Phil Anderson မှ၊ World Beyond War, မတ်လ 15, 2022
"စစ်ပွဲသည် အမြဲတမ်းရွေးချယ်မှုဖြစ်ပြီး အမြဲတမ်း ဆိုးရွားသောရွေးချယ်မှုဖြစ်သည်။" World Beyond War ၎င်းတို့၏ ထုတ်ဝေမှုတွင် “A Global Security System: An Alternative to War” ဖြစ်သည်။
ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် စစ်ပွဲ၏မိုက်မဲမှုနှင့် ပိုမိုငြိမ်းချမ်းသောကမ္ဘာဆီသို့ အရောက်လှမ်းရန် ရှားရှားပါးပါးအခွင့်အရေးကို နှိုးဆော်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။
စစ်ပွဲသည် ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်သည်ဖြစ်စေ၊ အမေရိကန်က အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် အီရတ်တို့ကို ကျူးကျော်သည်ဖြစ်စေ အဖြေမဟုတ်ပါ။ နိုင်ငံရေး၊ နယ်မြေ၊ စီးပွားရေး သို့မဟုတ် လူမျိုးတုံးရှင်းလင်းရေး ရည်မှန်းချက်အချို့ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် စစ်ရေးအကြမ်းဖက်မှုကို အခြားနိုင်ငံတစ်ခုခုက အသုံးပြုသည့်အခါ အဖြေမဟုတ်ပါ။ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီး ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုတွေနဲ့ ပြန်လည်တိုက်ခိုက်တဲ့အခါ စစ်ပွဲက အဖြေမဟုတ်ပါဘူး။
အသက်အရွယ်မရွေး၊ နောက်ခံသမိုင်းကြောင်းပေါင်းစုံမှ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများ၏ ဇာတ်လမ်းများကို ဖတ်ရင်း စစ်တိုက်ရန် စေတနာ့ဝန်ထမ်းလုပ်ခြင်းသည် သူရဲကောင်းဆန်ပုံပေါက်ပေမည်။ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် ကျူးကျော်သူအား ဆန့်ကျင်သည့် သတ္တိရှိသော သာမန်ပြည်သူများ၏ ကိုယ်ကျိုးစွန့်မှုကို လိုလားကြသည်။ သို့သော် ယင်းသည် ကျူးကျော်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သော နည်းလမ်းထက် ဟောလီးဝုဒ် စိတ်ကူးယဉ် ဖြစ်နိုင်သည်။
ယူကရိန်းလက်နက်နဲ့ စစ်ပွဲအတွက် အထောက်အပံ့တွေ ပေးခြင်းအားဖြင့် အားလုံးက ကူညီချင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါက ဆင်ခြင်တုံတရားမဲ့ပြီး လွဲမှားတဲ့ အတွေးအခေါ်ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ပံ့ပိုးမှုသည် ပဋိပက္ခကို ရှည်ကြာစေပြီး ရုရှားတပ်များကို ရှုံးနိမ့်ခြင်းထက် ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများကို သတ်ပစ်ရန် ပိုများပါသည်။
အကြမ်းဖက်မှု - မည်သူက ကျူးလွန်သည်ဖြစ်စေ မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်အတွက်ဖြစ်စေ - ပဋိပက္ခများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေရုံသာမက အပြစ်မဲ့ပြည်သူများကို သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ နိုင်ငံများကို ဖြိုခွဲခြင်း၊ ဒေသတွင်းစီးပွားရေးကို ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ဆင်းရဲဒုက္ခများ ဖန်တီးပေးခြင်းတို့ကိုသာ ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အောင်မြင်မှုဆိုတာ ရှားပါတယ်။ မကြာခဏဆိုသလို ပဋိပက္ခများ၏ အရင်းခံအကြောင်းတရားများကို အနာဂတ်တွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် ဆိုးရွားစွာ ထားခဲ့သည်။
အကြမ်းဖက်ဝါဒ ပြန့်ပွားမှု၊ အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းတွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာ သတ်ဖြတ်မှု၊ ပါကစ္စတန်-အိန္ဒိယ ကက်ရ်ှမီးယားအရေးနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ယီမင်နှင့် ဆီးရီးယားရှိ စစ်ပွဲများသည် အမျိုးသားရေး ရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်ရန် စစ်ပွဲမအောင်မြင်ခြင်း၏ လက်ရှိ ဥပမာများဖြစ်သည်။
အနိုင်ကျင့်ခြင်း သို့မဟုတ် ရန်လိုသောနိုင်ငံကို ရင်ဆိုင်ရသောအခါတွင် ရွေးချယ်စရာ နှစ်ခုသာရှိသည် - တိုက်ခိုက်ရန် သို့မဟုတ် တင်သွင်းခြင်းဟု ကျွန်ုပ်တို့ထင်ကြပါသည်။ ဒါပေမယ့် တခြားရွေးချယ်စရာတွေရှိတယ်။ အိန္ဒိယတွင် ဂန္ဒီဆန္ဒပြခဲ့သည့်အတိုင်း အကြမ်းမဖက်သော ခုခံမှု အောင်မြင်နိုင်သည်။
မျက်မှောက်ခေတ်တွင် အာဏာဖီဆန်မှု၊ ဆန္ဒပြမှုများ၊ သပိတ်မှောက်မှုများ၊ သပိတ်မှောက်မှုများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိသော လုပ်ရပ်များသည် ပြည်တွင်းအာဏာရှင်များ၊ ဖိနှိပ်သည့်စနစ်များနှင့် ပြည်ပကျူးကျော်သူများကို ဆန့်ကျင်သည့် အောင်မြင်မှုဖြစ်သည်။ ၁၉၀၀ နှင့် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ကြား ဖြစ်ရပ်မှန်များကို အခြေခံ၍ သမိုင်းဆိုင်ရာ သုတေသနပြုချက်များအရ အကြမ်းမဖက်သော တော်လှန်ရေးသည် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲတွင် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးထက် နှစ်ဆ အောင်မြင်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။
၂၀၀၄-၀၅ ယူကရိန်းရှိ “လိမ္မော်ရောင်တော်လှန်ရေး” သည် ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ လက်နက်မဲ့ ယူကရိန်းအရပ်သားများ၏ အလောင်းများနှင့်အတူ ရုရှားစစ်ယာဉ်တန်းများကို ပိတ်ဆို့နေသည့် လက်ရှိ ဗီဒီယိုများသည် အကြမ်းမဖက်သော ခုခံမှု၏ နောက်ထပ် ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။
စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများမှာလည်း အောင်မြင်မှု မှတ်တမ်း ညံ့ဖျင်းသည်။ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို စစ်ရေးစစ်ပွဲအတွက် ငြိမ်းချမ်းသော အခြားရွေးချယ်စရာတစ်ခုအဖြစ် ကျွန်ုပ်တို့ ယူဆပါသည်။ ဒါပေမယ့် စစ်ပွဲပုံစံက တခြားတစ်မျိုးပဲလေ။
စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေက ပူတင်ကို နောက်ပြန်ဆုတ်ဖို့ တွန်းအားပေးလိမ့်မယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်ချင်ပါတယ်။ သို့သော်လည်း ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများသည် ပူတင်နှင့် ၎င်း၏အာဏာရှင် ကလပ်တိုကရေစီတို့ ကျူးလွန်ခဲ့သော ရာဇ၀တ်မှုများအတွက် ရုရှားပြည်သူများအား စုပေါင်းပြစ်ဒဏ်ချမှတ်မည်ဖြစ်သည်။ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုသမိုင်းက ရုရှား (နှင့် အခြားနိုင်ငံများ) ရှိ ပြည်သူများသည် စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှု၊ ငတ်မွတ်မှု၊ ရောဂါဘယနှင့် အုပ်ချုပ်ခံ အာဏာရှင်စနစ် မထိခိုက်ဘဲ သေဆုံးခြင်းတို့ကို ခံစားနေကြရသည်ဟု ညွှန်ပြနေသည်။ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများသည် နာကျင်စေသော်လည်း ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များ၏ အကျင့်ဆိုးများကို တားဆီးရန် ရှားပါသည်။
ယူကရိန်းကို စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေနဲ့ လက်နက်တွေ တင်ပို့တာဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေပါတယ်။ ဤလုပ်ရပ်များသည် ပူတင်၏ ရန်စသော လုပ်ရပ်များအဖြစ် ရှုမြင်မည်ဖြစ်ပြီး စစ်ပွဲကို အခြားနိုင်ငံများသို့ ချဲ့ထွင်ရန် သို့မဟုတ် နျူကလီးယားလက်နက်များ အသုံးပြုမှုကို အလွယ်တကူ ဦးတည်သွားစေနိုင်သည်။
သမိုင်းသည် ကြီးကြီးမားမား ကပ်ဘေးများ ဖြစ်လာသည့် “ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော စစ်ပွဲငယ်များ” နှင့် ပြည့်နေသည်။
ဤအချက်တွင် ယူကရိန်းတွင် တစ်ခုတည်းသော မှန်ကန်သော အဖြေမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဖြစ်ပြီး စစ်မှန်သော စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးတွင် အင်အားစုအားလုံး၏ ကတိကဝတ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ပဋိပက္ခအား ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းရန် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် ယုံကြည်ရလောက်သော၊ ကြားနေနိုင်ငံ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံများ၏ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှု လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။
ဒီစစ်ပွဲအတွက် အလားအလာရှိတဲ့ ငွေရောင်လိုင်းလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီစစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေကနေ သိသာထင်ရှားတဲ့ အတိုင်းပဲ ရုရှားနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေမှာတော့ ကမ္ဘာ့ပြည်သူတွေဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားကြပါတယ်။
ကြီးမားသော၊ မကြုံစဖူးသော စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများနှင့် ရုရှားကျူးကျော်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် ထောက်ခံမှုသည် အစိုးရအားလုံး၏ လက်နက်ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် နောက်ဆုံးတွင် စစ်ပြေငြိမ်းရေးအတွက် အလေးအနက်ထားရန် လိုအပ်သော နိုင်ငံတကာသွေးစည်းညီညွတ်မှု ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤစည်းလုံးညီညွတ်မှုသည် လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေး၊ အမျိုးသားတပ်များကို ဖျက်သိမ်းရေး၊ နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး၊ ကုလသမဂ္ဂအား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် အားကောင်းစေရေး၊ ကမ္ဘာ့တရားရုံးကို ချဲ့ထွင်ရန်နှင့် နိုင်ငံအားလုံးအတွက် စုပေါင်းလုံခြုံရေးဆီသို့ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။
အမျိုးသားလုံခြုံရေးသည် သုညဂိမ်းမဟုတ်ပါ။ နိုင်ငံတစ်ခုအောင်မြင်ဖို့ နိုင်ငံတစ်ခုရှုံးဖို့မလိုဘူး။ နိုင်ငံအားလုံး လုံခြုံမှုရှိမှသာလျှင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီမှာ လုံခြုံရေးရှိမှာပါ။ ဤ "ဘုံလုံခြုံရေး" သည် ရန်စခြင်းမရှိသော ကာကွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ အစားထိုးလုံခြုံရေးစနစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ လက်ရှိ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အမျိုးသားလုံခြုံရေးစနစ်သည် ပျက်ကွက်နေသည်။
စစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းရန် အချိန်တန်ပြီ၊ စစ်ပွဲ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကို နိုင်ငံတော်မှ လက်ခံထားသော လက်နက်တစ်ခုအဖြစ်
လူ့အဖွဲ့အစည်းများသည် စစ်ပွဲမဖြစ်ပွားမီ ကာလအတန်ကြာ စစ်ပွဲအတွက် သတိရှိရှိ ပြင်ဆင်ကြသည်။ စစ်ပွဲဆိုတာ သင်ခန်းစာယူစရာ အပြုအမူတစ်ခုပါ။ အချိန်၊ ကြိုးစားမှု၊ ငွေကြေးနှင့် အရင်းအမြစ်များစွာ လိုအပ်သည်။ အစားထိုးလုံခြုံရေးစနစ်တစ်ခုတည်ဆောက်ရန် ကျွန်ုပ်တို့သည် ပိုမိုကောင်းမွန်သောငြိမ်းချမ်းရေးရွေးချယ်မှုအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရမည်ဖြစ်သည်။
စစ်ပွဲဖျက်သိမ်းရေး၊ နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး၊ ကမ္ဘာ့စစ်အင်အားကို ကန့်သတ်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်းတို့ကို အလေးအနက်ထားဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ စစ်တိုက်ခြင်းမှ ငြိမ်းချမ်းရေးရယူခြင်းသို့ အရင်းအမြစ်များကို လွှဲပေးရမည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အကြမ်းမဖက်ရေးရွေးချယ်မှုအား အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေးစနစ်များနှင့် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများတွင် တည်ဆောက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေး၊ ဖျန်ဖြေရေး၊ တရားစီရင်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုတို့အတွက် ယန္တရားများ ရှိရမည်။ စစ်ကိုဂုဏ်ပြုတာထက် ငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုကို တည်ဆောက်ရမယ်။
World Beyond War ကမ္ဘာကြီးအတွက် ဘုံလုံခြုံရေးစနစ်တစ်ခု ဖန်တီးရန် ပြည့်စုံပြီး လက်တွေ့ကျသော အစီအစဉ်တစ်ခုရှိသည်။ ၎င်းတို့အားလုံးကို “A Global Security System: An Alternative to War” စာစောင်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဤအရာသည် Utopian စိတ်ကူးယဉ်မဟုတ်ကြောင်းကိုလည်း ပြသသည်။ ကမ္ဘာကြီးသည် ဤပန်းတိုင်ဆီသို့ ရွေ့လျားနေသည်မှာ နှစ်တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီ။ ကုလသမဂ္ဂ၊ ဂျီနီဗာကွန်ဗင်းရှင်းများ၊ ကမ္ဘာ့တရားရုံးနှင့် လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးစာချုပ်များစွာတို့သည် သက်သေဖြစ်သည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် နိုင်ငံအားလုံးအတွက် နိုးကြားမှုတစ်ခု ဖြစ်သင့်သည်။ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်းသည် ခေါင်းဆောင်မှုမဟုတ်ပါ။ ဖောက်ပြန်ခြင်းသည် အင်အားမဟုတ်ပါ။ ဒေါသသည် သံခင်းတမန်ခင်း မဟုတ်ပါ။ စစ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများက ပဋိပက္ခများကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါ။ ဒါကို နိုင်ငံတိုင်းက အသိအမှတ်မပြုဘဲ သူတို့ရဲ့ စစ်ဝါဒီဆန်တဲ့ အပြုအမူကို မပြောင်းလဲမချင်း အတိတ်က အမှားတွေကို ဆက်ပြီး လုပ်သွားမယ်။
သမ္မတ John F. Kennedy က “လူသားတွေဟာ စစ်ကို ငြိမ်းစေရမယ် ဒါမှမဟုတ် စစ်က လူသားတွေကို အဆုံးစီရင်လိမ့်မယ်” လို့ ပြောခဲ့တယ်။
