အမေရိကန်ကဖိလစ်ပိုင်အတွက်မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်ဗုံးခွဲမဲဆွယ်စည်းရုံးရေးစတင်ရန်

ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်သည် ဖိလစ်ပိုင်တောင်ပိုင်းရှိ မင်ဒါနာအိုကျွန်းတွင် ဒရုန်းများဖြင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးအရာရှိနှစ်ဦးကို ကိုးကား၍ NBC သတင်းဌာနက တနင်္လာနေ့တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ သီတင်းပတ်ကုန်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ဒေသဆိုင်ရာဖိုရမ်အပြီး မနီလာမှာ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ရိုဒရီဂို ဒူတာတေးနဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Rex Tillerson တို့ တွေ့ဆုံစဉ် ဒီသတင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။

လူဦးရေ ၂၂ သန်းကျော်နေထိုင်သည့် မင်ဒါနာအိုကျွန်းတွင် ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်က အမေရိကန်စစ်တပ်၏ တိုက်ရိုက်ပံ့ပိုးကူညီမှုနှင့် လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကို လုပ်ဆောင်နေသောကြောင့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဥပဒေဖြင့် သုံးလနီးပါးကြာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအောက်တွင် ရှိနေခဲ့သည်။ မာရာဝီမြို့နှင့် ဆီးရီးယား (ISIS) တို့ဖြစ်သည်။

မာရာဝီပြည်သူတွေကို ကျူးလွန်ခဲ့တာဟာ စစ်ရာဇ၀တ်မှုပါ။ အရပ်သား ရာနှင့်ချီ သေဆုံးပြီး ၄၀၀,၀၀၀ ကျော်သည် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များမှ နှင်ထုတ်ခံရကာ ပြည်တွင်း အိုးအိမ်မဲ့ ဒုက္ခသည်များ အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းရာသီအလယ်တွင် ၎င်းတို့သည် မင်ဒါနာအိုနှင့် Visayas အနှံ့ ပြန့်ကျဲနေပြီး မကြာခဏ အာဟာရချို့တဲ့ပြီး အချို့မှာ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးကြသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးသည် အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဝါဒ၏ အကျိုးစီးပွားကို ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ဖိလစ်ပိုင်တပ်ဖွဲ့များက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာမှုကို ဦးဆောင်သည့် ဖိလစ်ပိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ ကနဦးတိုက်ခိုက်မှုတွင် အမေရိကန်စစ်တပ်က ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း၊ အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် မြို့အနှံ့ ချေမှုန်းရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြပြီး၊ အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးလေယာဉ်များက နေ့စဉ်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရန် ညွှန်ကြားထားသည်။

ဒူတာတေးသည် လွန်ခဲ့သည့်တစ်နှစ်က ရွေးကောက်ပွဲအပြီးကတည်းက ပေကျင်းနှင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်ချိန်ညှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ မော်စကိုသည် ဝါရှင်တန်၏အကျိုးစီးပွားကို တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ အရင်ရာထူးသက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် အမေရိကန်နယ်ချဲ့ဝါဒသည် တရားဥပဒေနှင့် စစ်ရေးနည်းလမ်းများဖြင့် မနီလာကို ဒေသတွင်း ဦးဆောင်သူအဖြစ် တရုတ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ၎င်း၏စစ်ပွဲကို သိသိသာသာ အရှိန်မြှင့်ခဲ့သည်။

မငြိမ်မသက်ဖြစ်ပြီး ဖက်ဆစ်ဝါဒီ Duterte တက်လာသောအခါ ဝါရှင်တန်သည် သူ၏လူသတ် “မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲ” ကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့သော်လည်း၊ အမေရိကန်၏ အမိန့်များနှင့် ကင်းကွာလာသောအခါတွင် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ၎င်းတို့သည် “လူ့အခွင့်အရေး” ကို အလေးထားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဒူတာတေးက ဖိလစ်ပိုင်အမေရိကန်စစ်ပွဲအတွင်း အမေရိကန်ရာဇ၀တ်မှုများကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချခဲ့သဖြင့် မနီလာနှင့် ဝါရှင်တန်ကြားတွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ပင်လယ်ကွေ့ကို ဤကမ်ပိန်း၏ ဖိအားများက ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ ရှင်းနေသည်မှာ၊ Duterte ကို ထိန်းချုပ်ရန် သို့မဟုတ် ဖယ်ရှားပစ်ရန် အခြားနည်းလမ်းများနှင့် ပိုမိုပြင်းထန်သောနည်းလမ်းများ လိုအပ်နေပါသည်။

ဝါရှင်တန်သည် ၎င်း၏ ယခင် ကိုလိုနီခေတ် စစ်တပ်ကို တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ထိပ်တန်း ကြေးဝါများကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပြီး အမေရိကန်အပေါ် သစ္စာခံခဲ့သည်။ Duterte သည် အလားအလာရှိသော စစ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကို ဆွေးနွေးရန် ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုမြို့သို့ ပျံသန်းလာစဉ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Delfin Lorenzana နှင့် အတူ ဝါရှင်တန်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ၏နောက်ကွယ်တွင် လက်တွဲကာ မာရာဝီရှိ အုပ်စိုးသူလူတန်းစားမိသားစုတစ်စု၏ ကိုယ်ပိုင်စစ်တပ်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ISIS ကို သစ္စာခံကြောင်း ကတိပြုခဲ့သည်။ အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် Lorenzana သည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာပြီး သမ္မတအား ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ ပြန်ခိုင်းစေခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်သည် မာရာဝီတွင် ပစ်ခတ်မှုများကို စတင်ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ Duterte သည် လူထုဘဝမှ နှစ်ပတ်ကြာ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ Lorenzana သည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို အသုံးပြု၍ တရုတ်နိုင်ငံကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဒူတာတေးမှ ဖျက်သိမ်းခဲ့သည့် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် ပူးတွဲရေကြောင်းလေ့ကျင့်မှုကို ပြန်လည်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မနီလာရှိ အမေရိကန်သံရုံးသည် စစ်တပ်ကြေးဝါများနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ပြီး မာလာကာနန်၏ သမ္မတနန်းတော်အား လုံးလုံးလျားလျား ရှောင်တိမ်းခဲ့သည်။

ဒူတာတေးသည် ဝါရှင်တန်၏ စည်းကမ်းရှိသူတစ်ဦးအဖြစ် မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။ ဒီသတင်းက ရှင်းပါတယ်၊ သူအာဏာဆက်ရှိနေချင်တယ်ဆိုရင် အမေရိကန်စည်းကို နင်းရမယ်။ ဝါရှင်တန်သည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်အတွင်း လူပေါင်း 12,000 ကျော် သေဆုံးခဲ့သည့် မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ ပြဿနာမရှိခဲ့ဘဲ အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ဒူတာတေးနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားမည်မဟုတ်ကြောင်း Tillerson က ကြေငြာခဲ့သည်။

Tillerson နှင့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် Duterte က တုန်လှုပ်သွားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့က သူငယ်ချင်းတွေပါ။ ငါတို့က မဟာမိတ်တွေပဲ” ဟု ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။ "ငါက အရှေ့တောင်အာရှမှာ မင်းရဲ့ နှိမ့်ချတဲ့ သူငယ်ချင်းပါ။"

သို့သော် Duterte ၏သစ္စာစောင့်သိမှုကို ၀ါရှင်တန်က မကျေနပ်ပါ။ အနှစ်သာရအားဖြင့် ၎င်းတို့သည် ဖိလစ်ပိုင်အား ထိထိရောက်ရောက် ပြန်လည်နယ်ချဲ့ရန်၊ နိုင်ငံအနှံ့ စစ်အခြေစိုက်စခန်းများ ထူထောင်ကာ ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်ကို တိုက်ရိုက် အုပ်ချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

ယခုပင်လျှင် ဝါရှင်တန်သည် ကိုလိုနီသခင်၏ ခြိုးခြံချွေတာမှုများဖြင့် စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်သည်။ မင်ဒါနာအိုတွင် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရေး လှုပ်ရှားမှုကို စတင်ရန် အမေရိကန်၏ အစီအစဉ်သည် အဆင်သင့်ဖြစ်နေသော်လည်း ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဝန်ခံထားခြင်းဖြင့် အဆိုပါ အစီအစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်နှင့် အရပ်သားအစိုးရကို အကြောင်းကြားခြင်း မရှိသေးပေ။

ဇူလိုင်လတွင် အမေရိကန် ပူးတွဲ စစ်ဦးစီးချုပ်များ ၏ ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပေါလ်ဆာဗာ က ဖိလစ်ပိုင် တွင် ၎င်း၏ မစ်ရှင် ကို ဝါရှင်တန် မှ အမည် ပေး ရန် ရည်ရွယ် ထားကြောင်း အထက်လွှတ်တော် လက်နက်ကိုင် ဝန်ဆောင်မှု ကော်မတီ ကို ပြောကြား ခဲ့သည် ။

Selva က “အထူးသဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်တောင်ပိုင်းရဲ့ နုနယ်သေးတဲ့ ဧရိယာတွေမှာ၊ လိုအပ်နေတဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို ထောက်ပံ့ပေးဖို့သာမက ပစိဖိတ်စစ်ဌာနချုပ်နဲ့ နယ်ပယ်တပ်မှူးတွေကိုပါ အမည်ပေးထားတဲ့ စစ်ဆင်ရေးကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခြင်း ရှိ၊ မရှိ စဉ်းစားသင့်တယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်မှာ အာဏာပိုင်တွေဟာ ဒေသခံ ဖိလစ်ပိုင်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး အဲဒီတိုက်ပွဲမှာ အောင်မြင်အောင် ကူညီပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်တွင် “မြေပြင်ပေါ်ရှိ စစ်ဖိနပ်များ”—မာရာဝီတွင် အထူးတပ်ဖွဲ့များပါဝင်သည့် အထူးတပ်ဖွဲ့များနှင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပစ်မှတ်များကို သတ်မှတ်သည့် ၎င်း၏ထောက်လှမ်းရေးလေယာဉ်များ ရှိသည်။ ယင်းအပြင် နောက်ထပ် “အာဏာပိုင်များ အမျိုးအစားများ” သို့ တိုးမြင့်လာခြင်းသည် မြို့တော်ကို အမေရိကန် တိုက်ရိုက် ဗုံးကြဲခြင်းတွင် ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

Duterte အုပ်ချုပ်ရေးသည် ဖိလစ်ပိုင်အချုပ်အခြာအာဏာကို အမေရိကန်က ထိပါးလာမှုအား အားနည်းစွာခုခံကာကွယ်ရန် အားနည်းနေပြီး နိုင်ငံတွင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကို အမေရိကန်က စတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းများကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မာရာဝီရှိ တိုက်ခိုက်ရေးသမားများသည် ISIS တို့၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

1951 ခုနှစ် အမေရိကန်-ဖိလစ်ပိုင် အပြန်အလှန် ကာကွယ်ရေး စာချုပ် (MDT) သည် နိုင်ငံခြား ပါဝါက တိုက်ရိုက် တိုက်ခိုက်ပါက နိုင်ငံတွင်း အမေရိကန် တိုက်ခိုက်ရေး စစ်ဆင်ရေးများကိုသာ ခွင့်ပြုသည်။ ဤနေရာတွင် အဓိကအားဖြင့် အုပ်စိုးသူလူတန်းစားမိသားစု၏ ပုဂ္ဂလိကစစ်တပ်ကို ISIS အဖြစ်တံဆိပ်ကပ်ခြင်း၏ အရေးပါမှုမှာ အကျုံးဝင်ပါသည်။ MDT ၏ စည်းကမ်းချက်များအောက်တွင်၊ မာရာဝီရှိ တပ်ဖွဲ့များသည် ပြည်ပကျူးကျော်တပ်များဖြစ်သည်ဟု ဝါရှင်တန်က စောဒကတက်နိုင်သည်။

Duterte ၏ ပြင်းထန်သော နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး ဟန်ပန်အမူအရာ မရှိတော့ဘဲ ၎င်း၏ စာနယ်ဇင်း အတွင်းဝန်သည် မင်ဒါနာအို အထက်တန်းလွှာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုမှ စုဆောင်းထားသော ရန်သူတော်ဝင် အများစုဖြစ်သည့် ကလေးသူငယ်များနှင့် လူငယ်လူရွယ်များ—သာလျှင် “လှုံ့ဆော်မှု” ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကာ နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိန်းသိမ်းရန် အားနည်းနေပါသည်။ ISIS မှ

တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်သည် “ဖိလစ်ပိုင်ကိုကူညီလိုသည့် ပင်တဂွန်၏ဆန္ဒကို အသိအမှတ်ပြုလေးစားမိပါသည်” ဟုဆိုသော်လည်း ကမ်းလှမ်းချက်နှင့်ပတ်သက်၍ “တရားဝင်အသိပေးချက်မရသေး” ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ဝါရှင်တန်၏ အဆုံးစွန်ပစ်မှတ်မှာ တရုတ်ဖြစ်သည်။ ဩဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်သံရုံးမှ ဒုတိယအဖွဲ့ရုံးချုပ် Michael Klecheski သည် အငြင်းပွား တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့် အနီးဆုံးဖြစ်သည့် Palawan ကျွန်းတွင် Joint Maritime Law Enforcement Training Center (JMLETC) ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ စက်ရုံတွင် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် နိုင်ငံ၏ "ရေကြောင်းပိုင်နက်ဆိုင်ရာ အသိပညာပေးစွမ်းဆောင်နိုင်မှု" မြှင့်တင်ရန်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်ရေပိုင်နက်အနီး သို့မဟုတ် ဖိလစ်ပိုင်ရေပိုင်နက်ကိုဖြတ်၍ ဖြတ်သန်းခြင်း သို့မဟုတ် အနီးအနားတွင် အကြီးစားလက်နက်များ ဖြတ်သန်းခြင်းမှ ရပ်တန့်ရန်အတွက် ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်နှင့် ပူးပေါင်းလေ့ကျင့်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ အင်အားသုံးတယ်။”

“ဖိလစ်ပိုင်ရေပိုင်နက်အနီး” “အကြီးစားလက်နက်များ” “ဖိလစ်ပိုင်ရေပိုင်နက်အနီး” သည် အငြင်းပွားနေသော စပရက်တလီကျွန်းစုတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ပစ္စည်းများ ချထားပေးခြင်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ရည်ညွှန်းသည်။

ဖိလစ်ပိုင်တွင် လွန်ခဲ့သည့် သုံးလက အဖြစ်အပျက်များက အမေရိကန် နယ်ချဲ့ဝါဒသည် ၎င်း၏အဆုံးသတ်ကို အောင်မြင်ရန် အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထပ်မံဖော်ပြသည်။ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များသည် ကလေးစစ်သားများ အများအပြားပါဝင်သော ပုဂ္ဂလိကစစ်တပ်မှ ISIS ၏ခြိမ်းခြောက်မှုကို တီထွင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး လှပသောမြို့တစ်မြို့ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အရပ်သားရာပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့ရကာ နောက်ထပ်လေးသိန်းကို ဆင်းရဲတွင်းနက်နေသော ဒုက္ခသည်များအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အတွက် စင်မြင့်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။