လက်နက်မဲ့ ခုခံမှုကို မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် ယူကရိန်းလူမျိုးများသည် ရုရှားသိမ်းပိုက်မှုကို အနိုင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။

Craig Brown၊ Jørgen Johansen၊ Majken Jul Sørensen နှင့် Stellan Vinthagen တို့က၊ ဆင်နွဲအကြမ်းမဖက်မတ်လ 29, 2022

ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ပဋိပက္ခနှင့် ခုခံရေး ပညာရှင်များအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ယနေ့ခေတ် အခြားလူများကဲ့သို့ အလားတူမေးခွန်းကို မိမိကိုယ်ကို မေးကြသည်- ကျွန်ုပ်တို့သည် ယူကရိန်းနိုင်ငံသားဖြစ်လျှင် ကျွန်ုပ်တို့ ဘာလုပ်မည်နည်း။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏အသိပညာကိုအခြေခံ၍ သတ္တိရှိပြီး ကိုယ်ကျိုးမဖက်ဘဲ လွတ်လပ်သောယူကရိန်းနိုင်ငံအတွက် တိုက်ပွဲဝင်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့မျှော်လင့်ပါသည်။ ခံနိုင်ရည်ရှိဖို့ အမြဲတမ်း ကိုယ်ကျိုးစွန့်ရမယ်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင် သို့မဟုတ် အခြားသူများကို လက်နက်တပ်ဆင်ခြင်းမပြုဘဲ ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်မှုနှင့် သိမ်းပိုက်မှုကို တွန်းလှန်ရန် ထိရောက်သောနည်းလမ်းများရှိပြီး ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ ခုခံမှုထက် သေဆုံးမှုနည်းပါးသွားမည်ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ယူကရိန်းတွင်နေထိုင်ပြီး ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာပါက၊ ယူကရိန်းလူမျိုးများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကို အကောင်းဆုံးကာကွယ်နိုင်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့စဉ်းစားခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံခြားမှ လက်နက်များနှင့် စစ်သားများအတွက် ယူကရိန်းအစိုးရ၏ တောင်းဆိုမှုနောက်ကွယ်တွင် ယုတ္တိကို ကျွန်ုပ်တို့ နားလည်ပါသည်။ သို့သော်၊ ဤနည်းဗျူဟာသည် နာကျင်မှုကို ရှည်ကြာစေပြီး ပို၍ကြီးမားသော သေခြင်းနှင့် ပျက်စီးခြင်းသို့ ဦးတည်သွားစေသည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ကောက်ချက်ချပါသည်။ ဆီးရီးယား၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ချေချင်းညာ၊ အီရတ်နှင့် လစ်ဗျားရှိ စစ်ပွဲများကို သတိရပြီး ယူကရိန်းတွင် ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးကို ရှောင်ရှားရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။

အဲဒီအခါမှာ မေးစရာကျန်သေးတယ်- ယူကရိန်းလူမျိုးတွေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကို ကာကွယ်ဖို့ အစား ငါတို့ ဘာလုပ်မလဲ။ ယူကရိန်းအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ စစ်သားတွေနဲ့ ရဲရင့်တဲ့ အရပ်သားတွေအားလုံးကို လေးစားစွာ ကြည့်ရှုပါတယ်။ လွတ်လပ်သော ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ပြီး အသေခံလိုစိတ်ပြင်းပြသော ဤအစွမ်းထက်သော စိတ်ဆန္ဒသည် ယူကရိန်းလူ့အဖွဲ့အစည်းကို အမှန်တကယ် ကာကွယ်ရေးအဖြစ် မည်သို့ဆောင်ရွက်နိုင်မည်နည်း။ ယခုပင်လျှင် ယူကရိန်းတစ်ဝှမ်းလုံးရှိ လူများသည် ကျူးကျော်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန် အကြမ်းမဖက်သော နည်းလမ်းများကို အလိုအလျောက် အသုံးပြုနေကြပြီ။ စနစ်တကျနဲ့ ဗျူဟာမြောက် လူထုခုခံမှုကို စုစည်းဖို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးစားမှာပါ။ ယူကရိန်းအနောက်ပိုင်းရှိ အချို့နေရာများတွင် စစ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ထိခိုက်မှုနည်းနေနိုင်စေရန် သီတင်းပတ်များ—နှင့် လများပင်—⁠ဖြစ်နိုင်သည်—ယင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့နှင့် အခြားအရပ်သားများ၏ရှေ့ဆက်ဖြစ်လာမည့်အရာအတွက် ပြင်ဆင်ရန်ဖြစ်သည်။

စစ်ရေးနည်းလမ်းများတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏မျှော်လင့်ချက်ကို မြှုပ်နှံမည့်အစား၊ အရပ်ဘက်တော်လှန်ရေးတွင် လူများကို တတ်နိုင်သမျှ များများလေ့ကျင့်ပေးရန်နှင့် အလိုအလျောက်ဖြစ်နေပြီဖြစ်သော အရပ်ဘက်တော်လှန်ရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ စုစည်းကာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ ဤနယ်ပယ်မှ သုတေသနပြုချက်များသည် များစွာသော အခြေအနေများအောက်တွင် လက်နက်မဲ့ အရပ်ဘက် တော်လှန်ရေးသည် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ခြင်းထက် ပိုမိုထိရောက်ကြောင်း ပြသသည်။ သိမ်းပိုက်ခံအာဏာကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မဆို အသုံးချပြီး တိုက်ခိုက်ဖို့ အမြဲခက်ခဲပါတယ်။ သို့သော်လည်း ယူကရိန်းတွင် ၂၀၀၄ ခုနှစ် လိမ္မော်ရောင်တော်လှန်ရေးနှင့် 2004 ခုနှစ် Maidan တော်လှန်ရေးတို့ကဲ့သို့ ငြိမ်းချမ်းသောနည်းလမ်းဖြင့် အပြောင်းအလဲကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည့် အသိပညာနှင့် အတွေ့အကြုံများရှိပါသည်။ အခြေအနေများသည် ယခုအချိန်တွင် အလွန်ကွာခြားသော်လည်း၊ ယူကရိန်းလူမျိုးများသည် လာမည့်သီတင်းပတ်များကို ပိုမိုလေ့လာရန် အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဤအသိပညာကို ဖြန့်ကျက်ပြီး ယူကရိန်းလွတ်လပ်ရေးအတွက် အထိရောက်ဆုံးနည်းဖြင့် တိုက်ပွဲဝင်သော ကွန်ရက်များ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်ပါ။

ယနေ့တွင် ယူကရိန်းနှင့် နိုင်ငံတကာ သွေးစည်းညီညွတ်မှု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှိလာသည် — အထောက်အပံ့သည် အနာဂတ်တွင် လက်နက်မဲ့ ခုခံမှုအထိ တိုးချဲ့လာမည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်နိုင်ပါသည်။ ဒါကို စိတ်ထဲမှာထားပြီးတော့ ကဏ္ဍလေးခုကို အာရုံစိုက်ပြီး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမှာပါ။

1. ယူကရိန်းကို ပံ့ပိုးပေးနေတဲ့ ရုရှားအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ပြီး ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်။. ၎င်းတို့သည် ပြင်းထန်သော ဖိအားများအောက်တွင် ရှိနေသော်လည်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များ၊ အမှီအခိုကင်းသော သတင်းထောက်များနှင့် သာမန်ပြည်သူများသည် စစ်ပွဲကို တွန်းလှန်ရန်အတွက် ကြီးကြီးမားမား စွန့်စားလုပ်ဆောင်နေကြပါသည်။ ကုဒ်ဝှက်ထားသော ဆက်သွယ်ရေးမှတစ်ဆင့် ၎င်းတို့နှင့် အဆက်အသွယ်မပြတ်စေရန် ကျွန်ုပ်တို့ သိထားရန် အရေးကြီးပြီး ၎င်းကို မည်သို့လုပ်ဆောင်ရမည်ကို အသိပညာနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံများ လိုအပ်ပါသည်။ ယူကရိန်း လွတ်မြောက်ရေး အတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏ အကြီးမားဆုံး မျှော်လင့်ချက်မှာ ရုရှားလူထုသည် ပူတင်နှင့် ၎င်း၏ အစိုးရကို အကြမ်းမဖက်သော တော်လှန်ရေးဖြင့် ဖြုတ်ချခြင်း ဖြစ်သည်။ ဘီလာရုစ်ခေါင်းဆောင် Alexander Lukashenko နှင့် ၎င်း၏အစိုးရအား သတ္တိရှိရှိ ခုခံနိုင်မှုကိုလည်း ကျွန်ုပ်တို့အသိအမှတ်ပြုပြီး ထိုနိုင်ငံရှိ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဆက်နွှယ်ဆက်သွယ်မှုနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုများကို အားပေးခဲ့သည်။

2. အကြမ်းမဖက်သော ခုခံမှုဆိုင်ရာ အခြေခံမူများအကြောင်း အသိပညာ ဖြန့်ဝေပေးပါမည်။. အကြမ်းမဖက် ခုခံမှု သည် အချို့သော ယုတ္တိဗေဒအပေါ် အခြေခံပြီး အကြမ်းမဖက်မှု စည်းမျဥ်းကို လိုက်နာခြင်းသည် အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အကျင့်စာရိတ္တအကြောင်းပြောရုံသာမက အခြေအနေအရ အထိရောက်ဆုံးဖြစ်သည့်အရာများအကြောင်း ပြောနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အခွင့်အရေးကို မြင်ပါက ကျွန်ုပ်တို့ထဲမှ အချို့သည် ရုရှားစစ်သားများကို သတ်ရန် သွေးဆောင်ခံရနိုင်သော်လည်း ရေရှည်တွင် ကျွန်ုပ်တို့၏အကျိုးစီးပွားအတွက် မဟုတ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့နားလည်ပါသည်။ ရုရှားစစ်သားအနည်းငယ်ကိုသာ သတ်ဖြတ်ခြင်းသည် စစ်ရေးအောင်မြင်မှုဆီသို့ ဦးတည်မည်မဟုတ်သော်လည်း အရပ်ဘက်တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်သူတိုင်းကို တရားဝင်ဖြစ်စေရန် အလားအလာရှိသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ဘက်မှ ရပ်တည်ရန် ရုရှားမိတ်ဆွေများအတွက် ပိုမိုခက်ခဲစေပြီး ကျွန်ုပ်တို့သည် အကြမ်းဖက်သမားများဖြစ်ကြောင်း ပူတင်အတွက် ပိုမိုလွယ်ကူစေမည်ဖြစ်သည်။ အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ပတ်သက်လာလျှင် ပူတင်သည် သူ့လက်ထဲတွင် ကတ်များအားလုံးကို ကိုင်ဆောင်ထားသောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏အကောင်းဆုံးအခွင့်အရေးမှာ လုံးဝကွဲပြားခြားနားသောဂိမ်းတစ်ခုကို ကစားရန်ဖြစ်သည်။ သာမန်ရုရှားလူမျိုးများသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများကို ၎င်းတို့၏ ညီအစ်ကို မောင်နှမများဟု တွေးတောတတ်လာကာ ယင်းကို ကျွန်ုပ်တို့ အများဆုံး အသုံးချသင့်သည်။ သတ္တိရှိရှိ တွန်းလှန်နေသော ငြိမ်းချမ်းသော ယူကရိန်းနိုင်ငံသား အများအပြားကို ရုရှားစစ်သားများက သတ်ဖြတ်ခိုင်းပါက သိမ်းပိုက်ထားသော စစ်သားများ၏ စိတ်ဓာတ်သည် အလွန်ကျဆင်းသွားမည်၊ တပ်ပြေးမှုများ တိုးလာမည်ဖြစ်ပြီး ရုရှားအတိုက်အခံများလည်း အားကောင်းလာမည်ဖြစ်သည်။ သာမန်ရုရှားနိုင်ငံသားများထံမှ စည်းလုံးညီညွတ်မှုသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ အကြီးမားဆုံးသော ဝှက်ဖဲဖြစ်ပြီး ဆိုလိုသည်မှာ ပူတင်၏အစိုးရသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများ၏ ဤခံယူချက်ကို ပြောင်းလဲရန် အခွင့်အရေးမရှိကြောင်း သေချာစေရန် ကျွန်ုပ်တို့ တတ်နိုင်သမျှ လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

3. အထူးသဖြင့် ကျူးကျော်များနှင့် သိမ်းပိုက်မှုများအတွင်း အောင်မြင်စွာ အသုံးပြုခဲ့ကြသော အကြမ်းမဖက် ခုခံနည်းများအကြောင်း အသိပညာ ဖြန့်ဝေပေးပါမည်။. ရုရှားက သိမ်းပိုက်ထားပြီးဖြစ်တဲ့ ယူကရိန်းရဲ့ နယ်မြေတွေမှာ၊ နှစ်ရှည် ရုရှား သိမ်းပိုက်မှု ကြုံလာရတဲ့အခါ၊ ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင်နဲ့ တခြား အရပ်သားတွေကို တိုက်ပွဲ ဆက်ဖို့ ပြင်ဆင်စေချင်ပါတယ်။ သိမ်းပိုက်ထားသော အာဏာတစ်ခုသည် အရင်းအမြစ်ပမာဏ အနည်းဆုံးဖြင့် သိမ်းပိုက်နိုင်ရန် တည်ငြိမ်မှု၊ ငြိမ်သက်မှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်သည်။ သိမ်းပိုက်စဉ်အတွင်း အကြမ်းမဖက်သော ခုခံမှုသည် အလုပ်အကိုင်၏ ကဏ္ဍပေါင်းစုံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်သည်။ အလုပ်အကိုင်၏ ရှုတ်ချခံရဆုံးသော ကဏ္ဍများပေါ် မူတည်၍ အကြမ်းမဖက်သော ခုခံမှုများအတွက် အလားအလာရှိသော အခွင့်အလမ်းများတွင် စက်ရုံများတွင် သပိတ်မှောက်ခြင်း၊ အပြိုင်ကျောင်းစနစ် တည်ဆောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ငြင်းဆိုခြင်းများ ပါဝင်သည်။ အချို့သော အကြမ်းမဖက်သောနည်းလမ်းများသည် အလုပ်အကိုင်တစ်ခုအတွင်း မြင်သာသောဆန္ဒပြမှုများတွင် လူများစွာကို စုရုံးခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ယင်းသည် ကြီးစွာသောအန္တရာယ်နှင့်ဆက်စပ်နိုင်သည်။ ယူကရိန်း၏ ယခင်အကြမ်းမဖက်သော တော်လှန်ရေးများကို အသွင်ဆောင်သည့် ကြီးမားသော ဆန္ဒပြပွဲများအတွက် အချိန်မဟုတ်ပေ။ ယင်းအစား၊ ရုရှား၏ ဝါဒဖြန့်ပွဲများကို သပိတ်မှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် စီးပွားရေးကို ရပ်တန့်သွားစေနိုင်သည့် အန္တရာယ်နည်းပါးသော လူစုခွဲမှုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် ကျွန်ုပ်တို့ အာရုံစိုက်ထားမည်ဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေများသည် အဆုံးမရှိဖြစ်ပြီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီများ သိမ်းပိုက်ထားသော နိုင်ငံများ၊ အရှေ့တီမော၏ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုမှ သို့မဟုတ် ယနေ့ သိမ်းပိုက်ထားသော အနောက်ပါပူဝါ သို့မဟုတ် အနောက်ဆာဟာရကဲ့သို့သော အခြားနိုင်ငံများထံမှ လှုံ့ဆော်မှုရယူနိုင်ပါသည်။ ယူကရိန်း၏ အခြေအနေသည် ထူးခြားသည်ဆိုသောအချက်က အခြားသူများထံမှ သင်ယူခြင်းမှ ကျွန်ုပ်တို့အား ဟန့်တားခြင်းမရှိပါ။

4. ကျွန်ုပ်တို့သည် Peace Brigades International သို့မဟုတ် Nonviolent Peaceforce ကဲ့သို့သော နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အဆက်အသွယ် ထူထောင်မည်ဖြစ်ပါသည်။. လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၄၀ အတွင်း၊ အဆိုပါကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းများသည် နိုင်ငံတကာ အကဲခတ်များက ၎င်းတို့၏ အသက်အန္တရာယ်နှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများဖြင့် နေထိုင်နေရသော ပြည်တွင်း လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူများကို သိသာထင်ရှားစွာ ခြားနားအောင် ပြုလုပ်နိုင်ပုံကို သင်ယူခဲ့ကြသည်။ ဂွာတီမာလာ၊ ကိုလံဘီယာ၊ ဆူဒန်၊ ပါလက်စတိုင်းနှင့် သီရိလင်္ကာကဲ့သို့သော နိုင်ငံများမှ ၎င်းတို့၏ အတွေ့အကြုံများသည် ယူကရိန်းရှိ အခြေအနေများနှင့် ကိုက်ညီစေရန် ဖွံ့ဖြိုးလာနိုင်သည်။ အကောင်အထည်ဖော်ရန် အချိန်အနည်းငယ်ကြာနိုင်သော်လည်း ရေရှည်တွင် ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့များ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ရုရှားအရပ်သားများအား ယူကရိန်းသို့ "လက်နက်မဲ့သက်တော်စောင့်များ" အဖြစ် စုစည်းပြီး စေလွှတ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ရုရှားအရပ်သားများကို မျက်မြင်တွေ့ပါက သို့မဟုတ် ၎င်း၏အစိုးရနှင့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံသားများ ဖြစ်ပါက- ဥပမာ- တရုတ်၊ ဆားဘီးယား သို့မဟုတ် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံတို့အပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ ကျူးလွန်ရန် ပူတင်၏အစိုးရအတွက် ပိုမိုခက်ခဲမည်ဖြစ်သည်။