Linda Pentz Gunter မှ၊ နူကလီးယား နိုင်ငံတကာကို ကျော်လွန်သည်နိုဝင်ဘာလ 1, 2021
ဒီတော့ ဒီ COP (Parties of the Conference) မှာ ထပ်ရောက်နေပါပြီ။ ကောင်းပြီ၊ ကျွန်ုပ်တို့ထဲမှ အချို့သည် စကော့တလန်၊ Glasgow တွင် COP ကိုယ်တိုင် ရောက်နေကြပြီး အချို့သော ဤစာရေးဆရာတို့ ပါဝင်သော ကျွန်ုပ်တို့သည် မျှော်လင့်ချက်ကို ခံစားရစေရန် ကြိုးစားကာ အဝေးတွင် ထိုင်နေကြသည်။
ဒါပေမယ့် ဒါက COP ပါ။ 26. ဆိုလိုတာက ရှိပြီးသားပါ။ 25 ကြိုးစားတယ်။ တစ်ချိန်က ကျရောက်တော့မယ့် ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာ၊ လူငယ်ရာသီဥတု တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Greta Thunberg အနေဖြင့် "blah, blah, blah" ၏ နှစ်ဆယ့်ငါးကြိမ်၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းကို လျောက်ပတ်စွာ ရေးပါ။
ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ထဲမှ အချို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ပါးပြင်ပေါ်တွင် အကောင်းမြင်ခြင်း၏နီရဲခြင်းကို မခံစားရပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ခွင့်လွှတ်နိုင်ပါသည်။ ဆိုလိုတာက၊ အင်္ဂလန်ဘုရင်မ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးမဝင်ခဲ့သော ကျွန်ုပ်တို့၏ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များ၏ အလုံးစုံပြောဆို-မလုပ်-လုပ်ဆောင်မှု လုံလောက်စွာ ရရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ဒီတစ်ခါတော့ မရှိသေးပါ။ တချို့က အဲဒီ့ထက် ပိုဆိုးတယ်။
ဤအဆင့်တွင် ရာသီဥတုအပေါ် အစွန်းရောက်သည့် မည်သည့်အရာကိုမျှ မလုပ်ခြင်းသည် အခြေခံအားဖြင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုဖြစ်သည်။ ပြီးတော့ ကမ္ဘာမြေပေါ်မှာ နေထိုင်တဲ့ တခြားအရာတွေပါ။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံးတွင် ထင်ရှားစေရန်အတွက် အကြောင်းပြချက်ဖြစ်သင့်သည်။ အထိုင်၌။
ဒါပေမယ့် အခုအချိန်မှာ ကမ္ဘာ့အကြီးကျယ်ဆုံး ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုက ဘာတွေလဲ။ အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် တိုးချဲ့ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ကြသည်။ နျူကလီးယားလက်နက် လက်နက်များ. နောက်တစ်ခုက လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇ၀တ်မှု။ ကျွန်ုပ်တို့ကမ္ဘာဂြိုဟ်သည် လက်ကိုင်အိတ်ဖြင့် ငရဲသို့ လျင်မြန်စွာသွားနေပြီဖြစ်ကြောင်းကို ၎င်းတို့ပင် သတိမပြုမိခဲ့သကဲ့သို့ပင်။ သူတို့က ငါတို့ကို နျူးကလီးယားလက်နက်မစိုက်ဘဲ မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ မြန်မြန်လုပ်ချင်တယ်။
နှစ်ခုလုံးက ဆက်စပ်မှုမရှိလို့ မဟုတ်ဘူး။ အရပ်ဘက်နျူကလီးယားစွမ်းအင်လုပ်ငန်းသည် COP ရာသီဥတုဆိုင်ရာဖြေရှင်းချက်များအတွက် နည်းလမ်းရှာရန် အသည်းအသန် ရုန်းကန်နေပါသည်။ ၎င်းသည် လိမ်ညာမှုတစ်ခုဖြစ်သည့် "ကာဗွန်သုည" အဖြစ် သူ့ကိုယ်သူ တံဆိပ်တပ်ထားသည်။ ပြီးတော့ ဒီလိမ်ညာမှုဟာ သတ္တိရှိရှိ ထပ်ခါတလဲလဲ လုပ်နေတဲ့ ငါတို့ရဲ့ ဆန္ဒရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေက စိန်ခေါ်ခြင်း မရှိပါဘူး။ သူတို့ တကယ် ပျင်းပြီး မိုက်နေတာလား။ ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဆက်ဖတ်ပါ။
နူကလီးယားစွမ်းအင်သည် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းချက်မဟုတ်သည်မှာ မှန်ပါသည်။ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်နှင့် စွမ်းအင်ထိရောက်မှုတို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ငွေကြေးကိစ္စမျိုး မပြုလုပ်နိုင်သည့်အပြင် ရာသီဥတု ကပ်ဆိုး၏ မညှာမတာ အရှိန်အဟုန်ပြင်းပြင်းကို ထိန်းထားရန် အချိန်မီ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လုံလောက်စွာ မထုတ်ပေးနိုင်ပေ။ ၎င်းသည် နှေးကွေးလွန်းသည်၊ စျေးကြီးလွန်းသည်၊ အန္တရာယ်များလွန်းသည်၊ ၎င်း၏ သေစေလောက်သော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြဿနာကို မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ဘဲ ဘေးဥပဒ်ဖြစ်စေနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် ပြန့်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို တင်ပြထားသည်။
နူကလီးယားစွမ်းအင်သည် အလွန်နှေးကွေးပြီး စျေးကြီးသောကြောင့် ၎င်းသည် 'ကာဗွန်နည်းခြင်း' ဟုတ်မဟုတ် ('ကာဗွန်သုည' မဆိုထားနှင့်)။ ပညာရှင်အဖြစ်၊ Amory Lovins“ကာဗွန်ကင်းစင်ခြင်းသည် ရာသီဥတုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်မရှိ” ဟုဆိုသည်။ စွမ်းအင်ရင်းမြစ်တစ်ခုသည် နှေးကွေးပြီး ကုန်ကျစရိတ်များလွန်းပါက၊ ၎င်းသည် မည်မျှပင် 'ကာဗွန်နည်းသော' မည်မျှပင် 'ရရှိနိုင်သော ရာသီဥတုကာကွယ်ရေးကို လျော့ပါးစေပြီး နှောင့်နှေးစေမည်' ဖြစ်သည်။
ယင်းက နျူကလီးယားစွမ်းအင်လုပ်ငန်းကို ဆက်လက်ရှင်သန်နေစေရန် နိုင်ငံရေးအစွဲအလမ်းအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အကြောင်းပြချက်တစ်ခုသာ ချန်ထားခဲ့သည်- ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက်ကဏ္ဍအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။
သေးငယ်ပြီး လျင်မြန်သော ဓာတ်ပေါင်းဖိုအသစ်များသည် နျူလက်နက်လုပ်ငန်းအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ပလူတိုနီယမ်ကို ဖန်တီးပေးမည့် Henry Sokolski နှင့် Victor Gilinsky တို့ဖြစ်သည်။ Nonproliferation Policy ပညာရေးစင်တာ ဆက်လက် ထောက်ပြသည်။ အဆိုပါ မိုက်ခရိုဓာတ်ပေါင်းဖိုများအနက် အချို့ကို စစ်ရေးစစ်မြေပြင်တွင် စွမ်းအားပေးရန်အတွက် အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ Tennessee တောင်ကြားအာဏာပိုင်သည် ၎င်း၏ အရပ်ဘက်နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုနှစ်ခုကို အသုံးပြုနေပြီး၊ နျူလက်နက်အတွက် အခြားအဓိကသော့ချက်ဖြစ်သည့် “ပါဝင်ပစ္စည်း” နှင့် စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက်နျူကလီးယားလိုင်းများကို အန္တရာယ်ရှိသော မှုန်ဝါးဝါးဖြစ်စေသည်။
ရှိပြီးသား ဓာတ်ပေါင်းဖိုများကို ဆက်လက်လည်ပတ်စေပြီး အသစ်များကို တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက်ကဏ္ဍအတွက် လိုအပ်သော ကျွမ်းကျင်မှုဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများ၏ အသက်သွေးကြောကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ အရပ်ဘက်နျူကလီးယားကဏ္ဍမှ ပျောက်ကွယ်သွားပါက အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ပါဝါခန်းမများတွင် ပြင်းထန်သောသတိပေးချက်များ ထွက်ပေါ်လာသည်။
ဒါက ယူဆချက်တစ်ခုထက်ပိုပါတယ်။ ၎င်းကို စာရွက်စာတမ်းအများအပြားတွင် ရေးထိုးထားသည် စသည်တို့ဖြစ်သည်။ အတ္တလန္တိတ်ကောင်စီ သို့ စွမ်းအင်အနာဂတ်အစပြုမှု. ယူကေရှိ University of Sussex မှ ကြယ်ပွင့်ပညာရှင် နှစ်ဦးက ကောင်းစွာ သုတေသနပြုထားသည် - Andy Stirling နှင့် Phil Johnstone တို့ဖြစ်သည်။. တခါမှ မပြောဖူးသလောက်ပါပဲ။ နျူကလီးယား ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် ကျွန်ုပ်တို့ပါဝင်သူများအပါအဝင်၊ Stirling နှင့် Johnstone တို့၏ အလွန်အမင်းစိုးရိမ်မှုလည်းဖြစ်သည်။
ဒါပေမယ့် တစ်နည်းအားဖြင့်တော့ သိသာထင်ရှားပါတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ရာသီဥတုအတွက် နူကလီးယားစွမ်းအင်ကို အသုံးပြုခြင်းအား ဆန့်ကျင်သည့် အပြည့်အဝ လက်တွေ့ကျပြီး ဆွဲဆောင်မှုရှိသော ငြင်းခုံမှုများတွင် အဘယ်ကြောင့် နားမကြားသော နားကြားများပေါ်တွင် အကျုံးဝင်သည်ကို နားလည်ရန် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဦးနှောက်များကို နှိုက်နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် တွန်းလှန်နေချိန်တွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ရာသီဥတုအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော နျူကလီးယားဆိုင်ရာ ငြင်းခုံချက်များဖြစ်သည်ဟူသော အချက်ကို လွဲချော်နေပါသည်။ မီးခိုးစခရင်ကြီးတစ်ခုသာရှိသည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ကြားရသည်။
အနည်းဆုံးတော့ မျှော်လင့်ကြပါစို့။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အခြားရွေးချယ်စရာဆိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏နိုင်ငံရေးသမားများသည် အမှန်တကယ်ပင် ပျင်းရိပြီး မိုက်မဲပြီး ယုံလွယ်သူများဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် နျူကလီးယား သို့မဟုတ် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာဖြစ်စေ သို့မဟုတ် အထက်ဖော်ပြပါအရာအားလုံး ဖြစ်နိုင်သည်။ ဒီလိုဆိုရင်၊ COP 26 မှာ “blah, blah, blah” နဲ့ လက်ရှိနဲ့ အနာဂတ် မျိုးဆက်တွေအတွက် တကယ်ကို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရှုမြင်သုံးသပ်ချက်အတွက် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ထိန်းထားရပါမယ်။
ထို့ကြောင့် COP 26 ကိုတက်ရောက်သည့် ကျွန်ုပ်တို့၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များကို ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ လေရဟတ်များ တိမ်းစောင်းနေမည့်အစား ရာထူးတိုးပေးမည့် ကျွန်ုပ်တို့၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များကို တစ်ကြိမ်၊ နျူကလီးယားစွမ်းအင်တွင် နေရာမရှိသည့်အပြင် အမှန်တကယ်အားဖြင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာဖြေရှင်းချက်များကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည့်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့ ကျေးဇူးတင်ပါသည်။
ပြီးတော့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းမှုရဲ့ လွဲမှားတဲ့ အသွင်ဆောင်မှုအောက်မှာ စျေးကြီးပြီး အသုံးမပြုတော့တဲ့ နျူကလီးယားစွမ်းအင်ကို ဘယ်တော့မှ မြှင့်တင်သင့်တယ်လို့လည်း သူတို့က ထောက်ပြလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
Linda Pentz Gunter သည် Beyond Nuclear မှ နိုင်ငံတကာ အထူးကျွမ်းကျင်သူဖြစ်ပြီး Beyond Nuclear International အတွက် ရေးသား တည်းဖြတ်သည်။
