာနေသည်။

ထို့ကြောင့်၊ နျူကလီးယားလက်နက် ပမာဏအမြောက်အမြား စုဆောင်းမည့်အစား သင့်နိုင်ငံများတွင် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကို ဖယ်ရှားပေးမည့် အစားအစာဗုံး အများအပြားကို ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များအား စုစည်းရန် ကျွန်ုပ် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။ ကမ္ဘာမြေကြီးကို ကယ်တင်ဖို့ နျူကလီယားလက်နက် တားမြစ်ရေး စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးကြဖို့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေအားလုံးကို တောင်းဆိုထားပါတယ်။