စစ်ပွဲသည် အသုံးမပြုတော့ပါ။

Winslow Myers မှ၊ World BEYOND Warအောက်တိုဘာလ 2, 2022

“နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုမှုမှန်သမျှ ရုရှားအတွက် ဆိုးရွားတဲ့အကျိုးဆက်တွေ ကြုံလာမယ်၊ အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်တွေက ပြတ်ပြတ်သားသား တုံ့ပြန်မယ်ဆိုတာကို ကရင်မလင်ကို တိုက်ရိုက်၊ သီးသန့်နဲ့ အလွန်မြင့်မားတဲ့ အဆင့်တွေမှာ ဆက်သွယ်ပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှင်းလင်းတိကျစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အကျုံးဝင်ပါမည်။"

- အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး Jake Sullivan။

ကျွန်ုပ်တို့သည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း 60 တိတိက ကျူးဘားဒုံးကျည်အကျပ်အတည်းအတွင်း ကျွန်ုပ်တို့ရှိသကဲ့သို့ လူတိုင်းဆုံးရှုံးရမည့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော နျူကလီးယားစစ်ပွဲနှင့် နီးစပ်နိုင်ချေရှိသည်။ အာဏာရှင်များနှင့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းသည် နျူကလီးယား လက်နက် အန္တရာယ်ကို လက်ခံနိုင်ဖွယ် မရှိသည့် အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ အာရုံမ ရောက်သေးပေ။

ထိုအချိန်နှင့် ယခုကြားတွင်၊ Beyond War ဟုခေါ်သော အကျိုးအမြတ်မယူသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းလုပ်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏မစ်ရှင်မှာ ပညာပေးဖြစ်ပါသည်- အဏုမြူလက်နက်များသည် စစ်ပွဲအားလုံးကို နိုင်ငံတကာ ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးနည်းလမ်းအဖြစ် ခေတ်ကုန်သွားပြီဖြစ်သော နိုင်ငံတကာအသိစိတ်တွင် မွေးမြူထားရန်ဖြစ်သည်- အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သမားရိုးကျစစ်ပွဲမှန်သမျှသည် နျူကလီးယားသို့ ရောက်သွားနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် နိုဗယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်၊ နိုင်ငံတကာ ကမ်ပိန်းကဲ့သို့ ကြီးမားသော အဖွဲ့အစည်းများ အပါအဝင် အလားတူ ကောက်ချက်ချသည့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အဖွဲ့အစည်းပေါင်း သန်းနှင့်ချီသော ပညာရေးဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ပုံတူကူး၍ ချဲ့ထွင်ပါသည်။

သို့သော် ဤအစပျိုးမှုများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများအားလုံးသည် စစ်မဖြစ်တော့ကြောင်း အမှန်တရားအပေါ် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းကို လှုံ့ဆော်ရန် မလုံလောက်သေးသောကြောင့် အရေးတကြီး နားမလည်ဘဲ လုံလုံလောက်လောက် မကြိုးစားဘဲ၊ နိုင်ငံများ၏ “မိသားစု” သည် သနားကရုဏာသက်မိပါသည်။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ကိုယ်ကိုကိုယ် အစွဲအလမ်းကြီးသော အာဏာရှင်တစ်ဦး၏ စိတ်ကူးနှစ်ရပ်စလုံး—နှင့် နိုင်ငံတကာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးစနစ်၏ မိုက်မဲမှုအပေါ် တွယ်ကပ်နေသည့် စိတ်ကူးနှစ်ရပ်စလုံး။

ဉာဏ်ကောင်းပြီး ထက်မြက်သော အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်ထံ စာရေးခဲ့သည်-

“ . . စံပြကမ္ဘာတစ်ခုတွင်၊ နျူကလီးယားလက်နက်များ မလိုအပ်တော့ဘဲ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်များနှင့်အတူ အမေရိကန် သံတမန်ရေးရာ ကြိုးပမ်းမှုများကို ကျွန်ုပ် ထောက်ခံပါသည်။ သို့သော်လည်း နျူကလီးယားလက်နက်များ တည်ရှိနေသမျှ ကာလပတ်လုံး အဆိုပါလက်နက်များ အသုံးပြုမှု ဖြစ်နိုင်ချေကို ဖယ်ထုတ်၍မရသည့်အပြင် လုံခြုံစိတ်ချရပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရသော နျူကလီးယား အဟန့်အတားကို ထိန်းသိမ်းခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ နျူကလီးယား ကပ်ဘေးအတွက် အကောင်းဆုံး အာမခံဖြစ်သည်။ . .

“ကျွန်ုပ်တို့၏နျူကလီးယား အလုပ်အကိုင်မူဝါဒတွင် မရေရာသောဒြပ်စင်တစ်ခုကို ထိန်းသိမ်းခြင်းသည် အဟန့်အတား၏ အရေးကြီးသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်ဟုလည်း ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အလားအလာရှိသော ရန်သူတစ်ဦးသည် ကျွန်ုပ်တို့၏နျူကလီးယားလက်နက်ဖြန့်ကျက်မှုအခြေအနေများကို အပြည့်အဝနားလည်သဘောပေါက်သည်ဟု ယုံကြည်ပါက၊ ၎င်းတို့သည် အမေရိကန်နျူကလီးယားတုံ့ပြန်မှုစတင်ရန် တံခါးပေါက်ဟု ၎င်းတို့ယူဆထားသည့်အတိုင်း ကပ်ဘေးတိုက်ခိုက်မှုများကို လုပ်ဆောင်ရန် ရဲရင့်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဒါကို စိတ်ထဲမှာထားပြီး၊ ပထမအသုံးမပြုတဲ့ မူဝါဒဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ အကောင်းဆုံး အကျိုးစီးပွားအတွက် မဟုတ်ဘူးလို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ အမေရိကန်နျူကလီးယားထီးကိုအားကိုးသောကျွန်ုပ်တို့၏မဟာမိတ်များ-အထူးသဖြင့်တောင်ကိုရီးယားနှင့်ဂျပန်-အမေရိကန်နျူကလီးယားလက်နက်များကိုမယုံကြည်ပါကနျူကလီးယားလက်နက်တည်ဆောက်ရန်ကြိုးပမ်းနိုင်သောကြောင့်နျူကလီးယားလက်နက်ပြန့်ပွားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ သိသာထင်ရှားသောအကျိုးသက်ရောက်မှုများရှိနိုင်သည်ဟုကျွန်တော်ယုံကြည်ပါသည်။ အဟန့်အတားဖြစ်စေနိုင်ပြီး တိုက်ခိုက်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအား ဟန့်တားမှုကို တိုးချဲ့မပေးနိုင်ပါက၊ နျူကလီးယားလက်နက်နိုင်ငံများ ပိုမိုပိုင်ဆိုင်သည့် ကမ္ဘာတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ချေကို ကျွန်ုပ်တို့ ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။”

ယင်းသည် ဝါရှင်တန်နှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ထူထောင်ရေးတွေးခေါ်မှုကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ပြဿနာမှာ ဆီနိတ်တာ၏ ယူဆချက်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား ဟန့်တားသော လွင်ပြင်တွင် ထာဝစဉ်ပိတ်မိနေသကဲ့သို့ လက်နက်များထက် ကျော်လွန်၍ မည်သည့်နေရာမှ မသွားနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ နားလည်မှုလွဲမှားခြင်း သို့မဟုတ် ခြေလှမ်းမှားခြင်းတစ်ခုကြောင့် ကမ္ဘာကြီးအဆုံးသတ်သွားနိုင်သည့် ထင်ရှားသောအသိစိတ်မရှိသော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့၏ဖန်တီးမှုစွမ်းအင်နှင့် ကြီးမားလှသောအရင်းအမြစ်များ၏ အစိတ်အပိုင်းအနည်းငယ်ကို အခြားရွေးချယ်စရာများမှတစ်ဆင့် တွေးတောစဉ်းစားခြင်းတွင် အကျိုးရှိစွာ သုံးစွဲနိုင်သည်ဟူသော ထင်ရှားသောအသိစိတ်မရှိပါ။

ပူတင်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများသည် နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးအကြောင်း ပြောဆိုရန် အချိန်မှားသွားသည်ဟု ၎င်း၏ယူဆချက်မှ အခိုင်အမာပြောဆိုမည့် ဆီးနိတ်လွှတ်တော်အမတ်သည် သေနတ်ဘေးကင်းရေးအကြောင်းပြောရန် အချိန်မဟုတ်သေးကြောင်း ပြောဆိုနိုင်သည့် နိုင်ငံရေးသမားများကဲ့သို့ပင်၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး။

ပူတင်နှင့် ယူကရိန်းတို့၏ အခြေအနေသည် ရှေးရိုးဆန်ပြီး အချို့သော ကွဲလွဲမှုမျိုးတွင် သူ့ကိုယ်သူ ပြန်လုပ်ရန် တွက်ယူနိုင်သည် (cf. ထိုင်ဝမ်) အခြေခံပြောင်းလဲမှု မရှိခြင်း။ စိန်ခေါ်မှုကတော့ ပညာရေးပါပဲ။ နူကလီးယားလက်နက်သည် မည်သည့်အရာကိုမျှ မဖြေရှင်းနိုင်ဘဲ မည်သည့်နေရာမှ ကောင်းကျိုးမပေးကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိဘဲ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ လိပ်ခေါင်းများသည် ယဉ်ကျေးသော စကားလုံးကဲ့သို့ အသံထွက်သည့် အဟန့်အတားဆီသို့ အထပ်ထပ် လှည့်သွားသော်လည်း အနှစ်သာရအားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အချင်းချင်း ခြိမ်းခြောက်နေကြသည်– “နောက်တစ်လှမ်းပြီးရင် ငါဆင်းလာမယ်။ ဆိုးရွားတဲ့ အကျိုးဆက်တွေနဲ့ မင်းအပေါ် !” ငါတို့က လမ်းမလျှောက်ရင် “ငါတို့ကို ပေါက်ကွဲမယ်” လို့ ခြိမ်းခြောက်တဲ့ လက်ပစ်ဗုံးကို ကိုင်ထားတဲ့လူနဲ့ တူတယ်။

လုံခြုံရေးအတွက် ဤချဉ်းကပ်မှု၏ အချည်းအနှီးဖြစ်သည်ကို တစ်ကမ္ဘာလုံးက လုံလောက်စွာမြင်ပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် (ICAN ၏ ကြိုးစားအားထုတ်မှုကြောင့် နိုင်ငံပေါင်း ၉၁ နိုင်ငံမှ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည့်အတိုင်း၊ ကုလသမဂ္ဂစာချုပ် နူကလီးယားလက်နက်တားမြစ်ရေးဆိုင်ရာ)၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဟန့်တားခြင်းထက်ကျော်လွန်၍ ရရှိနိုင်သော တီထွင်ဖန်တီးမှုကို စတင်စွန့်စားနိုင်သည် ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ "လုံခြုံရေး" ကို အလျှော့မပေးဘဲ လက်နက်များ၏ အသုံးမဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြုသည့် အမူအရာများ ပြုလုပ်ရန် အခွင့်အရေးများကို ကျွန်ုပ်တို့ ဆန်းစစ်နိုင်သည် (နျူကလီးယား အတားအဆီးစနစ်က လုံးလုံးလျားလျား အပေးအယူရှိသော "လုံခြုံရေး" ဖြစ်သည်။)

ဥပမာအားဖြင့်၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း William Perry က အဟန့်အတား ပါဝါဆုံးရှုံးခြင်းမရှိဘဲ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဝီလျံပယ်ရီ အကြံပြုခဲ့သည့်အတိုင်း အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ မြေပြင်အခြေစိုက် ဒုံးကျည်စနစ်တစ်ခုလုံးကို ရပ်တန့်ရန် တတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ပူတင်သည် ယခင်က ခြိမ်းခြောက်မှုကို မခံစားရဘဲ ၎င်း၏ “စစ်ဆင်ရေး” ကို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်စေရန် နေတိုးနှင့်ပတ်သက်သည့် ၎င်း၏စိုးရိမ်မှုကို အသုံးချနေသော်လည်း ယခုအခါ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည်မှာ သေချာပါသည်။ ယူကရိန်း၏ အဆုံးစွန်ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ဖွယ် အတုံးအရုံးခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအနေဖြင့် သူ့ကို ခြိမ်းခြောက်မှု နည်းပါးစေရန် ကမ္ဘာဂြိုဟ်၏ စိတ်ဝင်စားမှုတွင် ဖြစ်နိုင်သည်။

တာဝန်သိနျူကလီးယား အင်အားကြီးကိုယ်စားလှယ်များက စနစ်အလုပ်မလုပ်ဘဲ ဆိုးရွားသော ဦးတည်ချက်တစ်ခုတည်းသို့သာ ဦးတည်နေကြောင်း ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောဆိုရန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဖရင့်တစ်ရပ်ကို ကျင်းပရန် အချိန်ရောက်ပြီ—ထို့နောက် မတူညီသော ချဉ်းကပ်မှု၏ အကြမ်းဖျဉ်းများကို စတင်ရေးဆွဲရန် အချိန်ရောက်ပြီဖြစ်သည်။ ပူတင်က သူသည် ဗီယက်နမ်ရှိ အမေရိကန်၏ အဓိကထောင်ချောက်ထဲတွင် သူရောက်နေသည်ကိုလည်း မည်သူမဆို သိသည်။ သတင်းများအရကပြောပါတယ်“မြို့ကို ကယ်တင်ဖို့ ဖျက်ဆီးပစ်ဖို့ လိုလာပြီ။”

Winslow Myers မှ စုစည်းတင်ဆက်သည်။ PeaceVoice“Living Beyond War: A Citizen's Guide” ကို ရေးသားသူ၊ အကြံပေးဘုတ်အဖွဲ့တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူ၊ စစ်ကြိုတင်ကာကွယ်မှု.