အကြမ်းဖက်မှုစစ်ပွဲသည်အာဖဂန်လူမျိုးများကိုအနှစ် ၂၀ လုံးလုံး

ကျူးကျော်သူများသည်အရပ်သားများစွာထက်အဆ ၁၀၀ ပိုများပါသည်  ၉/၁၁ ကဲ့သို့သူတို့၏လုပ်ရပ်များသည်ရာဇ ၀ တ်မှုသာဖြစ်သည်

Paul W. Lovinger မှ စစ်နှင့်ဥပဒေစက်တင်ဘာလ 28, 2021

အဆိုပါ လေကြောင်းသတ်ဖြတ်ခြင်း သြဂုတ် ၂၉ ရက်ကကဘူးလ်တွင်ကလေးများ ၇ ဦး အပါအ ၀ င်မိသားစု ၁၀ စု၏မူသည်ပုံမှန်မဟုတ်ခဲ့ပေ။ ၎င်းသည် .10 နှစ်အာဖဂန်စစ်ပွဲကိုစာလုံးတစ်လုံးတည်းဖြင့်သိသာထင်ရှားစေသောစာနယ်ဇင်းတစ်ခုကဖော်ပြခဲ့ပြီးအမေရိကန်စစ်တပ်သည်၎င်း၏“ အမှား” အတွက်တောင်းပန်ခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ်အကြမ်းဖက်မှုတွင်အသတ်ခံခဲ့ရသည့်အပြစ်မဲ့အမေရိကန် ၂,၉၇၇ သည်ကျွန်ုပ်တို့၏နိုင်ငံအတွက်ဝမ်းနည်းကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ၂၀ ကိုကြည့်ရှုသူများထဲတွင်^th နှစ်ပတ်လည်နေ့တွင်သမ္မတဟောင်းဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရ်ှကအကြမ်းဖက်အစွန်းရောက်များ၏“ လူ့အသက်ကိုလျစ်လျူရှုခြင်း” ကိုပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

၉/၁၁ အပြီးသုံးပတ်အကြာအာဖဂန်နစ္စတန်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သောစစ်ပွဲသည်ဟိုမှာအရပ်သားများ၏အသက်ထက်အဆ ၁၀၀ ပိုဖြစ်နိုင်သည်။

အဆိုပါ စစ်ပွဲ၏ကုန်ကျစရိတ်များ ပရောဂျက် (Brown University, Providence, RI) ကခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ဧပြီလအထိစစ်ပွဲ၏တိုက်ရိုက်သေဆုံးမှုသည်ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့်အရပ်သား ၇၁၀၀၀ ကျော်၊ အာဖဂန်နှင့်ပါကစ္စတန်အပါအဝင် ၇၁၀၀၀ ကျော်ဖြစ်သည်။ ရောဂါ၊ ဆာလောင်ခြင်း၊ ရေငတ်ခြင်းနှင့်ဒူတာတီပေါက်ကွဲခြင်းကဲ့သို့သွယ်ဝိုက်သောသက်ရောက်မှုများသည်သားကောင်များကို“ အဆများစွာ” တောင်းခံနိုင်သည်။

A လေး-အချိုးတိုက်ရိုက်သေဆုံးမှုကိုသွယ်ဝိုက်။ အရပ်သားသေဆုံးမှုစုစုပေါင်း (၃၅၅၀၀၀) (ပြီးခဲ့သည့်ဧပြီလအထိ) - ၉/၁၁ သေဆုံးသူအရေအတွက် ၁၁၉ ကြိမ်

ကိန်းဂဏန်းများသည်ရှေးရိုးဆန်သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်စာရေးဆရာတစ် ဦး ကခန့်မှန်းသည် 1.2 သန်း အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်ပါကစ္စတန်တို့သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်အာဖဂန်နစ္စတန်ကိုကျူးကျော်မှုကြောင့်သေဆုံးခဲ့သည်။

အရပ်သားများသည်တိုက်လေယာဉ်များ၊ ရဟတ်ယာဉ်များ၊ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များ၊ အမြောက်များနှင့်အိမ်ကျူးကျော်မှုများကိုရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ အမေရိကန်နှင့်မဟာမိတ်နှစ်ဆယ် ဗုံးများနှင့်ဒုံးကျည်များ တစ်နေ့လျှင်အာဖဂန်လူမျိုးများကိုရိုက်ခတ်ခဲ့သည်။ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်ကမည်သည့်စီးနင်းမှုကိုမဆိုဝန်ခံသောအခါသားကောင်အများစုသည်“ တာလီဘန်၊ အကြမ်းဖက်သမားများ”၊ စစ်သွေးကြွများဖြစ်လာခဲ့သည်။ Wikileaks.org သည်ရာနှင့်ချီသောအရာများကိုဖုံးကွယ်ထားသည်။

နှိမ်နင်းသောဖြစ်ရပ်တစ်ခုတွင် ၂၀၀၇ ခုနှစ်၌မရိန်းယာဉ်တန်းအားပေါက်ကွဲစေခဲ့သည်။ ဒဏ်ရာရသူမှာလက်မောင်းဒဏ်ရာသာဖြစ်သည်။ သူတို့၏အခြေစိုက်စခန်းသို့ပြန်သွားသည် မရိန်းတပ်သားမည်သူ့ကိုမဆိုပစ်သတ်သည်ဆယ်ကျော်သက်မိန်းကလေးတစ် ဦး၊ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သောမော်တော်ဆိုင်ကယ်မောင်းသမားတစ် ဦး သည်အာဖဂန်နစ္စတန်မှ ၁၉ ဦး ကိုသတ်။ ၅၀ ဒဏ်ရာရရှိစေခဲ့သည်။ ထိုအကြမ်းဖက်မှုများကိုနှိမ်နင်းခဲ့သော်လည်းအာဖဂန်နစ္စတန်မှထွက်ခွာခဲ့ရသည်။ သူတို့ကအပြစ်ပေးတာမဟုတ်ဘူး။

“ ငါတို့ကသူတို့ကိုသေစေချင်ခဲ့တာ”

New Hampshire ပါမောက္ခတစ် ဦး ကအာဖဂန်လူထုများအားစစ်ပွဲ၏အစောပိုင်းလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကိုဥပမာပြခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးတွင်အနည်းဆုံးနေထိုင်သူ ၉၃ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ Chowkar-Karez ရွာမရ။ အမှားလုပ်မိသလား။ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှအရာရှိတစ် ဦး ကရှားရှားပါးပါးပွင့်လင်းစွာပြောကြားခဲ့သည်မှာ“ ငါတို့ကသူတို့ကိုသေစေချင်တဲ့လူတွေကြောင့်သေသွားပြီ” ဟုဆိုသည်။

နိုင်ငံခြားသတင်းမီဒီယာများသည်ဤကဲ့သို့သောသတင်းကိုဖွင့်ဟခဲ့သည် -“ အမေရိကန်ကသတ်တယ်လို့စွပ်စွဲတယ် ရွာသား ၁၀၀ ကျော် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း Qalaye Niazi တွင်နံနက် ၂၄ နာရီမတိုင်မီစီးနင်းမှုတစ်ခုတွင်အမျိုးသားတစ် ဦး တည်းသာအသက်ရှင်ကျန်ရစ်ခဲ့သည်ဟုအမျိုးသားတစ် ဦး က Reuters သို့ပြောကြားခဲ့သည်။ တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေမရှိဘူးလို့သူကပြောပါတယ်။ မျိုးနွယ်စုခေါင်းပိုင်းတွင်ကလေးငယ်များနှင့်အမျိုးသမီးများအပါအ ၀ င်သေဆုံးသူ ၁၀၇ ဦး ရှိသည်။

လေယာဉ်များအကြိမ်ကြိမ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည် မင်္ဂလာဆောင်ကျင်းပသူများဥပမာ - Kakarak ရွာတွင်ဗုံးများနှင့်ဒုံးကျည်များကြောင့်လူ ၆၃ ဦး သေဆုံးပြီး ၁၀၀ ကျော်ဒဏ်ရာရသည်။

အမေရိကန်အထူးတပ်ဖွဲ့ရဟတ်ယာဉ်များပစ်ခတ်ခဲ့သည် ဘတ်စ်ကားသုံးစီး ၂၀၁၀ တွင် Uruzgan ပြည်နယ်တွင်အရပ်သား ၂၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီးအာဖဂန်အရာရှိများကဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ အမေရိကန်တပ်မှူးသည်အရပ်သားများအားထိခိုက်စေသော“ အမှတ်မထင်” ၀ မ်းနည်းစကားနှင့်နှစ်ဆတိုးစောင့်ရှောက်မှုကိုကတိပြုခဲ့သည်။ သို့သော်ရက်သတ္တပတ်များအကြာတွင်ကန်ဒါဟာပြည်နယ်၌အမေရိကန်စစ်သားများကပစ်ခတ်ခဲ့သည် အခြားဘတ်စ်ကားအရပ်သားငါး ဦး အထိသေဆုံးခဲ့သည်။

အနက် အမှတ်မဲ့လူသတ်မှုများ၂၀၀၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် NATO ၏ခွင့်ပြုချက်ရစစ်ဆင်ရေးတွင် Ghazi Khan Ghondi ကျေးရွာ၌အိပ်ပျော်နေသောလူ ၁၀ ဦး ကိုအိပ်ယာမှဆွဲထုတ်။ CIA လေ့ကျင့်ပေးသောအာဖဂန်တပ်ဖွဲ့များဖြစ်သည်။

သီတင်းပတ်များအကြာတွင်အထူးတပ်ဖွဲ့များ အိမ်တစ်လုံးကိုဝင်တိုက်တယ် Khataba ကျေးရွာတွင်ကလေးအမည်ပေးပါတီတစ်ခုအတွင်းကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးနှစ် ဦး၊ ဆယ်ကျော်သက်မိန်းကလေးတစ် ဦး နှင့်ကလေးငယ်နှစ် ဦး အပါအ ၀ င်အရပ်သားခုနစ် ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ အမေရိကန်စစ်သားများသည်အလောင်းများမှကျည်ဆန်များကိုထုတ်။ သားကောင်များကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်ဟုလိမ်ညာခဲ့သော်လည်း၎င်းတို့သည်အပြစ်ဒဏ်မခံရပါ။

                                    * * * * *

အမေရိကန်မီဒီယာများသည်စစ်တပ်၏မူကွဲများကိုမျိုချလေ့ရှိသည်။ ဥပမာ၊ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင်သူတို့က“ လူသိများသူတစ် ဦး ကိုညွန့်ပေါင်းလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခု” ပြုလုပ်ခဲ့သည် တာလီဘန်တို့၏အမာခံနယ်မြေAzizi ရွာ (သို့မဟုတ် Hajiyan) သည်တာလီဘန်အယောက် ၅၀ ကျော်ကိုသတ်ဖြတ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

ဒါပေမယ့်အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူတွေကစကားပြောခဲ့တယ်။ ဟိ မဲလ်ဘုန်းမြို့သံတော်ဆင့်ဆန်း မဆုတ်မနစ်သောတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုကြောင့်“ သွေးထွက်လွန်ပြီးမီးရှို့ခံရသောကလေးများ၊ အမျိုးသမီးများနှင့်အမျိုးသားများ” ကိုဖော်ပြခဲ့ပြီး၎င်းသည်“ ရုရှားတို့ကငါတို့ကိုဗုံးကြဲသည့်အခါနှင့်တူသည်” ဟုဖော်ပြခဲ့သည်။

ရွာလူကြီးတစ် ဦး ကပြင်သစ်သတင်းအေဂျင်စီ (အေအက်ဖ်ပီ) အားတိုက်ခိုက်မှုကြောင့်သူ၏မိသားစုဝင် ၂၄ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ဆရာတစ် ဦး နှင့်ကလေးငယ်များအပါအ ၀ င်အရပ်သား ၄၀ ၏အလောင်းများကိုတွေ့ပြီးသူတို့ကိုသင်္ဂြိုဟ်ရန်ကူညီခဲ့သည်။ ရိုက်တာသတင်းဌာနကဒဏ်ရာရဆယ်ကျော်သက်တစ် ဦး အားသူ၏အစ်ကိုနှစ် ဦး အပါအ ၀ င်ဒဏ်ရာရသူများစွာကိုကြည့်ရှုခဲ့သည်။

Toronto's တွင်အဓိကဇာတ်လမ်းကို ဦး တည်သော“ ဗုံးများဖြင့်အာဖဂန်ရွာသားများသေဆုံး” Globe နှင့် Mail ကောက်နုတ်ချက်-“ ၁၂ နှစ်အရွယ် Mahmood သည်မျက်ရည်များကိုခုထိတိုက်နေဆဲဖြစ်သည်။ သူ၏မိသားစုတစ်စုလုံးအမေ၊ အဖေ၊ အစ်မသုံးယောက်၊ အစ်ကိုသုံးယောက်တို့သည်အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ 'အခုငါတစ်ယောက်တည်း။ ' အနီးအနားရှိအထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်ဆေးရုံတစ်ခုတွင်သူ၏သတိမေ့နေသောအသက် ၃ နှစ်အရွယ်ဝမ်းကွဲသည်လေအတွန့်တက်လျက်အိပ်ပျော်နေသည်။ ကြီးမားသောဓာတ်ပုံတစ်ပုံသည်သေးငယ်သည့်ပက်လက်ကလေး၊ မျက်လုံးများကိုပိတ်ထားသောပတ်တီးများနှင့်ပြွန်များဖြင့်ကပ်ထားသည်။

ဆံပင်ဖြူအဖွားအားသူမ၏ဒဏ်ရာရသူအားကူညီစောင့်ရှောက်နေသောဆံပင်ဖြူအဖွားအားတွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့သည်။ သူမသည်မိသားစု ၀ င် ၂၅ ယောက်ကိုဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ သူမ၏သားအကြီးဆုံးဖြစ်သောကိုးနှစ်သားအရွယ်ဖခင်သည်အိပ်ရာအတွက်ပြင်ဆင်ရင်းတောက်ပသောအလင်းရောင်တစ်ခုလင်းလာသည်။ “ အဗ္ဗဒူလ်ဟာ့ခ်ဟာသွေးထဲမှာလဲနေတာကိုငါတွေ့ခဲ့တယ်။ သူ့သားတွေသမီးတွေအားလုံးသေတာကိုငါမြင်ခဲ့တယ်။ အိုဘုရားသခင်၊ ငါ့သား၏မိသားစုတစ်စုလုံးအသတ်ခံခဲ့ရသည်။ သူတို့ရဲ့အလောင်းတွေကွဲကြေပြီးကွဲထွက်သွားတာငါမြင်ခဲ့တယ်။ ”

သူတို့အိမ်ကိုတိုက်ပြီးတဲ့နောက်မှာတိုက်လေယာဉ်တွေကအမျိုးသမီးရဲ့ဒုတိယသား၊ သူ့ဇနီး၊ သားတစ်ယောက်နဲ့သမီးသုံးယောက်ကိုသတ်ပစ်လိုက်တယ်။ သူမ၏တတိယသားသည်သားသုံးယောက်နှင့်ခြေထောက်တစ်ချောင်းဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ နောက်တစ်နေ့တွင်သူမ၏သားအငယ်ဆုံးလည်းသေဆုံးသည်ကိုသူမတွေ့ရှိခဲ့သည်။ သူမသတိလစ်သွားပြီးသူမ၏ဆွေမျိုးများနှင့်အိမ်နီးချင်းများသေဆုံးသည်ကိုသတိမထားမိ။

Bush: "ဒါကငါ့နှလုံးသားကိုကြေကွဲစေတယ်"

သမ္မတဟောင်းဘုရ်ှသည်အာဖဂန်နစ္စတန်မှအမေရိကန်ထွက်ခွာခြင်းသည်အမှားတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းဂျာမနီ DW ကွန်ယက်နှင့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်း (၇/၁၄/၂၁) တွင်ပြောကြားခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးများနှင့်မိန်းကလေးများသည်“ မဖော်ပြနိုင်သောထိခိုက်နစ်နာမှုကိုခံရလိမ့်မည်။ ဒီရက်စက်တဲ့လူတွေကိုသတ်ဖို့သူတို့ကနောက်မှာကျန်ခဲ့လိမ့်မယ်၊ ဒါကငါ့နှလုံးသားကိုကြေကွဲစေတယ်။ ”

ဟုတ်ပါတယ်၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့တွင် Bush စတင်ခဲ့သောနှစ် ၂၀ စစ်ပွဲအတွက်အနစ်နာခံသောသိန်းနှင့်ချီသောအမျိုးသမီးများနှင့်မိန်းကလေးများကိုပြန်လည်သုံးသပ်ကြည့်ကြပါစို့။

ဘုရ်ှအစိုးရသည်အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ဖြတ်၍ ပိုက်လိုင်းတစ်ခုအတွက်ဝါရှင်တန်၊ ဘာလင်မြို့နှင့်နောက်ဆုံးတွင်ပါကစ္စတန်၊ တာလီဘန်များနှင့်တိတ်တဆိတ်ညှိနှိုင်းခဲ့သည်။ Bush သည်အမေရိကန်ကုမ္ပဏီများအားအာရှအလယ်ပိုင်းရေနံကိုအမြတ်ထုတ်လိုသည်။ ၉/၁၁ မတိုင်မီငါးပတ်အလိုတွင်သဘောတူညီချက်ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။

၂၀၀၂ စာအုပ်အရ တားမြစ်ထားသောအမှန်တရား Brisard and Dasquié၏ပြင်သစ်ထောက်လှမ်းရေးများသည်သူအာဏာရပြီးမကြာမီ Bush နှင့် al-Qaeda နှင့်အကြမ်းဖက်ဝါဒတို့ကို FBI စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကိုနှေးကွေးစေခဲ့သည်။ သူသည်ဆော်ဒီအာရေဗျ၏တရားမ ၀ င်အကြမ်းဖက်မှုကိုအားပေးထောက်ခံခဲ့သည်။ "အကြောင်းပြချက်?…။ ကော်ပိုရိတ်ရေနံအကျိုးစီးပွား” ၂၀၀၁ ခုနှစ်မေလတွင်သမ္မတဘုရ်ှသည်ဒုတိယသမ္မတ Dick Cheney အားလေ့လာရေးအတွက်အဖွဲ့တစ်ခုကို ဦး ဆောင်မည်ဟုကြေငြာခဲ့သည် အကြမ်းဖက်မှုဆန့်ကျင်ရေးအစီအမံများမရ။ စက်တင်ဘာ ၁၁ ကတွေ့ဆုံခြင်းမရှိဘဲအဲဒါနဲ့ရောက်လာတယ်။

အုပ်ချုပ်ရေးကအကြိမ်ကြိမ်လုပ်ခဲ့တယ် တိုက်ခိုက်မှုများပြုလုပ်တော့မည်ဟုသတိပေးထားသည် လေယာဉ်များသည်အဆောက်အ ဦး ထဲသို့ပျံနိုင်သည့်အကြမ်းဖက်သမားများကြောင့်ဖြစ်သည်။ World Trade Center နှင့် Pentagon တို့တက်လာသည်။ ဘုရ်ှသည်သတိပေးချက်များကိုမသိသလိုထင်ရှားသည်။ သူသည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်သြဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့စွဲပါစာတမ်းတိုကိုဘေးဖယ်။ “ ဘင်လာဒင်အားအမေရိကန်၌တိုက်ခိုက်ရန်သန္နိဋ္ဌာန်ချထားသည်”

Bush နှင့် Cheney တို့သည်တိုက်ခိုက်မှုများမဖြစ်ပွားရန်စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားပါသလား။

New American Century for the ဗြောင်နယ်ချဲ့သမား၊ စစ်ဝါဒီစီမံကိန်းသည် Bush ၏မူဝါဒများကိုလွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ အချို့အဖွဲ့ဝင်များသည်အုပ်ချုပ်ရေးတွင်အဓိကရာထူးများရယူထားကြသည်။ စီမံကိန်းလိုအပ်သည် “ ပုလဲဆိပ်ကမ်းအသစ်” အမေရိကားကိုပြောင်းလဲဖို့ ထို့ပြင် Bush သည်တစ် ဦး ဖြစ်ရန်ဆန္ဒရှိသည် စစ်အတွင်းသမ္မတမရ။ အာဖဂန်နစ္စတန်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းသည်ထိုရည်ရွယ်ချက်ကိုအောင်မြင်လိမ့်မည်။ အနည်းဆုံးအဲဒါကပဏာမဖြစ်ခဲ့တယ်။ အဓိကဖြစ်ရပ်ကဖြစ်လိမ့်မယ် အီရတ်ကိုတိုက်ခိုက် ထို့နောက်ဆီပြန်သည်။

၉/၁၁/၀၁ နေ့တွင်ဖလော်ရီဒါရှိစာသင်ခန်းတစ်ခုတွင်ဓာတ်ပုံရိုက်နေစဉ်အကြမ်းဖက်မှုအကြောင်း Bush သိသည်။ သူနှင့်ကလေးတွေသည်အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်ဆိတ်တစ်ကောင်အကြောင်းဖတ်ခြင်းသင်ခန်းစာတစ်ခုတွင်ပါ ၀ င်ခဲ့သည်။

ယခုအခါဘုရ်ှသည်စစ်ပွဲအတွက်ဆင်ခြေတစ်ခုရခဲ့သည်။ သုံးရက်အကြာတွင်အင်အားသုံးဖြေရှင်းမှုသည်ကွန်ဂရက်မှတဆင့်လွှင့်ခဲ့သည်။ ဘုရ်ှသည်အိုစမာဘင်လာဒင်အားလွှဲပြောင်းရန်တာလီဘန်များအားရာဇသံပေးခဲ့သည်။ တာလီဘန်တွေကမွတ်ဆလင်ဘာသာခြားတစ်ယောက်ကိုလက်စားချေဖို့မဝံ့မရဲဖြစ်နေပြီးတာလီဘန်တွေကအလျှော့ပေးလိုက်လျောဖို့ကြိုးစားခဲ့တယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာအိုစမာ (သို့) ကြားနေတတိယနိုင်ငံတစ်ခုမှာအပြစ်ရှိကြောင်းသက်သေပြခဲ့တယ်။ Bush ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

ဘင်လာဒင်ကိုသုံးသည် casus belli၊ ဘုရ်ှသည် ၁၀ ရက်စစ်ပွဲအတွင်း Sacramento မိန့်ခွန်း၌သူ့ကိုမထင်မှတ်ဘဲလျစ်လျူရှုခဲ့ပြီးသူသည်တာလီဘန်တို့ကိုအနိုင်ယူမည်ဟုကတိပြုသည်။ မတ်လတွင်ပြုလုပ်သောသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင်ဘုရ်ှသည်ဘင်လာဒင်အပေါ်အနည်းငယ်စိတ်ဝင်စားမှုပြခဲ့သည် -“ ဒါဆိုသူဘယ်မှာလဲငါမသိဘူး။ မင်းသိပါတယ်၊ ငါသူ့ကိုဒီလောက်အချိန်မဖြုန်းဘူး ... ငါသူ့ကိုတကယ်စိတ်မပူပါဘူး။ "

ငါတို့ရဲ့ဥပဒေမဲ့စစ်ပွဲ

ထိုအရှည်လျားဆုံးအမေရိကန်စစ်ပွဲသည်အစကတည်းကတရားမဝင်ပါ။ ၎င်းသည်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အမေရိကန်စာချုပ်အချို့ (ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၆ အရဖက်ဒရယ်ဥပဒေများ) ကိုချိုးဖောက်ခဲ့သည်။ အရာအားလုံးကိုအချိန်နှင့်တပြေးညီအောက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။

မကြာသေးမီကလူထုအသီးသီးကမည်သူမဆိုလုပ်နိုင်ပါ့မလားဟုမေးခွန်းထုတ်ခဲ့ကြသည် အမေရိကစကားကိုယုံပါအာဖဂန်နစ္စတန်ထွက်ပေါက်ကိုသက်သေခံပါ။ အမေရိကသည်၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဥပဒေများကိုချိုးဖောက်သည်ကိုမည်သူမျှမကိုးကားပါ။

အမေရိကန်ဖွဲ့စည်းပုံ။

ကွန်ဂရက်သည်အာဖဂန်နစ္စတန်တွင်စစ်ကြေငြာခြင်းသို့မဟုတ် ၉/၁၄/၀၁ ဆုံးဖြတ်ချက်၌အာဖဂန်နစ္စတန်ကိုဖော်ပြခြင်းမပြုခဲ့ပါ။ ၎င်းသည် ၃ ရက်စောပြီး“ ကြံစည်သော၊ ခွင့်ပြုချက်၊ ကတိပြုထားသောသို့မဟုတ်အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများကိုကူညီပေးရန်” ရည်ရွယ်ထားသူမည်သူမဆိုကိုတိုက်ခိုက်ရန်ခွင့်ပြုသည်ဟုဆိုလိုသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာနောက်ထပ်အကြမ်းဖက်ဝါဒကိုကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်။

ဆော်ဒီအာရေးဘီးယားအထက်တန်းစားများ ၉/၁၁ ပြန်ပေးသမားများကိုထောက်ခံကြောင်းထင်ရှားသည်။ ၁၉ ဦး အနက် ၁၅ ဦး သည်ဆော်ဒီမှဖြစ်ပြီးအာဖဂန်လူမျိုးမရှိပါ။ ဘင်လာဒင်သည်ဆော်ဒီအရာရှိအမျိုးမျိုးနှင့်အဆက်အသွယ်ရှိခဲ့ပြီး ၁၉၉၈ ခုနှစ်တလျှောက်အာရေဗျ၌ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့သည်။တားမြစ်ထားသောအမှန်တရား) ့။ ၁၉၉၁ တွင်အမေရိကန်အခြေစိုက်စခန်းများတပ်ဆင်ခြင်းကသူ့ကိုအမေရိကန်ကိုမုန်းတီးစေခဲ့သည်။ သို့သော်ဆော်ဒီမျိုးနွယ်စုများနှင့်အတူဘုရ်ှသည်ကျွန်ုပ်တို့ကိုဘယ်သောအခါမျှမထိခိုက်စေသောသူများကိုတိုက်ခိုက်ရန်ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဖြစ်စေဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကသူ့အားဆုံးဖြတ်ချက်ချရန်ခွင့်မပြုခဲ့ပေ။

“ သမ္မတ ဘုရ်ှကစစ်ကြေညာတယ် အကြမ်းဖက်မှုအကြောင်း” ရှေ့နေချုပ် John Ashcroft ကသက်သေခံသည်။ ကွန်ဂရက်သာလျှင်စစ်ကြေညာနိုင်သည်၊ အပိုဒ် ၁၊ အခန်း ၈၊ အပိုဒ် ၁၁ (စစ်ကို“ ism” တွင်ဆင်နွှဲနိုင်သလားဆိုသည်ကိုအငြင်းပွားစရာဖြစ်သော်လည်း) သို့သော်သဘောထားကွဲလွဲမှုတစ်ခုသာရှိသောကွန်ဂရက် (ကိုယ်စားလှယ်ဘာဘရာလီ၊ D-CA) သည်၎င်း၏အာဏာနှင့်မညီသောဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကိုရာဘာတံဆိပ်ခတ်ခဲ့သည်။

ကြီးမားသောသဘောတူညီချက်များ

အာဖဂန်နစ္စတန်မှစစ်ထုတ်လုပ်သူများကဤပြဋ္ဌာန်းချက်ကိုလျစ်လျူရှုခဲ့သည်-“ မည်သည့်နည်းဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မြို့ရွာများ၊ နေထိုင်ရာများသို့မဟုတ်အဆောက်အအုံများကိုမတိုက်ခိုက်ဘဲတားမြစ်သည်” ၎င်းသည် ၁၈၉၉ နှင့် ၁၉၀၇ တွင် The Hague၊ ညီလာခံများမှပေါ်ပေါက်လာသောအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေများအကြားမြေယာဥပဒေများအားလေးစားလိုက်နာသောကွန်ဗင်းရှင်းမှဖြစ်သည်။

တားမြစ်ချက်များတွင်အဆိပ်ခတ်ထားသောသို့မဟုတ်မလိုအပ်သောဒုက္ခများဖြစ်စေသောလက်နက်များအသုံးပြုခြင်း၊ သစ္စာဖောက်ခြင်းသို့မဟုတ်ရန်သူကိုလက်နက်ချပြီးနောက်သတ်ဖြတ်ခြင်းသို့မဟုတ်ဒဏ်ရာရခြင်း၊ ကရုဏာမပြ၊ သတိပေးခြင်းမရှိဘဲဗုံးကြဲခြင်း

KELLOGG-BRIAND (PARIS ၏ PACT)

တရားဝင်အားဖြင့်၎င်းသည်အမျိုးသားရေးမူဝါဒ၏လက်နက်တစ်ခုအဖြစ်စစ်ပွဲမှပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရေးစာချုပ်ဖြစ်သည်။ ၁၉၂၈ ခုနှစ်တွင်အစိုးရ ၁၅ ခု (နောက်ထပ် ၄၈ ခု) သည်“ နိုင်ငံတကာအငြင်းပွားမှုများကိုဖြေရှင်းရန်စစ်ပွဲကိုပြန်လည်ရှုံ့ချကြောင်းကြေငြာပြီး၎င်းတို့အချင်းချင်းဆက်ဆံရေး၌အမျိုးသားရေးမူဝါဒ၏လက်နက်တစ်ခုအဖြစ်စွန့်လွှတ်ပါ” ဟုကြေငြာခဲ့သည်။

သူတို့က“ အငြင်းပွားမှုတွေ၊ ပဋိပက္ခတွေအားလုံးရဲ့အဖြေရှာမှု၊ ဖြေရှင်းချက်ကိုအဖြေရှာခြင်းသို့မဟုတ်အဖြေရှာခြင်းဟာသူတို့ငြိမ်းချမ်းမှုကလွဲရင်ဘယ်သောအခါမှမရှာဖွေနိုင်ပါဘူး” လို့သဘောတူခဲ့တယ်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီး Aristide Briand သည်အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီး (Frank Cool Kellogg) နှင့်ဤစာချုပ်ကိုကန ဦး အဆိုပြုခဲ့ပြီးတစ်ကမ္ဘာလုံးအလိုရှိသည်။

Nuremberg-Tokyo စစ်ရာဇ ၀ တ်မှုခုံရုံးများသည် Kellogg-Briand ကိုစစ်ဆင်နွှဲရန်ရာဇ ၀ တ်မှုကျူးလွန်ကြောင်းတွေ့ရှိသည်။ ထိုစံနှုန်းအရအာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်အီရတ်ကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းသည်ရာဇ ၀ တ်မှုများဖြစ်လိမ့်မည်မှာသေချာသည်။

သို့သော်စာချုပ်သည်အသက်ဝင်ဆဲဖြစ်သည် သမ္မတ ၁၅ ဦး စလုံး Hoover ကချိုးဖောက်ပြီးနောက်

ကုလသမဂ္ဂအခန်း

အယုံအကြည်မဲ့မှုနှင့်ဆန့်ကျင်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်းသည်အာဖဂန်နစ္စတန်အပေါ်စစ်ကိုခွင့်မပြုခဲ့ပေ။ ၉/၁၁ အပြီးတွင်အကြမ်းဖက်ဝါဒကိုရှုတ်ချခဲ့ပြီးသေစေနိုင်သောကုစားမှုများကိုအဆိုပြုခဲ့သည်။

အပိုဒ် ၂ တွင်အဖွဲ့ဝင်အားလုံးသည်“ ၎င်းတို့၏နိုင်ငံတကာအငြင်းပွားမှုများကိုငြိမ်းချမ်းသောနည်းလမ်းများဖြင့်ဖြေရှင်းရန်” နှင့်“ မည်သည့်ပြည်နယ်၏နယ်မြေအချုပ်အခြာအာဏာသို့မဆိုနိုင်ငံရေးလွတ်လပ်မှုအားခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ အင်အားသုံးခြင်း” မှရှောင်ကြဉ်ပါ။ အပိုဒ် ၃၃ အရငြိမ်းချမ်းမှုကိုထိခိုက်စေသည့်မည်သည့်အငြင်းပွားမှုမျိုးတွင်မဆို“ အရင်ဆုံးဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်း၊ စုံစမ်းခြင်း၊ ညှိနှိုင်းခြင်း၊ ညှိနှိုင်းခြင်း၊ ခုံသမာဓိ၊ တရားစီရင်ရေးဖြေရှင်းခြင်း…သို့မဟုတ်အခြားငြိမ်းချမ်းသောနည်းလမ်းများဖြင့်အဖြေရှာရမည်။ ”

ဘုရ်ှသည်ငြိမ်းချမ်းသောအဖြေကိုမရှာ၊ အာဖဂန်၏နိုင်ငံရေးလွတ်လပ်မှုကိုဆန့်ကျင်သောအင်အားသုံးပြီးတာလီဘန်မှန်သမျှကိုငြင်းပယ်ခဲ့သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက်.

မြောက်အတ္တလန္တိတ်စာချုပ်

၁၉၄၉ ခုနှစ်မှစ၍ ဤစာချုပ်သည်ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်ကိုပဲ့တင်ထပ်သည်။ ပါတီများသည်အငြင်းပွားမှုများကိုငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းပြီးကုလသမဂ္ဂရည်ရွယ်ချက်များနှင့်မကိုက်ညီဘဲခြိမ်းခြောက်ခြင်းသို့မဟုတ်အင်အားသုံးခြင်းကိုရှောင်ကြဉ်လိမ့်မည်။ လက်တွေ့တွင်မြောက်အတ္တလန္တိတ်စာချုပ်အဖွဲ့ (နေတိုး) သည်အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်အခြားနေရာများတွင်ဝါရှင်တန်အတွက်သူရဲကောင်းဖြစ်ခဲ့သည်။

GENEVA သဘောတူညီချက်များ

ဤစစ်စာချုပ်များသည်အကျဉ်းသားများ၊ အရပ်သားများနှင့်အရည်အချင်းမပြည့်မီသောစစ်မှုထမ်းများအားလိုအပ်သည်။ သူတို့သည်လူသတ်မှု၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု၊ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုနှင့်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဌာနများကိုပစ်မှတ်ထားတားမြစ်သည်။ အများစုကို ၁၉၄၉ တွင်ရေးဆွဲခဲ့ပြီး၎င်းတို့သည် ၁၉၆ နိုင်ငံ၊ အမေရိကန်တို့ကသဘောတူခဲ့သည်။

၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင်နောက်ထပ်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများမှာပြည်တွင်းစစ်များနှင့်အရပ်သားများအားတိုက်ခိုက်ခြင်းကိုတားမြစ်ခြင်း၊ ခွဲခြားခြင်းမရှိသောတိုက်ခိုက်မှုများနှင့်အရပ်သားများရှင်သန်ရေးနည်းလမ်းများအားဖျက်ဆီးခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်အပါအ ၀ င်နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၀ ကျော်ကထိုအချက်များကိုလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ အထက်လွှတ်တော်ကသဘောမတူသေးပါဘူး။

အရပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီးဌာနက၎င်းတို့အားတိုက်ခိုက်ပိုင်ခွင့်မရှိကြောင်းအသိအမှတ်ပြုပြီး၎င်းတို့အားကာကွယ်ရန်ကြိုးပမ်းမှုများကိုတောင်းဆိုခဲ့သည်။ တကယ်တမ်းပြောရရင်စစ်တပ်ကသိအောင်လုပ်တာ  အရပ်သားများအားတိုက်ခိုက်ရန်တွက်ချက်သည်။

၂၀၀၁ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင်ဂျီနီဗာမြို့၌ကြီးမားသောချိုးဖောက်မှုတစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်များကထောင်ပေါင်းများစွာသောတာလီဘန်တိုက်ခိုက်ရေးသမားများဖြစ်နိုင်သည်။ အသတ်ခံရအမေရိကန်၏ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့်စွပ်စွဲခံရသည်။ အများစုကအလုံပိတ်ကွန်တိန်နာများတွင်အသက်ရှူကျပ်သည်။ အချို့ကအမေရိကန်လေယာဉ်များမှပစ်လွှတ်သောဒုံးကျည်များကြောင့်သေဆုံးခဲ့ကြပြီးအချို့ကပစ်သတ်ခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။

Herat, Kabul, Kandahar နှင့် Kunduz ရှိဆေးရုံများကိုလေယာဉ်များကဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ လျှို့ဝှက်အစီရင်ခံစာများတွင်စစ်တပ်သည် Bagram Collection Point ရှိအာဖဂန်အကျဉ်းသားများအားအလွဲသုံးစားပြုကြောင်းဝန်ခံခဲ့သည်။ ၂၀၀၅ တွင်စစ်သားများရှိနေကြောင်းသက်သေပြခဲ့သည် နှိပ်စက်ပြီးအကျဉ်းသားတွေကိုသေအောင်ရိုက်တယ်။

* * * * *

ကျွန်ုပ်တို့၏စစ်တပ်သည်အကြမ်းဖက်နည်းဗျူဟာကိုအသုံးပြုသည်ကိုလည်း ၀ န်ခံပါသည်။ Guerillas သည်“ တိကျသေချာသောရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု” နှင့်“ကြောက်စိတ်ရှိအောင် ရန်သူ့နှလုံးသားထဲမှာ " အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့်အခြားနေရာများတွင်“ အမေရိကန်ကြည်းတပ်သည်ပြောက်ကျားနည်းဗျူဟာများကိုအသုံးချပြီးသေစေနိုင်သောအကျိုးသက်ရောက်မှုကိုအသုံးချခဲ့သည်။ ” ပြီးတော့မမေ့ပါနဲ့ "ထိတ်လန့်ခြင်းနှင့်ကွောကျရှံ့။ "

Paul W. Lovinger သည်ဆန်ဖရန်စစ္စကိုသတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာ၊ အယ်ဒီတာနှင့်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ (ကြည့်ပါ www.warandlaw.org).