အကြမ်းဖက်မှုအမျိုးအစားများ

Suman Khanna Aggarwal၊ မေလ ၂၂ ရက်၊

“ ၂၀ ရာစုကိုအကြမ်းဖက်မှုအဖြစ်မှတ်သားထားတဲ့ရာစုနှစ်တစ်ခုအဖြစ်အမှတ်ရလိမ့်မယ်။ လူ့သမိုင်းတွင်တစ်ခါမျှမမြင်ဖူးသော၊ တစ်ခါမှမဖြစ်နိုင်သည့်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိအကြမ်းဖက်မှုများကိုအစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖျက်ဆီးခြင်း၏အမွေ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ကလေးများသည်အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ကြောက်ရွံ့မှုကင်းသောဘဝဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုသေချာစေရန်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန်သာမကအကြမ်းဖက်မှု၏အရင်းအမြစ်များကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်ကျွန်ုပ်တို့၏ကြိုးပမ်းမှုများတွင်မမောနိုင်မပန်းနိုင်ဖြစ်ရမည်။ သို့မှသာကျွန်ုပ်တို့သည်လွန်ခဲ့သောရာစုနှစ်၏အမွေအနှစ်များကိုဖိနှိပ်သောဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမှသတိပေးသင်ခန်းစာအဖြစ်သို့ပြောင်းလဲလိမ့်မည်။ ” - နယ်လ်ဆင်မင်ဒဲလား၊ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကမ္ဘာ့အစီရင်ခံစာအတွက်နိဒါန်း၊ ၂၀၀၂

WHO ၏အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအစီရင်ခံစာ (WRVH) သည်အကြမ်းဖက်မှုကိုအောက်ပါအတိုင်းသတ်မှတ်ထားသည်။

မိမိကိုယ်ကို၊ အခြားသူတစ် ဦး အားဖြစ်စေ၊ လူတစ်စုကိုသော်လည်းကောင်းထိခိုက်နစ်နာစေခြင်း၊ သေခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှု၊ ဖွံ့ဖြိုးမှုညံ့ဖျင်းခြင်းသို့မဟုတ်ဆင်းရဲချို့တဲ့ခြင်းဖြစ်စေသည့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအင်အားသို့မဟုတ်အာဏာကိုရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိအသုံးပြုခြင်း၊ ”

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်ကိုမည်သူကျူးလွန်သည်ဆိုသည့်အချက်ကိုအမျိုးအစားသုံးမျိုးခွဲခြားနိုင်သည်။ 

• Self- ညွှန်ကြားထားအကြမ်းဖက်မှု - မိမိကိုယ်ကိုဆန့်ကျင်ခြင်း၊ သတ်သေအပြုအမူ, Self- အလွဲသုံးစားမှု; 
• စုပေါင်းအကြမ်းဖက်မှု - အုပ်စု (သို့) အသိုင်းအဝိုင်းကိုဆန့်ကျင်ခြင်း၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေးသို့မဟုတ်စီးပွားရေး။ 
• လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု - အခြားသူတစ် ဦး ကိုဆန့်ကျင်ခြင်း။

သဘာဝတရားအပေါ်တိုက်ရိုက်အကြမ်းဖက်မှုဟုလည်းခေါ်နိုင်သည် ဂေဟဗေဒဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု။ ဤအကြမ်းဖက်မှုပုံစံသည်စီးပွားဖြစ်အကျိုးအမြတ်နှင့်မကြာခဏဆက်စပ်မှုရှိသည်။ သို့သော်ကျွန်ုပ်တို့သည်ကျွန်ုပ်တို့၏ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကိုပေါ့ပေါ့တန်တန်သဘောမထားနိုင်ကြောင်းနှင့်ကျွန်ုပ်တို့၏ကမ္ဘာဂြိုဟ်ပေါ်ရှိဂေဟစနစ်မညီမျှမှုသည်စိုးရိမ်ဖွယ်ရာအကြောင်းတရားများဖြစ်ကြောင်းလက်ခံရမည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏နှစ်သိမ့်မှုနှင့်ငွေကြေးအမြတ်အစွန်းအတွက်ကမ္ဘာမြေ၏သယံဇာတများကို ဆက်လက်၍ ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်မှုသည်ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်ပျက်စီးခြင်းသို့သာ ဦး တည်သွားနိုင်သည့်နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။

ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု

ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုဟူသောဝေါဟာရကိုလူသိများသောနော်ဝေလူမှုဗေဒပညာရှင်နှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသီ Johan Galtung မှလေ့ရှိသည်။ သူသည်ထိုဝေါဟာရကို ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင်ထုတ်ဝေသော“ အကြမ်းဖက်မှု၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသန” ဆောင်းပါး၌စတင်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာလူမှုရေး / ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအဆောက်အအုံများသို့မဟုတ်အဖွဲ့အစည်းများသည်လူတို့၏အခြေခံလိုအပ်ချက်များကိုဖြည့်ဆည်းပေးခြင်းအားဖြင့်လူတို့အားထိခိုက်စေသည့်အကြမ်းဖက်မှုပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ Galtung ၏အကြမ်းဖက်မှုတြိဂံ (အထက်) သည်ဤအကြမ်းဖက်မှုအမျိုးအစားသုံးမျိုးအားရှင်းလင်းစွာခွဲခြားထားသည်။

Galtung က Violence Triangle သည်ရေခဲစိုင်၏ပုံစံနှင့်ဆင်တူသည်၊ ၎င်းတွင်မြင်နိုင်သောအစိတ်အပိုင်းငယ်တစ်ခုနှင့်လျှို့ဝှက်အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအမြဲရှိသည်။ Direct Violence သည်၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုအများစုကိုမြင်နိုင်သောကြောင့်ရေခဲတောင်ထိပ်နှင့်ကိုက်ညီသည်။ တိုက်ရိုက်အကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာ ၄ င်း၏ပင်ကိုမြင်နိုင်မှုကြောင့်အဆိုးရွားဆုံးသောအကြမ်းဖက်မှုအမျိုးအစားဖြစ်သည်ဟုယူဆလေ့ရှိပြီး၎င်းသည်ဖော်ထုတ်ရန်လွယ်ကူသောကြောင့်တိုက်ခိုက်ရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော်၎င်းသည်မမှန်ပါ။ တိုက်ရိုက်အကြမ်းဖက်မှုသည်ယဉ်ကျေးမှုနှင့်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများတွင်ရေခဲစ်၏လျှို့ဝှက်နေရာတွင်တည်ရှိသည်၊ ပိုမိုနက်ရှိုင်းသည့်အကြောင်းအရင်းကိုပြသသည့်လက္ခဏာဖြစ်သည်ကိုသတိပြုရန်အရေးကြီးသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများသည်မကြာခဏတိုက်ရိုက်အကြမ်းဖက်မှုများဖြစ်ပွားစေပြီးတိုက်ရိုက်အကြမ်းဖက်မှုသည်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများကိုပိုမိုအားဖြည့်ပေးပြီးထာဝရအဆုံးမဲ့အကြမ်းဖက်မှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။

ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု

ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုသည်ဘာသာရေး၊ အတွေးအခေါ်၊ ဘာသာစကား၊ အနုပညာ၊ သိပ္ပံ၊ မီဒီယာ၊ ပညာရေးစသည်တို့မှတစ်ဆင့်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းနှင့်တိုက်ရိုက်နှင့်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများကိုတရားဝင်ဖြစ်စေရန်နှင့်သားကောင်များ၏တုံ့ပြန်မှုကိုတားဆီးရန်သို့မဟုတ်ဖိနှိပ်ရန်အတွက်ဆောင်ရွက်သည်။ ၎င်းသည်အခြားယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုထက်ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခု၏သာလွန်မှု၊ လူမျိုးတစ်မျိုး၊ တစ်နိုင်ငံမှတစ်နိုင်ငံအစရှိသည့်ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်ရပ်များတွင်အမြစ်စွဲသည်။ ၎င်းသည်လူသားများ၊ အခြားမျိုးစိတ်များနှင့်မတူဘဲကျယ်ပြန့်သောအကြမ်းဖက်မှုများနှင့်ဖျက်ဆီးခြင်းကိုကျူးလွန်ရန်နှင့်ဆုချီးမြှင့်ခြင်းအတွက်မျှတမှုကိုပေးထားသည် ဒါလုပ်နေတာများအတွက်အချို့သောထုံးစံ၌။

သိမ်မွေ့အကြမ်းဖက်မှု

ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုနှစ်မျိုးလုံးသည်လျှို့ဝှက်သောအကြမ်းဖက်မှုနှင့်ခွဲခြားဆက်ဆံမှုပုံစံများဖြစ်သောကြောင့်၎င်းတို့အားသိမ်မွေ့သောအကြမ်းဖက်မှုအောက်တွင်ခွဲခြားနိုင်သည်။ အချို့သောအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကွန်ဖရင့်များကိုစီစဉ်ထားသည့်အနေဖြင့်ဤဥပမာကိုတွေ့နိုင်သည်။ အမျိုးသမီးများပြောသောစကားပြောသူများသည်နေ့လည်ခင်းတွင်သို့မဟုတ်အစည်းအဝေး၏နိမ့်ကျသောအချိန်တွင်သာတက်ရောက်ရန်အချိန်ပေးသည်၊ တက်ရောက်သူများသည်ငြီးငွေ့လာပြီးအနီးကပ်နားထောင်ရန်စိတ်မ ၀ င်တော့ပါ။

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုသည်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအနှောင့်အယှက်ပေးခြင်း၊ ဥပမာအားဖြင့်အိန္ဒိယသတို့သမီးငယ်တစ် ဦး သည်အသားအရေသည်မှောင်မိုက်နေခြင်းကြောင့်သို့မဟုတ်ယောင်္ကျားလေးများအားထပ်ခါထပ်ခါကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချခြင်းခံရနိုင်သည်။ အကြောင်းမှာမိဘများကလုံလောက်သောဖရုံမပေးနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာအိန္ဒိယလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင်အလွယ်တကူဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု၏ရှင်းလင်းသောဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ 

ဤနေရာတွင်ဤနေရာတွင်ထောက်ပြနိုင်သည်၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်ခေတ်သစ်ခေတ်မတိုင်မီကမှပေးအပ်သည့်အခကြေးငွေဖြင့်သမီးသည်သူမပိုင်ခွင့်ရှိပြီးထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့သည့်ရတနာသို့မဟုတ်ငွေသားပုံစံဖြင့်သမီးအားမြေယာပိုင်ဆိုင်မှု၏ဝေစုကိုပေးသည့်နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ သူမ၏ခင်ပွန်းနှင့်ယောက္ခမအားဖြင့်သူမ၏အဘို့ sacrosanct ။ အိန္ဒိယလူ့အဖွဲ့အစည်းသည်ရုပ်ဝါဒဆန်လာသည်နှင့်အမျှခင်ပွန်းလောင်းနှင့်သူ၏မိသားစုသည်ဖဲများတောင်းခံလာကြသည်။ ဖှဲ့တရားမဝင်ဖြစ်လာခဲ့သည် ၁၉၆၁ တွင် Dowry Prohibition Act ဖြင့်ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရသော်လည်း၊ ကြွယ်ဝသော၊ လူလတ်တန်းစားနှင့်ဆင်းရဲသောသူများကလျှို့ဝှက်စွာကျင့်သုံးဆဲဖြစ်သည်။ ဖှဲ့သည်ထူးခြားသောအိန္ဒိယအလေ့အကျင့်တစ်ခုမဟုတ်ပါ။ အလားတူအလေ့အထများသည်အခြားယဉ်ကျေးမှုများတွင်လည်းတည်ရှိသည်။

ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအဆင့်တွင်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု၏ဥပမာတစ်ခုမှာဆက်ဆံရေးအတွင်းရှိထင်ရှားသောသူတစ် ဦး သည်သူသို့မဟုတ်သူမ၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အားနှုတ်ဆိတ်စွာဆက်ဆံသည့်အခါဖြစ်သည်။ လူတစ် ဦး တစ်ယောက်၏မိသားစုနှင့် / သို့မဟုတ်အသိုင်းအဝိုင်းမှစိတ်ဓာတ်မကျခြင်းသည်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်ဂန္ဒီ၏ကိုယ်တိုင်ရေးအတ္ထုပ္ပတ္တိသည်သူအားမည်ကဲ့သို့ရုပ်သိမ်းခံခဲ့ရသည်ကိုဖော်ပြသည် မင်္ဂလာပါ သူကအင်္ဂလန်ကိုသွားပြီးဥပဒေလေ့လာဖို့သွားတဲ့အချိန်မှာ၊

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှု

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုသည်သားကောင်များ၏မြင့်မြတ်မှုကိုချိုးဖောက်သည်။ Pedophilia, အိမ်ထောင်ရေးမုဒိမ်းမှုအပါအ ၀ င်လူကုန်ကူးခြင်းအပါအ ၀ င်အားလုံးသည်ဤအမျိုးအစားတွင်ပါဝင်သည်။ လူကြီးများနှင့်ကလေးများကိုလူကုန်ကူးခံရခြင်း၊ 

လိင်အကြမ်းဖက်မှုကိုစစ်လက်နက်အဖြစ်အသုံးချနိုင်သည်။ ယောက်ျားနှင့်မိန်းမနှစ် ဦး စလုံးသည်ဤအကြမ်းဖက်မှု၏သားကောင်များဖြစ်နိုင်သည်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီဆုံးဖြတ်ချက် ၁၈၂၀၂ ဝဝ ၈ ခုနှစ်တွင်မွေးစားခဲ့သည့်ပconflictိပက္ခမှလိင်အကြမ်းဖက်မှုကို“ လူထုအသိုင်းအဝိုင်းသို့မဟုတ်တိုင်းရင်းသားအုပ်စုမှအရပ်သားများအားအတင်းအဓမ္မပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ ဖြန့်ကျက်ခြင်းနှင့် / သို့မဟုတ်အတင်းအဓမ္မပြောင်းရွှေ့ခြင်းစသည့်စစ်နည်းဗျူဟာ” အဖြစ်ဖော်ပြသည်။ အထူးသဖြင့်တိုင်းရင်းသားပconflictိပက္ခများတွင်လိင်အကြမ်းဖက်မှုကိုစစ်ရေးတွက်ချက်မှုတစ်ခုအဖြစ်အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤပုံစံကိုနောက်ဆုံးတွင်အများပြည်သူနယ်ပယ်တွင်ဆွေးနွေးနေသည်။ 2018 ခုနှစ်တွင် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု ကွန်ဂိုမီးယပ်အထူးကုဒေါက်တာ Denis Mukwege နှင့် Yazidi မှတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Nadia Murad တို့ကမျှဝေခဲ့သည် လိင်အကြမ်းဖက်မှုကိုစစ်လက်နက်နှင့်လက်နက်ကိုင်ပconflictိပက္ခအဖြစ်အသုံးပြုခြင်းကိုရပ်တန့်ရန်သူတို့၏ကြိုးပမ်းမှုများအတွက်

ဝိညာဏအကြမ်းဖက်မှု

ပို၍ ပင်သတိမထားမိသည့်အကြမ်းဖက်မှုပုံစံသည် ၀ ိညာဉ်ရေးရာဟုခေါ်ဆိုခြင်းခံရနိုင်သည်။ ဤသို့သောအကြမ်းဖက်မှုမျိုးသည်သူသို့မဟုတ်သူမ၏ ၀ ိညာဉ်ရေးရာကောင်းကျိုးကိုဆန့်ကျင်သကဲ့သို့လူသား၏ရုပ်ပစ္စည်းအကျိုးစီးပွားကိုအလွန်အမင်းအာရုံစိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ မိဘအုပ်ထိန်းခြင်း၊ ပညာရေးစနစ်နှင့်လူနေမှုပုံစံသည်ကိုယ်ခန္ဓာနှင့်စိတ်ကိုဖွံ့ဖြိုးရန်အာရုံစိုက်သော်လည်းဝိညာဉ်ကိုလျစ်လျူရှုသောအခါ၎င်းကိုဝိညာဉ်ရေးရာအကြမ်းဖက်မှုအဖြစ်ခွဲခြားနိုင်သည်။ ထိုသဘောထားကိုလူတစ် ဦး ၏စုစုပေါင်းဖြစ်မှုကိုထိခိုက်စေသည့်အတွက်အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ်သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ကြီးပြင်းလာခြင်း၌ဤသို့သောမညီမျှမှုသည်ကလေးများအထူးသဖြင့်ငယ်ရွယ်သောအရွယ်ရောက်လာသောအခါ - အလွန်အမင်းရုပ်ဝါဒဆန်သောဘဝပုံစံ၊ ၎င်းသည်လူ့အသိုင်းအ ၀ ိုင်းကြားဆက်ဆံရေးကိုထိခိုက်စေပြီးအထီးကျန်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ ပြတ်တောက်သောဆက်ဆံရေးများနှင့်အမျိုးမျိုးသောစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါများကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ဝိညာဉ်ရေးအကျိုးစီးပွားကိုလျစ်လျူရှုခြင်းကကျွန်ုပ်တို့အတွက်အလွန်ကုန်ကျစေသည်။

ဒေါက်တာ Suman Khanna Aggarwal သည် fဒေလီတက္ကသိုလ်မှဒosophနိကဗေဒပါမောက္ခနှင့်တည်ထောင်သူနှင့် သမ္မတ Shanti SahyogGandhian NGO နှင့် အိန္ဒိယရှိငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ပictိပက္ခဖြေရှင်းရေးအတွက် Shanti Sahyog စင်တာ။