အမေရိကန်သည်မြောက်ကိုရီးယားနှင့်ကြိုတင်စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များမပါဘဲဆွေးနွေးရန်အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ

Rex Tillerson က အမေရိကန်နှင့် စူးစမ်းလေ့လာရေး ဆွေးနွေးပွဲများ စတင်ရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ မြောက်ကိုရီးယား “ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်များ မရှိဘဲ”၊ သို့သော် နျူကလီးယား သို့မဟုတ် ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုအသစ်များမပါဘဲ “ငြိမ်သက်သောကာလ” ပြီးမှသာ။

ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး၏ သဘောထားမှတ်ချက်သည် ယခင်က ပြည်နယ်အစိုးရ၏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကို ထင်ရှားစေသည်။ ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက်တိုက်အား စွန့်လွှတ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ “အလေးအနက်ထား” ကြောင်း ပြသရန် ပြုံယမ်းအား တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အဆက်အသွယ်များမစတင်မီ။ ထို့အပြင် အဆိုပါ အဆက်အသွယ်များသည် အချိန်ဖြုန်းခြင်းဖြစ်သည်ဟု Donald Trump မှ ထပ်ခါတလဲလဲ မှတ်ချက်ပေးသည့် ဘာသာစကားမှ ဝေးကွာနေပါသည်။

Tillerson က အမေရိကန်သည် ပဋိပက္ခ သို့မဟုတ် အစိုးရပြိုလဲမှုဖြစ်စဉ်တွင် နိုင်ငံတစ်ခုချင်းစီက မည်သို့လုပ်ဆောင်မည်ကို အမေရိကန်က တရုတ်နှင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်းလည်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။ မြောက်ကိုရီးယားမြောက်နှင့်တောင်ကိုရီးယားကို ပိုင်းခြားထားသည့် ၃၈ မျဉ်းပြိုင်ဆီသို့ အမေရိကန်တပ်များ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘေဂျင်းက အာမခံချက်ပေးထားပြီး အမေရိကန်၏တစ်ခုတည်းသောစိုးရိမ်မှုသည် စစ်အစိုးရ၏နျူကလီးယားလက်နက်များ လုံခြုံစေရန်ဖြစ်ကြောင်း ၊

ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်းက ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် မိုင် 880 (1,416 ကီလိုမီတာ) နယ်စပ်တစ်လျှောက် ဒုက္ခသည်စခန်းများ ကွန်ရက်ကို တည်ဆောက်နေသည်။ပဋိပက္ခ သို့မဟုတ် ကင်ဂျုံအန်းအစိုးရ ပြိုကွဲသွားနိုင်သည့် အလားအလာရှိသော ရွှေ့ပြောင်းအခြေချမှုအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု။

ဝါရှင်တန်ရှိ Atlantic Council မှ အကြံပေးအဖွဲ့တွင် ပြောကြားရာတွင် Tillerson သည် ပြုံယမ်းထံ ပေးစာသည် ပြောင်းလဲသွားကြောင်းနှင့် တိုက်ရိုက်သံတမန်ရေးမစမီ မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရသည် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးကို အပြည့်အဝလုပ်ဆောင်ရန် ကတိကဝတ်မပြုကြောင်း ရှင်းလင်းပြတ်သားစွာ ပြောကြားခဲ့သည်။

“မြောက်ကိုရီးယားက စကားပြောချင်တဲ့အချိန်တိုင်း စကားပြောဖို့ အဆင်သင့်ပါပဲ။ ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်များမပါဘဲ ပထမအကြိမ်အစည်းအဝေးကျင်းပရန် ကျွန်ုပ်တို့အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ ဆုံကြရအောင်” လို့ Tillerson က ပြောပါတယ်။ “ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ လမ်းပြမြေပုံကို စတင်ရေးဆွဲနိုင်ပါပြီ… သင့်အစီအစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်တဲ့ စားပွဲကို ရောက်လာရင် စကားပြောဖို့ဆိုတာ လက်တွေ့မကျပါဘူး။ သူတို့မှာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုတွေ အရမ်းများနေတယ်။”

တွေ့ဆုံပြီး ရာသီဥတုအကြောင်း ပြောကြရအောင်” ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။ "တကယ်လို့ မင်းစိတ်လှုပ်ရှားနေတယ်ဆိုရင် အဲဒါက စတုရန်းစားပွဲ ဒါမှမဟုတ် စားပွဲဝိုင်းတစ်ခု ဖြစ်မလားဆိုတာကို ဆွေးနွေးပါ။"

သို့ရာတွင်၊ ထို့နောက်တွင်မူ အခြေအနေတစ်ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး ယင်းကဲ့သို့ ပဏာမ ဆွေးနွေးပွဲများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် “ဆိတ်ငြိမ်သောကာလ” ရှိသင့်သည်ဟု ဆိုသည်။ လက်တွေ့ကျတဲ့ ဆင်ခြင်မှုအဖြစ် ပုံဖော်ထားပါတယ်။

"ကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွေးနွေးမှုအလယ်တွင် သင်သည် အခြားစက်ပစ္စည်းကို စမ်းသပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ပါက စကားပြောရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ "ငါတို့ ဆိတ်ဆိတ်နေဖို့ အချိန်လိုတယ်"

ကင်ဂျုံအန်းက မြောက်ကိုရီးယားကို ကမ္ဘာ့အပြင်းထန်ဆုံး နျူကလီးယားစွမ်းအင်အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးမယ်လို့ ကတိပြုထားချိန်မှာ Tillerson ရဲ့ မှတ်ချက်က ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။

မကြာသေးမီက ဒုံးကျည်အသစ်စမ်းသပ်မှုနောက်ကွယ်တွင် ကင်ဂျုံအွန်က အလုပ်သမားများအား ၎င်း၏နိုင်ငံသည် “ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပြင်းထန်ဆုံး နျူကလီးယားနှင့် စစ်အင်အားအဖြစ် အောင်ပွဲခံကာ ခုန်ပျံလိမ့်မည်” ဟု အင်္ဂါနေ့ အခမ်းအနားတစ်ခုတွင် နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာန KCNA က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲ့ အကြီးအကဲ Daryl Kimball က အမေရိကန်သည် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသော ဆွေးနွေးပွဲများ စတင်ရန်အတွက် ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရေး အစီအမံများကို လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်မရှိဘဲ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ တိုက်ရိုက်ဆွေးနွေးဖို့ အတွင်းရေးမှူး Tillerson ရဲ့ အဆိုပြုချက်ဟာ နောက်ကျနေပြီး ကြိုဆိုပါတယ်” ဟု Kimball က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါပေမယ့် အဲဒီလို ဆွေးနွေးပွဲတွေ ဆက်လုပ်ဖို့အတွက် အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားတို့ကလည်း ပိုပြီးတော့ တင်းမာမှုကို ပြသကြရမှာပါ။ မြောက်ကိုရီးယားအတွက်၊ ဆိုလိုတာက နျူကလီးယားနဲ့ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုအားလုံးကို ရပ်တန့်ဖို့နဲ့ အမေရိကန်အတွက်၊ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေနဲ့ ပျံသန်းမှုတွေကို ရှောင်ရှားခြင်းကနေ မြောက်ကိုရီးယားကို တိုက်ခိုက်ဖို့ လေ့ကျင့်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။”

“ဒီလို ချုပ်နှောင်မှုမျိုး မဖြစ်သေးရင် တင်းမာမှုတွေ တိုးမြင့်လာပြီး ကပ်ဘေးစစ်ပွဲ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ကို ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်နိုင်မှာပါ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား သံတမန်များကြား အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးမှုများသည် ဇန်နဝါရီတွင် ထရန့်တက်လာပြီးကတည်းက ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း၊ စက်တင်ဘာလအစောပိုင်းတွင် ပြုံယမ်းသည် အားကောင်းသော သာမိုနျူကလီးယား ထိပ်ဖူးကို စမ်းသပ်ပြီးနောက် ၎င်းတို့ကို ဖြတ်တောက်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

Tillerson သည် ယခင်က ပြုံယမ်းနှင့် ဆွေးနွေးမှုနှင့်ပတ်သက်၍ Trump နှင့် သဘောထားကွဲလွဲနေပုံရသည်။ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အမေရိကန်သည် နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများကို ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းရှာရန် ကြိုးစားနေသည်ဟု ပြောကြားပြီးနောက် မကြာမီတွင် Trump က ၎င်း၏ ထိပ်တန်းသံတမန်သည် ၎င်း၏စွမ်းအင်ကို ချွေတာသင့်သည်ဟု တွစ်တာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ပြီးပြီ!”

"ငါပြောခဲ့တယ် Rex TillersonLittle Rocket Man နဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အံ့ဩစရာကောင်းတဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ….. မင်းရဲ့ စွမ်းအင်ကို ချွေတာပြီး Rex ငါတို့ လုပ်စရာရှိတာ လုပ်မယ်!” သမ္မတက တွစ်တာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား နျူကလီးယား အပြည့်အဝ ဖျက်သိမ်းရေးသည် ခိုင်မာသော စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု၏ အဆုံးစွန်သော ရည်မှန်းချက်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အင်္ဂါနေ့တွင် ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက်များကို မှောင်ခိုဈေးကွက်တွင် ရောင်းချခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေရှာမည်ဖြစ်သောကြောင့် ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှုမှာ ရွေးချယ်စရာမဟုတ်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်များသည် “မလိုလားအပ်သောလက်များ” တွင် ဆုံးခန်းတိုင်မသွားရန် မည်သို့သေချာစေရန်အတွက် အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူများသည် ၎င်းတို့၏ တရုတ်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနှင့် စကားပြောဆိုခဲ့ကြောင်း Tillerson က ပြောကြားခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ ဘေဂျင်းသည် မြောက်ကိုရီးယားပြိုလဲမှုကို ဆင်ခြင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်ဟု ထင်မြင်ချက်ပေးမည့်အစား အိုဘားမားအစိုးရ၏ အလားတူချဉ်းကပ်မှုများကို ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

“အမေရိကန်ဟာ ပဋိပက္ခအခြေအနေတွေအကြောင်း တရုတ်နဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြိုးစားနေခဲ့ပြီး မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ဒီဆွေးနွေးပွဲတွေ တိုးတက်မှုရှိလာတယ်ဆိုတာ အားတက်စရာ လက္ခဏာပါပဲ” ဟု အမေရိကန် သိပ္ပံပညာရှင်များ အဖွဲ့ချုပ်မှ မြောက်ကိုရီးယားဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ Adam Mount က ပြောကြားခဲ့သည်။

“မြောက်ကိုရီးယား ပြိုလဲမယ့် အလားအလာကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားနေပြီး သူ့ရဲ့ အပြုအမူကို ပျော့ပျောင်းသင့်ပြီး စည်းမရှောင်သင့်ဘူးလို့ မြောက်ကိုရီးယားကို အချက်ပြဖို့ တရုတ်က အမေရိကန်နဲ့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေပါတယ်။”