တရားမဝင်လက်နက်ကုန်သွယ်ရေးနှင့်အစ္စရေး

တယ်ရီခရော-Browne အသုံးပြုပုံ World BEYOND War, ဖေဖော်ဝါရီလ 24 2021

The Lab အမည်ရှိအစ္စရေးမှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ရုပ်ရှင်ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည်ဥရောပ၊ Australiaစတြေးလျနှင့်ယူအက်စ်၊ Pretoria နှင့် Cape Town တို့တွင်ပြသခဲ့ပြီး Tel Aviv အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာမှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ရုပ်ရှင်ပွဲတော်၌ပင်ဆုများစွာရရှိခဲ့သည်။[ကျွန်မ]

ရုပ်ရှင်၏အနှစ်ချုပ်မှာအစ္စရေးသည်ဂါဇာနှင့်အနောက်ဘက်ကမ်းကိုသိမ်းပိုက်ထားခြင်းသည်“ ဓာတ်ခွဲခန်း” တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့အတွက်ကြောင့်အစ္စရေးသည်လက်နက်များအားတင်ပို့မှုအတွက်စစ်ရေးအရစမ်းသပ်ပြီးဖြစ်ကြောင်းသက်သေပြနိုင်သည်။ ထို့အပြင်ပါလက်စတိုင်းတို့၏အသွေးသည်ငွေအဖြစ်သို့မည်မျှပြောင်းလဲသွားသည်ကိုဂရုတ်ဆတ်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေသည်။

ဂျေရုဆလင်ရှိအမေရိကန်သူငယ်ချင်းဝန်ဆောင်မှုကော်မတီ (Quaker) သည်၎င်း၏အစ္စရေးစစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေးတင်ပို့မှု၏ဒေတာဘေ့စ (DIMSE) ကိုထုတ်ပေးလိုက်ပြီဖြစ်သည်။[ii]  လေ့လာမှုက ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိအစ္စရေးလက်နက်များနှင့်လုံခြုံရေးစနစ်များ၏ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှုနှင့်အသုံးပြုမှုကိုအသေးစိတ်ဖော်ပြထားသည်။ အိန္ဒိယနှင့်အမေရိကန်တို့သည်အဓိကတင်သွင်းသူနှစ် ဦး ဖြစ်ပြီးတူရကီနိုင်ငံသည်တတိယနေရာတွင်ရှိသည်။

လေ့လာမှုက

“ အစ္စရေးသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်လက်နက်တင်ပို့မှုအများဆုံးနိုင်ငံဆယ်နိုင်ငံအနက်နှစ်စဉ်စာရင်းဝင်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ပုံမှန်လက်နက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ပုံမှန်သတင်းပို့ခြင်းမရှိသော်လည်းလက်နက်ကုန်သွယ်ရေးစာချုပ်ကိုအတည်မပြုရသေးပါ။ အစ္စရေး၏ပြည်တွင်းဥပဒေစနစ်သည်လက်နက်ကုန်သွယ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမလိုအပ်ပါ။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏လက်နက်ပိတ်ပင်ထားမှုများကိုလိုက်နာရုံမျှမကအစ္စရေးလက်နက်တင်ပို့မှုအပေါ်ဥပဒေအရလူ့အခွင့်အရေးကန့်သတ်ချက်များမရှိပါ။

အစ္စရေးသည်မြန်မာအာဏာရှင်များအား ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များကတည်းကစစ်လက်နက်ပစ္စည်းများပေးခဲ့သည်။ သို့သော် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်မူဆလင်ရိုဟင်ဂျာများအသတ်ခံရမှုနှင့်အစ္စရေးလူ့အခွင့်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည်ကုန်သွယ်ရေးကိုဖော်ထုတ်ရန်အစ္စရေးတရားရုံးများကိုအသုံးပြုပြီးနောက်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဆူပူအုံကြွမှုများဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင်၎င်းသည်အစ္စရေးအစိုးရအတွက်ရှက်စရာဖြစ်လာခဲ့သည်။[iii]

၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးရုံး၏ရုံးကကြေငြာချက်အရမြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်ကိုလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုအတွက်အရေးယူသင့်သည်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်ဟဂ်ျနိုင်ငံရှိအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှရိုဟင်ဂျာလူနည်းစုအပေါ်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများကိုတားဆီးရန်နှင့်အတိတ်ကတိုက်ခိုက်မှုများ၏သက်သေအထောက်အထားများကိုထိန်းသိမ်းရန်အမိန့်ပေးခဲ့သည်။[iv]

နာဇီမီးလောင်တိုက်သွင်းသမိုင်းကြောင်းအရအစ္စရေးအစိုးရနှင့်အစ္စရေးလက်နက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသည်မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံများ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ရ ၀ မ်ဒါ၊ ကက်ရှမီးယား၊ ဆားဘီးယားနှင့်ဖိလစ်ပိုင်တို့တွင်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွင်တက်ကြွစွာပါ ၀ င်ပတ်သက်နေသည်မှာဝမ်းနည်းစရာပင်။[v]  ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီတွင်ဗီတိုအာဏာအားအလွဲသုံးစားပြုခြင်းဖြင့်အမေရိကန်သည်၎င်း၏အစ္စရေးဂြိုဟ်တုအခြေအနေကိုအကာအကွယ်ပေးသည်မှာလည်းအလားတူအရှုပ်တော်ပုံဖြစ်သည်။

ခေါင်းစဉ်ကသူ့စာအုပ်၌တည်၏ ပြည်သူ့စစ်ပွဲအစ္စရေးငြိမ်းချမ်းရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူဂျက်ဖ်ဟယ်перက“ အစ္စရေးကဒီကိစ္စကိုဘယ်လိုဖြေရှင်းနိုင်မှာလဲ” ဟူသောမေးခွန်းနှင့်အဖွင့်အပိတ် သူ၏အဖြေမှာအစ္စရေးသည်အမေရိကန်အားအရှေ့အလယ်ပိုင်းသာမကအာဖရိက၊ လက်တင်အမေရိကနှင့်အခြားနေရာများတွင်လက်နက်များ၊ လုံခြုံရေးစနစ်များ၊ စိန်များ၊ , coltan, ရွှေနှင့်ရေနံ။[vi]

Halper ၏စာအုပ်သည် The Lab နှင့် DIMSE လေ့လာမှုနှစ်ခုလုံးကိုမှန်ကန်စေသည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင်အစ္စရေးဆိုင်ရာအမေရိကန်သံအမတ်ဟောင်းတစ် ဦး ကအစ္စရေးသည်“ ရာဇ ၀ တ်မှုကျူးလွန်မှုအတွက်ကတိထားရာပြည်” ဖြစ်လာသည်ဟုဝါရှင်တန်အားအငြင်းပွားဖွယ်သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။ ယခုလက်ရှိတွင်လက်နက်လက်နက်ထုတ်လုပ်မှု၏အကြီးအကျယ်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုမှာအစ္စရေးသည်လူဆိုးဂိုဏ်းတစ်ခုဖြစ်လာသည်။

ကင်ညာ၊ မော်ရိုကို၊ တောင်အာဖရိက၊ တောင်ဆူဒန်နှင့်ယူဂန်ဒါနိုင်ငံများဖြစ်သော DIMSE ဒေတာဘေ့စ်တွင်အာဖရိကနိုင်ငံကိုးနိုင်ငံပါဝင်သည်။ အင်ဂိုလာ၊ ကင်မရွန်းနှင့်ယူဂန်ဒါနိုင်ငံရှိအာဏာရှင်စနစ်များသည်ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာအစ္စရေးစစ်တပ်၏ထောက်ခံမှုကိုအားကိုးခဲ့ရသည်။ ကိုးနိုင်ငံစလုံးသည်အဂတိလိုက်စားမှုနှင့်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများအတွက်နာမည်ဆိုးဖြင့်ကျော်ကြားလျက်ရှိသည်။

အင်ဂိုလာနိုင်ငံ၏နှစ်ပေါင်းများစွာအာဏာရှင်အက်ဒ်ဒိုဒိုဒိုဆန်းတို့စ်သည်အာဖရိကတွင်အချမ်းသာဆုံးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ သူ၏သမီး Isobel သည်လည်းအာဖရိကတွင်အချမ်းသာဆုံးအမျိုးသမီးဖြစ်သည်။[VII]  ဖခင်နှင့်သမီးနှစ် ဦး စလုံးသည်အဂတိလိုက်စားမှုအတွက်တရားစွဲခံရသည်။[VIII]  အင်ဂိုလာ၊ အီကွေတာရီယယ်ဂီနီ၊ တောင်ဆူဒန်နှင့်အနောက်ဆာဟာရတို့မှရေနံသိုက်များ (၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစ၍ မော်ရိုကိုမှနိုင်ငံတကာဥပဒေကိုချိုးဖောက်ခြင်းဖြင့်သိမ်းပိုက်ထားခြင်း) သည်အစ္စရေးတွင်ပါ ၀ င်ပတ်သက်မှုအတွက်အကြောင်းပြချက်ဖြစ်သည်။

သွေးစိန်များသည် Angola နှင့်Côte D'Ivoire (ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံနှင့်ဇင်ဘာဘွေတွင်လေ့လာမှုတွင်မပါ ၀ င်သည့်) ၏ဆွဲဆောင်မှုဖြစ်သည်။ DRC စစ်ပွဲကို“ အာဖရိက၏ပထမကမ္ဘာစစ်” ဟုရည်ညွှန်းသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်၎င်း၏အရင်းအမြစ်များမှာ“ ပထမကမ္ဘာစစ်” စစ်ပွဲစီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှလိုအပ်သောကိုဘော့၊ ကိုလပ်၊ ကြေးနီနှင့်စက်မှုစိန်များဖြစ်သည်။

သူ၏အစ္စရေးဘဏ်မှတဆင့် ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင်စိန်လုပ်ငန်းရှင် Dan Gertler မှ Mobutu Sese Seko ဖြုတ်ချခြင်းနှင့် DRC ကို Laurant Kabila ကသိမ်းယူခြင်းအတွက်ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ အစ္စရေး၏လုံခြုံရေး ၀ န်ဆောင်မှုများသည် Kabila နှင့်သူ၏သားဂျိုးဇက်တို့ကိုအာဏာဆက်လက်ထားရှိခဲ့ပြီး Gertler သည် DRC ၏သဘာဝအရင်းအမြစ်များကိုလုယူခဲ့သည်။[IX]

ဇန်နဝါရီလတွင်ရာထူးမှမထွက်ခွာမီလေးရက်အလိုတွင်သမ္မတဟောင်း Donald Trump သည် Gertler အား Global Magnitsky ၏စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုစာရင်းတွင်ပါ ၀ င်ခြင်းကိုဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။ Gertler ကိုလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးရန် Trump ၏ကြိုးပမ်းမှုသည်ယခုအခါအမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဌာနနှင့်အမေရိကန်ဘဏ္Treာရေးဌာနတွင်ကွန်ဂိုနိုင်ငံသား ၃၀ နှင့်နိုင်ငံတကာအရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းများမှစိန်ခေါ်မှုများကိုရင်ဆိုင်နေရသည်။[X ကို]

Israelသရေလအမျိုး၌စိန်တွင်းများမရှိသော်လည်း၎င်းသည်ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဖြတ်တောက်ခြင်းနှင့်အရောင်တင်ခြင်းစင်တာဖြစ်သည်။ တောင်အာဖရိက၏အကူအညီဖြင့်ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းတွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သောစိန်ကုန်သွယ်မှုသည်Israelသရေလနိုင်ငံ၏စက်မှုလုပ်ငန်းအတွက် ဦး ဆောင်လမ်းပြခဲ့သည်။ အစ္စရေးစိန်လုပ်ငန်းသည်လက်နက်လုပ်ငန်းနှင့် Mossad နှစ် ဦး စလုံးနှင့်နီးကပ်စွာချိတ်ဆက်ထားသည်။[Xi]

Côte D'Ivoire သည်လွန်ခဲ့သောအနှစ် ၂၀ အတွင်းနိုင်ငံရေးအရမတည်မငြိမ်ဖြစ်ခဲ့သည်။[XII] သို့သော် DIMSE ၏အစီရင်ခံစာအရကော့သောင်းနိုင်ငံ၏နှစ်စဉ်စိန်ကုန်သွယ်မှုမှာကာရက် ၅၀,၀၀၀ မှ ၃၀၀,၀၀၀ ကြားတွင်ရှိပြီးအစ္စရေးလက်နက်ကုမ္ပဏီများသည်စိန်ကုန်သွယ်မှုတွင်တက်ကြွစွာပါဝင်နေကြသည်။

၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း Sierra Leone ပြည်တွင်းစစ်နှင့်စိန်ရောင်းဝယ်မှုတို့တွင်အစ္စရေးနိုင်ငံသားများသည်အလွန်နက်ရှိုင်းစွာပါ ၀ င်ပတ်သက်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်မှူးကြီး Yair Klein နှင့်အခြားသူများသည် Revolutionary United Front (RUF) ကိုလေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ “ RUF ၏နည်းဗျူဟာမှာအရပ်သားများအားဖြတ်တောက်ခြင်း၊ သူတို့၏လက်များ၊ ခြေထောက်များ၊ နှုတ်ခမ်းများနှင့်နားများကိုခုတ်လှဲခြင်း၊ RUF ၏ရည်မှန်းချက်မှာလူ ဦး ရေကိုအကြမ်းဖက်ရန်နှင့်စိန်စိုက်ခင်းများအပေါ်အငြင်းပွားဖွယ်မရှိသောလွှမ်းမိုးမှုကိုခံစားရန်ဖြစ်သည်။[XIII]

အလားတူစွာလည်းမော့ဆက်ရှေ့ကုမ္ပဏီကမူဂါဘီခေတ်တွင်ဇင်ဘာဘွေရွေးကောက်ပွဲကိုလိမ်လည်ပြောဆိုခဲ့သည်[xiv]။ ထို့နောက် Mossad သည် Emmerson Mnangagwa Mugabe နေရာတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်အာဏာသိမ်းမှုကိုစီစဉ်ခဲ့သည်ဟုစွပ်စွဲခံရသည်။ ဇင်ဘာဘွေ Marange စိန်များကိုဒူဘိုင်းမှတစ်ဆင့်အစ္စရေးသို့တင်ပို့သည်။

အပြန်အလှန်အားဖြင့် Gupta ညီအစ်ကိုများ၏အိမ်သစ်ဖြစ်သောကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးငွေကြေးခ ၀ ါချမှုစင်တာများတွင်နာမည်ဆိုးဖြင့်ကျော်ကြားပြီးအစ္စရေး၏အာရပ်မိတ်ဆွေသစ်လည်းဖြစ်သည်။ Kimberley Process ၏စည်းမျဉ်းများအရထိုသွေးစိန်များသည်ပconflictိပက္ခကင်းကင်းဖြစ်သည်။ ။ ထိုကျောက်ခဲများကိုအမေရိကန်သို့တင်ပို့ရန်အတွက်အစ္စရေးနိုင်ငံသို့တွန်းချသည်။ အဓိကအားဖြင့် De Beers ၏ကြော်ငြာဆောင်ပုဒ်ကိုစိန်များထာဝရပိုင်ဆိုင်ကြောင်းမျိုချခဲ့သောယုံလွယ်သောလူငယ်များအတွက်ဖြစ်သည်။

တောင်အာဖရိကသည်အဆင့် ၄၇ တွင်ရှိသည်^th DIMSE လေ့လာမှုမှာ။ ၂၀၀၀ ခုနှစ်မှစ၍ အစ္စရေးမှလက်နက်တင်သွင်းမှုသည်ရေဒါစနစ်များနှင့်လက်နက်ရောင်းဝယ်ရေး BAE / Saab Gripens၊ အဓိကရုဏ်းများနှင့်ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ၀ န်ဆောင်မှုများအတွက်လေယာဉ်ကွင်းများဖြစ်သည်။ ကံမကောင်းစွာပဲ, ငွေကြေးတန်ဖိုးများကိုမပေးနေကြသည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မတိုင်မီ ၁၉၈၈ တွင်တောင်အာဖရိကသည်အစ္စရေးလေတပ်မှအသုံးမပြုခဲ့သောတိုက်လေယာဉ် ၆၀ ကိုဝယ်ယူခဲ့သည်။ အဆိုပါလေယာဉ်ကိုဒေါ်လာ ၁.၇ ဘီလီယံဖြင့်အဆင့်မြှင့်ခဲ့ပြီး Cheetah ဟုအမည်ပြောင်းခဲ့ပြီး ၁၉၉၄ နောက်ပိုင်းတွင်တင်ပို့ခဲ့သည်။

Israelသရေလလူမျိုးနှင့်ပေါင်းသင်းခြင်းသည်အေအင်စီအားနိုင်ငံရေးအရှက်ရစေခဲ့သည်။ အချို့သောလေယာဉ်များသည်ထုပ်ပိုးမှုများတွင်ရှိနေသေးသော်လည်းထို Cheetah များကိုချီလီနှင့်အီကွေဒေါနိုင်ငံများသို့မီးသတ်စျေးနှုန်းဖြင့်ရောင်းချခဲ့သည်။ ထို Cheetah များကိုထိုစဉ်ကဗြိတိန်နှင့်ဆွီဒင် BAE Hawks နှင့် BAE / Saab Gripens တို့ဖြင့်အစားထိုးခဲ့ပြီးနောက်ထပ်ဒေါ်လာ ၂.၅ ဘီလီယံကုန်ကျခဲ့သည်။

BAE / Saab လက်နက်ကိုင်တွယ်မှုအကျင့်ပျက်ခြစားမှုအရှုပ်တော်ပုံကိုမဖြေရှင်းနိုင်သေးပါ။ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ပြင်းထန်သောလိမ်လည်မှုရုံးနှင့် Scorpions ၏စာမျက်နှာ ၁၆၀ ခန့်တွင် BAE သည်လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုကိုပေါင် ၁၁၅ သန်း (R160 ဘီလီယံ) ပေးခဲ့ပုံနှင့်အသေးစိတ်ကိုတောင်အာဖရိကနှင့်ပြည်ပရှိဘဏ်စာရင်းများတွင်အသိအမှတ်ပြုထားသည်။

ဗြိတိသျှအစိုးရ၏အာမခံချက်နှင့် Trevor Manuel တို့၏လက်မှတ်ရေးထိုးမှုအရ ၂၀ ဝနှစ် Barclays Bank ၏ BAE / Saab တိုက်လေယာဉ်များအတွက်အဆိုပါချေးငွေဆိုင်ရာသဘောတူညီချက်သည်ဗြိတိန်ဘဏ်များမှတတိယကမ္ဘာကြွေးမြီထောင်ချောက်၏ဥပမာစာအုပ်ဖြစ်သည်။

၎င်းသည်ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု၏တစ်ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာရှိသော်လည်းစစ်လုပ်ငန်းသည်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအကျင့်ပျက်ခြစားမှု၏ ၄၀ မှ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိသည်ဟုခန့်မှန်းရသည်။ ဤထူးခြားသောခန့်မှန်းချက်သည်နေရာအနှံ့မှအမေရိကန်ကုန်သွယ်ရေးဌာနမှတစ်ဆင့်ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ (CIA) မှဖြစ်သည်။ [xv]

လက်နက်ကုန်သွယ်မှုအကျင့်ပျက်ခြစားမှုသည်မှန်ကန်စွာသွားနိုင်သည် ဘုရင်မကြီး၊ မင်းသားချားလ်စ်နှင့်ဗြိတိန်တော်ဝင်မိသားစုဝင်များပါ ၀ င်သည်။[XVI]  အနည်းငယ်သောခြွင်းချက်များအရ၎င်းသည်အမေရိကန်ကွန်ဂရက်မှအဖွဲ့ဝင်များအားလုံးပါဝင်သည့်နိုင်ငံရေးပါတီပါဝင်သည်။ ၁၉၆၁ တွင်သမ္မတဒွိုက်အိုက်စ်ဟိုးဝါးက“ စစ်တပ် - စက်မှု - ကွန်ဂရက်စ်ရှုပ်ထွေးခြင်း” ဟုသူခေါ်ဆိုခဲ့သည့်အကျိုးဆက်များကိုသတိပေးခဲ့သည်။

The Lab တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းဘရာဇီးရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့်အမေရိကန်ရဲတပ်ဖွဲ့ ၁၀၀ ခန့်သည်ပါလက်စတိုင်းများအားဖိနှိပ်ရန်အစ္စရေးတို့အသုံးပြုသောနည်းစနစ်များကိုလေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ Minneapolis ရှိ George Floyd နှင့်အခြားမြို့များမှအခြားအာဖရိကန်အမေရိကန်များအားသတ်ဖြတ်မှုသည်အစ္စရေးလူမျိုးအသားအရောင်ခွဲခြားမှုအားအကြမ်းဖက်မှုနှင့်လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကိုကမ္ဘာအနှံ့သို့တင်ပို့ပုံကိုပြသသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် Black Lives Matter မှဆန္ဒပြမှုများသည်အမေရိကန်သည်အလွန်အမင်းမညီမျှမှုနှင့်အလုပ်မဖြစ်သောလူ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်ကိုမီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။

၁၉၇၇ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလတွင်ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီကတောင်အာဖရိကတွင်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုနှင့်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများသည်နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြုံရေးအတွက်ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဂျာမနီ၊ ပြင်သစ်၊ ဗြိတိန်၊ အမေရိကန်နှင့်အထူးသဖြင့်အစ္စရေးတို့ကလက်နက်ရောင်းချမှုပိတ်ပင်ထားမှုကိုချမှတ်ခဲ့သည်။[xvii]

အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကိုပြည်တွင်းဆန့်ကျင်မှုကိုလုံးဝအသုံးမကျကြောင်းသက်သေပြနိုင်သည့်နျူကလီးယားလက်နက်များ၊ ဒုံးကျည်များနှင့်အခြားပစ္စည်းကိရိယာများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် Armscor နှင့်အခြားကန်ထရိုက်တာများသို့ဘီလီယံနှင့်ချီသောအမြတ်များဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ အသားအရောင်ခွဲခြားရေးစနစ်ကိုအောင်မြင်စွာခုခံကာကွယ်မည့်အစား၊ တောင်အာဖရိကသည်လက်နက်များအပေါ်မရေမတွက်နိုင်သောအသုံးစရိတ်များကျဆင်းသွားသည်။

Business Day ၏အယ်ဒီတာဟောင်းအနေနှင့်ကွယ်လွန်သူ Ken Owen ကဤသို့ရေးသားခဲ့သည် -

“ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုအသွင်ပြောင်းမှုဟာအရပ်သားခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်တယ်။ သူရဲ့ရူးသွပ်မှုကစစ်တပ်အရာရှိတွေအတွက်ပဲ။ စစ်တပ်သဘောတရားပညာရှင်တွေဟာ Mossgas, Sasol, Armscor, Nufcor စတဲ့မဟာဗျူဟာရေးဆွဲရေးလုပ်ငန်းတွေမှာအမျိုးသားဘဏ္treာကိုလွှဲပြောင်းမပေးနိုင်ခဲ့ရင် Afrikaner hegemony ဟာနောက်ထပ်ရာစုနှစ်ဝက်လောက်ကြာမှဖြစ်မယ်ဆိုတာငါတို့လွတ်မြောက်ရေးအတွက်အဓိပ္ပာယ်မဲ့တယ်။ ။ "[xviii]

အလားတူစွာ Noseweek မဂ္ဂဇင်း၏အယ်ဒီတာဖြစ်သောမာတင်ဝဲလ်စ်က“ အစ္စရေးမှာ ဦး နှောက်ရှိတယ်၊ ဒါပေမဲ့ပိုက်ဆံမရှိဘူး။ တောင်အာဖရိကတွင်ငွေရှိသော်လည်း ဦး နှောက်မရှိ” အတိုချုပ်ပြောရလျှင်တောင်အာဖရိကသည်ယနေ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်အဓိကခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်သည့်အစ္စရေးစစ်လက်နက်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းကိုငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင်အစ္စရေးသည်အမေရိကန်၏ဖိအားပေးမှုအောက်သို့ကျဆင်းသွားပြီးတောင်အာဖရိကနှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းမှပြန်လည်ထွက်ခွာလာသောအခါအစ္စရေးလ်လက်နက်လက်နက်နှင့်စစ်ခေါင်းဆောင်များကပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

သူတို့ကလူတွေကိုဆွဲဆောင်ပြီး“ သတ်သေမှု” ဖြစ်တယ်လို့အခိုင်အမာပြောခဲ့တယ်။ သူတို့က "တောင်အာဖရိကအစ္စရေးကိုကယ်တင်တော်မူပြီ" ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် Marikana အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုတွင်တောင်အာဖရိကရဲတပ်ဖွဲ့မှအသုံးပြုသည့် Semi- အလိုအလျောက် G3 ရိုင်ဖယ်များကို Denel မှIsraelသရေလနိုင်ငံမှလိုင်စင်ဖြင့်ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြောင်းကျွန်ုပ်တို့သတိရသင့်သည်။

၁၉၈၅ ခုနှစ်သြဂုတ်လတွင်သမ္မတ PW Botha ၏နာမည်ဆိုးဖြင့်ကျော်ကြားသော Rubicon မိန့်ခွန်းပြောပြီးနှစ်လအကြာတွင်ဤတစ်ကြိမ်တည်းသောရှေးရိုးစွဲအဖြူရောင်ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်သည်တော်လှန်ရေးသမားဖြစ်လာခဲ့သည်။ အဲ့ဒီတုန်းကကျွန်တော်ဟာအနောက်ကိပ်အတွက် Nedbank ရဲ့ဒေသန္တရဘဏ္asာရေးမန်နေဂျာဖြစ်ပြီးအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဘဏ်လုပ်ငန်းအတွက်တာ ၀ န်ယူခဲ့ပါတယ်။ ငါသည်လည်း End Conscription Campaign (ECC) ကိုထောက်ခံသူလည်းဖြစ်ပြီး၊ ကျွန်မရဲ့ဆယ်ကျော်သက်သားကိုအသားအရောင်ခွဲခြားမှုစစ်တပ်အတွင်းစစ်မှုထမ်းရန်စာရင်းသွင်းခြင်းကိုငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

SADF တွင်အမှုထမ်းရန်ငြင်းဆန်မှုအတွက်ပြစ်ဒဏ်မှာခြောက်နှစ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့်လူဖြူလူငယ် ၂၅၀၀၀ ခန့်သည်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုစစ်တပ်အတွင်းသို့စစ်မှုထမ်းရန်ထက်တိုင်းပြည်မှထွက်ခွာသွားကြသည်။ တောင်အာဖရိကသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်အကြမ်းဖက်မှုအများဆုံးနိုင်ငံများအနက်တစ်နိုင်ငံအဖြစ်ဆက်လက်တည်ရှိနေခြင်းသည်ကိုလိုနီစနစ်နှင့်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုဝါဒ၏ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသောအကျိုးဆက်များနှင့်သူတို့၏စစ်ပွဲများမှတစ်ခုသာဖြစ်သည်။

ဂိုဏ်းချုပ်ဘုန်းတော်ကြီး Desmond Tutu နှင့်ကွယ်လွန်သူဒေါက်တာ Beyers Naude တို့နှင့်အတူ ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင်ပြည်တွင်းပြည်ပစစ်ပွဲများနှင့်လူမျိုးရေးသွေးထွက်သံယိုမှုများကိုရှောင်ရှားရန်အကြမ်းမဖက်သောအစီအစဉ်အဖြစ်နယူးယောက်ရှိယူအဲန်တွင်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဘဏ်လုပ်ငန်းပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကိုစတင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုနှင့်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်ရေးကမ္ဘာချီကင်ပိန်းအကြားပြိုင်ဆိုင်မှုများသည်အာဖရိက - အမေရိကန်များအတွက်ထင်ရှားသည်။ ပြည့်စုံသောအသားအရောင်ခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်ရေးအက်ဥပဒေကိုတစ်နှစ်အကြာတွင်သမ္မတရော်နယ်အောင်နိုင်၏ဗီတိုအာဏာဖြင့်အတည်ပြုခဲ့သည်။

Perestroika နှင့် ၁၉၈၉ ခုနှစ်စစ်အေးတိုက်ပွဲပြီးဆုံးချိန်တွင်သမ္မတဂျော့ခ်ျဘုရှ် (အကြီးတန်း) နှင့်ယူအက်စ်ကွန်ဂရက်တို့ကတောင်အာဖရိကအားအမေရိကန်၌ဘဏ္transactionsာရေးအရောင်းအ ၀ ယ်ပြုခြင်းအားတားမြစ်ရန်ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ တူတူနှင့်ကျွန်ုပ်တို့သည်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားသူများအားကွန်မြူနစ်များဟုမထင်မြင်တော့ပါ။ ထိုအရာသည် ၁၉၉၀ ဖေဖော်ဝါရီလတွင်သမ္မတအက်ဖ်ဒဗလျူဒီကလပ်၏မိန့်ခွန်းနောက်ခံဖြစ်သည်။

အဓိကနယူးယောက်ဘဏ် ၇ ခုနှင့်အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေပေးချေမှုစနစ်ကိုလက်လှမ်းမမှီပါကတောင်အာဖရိကသည်ကမ္ဘာပေါ်ရှိမည်သည့်နေရာတွင်မဆိုကုန်သွယ်မှုမပြုနိုင်ပေ။ သမ္မတနယ်လ်ဆင်မင်ဒဲလားသည်နယူးယောက်ဘဏ်လုပ်ငန်းပိတ်ဆို့မှုသည်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကိုဆန့်ကျင်သည့်တစ်ခုတည်းသောအထိရောက်ဆုံးနည်းဗျူဟာဖြစ်သည်ဟုနောက်ပိုင်းတွင်ဝန်ခံခဲ့သည်[xix]

၎င်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင်အသားအရောင်ခွဲခြားသူတောင်အာဖရိကကဲ့သို့ဒီမိုကရေစီဟုမှားယွင်းစွာပြောဆိုခြင်းခံရသောအစ္စရေးအတွက်အထူးသင့်လျော်သောသင်ခန်းစာဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများတိုးပွားလာခြင်းသည်ဇီယွန်ဝါဒမှသူတို့နှင့်မသက်ဆိုင်သောကြောင့်၎င်း၏ဝေဖန်သူများက“ ဆီးမိုက်ဆန်ဆန်ဆန့်ကျင်ရေး” ဟုရှုမြင်ကြသည်။

အစ္စရေးသည်အသားအရောင်ခွဲခြားရေးနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းယခုအခါကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်မှတ်တမ်းတင်ထားသည် - ပါလက်စတိုင်းဆိုင်ရာရပ်စယ်လ်ခုံရုံးမှ ၂၀၁၁ နို ၀ င်ဘာလတွင်ကိပ်တောင်း၌တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကိုဆန့်ကျင်သောရာဇ ၀ တ်မှုအဖြစ်အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကိုတရား ၀ င်စံသတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီအစ္စရေးအစိုးရကပါလက်စတိုင်းများအပေါ်ထားရှိသည့်အနေဖြင့်အတည်ပြုခဲ့သည်။

“ အစ္စရေးနှင့်သင့်လျော်သော” အတွင်းတွင်ဥပဒေ ၅၀ ကျော်သည်ပါလက်စတိုင်းအစ္စရေးနိုင်ငံသားများအားနိုင်ငံသားဖြစ်မှု၊ မြေယာနှင့်ဘာသာစကားများအရခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းခံရသည်။ မြေယာ၏ ၉၃ ရာခိုင်နှုန်းကိုဂျူးများသိမ်းပိုက်ခြင်းအတွက်သာသိမ်းဆည်းထားသည်။ အသားအရောင်ခွဲခြားရေးတောင်အာဖရိကမှာအဲဒီလိုအရှက်ခွဲခံရခြင်းကို“ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုအသေးအဖွဲ” လို့ဖော်ပြခဲ့တယ်။ “ အစိမ်းရောင်လိုင်း” အပြင်ပါလက်စတိုင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့သည်“ အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကြီးကျယ်သော” ဘန်တူစတန်ဖြစ်သည်။ သို့သော်တောင်အာဖရိကရှိဘန်တူတူစန်များထက်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တောင်မှရှိသည်။

ရောမအင်ပါယာ၊ အော်တိုမန်အင်ပါယာ၊ ပြင်သစ်အင်ပါယာ၊ ဗြိတိသျှအင်ပါယာနှင့်ဆိုဗီယက်အင်ပါယာအားလုံးတို့သည်သူတို့၏စစ်ပွဲများ၏ကုန်ကျစရိတ်များကြောင့်ဒေဝါလီခံရပြီးနောက်နောက်ဆုံးတွင်ပြိုလဲခဲ့သည်။ အမေရိကန်အင်ပါယာ၏ပြိုကွဲမှုနှင့်ပတ်သက်သောစာအုပ်သုံးပုဒ်ကိုရေးသားခဲ့သောကွယ်လွန်သူ Chalmers Johnson ၏အသေးအဖွဲစကားများ၌“ ထာဝရတည်မြဲသောအရာများမလုပ်ပါနှင့်” ဟူ၍ ဖြစ်သည်။[XX]

ယခုအမေရိကန်အင်ပါယာ၏ပြိုလဲလုနီးပါးပြိုလဲခြင်းကိုဝါရှင်တန်ရှိသောင်းကျန်းမှုကဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်နေ့တွင် Trump မှလှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင်စစ်ရာဇ ၀ တ်မှုနှင့်ရူးသွပ်မှုအကြားရှိခဲ့သည်။ ငါဟီလာရီကလင်တန်က massaged နှင့်ရှည်လျားကြလိမ့်မည်ဟုသော်လည်း Trump စနစ်တွေဆီကနေလိမ့်မယ်ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ငါရူးရူးအမှန်တကယ်ပိုကောင်းတဲ့ရွေးချယ်မှုခဲ့ကြောင်းထို့နောက်စောဒကတက်ခဲ့ကြသည်

“ အမေရိကကိုလုံခြုံအောင်ထားပါ” ဟူသောဟန်ဆောင်မှုဖြင့်ဒေါ်လာသန်းနှင့်ချီသောဒေါ်လာများသည်အသုံးမကျသောလက်နက်များအတွက်သုံးစွဲသည်။ Raytheon၊ Boeing နှင့်အခြားလက်နက်ရောင်းဝယ်ရေးကန်ထရိုက်တာများ၊ ဘဏ်များနှင့်ရေနံကုမ္ပဏီများသို့ပိုက်ဆံစီးဆင်းနေ သ၍ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင်အမေရိကန်သည်တိုက်ပွဲတိုင်းကိုရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။[xxi]

အမေရိကန်သည် ၁၉၄၀ မှ ၁၉၉၀ ခုနှစ်စစ်အေးတိုက်ပွဲအပြီး ၁၉၄၀ မှနျူကလီးယားလက်နက်များအတွက်ဒေါ်လာ ၅.၈ ထရီလီယံမျှသုံးစွဲခဲ့ပြီးပြီးခဲ့သည့်နှစ်က၎င်းတို့အားခေတ်မီအောင်နောက်ထပ်ဒေါ်လာ ၁.၂ ထရီလီယံသုံးစွဲခဲ့သည်။[xxii]  အနုမြူလက်နက်စာချုပ်ကိုတားမြစ်သည့်စာချုပ်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေဖြစ်လာခဲ့သည်။

အစ္စရေးတွင်ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့်နျူကလီးယားထိပ်ဖူး ၈၀ ရှိသည်။ ၁၉၆၉ တွင်သမ္မတရစ်ချတ်နစ်ဆင်နှင့်ဟင်နရီကစ်စင်ဂါတို့ကအမေရိကန်သည်အစ္စရေးအားလူသိရှင်ကြားအသိအမှတ်ပြုခြင်းမရှိပဲအစ္စရေး၏နျူကလီးယားအဆင့်ကိုလက်ခံလိမ့်မည်ဟုစိတ်ကူးယဉ်ခဲ့သည်။ [xxiii]

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA) မှအသိအမှတ်ပြုသည့်အတိုင်းအီရန်နိုင်ငံသည်အီရတ်တွင်သူတို့၏“ လူ” ဖြစ်သောဆဒမ်ဟူစိန်ကိုဆွဲထားပြီးနောက် ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှစ၍ အီရန်သည်နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ရန်ရည်မှန်းချက်ကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ အစ္စရေး၏အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြုံရေးကိုခြိမ်းခြောက်သည်ဟုအီရန်၏အခိုင်အမာပြောဆိုမှုသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်အီရတ်၏“ အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖျက်ဆီးခြင်းလက်နက်များ” နှင့်ပတ်သက်သောအစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးအတုကဲ့သို့ပင်မှားယွင်းသည်။

၁၉၀၈ တွင်ဗြိတိသျှသည်ပါရှား (အီရန်) တွင်ရေနံကို“ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး၎င်းကိုလုယူခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီနည်းကျရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသောအစိုးရသည်အီရန်ရေနံလုပ်ငန်းကိုပြည်သူပိုင်သိမ်းပြီးနောက် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင်ဗြိတိသျှနှင့်အမေရိကန်အစိုးရများသည်အာဏာသိမ်းမှုကိုစတင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၇၉ အီရန်တော်လှန်ရေးအတွင်းသူမဖြုတ်ချမှီတိုင်အောင်ရှား၏အာဏာရှင်စနစ်ကိုထောက်ခံခဲ့သည်။

အမေရိကန်တွေကဒေါသထွက်ခဲ့တယ်။ Saddam နှင့်အစိုးရများ (အသားအရောင်ခွဲခြားမှုတောင်အာဖရိကအပါအ ၀ င်) အစိုးရများနှင့်လက်စားချေခြင်းနှင့်အပြန်အလှန်ပြောဆိုခြင်းသည်အမေရိကန်သည်အီရတ်နှင့်အီရန်အကြားရှစ်နှစ်စစ်ပွဲကိုတမင်တကာလှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ သမိုင်းကြောင်းအရ Trump ၏ပူးတွဲဘက်စုံလုပ်ဆောင်မှုအစီအစဉ် (JCPOA) ကိုရုပ်သိမ်းခြင်းအပါအ ၀ င်မည်သည့်သဘောတူညီချက်နှင့်စာချုပ်များကိုမဆိုလိုက်နာရန်အမေရိကန်၏ကတိက ၀ တ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အီရန်လူမျိုးများမှာအလွန်သံသယရှိစရာမရှိပါ။

အဓိကအားဖြင့်အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးအဖြစ်အမေရိကန်၏အခန်းကဏ္ role နှင့်ဘဏ္USာရေးသာမကစစ်တပ်၏ပေါင်းစည်းညီညွတ်မှုကိုကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင်ပြimp္ဌာန်းရန်အမေရိကန်၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်။ ဤသည်ကကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးရေနံသိုက်ရှိသောဗင်နီဇွဲလားတွင်တော်လှန်ရေးတစ်ခုဖြစ်ပေါ်စေရန် Trump ၏ကြိုးပမ်းမှုများအတွက်လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်သည်။

Trump သူဝါရှင်တန်ရှိ "ရွ့စစ်ထုတ်ဖို့အတွက်" မယ်လို့ 2016 ခုနှစ်တွင်ပြောဆိုထားသည်ခဲ့သည်။ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ အစ္စရေးနှင့်ယူအေအီးတို့နှင့်လက်နက်များရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုနှင့်Israelသရေလတို့နှင့်အတူ“ ရာစုနှစ်၏ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီမှု” တို့ကမီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည့်အတိုင်းသူ၏သမ္မတရုံးစောင့်ကြည့်နေစဉ်တွင်ရွှံ့နွံသည်ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။[xxiv]

သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်သည်အပြာရောင်ပြည်နယ်များရှိအာဖရိကန် - အမေရိကန်မဲဆန္ဒရှင်များကိုရွေးကောက်တင်မြှောက်ရန်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သောအဓိကရုဏ်းများနှင့် Black Lives Matter အစပျိုးမှုများ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုနှင့်အလယ်အလတ်နှင့်လုပ်ငန်းခွင်အတန်းများဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုတို့ကြောင့်သူ၏သမ္မတသည်လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စများကိုပြည်တွင်း၌ ဦး စားပေးရမည်ဖြစ်ပြီးနိုင်ငံတကာတွင်လည်းပြိုကွဲလိမ့်မည်။

၉/၁၁ နောက်ပိုင်းနှစ်ပေါင်း ၂၀ စစ်ပွဲများအပြီးတွင်အမေရိကန်သည်ဆီးရီးယားတွင်အီရန်နှင့်အီရတ်မှဆီးရီးယားကိုကျော်လွန်သွားသည်။ ပြီးတော့အာဖဂန်နစ္စတန်သည်၎င်း၏သမိုင်းဝင်ဂုဏ်သတင်းကို“ အင်ပါယာ၏သင်္ချိုင်း” အဖြစ်သက်သေပြခဲ့သည်။ အာရှ၊ ဥရောပနှင့်အာဖရိကတို့အကြားကုန်းလမ်းတံတားအဖြစ်အရှေ့အလယ်ပိုင်းသည်တရုတ်၏ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးနိုင်ငံအဖြစ်သမိုင်းဝင်အနေအထားကိုပြန်လည်အတည်ပြုရန်ရည်မှန်းချက်အတွက်အရေးကြီးသည်။

မရေရာသည့်အစ္စရေး / ဆော်ဒီ / ယူအက်စ်စစ်ပွဲကိုအီရန်အားဆန့်ကျင်သောစစ်ပွဲသည်ရုရှားနှင့်တရုတ်နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ပါ ၀ င်မှုကိုနှိုးဆွပေးလိမ့်မည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအကျိုးဆက်များလူသားမျိုးနွယ်အပေါ်များအတွက်ကပ်ဘေးဆိုင်ရာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဂျာနယ်လစ် Jamal Khashoggi ကိုသတ်မှုအပြီးအမေရိကန်နှင့်ဗြိတိန် (တောင်အာဖရိကအပါအ ၀ င်အခြားနိုင်ငံများ) သည်ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့်ယူအေအီးကိုလက်နက်များသာမကလက်နက်များသာမကဆော်ဒီနှင့်ယူအေအီးစစ်ပွဲများအတွက်ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးတွင်ပါ ၀ င်ပတ်သက်နေသည်ဟူသောဖော်ပြချက်များကြောင့်ပိုမိုဆိုးဝါးသွားသည်။ ယီမင်၌။

Biden ကအမေရိကန်သည်ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့်ဆက်ဆံရေးကိုပြန်လည်ချိန်ညှိလိမ့်မည်ဟုကြေငြာခဲ့ပြီးဖြစ်သည်[xxv] "America ကပြန်လာပြီ" ဟုကြွေးကြော်နေစဉ် Biden အုပ်ချုပ်ရေး၏ရင်ဆိုင်နေရသောဖြစ်ရပ်များမှာပြည်တွင်းအကျပ်အတည်းများဖြစ်သည်။ ၉/၁၁ မှစ၍ စစ်ပွဲများအတွက်ဘဏ္prioritiesာရေးဆိုင်ရာ ဦး စားပေးမှုများကြောင့်အမေရိကန်၏အခြေခံအဆောက်အအုံများကိုလျစ်လျူရှုထားခဲ့သည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင်အိုင်းဇင်ဟိုး၏သတိပေးချက်များကိုယခုအခါသံသယကင်းရှင်းလျက်ရှိသည်။

ယူအက်စ်ဖယ်ဒရယ်အစိုးရ၏ဘတ်ဂျက်၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည်စစ်ပွဲများအတွက်ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့်အတိတ်ကစစ်ပွဲများ၏ဘဏ္financialာရေးကုန်ကျစရိတ်များကိုသုံးစွဲသည်။ ကမ္ဘာကြီးသည်စစ်ရေးပြင်ဆင်မှုများအတွက်နှစ်စဉ်ဒေါ်လာ ၂ ထရီလီယံသုံးစွဲလေ့ရှိပြီးအများစုမှာအမေရိကန်နှင့်နေတိုးမဟာမိတ်များကဖြစ်သည်။ ယင်း၏အစိတ်အပိုင်းသည်ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်း၊ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုလျှော့ချခြင်းနှင့်အခြား ဦး စားပေးအမျိုးမျိုးအတွက်အရေးပေါ်လိုအပ်သောရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာကိစ္စများကိုငွေကြေးထောက်ပံ့နိုင်သည်။

၁၉၇၃ ခုနှစ် Yom Kippur စစ်ပွဲအပြီးတွင် OPEC ရေနံကိုအမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့်သာသတ်မှတ်ထားသည်။ Henry Kissinger နှင့်ညှိနှိုင်းခဲ့သည့်သဘောတူညီချက်အရဆော်ဒီရေနံစံနှုန်းသည်ရွှေစံနှုန်းကိုအစားထိုးခဲ့သည်။[xxvi] ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအကျိုးသက်ရောက်မှုများကြီးမားဖြစ်ကြသည်ကို၎င်း, ပါဝင်သည်:

• အမေရိကန်နှင့်ဗြိတိသျှတို့ဆော်ဒီတော်ဝင်မိသားစုအားအိမ်တွင်းသောင်းကျန်းမှုကိုတားဆီးနိုင်သည်။
• OPEC ရေနံကိုအမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့်သာသတ်မှတ်ထားပြီး၊ နယူးယောက်နှင့်လန်ဒန်ဘဏ်များမှရရှိသောအကျိုးအမြတ်များကိုရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်အမေရိကန်ဒေါ်လာသည်ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးဖြစ်ပြီးအမေရိကန်၏ကျန်ဘဏ်များနှင့်စီးပွားရေးနှင့်အမေရိက၏စစ်ပွဲများကိုကမ္ဘာ့ရန်ပုံငွေဖြင့်ထောက်ပံ့သည်။
• အင်္ဂလန်ဘဏ်သည်“ ဆော်ဒီအာရေဗျလျှော့ချရန်ပုံငွေ” ကိုစီမံခန့်ခွဲသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာအာရှနှင့်အာဖရိကရှိသယံဇာတပေါကြွယ်ဝသောနိုင်ငံများ၏လျှို့ဝှက်မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေမှုကိုထောက်ပံ့ရန်ဖြစ်သည်။ အီရတ်၊ အီရန်၊ လစ်ဗျား၊ ဗင်နီဇွဲလားတို့ကဒေါ်လာအစားဒေါ်လာထက်ယူရိုငွေနှင့်ရွှေတို့ဖြင့်ငွေပေးချေရန်တောင်းဆိုပါကအကျိုးဆက်မှာ“ အစိုးရအပြောင်းအလဲ” ဖြစ်သည်။

ဆော်ဒီရေနံစံနှုန်းကြောင့်အမေရိကန်၏စစ်ရေးအသုံးစရိတ်သည်အကန့်အသတ်မရှိဘဲကျန်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးမှအမှန်တကယ်ငွေပေးချေသည်။ ၎င်းတွင်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိအမေရိကန်အခြေစိုက်စခန်း ၁၀၀၀ ခန့်၏ကုန်ကျစရိတ်များပါ ၀ င်သည်။ သူတို့၏ရည်ရွယ်ချက်မှာကမ္ဘာ့လူ ဦး ရေ၏လေးရာခိုင်နှုန်းသာရှိသောအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည်၎င်း၏စစ်ရေးနှင့်ဘဏ္financialာရေးစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကိုထိန်းသိမ်းရန်ဖြစ်သည်။ ထိုအခြေစိုက်စခန်း ၃၄ ခုအနက် ၃၄ ခုသည်အာဖရိကတွင်ဖြစ်သည်။[xxvii]

အဖြူအင်္ဂလိပ်စကားပြောသောနိုင်ငံများဖြစ်သောအမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ Australiaစတြေးလျနှင့်နယူးဇီလန်နှင့်အစ္စရေးတို့အနေဖြင့်အမှန်တကယ်ပါ ၀ င်သော“ မျက်လုံးမဟာမိတ်အဖွဲ့” သည်ကမ္ဘာပေါ်ရှိမည်သည့်နေရာတွင်မဆိုဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပိုင်ခွင့်ကိုဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာဖော်ပြလိုက်သည်။ ကဒါဖီသည်ဒေါ်လာအစားဒေါ်လာများအစားလစ်ဗျားရေနံအတွက်ငွေပေးချေမှုကိုတောင်းဆိုပြီးနောက်နေတိုးသည်လစ်ဗျားတွင် ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်ဆိုးဆိုးရွားရွားကြားဝင်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏စီးပွားရေးကျဆင်းမှုနှင့်တရုတ်တို့မြင့်တက်လာခြင်းတို့ကြောင့်စစ်တပ်နှင့်ဘဏ္structuresာရေးဆိုင်ရာအဆောက်အအုံများသည် ၂၁ တွင်မသင့်တော်ပါ^st ရာစုနှစ်မတတ်နိုင်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်ဘဏ္financialာရေးအကျပ်အတည်းကိုဘဏ်များနှင့် Wall Street သို့ကြီးမားသောအာမခံချက်များဖြင့်ပေါင်းစပ်ပြီးနောက် Covid ကူးစက်ရောဂါနှင့်ပိုမိုကြီးမားသောဘဏ္financialာရေးအာမခံချက်များသည်အမေရိကန်အင်ပါယာပြိုလဲခြင်းကိုမြန်ဆန်စေခဲ့သည်။

၎င်းသည်အမေရိကန်သည်အရှေ့အလယ်ပိုင်းရေနံကိုအဓိကတင်သွင်းသူဖြစ်ပြီးတောင်မှမှီခိုနေခြင်းမရှိဟူသောအဖြစ်မှန်နှင့်တိုက်ဆိုင်နေသည်။ အမေရိကန်ကိုအမေရိကန်၏အကြီးမားဆုံးသောကြွေးရှင်နှင့်အမေရိကန်ဘဏ္Treာရေးဥပဒေကြမ်း၏ပိုင်ဆိုင်သူဖြစ်သောတရုတ်ကအစားထိုးခဲ့သည်။ အာရပ်ကမ္ဘာတွင်ကိုလိုနီအခြေချနေထိုင်သောနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ်Israelသရေလလူမျိုးများအတွက်အကျိုးသက်ရောက်မှုမှာ“ ဖခင်ကြီး” သည် ၀ င်ရောက်စွက်ဖက်မည်မဟုတ်၊

ရွှေနှင့်ရေနံစျေးနှုန်းများသည်နိုင်ငံတကာပconflictsိပက္ခများကိုတိုင်းတာသောဘာရိုမီတာဖြစ်သည်။ ရွှေစျေးနှုန်းသည်မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေပြီးရေနံစျေးနှုန်းမှာလည်းအတော်အတန်အားနည်းနေသည်။ ဆော်ဒီစီးပွားရေးသည်အကျပ်အတည်းနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်, Bitcoins ၏စျေးနှုန်းတဟုန်ထိုးမြင့်တက်ခဲ့သည် - $ 1 ကနေ Trump 000 ဖေဖော်ဝါရီလ 2017 ရက်နေ့တွင်ကျော် $ 58 မှရုံးသို့ရောက်လာသောအခါ။ နယူးယောက်ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်များပင်ရုတ်တရက်အမေရိကန်ဒေါ်လာကျဆင်းသွားပြီး ၂၀၂၁ အကုန်တွင်ဒေါ်လာ ၂၀၀၀၀၀၀ အထိရောက်ရှိနိုင်မည်ဟုခန့်မှန်းနေကြသည်။ ပရမ်းပတာမှကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဘဏ္financialာရေးစနစ်အသစ်ပေါ်ပေါက်လာသည်။[xxviii]

တယ်ရီခရောဖော့ဒ်သည် World BEYOND War Country Coordinator - တောင်အာဖရိကနှင့် Eye on the Money (၂၀၀၇)၊ Eye on the Diamonds, (2007) နှင့် Eye on the Gold (2012) ။

 

[ကျွန်မ]                 Kersten Knipp၊ “ ဒီဓာတ်ခွဲခန်း - ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးတွေကို Guinea ဝက်တွေလို?” Deutsche Welle / Qantara de 2013, 10 December 2013

[ii]           အစ္စရေးစစ်ဘက်နှင့်လုံခြုံရေးပို့ကုန်များဒေတာဘေ့စ် (DIMSA) အမေရိကန်သူငယ်ချင်းများဝန်ဆောင်မှုကော်မတီ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀၀ ။ https://www.dimse.info/

[iii]               ယုဒအာရီဂရော့စ်၊ “ မြန်မာနိုင်ငံအားလက်နက်ရောင်းချမှုနှင့် ပတ်သက်၍ တရားရုံးမှစီရင်ဆုံးဖြတ်ခြင်းကိုချုပ်နှောင်ထားပြီးနောက်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကဆန္ဒပြရန်တောင်းဆိုကြသည်” ဟု Times of Israel, စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်၊ ၂၀၁၇ ။

[iv]                Owen Bowcott နှင့် Rebecca Ratcliffe၊ “ ကုလသမဂ္ဂ၏ထိပ်တန်းတရားရုံးမှမြန်မာနိုင်ငံအားရိုဟင်ဂျာများအားလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုမှကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်၊ The Guardian, ၂၃-၂၀၁၀၊

[v]                 Richard Silverstein၊ “ Israelသရေလလူမျိုး၏မျိုးဖြုတ်သတ်ဖြတ်မှုလက်နက်ဖောက်သည်များ”၊ Jacobin မဂ္ဂဇင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၈ ။

[vi]                ဂျက်ဖ် Halper, လူများနှင့်စစ်ပွဲ - အစ္စရေး၊ ပါလက်စတိုင်းနှင့်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းမှု၊ ပလူတိုစာနယ်ဇင်း, လန်ဒန် 2015

[VII]               Ben Hallman၊ “ Luanda ယိုစိမ့်မှုသည်အင်ဂိုလာနိုင်ငံထက်ပိုကြီးရသည့်အကြောင်းရင်း ၅ ချက်” အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဂျာနယ်လစ်များအဖွဲ့ (ICIJ)၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်၊

[VIII]              ရိုက်တာသတင်းဌာနက“ Angola သည်ဒတ်စတန်တရားရုံးရှိ Dos Santos နှင့်ဆက်စပ်သောပိုင်ဆိုင်မှုများကိုသိမ်းယူရန်လှုံ့ဆော်ပေးသည်” ဟု Times Live၊ ၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်။

[IX]                Global Witness က“ အငြင်းပွားဖွယ်ဘီလျံနာသူဒန်ဂတ်တာလာကသံသယဖြစ်ဖွယ်ကောင်းသောနိုင်ငံတကာငွေကြေးခဝါချမှုကွန်ယက်ကိုအမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများကိုရှောင်ရှားရန်နှင့် DRC တွင်သတ္တုတွင်းအသစ်များရရှိရန်ပုံဖော်ထားသည်” ဟုပြောကြားခဲ့သည်။

[X ကို]                 လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့၊ “ ဒန် Gertler ၏လိုင်စင်နှင့် ပတ်သက်၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ပူးတွဲစာ (အမှတ် GLOMAG-2021-371648-1)၊ ၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ။

[Xi]                Sean Clinton က“ Kimberley လုပ်ငန်းစဉ် - Israelသရေလအမျိုး၏ဒေါ်လာဘီလီယံပေါင်းများစွာတန်ဖိုးရှိသည့်သွေးစိန်စက်မှုလုပ်ငန်း”၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းစောင့်ကြည့်သူ၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉ ၁၉၉၉ ။

[XII]               Tetra Tech မှ US AID ကိုယ်စား“ Cote d'Ivoire ရှိလက်မှုပညာစိန်သတ္တုတွင်းကဏ္ S” အောက်တိုဘာ ၂၀၁၂ ။

[XIII]              Greg Campbell သွေးစိန် - ကမ္ဘာ့အဖိုးတန်ဆုံးကျောက်ခဲများ၏သေစေနိုင်သောလမ်းကြောင်းကိုရှာဖွေခြင်း၊ Westview စာနယ်ဇင်း, ကျောက်သား, ကော်လိုရာဒို, 2002 ။

[xiv]              Sam and Sole,“ Zim မဲဆန္ဒရှင်များ၏သံသယဖြစ်ဖွယ်အစ္စရေးကုမ္ပဏီလက်ထဲသို့ရောက်သွားသည်” Mail and Guardian, Aprilပြီလ ၁၂ ရက်၊ 12 ခုနှစ်။

[xv]               ဂျိုးရိုဘာ၊ “ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုအတွက်ကြိုးဝိုင်း” Prospect မဂ္ဂဇင်း၊ ၂၈ သြဂုတ် ၂၀၀၅

[XVI]              Phil Miller က“ ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည် - လွန်ခဲ့သော ၁၀ နှစ်ကအာရပ်နွေ ဦး ပေါက်ကွဲပြီးနောက်ဗြိတိသျှတော်ဝင်များသည်အရှေ့အလယ်ပိုင်းဘုရင်စနစ်များကိုအကြိမ် ၂၀၀ ကျော်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

[xvii]             Sasha Polakow-Suransky၊ The Unspoken Alliance - တောင်အာဖရိကအသားအရောင်ခွဲခြားမှုနဲ့အစ္စရေးရဲ့လျှို့ဝှက်ဆက်ဆံမှု၊ Jacana Media၊ Cape Town၊ ၂၀၁၀ ။

[xviii]            Ken Owen, Sunday Times, 25 June 1995

[xix]              ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်၊ Cape Times မှ“ သူရဲများခေတ်မှသူရဲကောင်း” Anthony Sampson ။

[XX]          Chalmers Johnson (၂၀၁၀ တွင်ကွယ်လွန်ခဲ့သည်) သည်စာအုပ်များစွာကိုရေးသားခဲ့သည်။ ယူနိုက်တက်အင်ပါယာအပေါ်သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူ၊ လွမ်းတယ် (2004), အင်ပါယာ၏ဝမ်းနည်းခြင်း (2004) နှင့် Nemesis (2007) ကြောင့်၎င်း၏မဆင်မခြင်စစ်ဝါဒ၏အင်ပါယာရဲ့အနာဂတ်ဒေဝါလီခံအပေါ်အာရုံစူးစိုက်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သော ၅၂ မိနစ်ကြာဗီဒီယိုတွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်းသည်ထိုးထွင်းသိမြင်သောဟောကိန်းနှင့်အလွယ်တကူရနိုင်သည်။  https://www.youtube.com/watch?v=sZwFm64_uXA

[xxi]              ဝီလျံ Hartung, စစ်၏ပရောဖက်ပြုချက်များ - လော့ခ်ဟိဒ်မာတင်နှင့်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာစက်မှုဇုန်တည်ဆောက်ခြင်း၊ ၂၀၁၂

[xxii]             ကိုလံဘီယာ K = 1 စီမံကိန်း၊ နျူကလီးယားလေ့လာရေးစင်တာ၊ အမေရိကန်အစိုးရသည်နျူကလီးယားလက်နက်များသို့ဒေါ်လာတစ်ထရီလီယံကျော်သုံးစွဲရန်စီစဉ်ထားသည်။

[xxiii]            Avner Cohen နှင့် William Burr တို့Israelသရေလအမျိုး၌ဗုံးရှိသည်ကိုမကြိုက်ပါ။ အပြစ်တင်နစ်ဆင်၊ ” နိုင်ငံခြားရေး၊ ၂၀၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၂ ။

[xxiv]             အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသော Al Jazeera.com၊ “ Trump ၏အရှေ့အလယ်ပိုင်းအစီအစဉ်နှင့်ရာစုနှစ်များစွာပျက်ကွက်သောအပေးအယူများ” ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်၊

[xxv]              ကီကီအန်ဒါဆင်၊ “ အမေရိကန်သရဖူကိုဆော်ဒီအာရေဗျနှင့်ပြန်လည်ချိန်ညှိခြင်း” ၂၀၂၀၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်

[xxvi]             အက်ဖ်ဝီလျံအိန်ဂျယ်လ် စစ်ရာစုနှစ်တစ်ခု - အင်္ဂလိပ် - အမေရိကန်ရေနံနိုင်ငံရေးနှင့်ကမ္ဘာသစ်စနစ်၊ 2011 ။

[xxvii]            Nick Turse က“ အမေရိကန်စစ်တပ်ကအာဖရိကတွင်အလင်းနည်းနည်းသာရှိသည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ ဤစာရွက်စာတမ်းများသည်ကျယ်ပြန့်သောအခြေစိုက်စခန်းများကိုပြသည်။ ” အဆိုပါကြားဖြတ်, 1 ဒီဇင်ဘာလ 2018 ။

[xxviii]           “ ကမ္ဘာကြီးသည် Cryptocurrencies လက်ခံသင့်သလား” အယ်လ်ဂျာဇီးရား: Inside Story, 12 ဖေဖော်ဝါရီလ 2021