စစ်အာဏာရှင်ဝါဒနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဝါဒ၏ ရောယှက်ဝင်ရောက်မှုသည် အကြမ်းဖက်မှု၏ ပထဝီဝင်ကို ကျယ်ပြန့်စေသည်။

By ငွိမျးခမျြးရေးသိပ္ပံ Digest မဂ္ဂဇင်းဇွန်လ 24, 2022

ဤခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချက်သည် အောက်ပါသုတေသနအပေါ် အကျဉ်းချုံးပြီး ထင်ဟပ်စေသည်- McCormack, K., & Gilbert, E. (2022)။ စစ်အာဏာရှင်ဝါဒနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး။ လူ့ပထဝီဝင် တိုးတက်မှု, 46 (1), 179-197 ။ https://doi.org/10.1177/03091325211032267

Talking အချက်များ

• စစ်အာဏာရှင်ဝါဒနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဝါဒသည် မတူညီသောနေရာများနှင့် ပဋိပက္ခနယ်မြေများ သို့မဟုတ် စစ်မြေပြင်များကိုကျော်လွန်သွားသည့် မတူညီသောနေရာများတွင် နိုင်ငံရေးအကြမ်းဖက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး တရားမျှတအောင်ပြုလုပ်သည်။
• “လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အစပျိုးမှုများသည် မကြာခဏဆိုသလို အတူယှဉ်တွဲတည်ရှိနေပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရိုးရာစစ်အင်အား၊” နှင့် “ပဋိပက္ခတွင် စစ်ဘက်လက်လှမ်းမမီသော ယေဘုယျအားဖြင့် ပြည်တွင်းနှင့်ပြည်တွင်းနေရာများ” သို့ တိုးချဲ့ခြင်းဖြင့် စစ်ပွဲ၏ပထဝီဝင်အနေအထားကို ကျယ်ပြန့်စေသည်။
• စစ်နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု ၀ါဒသည် “စစ်ပွဲနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး” ကဲ့သို့သော နယ်ပယ်များတွင် တပြိုင်နက် လုပ်ဆောင်သည်။ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ပါဝင်ခြင်းနှင့် ချန်လှပ်ခြင်း၊ [နှင့်] ဒဏ်ရာနှင့် အကာအကွယ်"

အသိပေးခြင်းအလေ့အကျင့်အတွက် အဓိက ထိုးထွင်းသိမြင်မှု

• ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုဝါဒကို ပြန်လည်ပုံဖော်ခြင်းသည် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု-စစ်ဝါဒီပရာဒိုင်းကို ဖျက်သိမ်းရန် လိုအပ်သည်၊ သို့မဟုတ်ပါက ဤကြိုးပမ်းမှုများသည် ၎င်းတို့၏ရေရှည်အသွင်ကူးပြောင်းရေးရည်မှန်းချက်များ ပျက်ပြားသွားရုံသာမက အဖျက်သဘောဆောင်သည့်စနစ်ကို တက်ကြွစွာ တည်တံ့စေမည်ဖြစ်သည်။ ရှေ့သို့သွားရာလမ်းကြောင်းသည် နယ်ချဲ့လက်အောက်ခံ၊ အမျိုးသမီးဝါဒီ၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ဖြစ်သည်။

အကျဉ်းချုပ်

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများနှင့် အကြမ်းဖက်ပဋိပက္ခများသည် အပြန်အလှန်ဆက်စပ်လျက်၊ ဘက်ပေါင်းစုံမှ အကြောင်းအရာတစ်ခုတွင် ဖြစ်ပွားနေပါသည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ သရုပ်ဆောင်များသည် အကူအညီလိုအပ်နေသူများအား ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ပစ္စည်းအကူအညီများ ပေးအပ်ရန် အစဉ်အလာအားဖြင့် တာဝန်ပေးထားသည်။ လူ့အသက်များကို ကယ်တင်ရန်နှင့် အကျပ်အတည်းများကို တုံ့ပြန်ရာတွင် ဆင်းရဲဒုက္ခများ လျော့ပါးစေရန် လုပ်ဆောင်မှုများသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဘက်မလိုက်မှု၏ မရှိမဖြစ် လိုအပ်ချက်များအတွင်း ဖြစ်ပျက်နေပါသည်။ Killian McCormack နှင့် Emily Gilbert တို့သည် ထိုအယူအဆကို စိန်ခေါ်သည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဘက်မလိုက်သော ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်ပြီး “စစ်ရေးအရ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အကြမ်းဖက်နယ်မြေများ” ကို ထုတ်ဖေါ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ပထဝီဝင်မှန်ဘီလူးကို ပေါင်းထည့်ခြင်းဖြင့် စာရေးသူ မည်ကဲ့သို့ ပြဆိုမည်နည်း။ စစ် အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ လူသားချင်းစာနာမှုဝါဒသည် လူသားချင်းစာနာမှုဝါဒသည် မတူညီသောနေရာများနှင့် ပဋိပက္ခနယ်မြေများ သို့မဟုတ် စစ်မြေပြင်များကိုကျော်လွန်သွားသည့် မတူညီသောနေရာများနှင့် မတူညီသောအတိုင်းအတာများတွင် နိုင်ငံရေးအကြမ်းဖက်မှုများကို ဖန်တီးကာ တရားမျှတအောင်ပြုလုပ်သည်။

လူသားဝါဒ 'ကောင်းမှုပြုလိုခြင်း' နှင့် အခြားသူများ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခများအတွက် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ကရုဏာစိတ်ဖြင့် လှုံ့ဆော်ပေးသော အကူအညီနှင့် စောင့်ရှောက်မှု အစုအဝေးတွင် အမြစ်တွယ်သည်ဟု ယူဆရသည့် စကြဝဠာလူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဗဟိုပြုထားသည်။

စစ်တပ်အင်အား “စစ်တပ်အတွက်တင်မကဘူး၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ပဋိပက္ခနဲ့ စစ်ပွဲတွေကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင်၊ နိုင်ငံရေးစနစ်တွေကို ထိပါးစေတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ စံနှုန်းတွေနဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ တွယ်တာမှုတွေကို ဆုပ်ကိုင်ထားပြီး တခြားမဟုတ်ရင် အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်တွေအဖြစ် အများအားဖြင့် ယူဆတဲ့အရာတွေကို ချဲ့ထွင်ပါတယ်။”

ဤသီအိုရီဆောင်းပါးတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဝါဒနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာဝါဒလမ်းဆုံ၏ spatial dynamic dynamics ကို ရေးဆွဲရန်အတွက် စာရေးသူသည် စုံစမ်းမေးမြန်းခြင်း စာကြောင်းငါးကြောင်းကို ဆက်လက်ဖော်ပြပါသည်။ ဦးစွာ၊ လူသားချင်းစာနာမှုဝါဒက စစ်ပွဲနှင့် ပဋိပက္ခများကို မည်ကဲ့သို့ ထိန်းချုပ်သည်ကို ဆန်းစစ်ပါ။ ဥပမာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေ (IHL) သည် တိုက်ခိုက်သူမဟုတ်သူများကို အကာအကွယ်ပေးရန် လိုအပ်သော စကြဝဠာကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ စစ်ပွဲ၏သက်ရောက်မှုများကို ကန့်သတ်ထားသည်။ သို့သော် လက်တွေ့တွင်မူ မညီမျှသော ကမ္ဘာ့ပါဝါဆက်ဆံရေးသည် “မည်သူကယ်တင်နိုင်သနည်း” ဟူ၍ ဆုံးဖြတ်သည်။ IHL သည် စစ်ပွဲကိုမည်ကဲ့သို့ဆင်နွှဲပုံ သို့မဟုတ် အရပ်သားများနှင့် တိုက်ပွဲဝင်သူများကြား "ကွဲပြားမှု" နှင့် ပတ်သက်၍ "အချိုးအစား" ဆိုင်ရာမူများကို စစ်ပွဲပိုမိုလူသားချင်းစာနာမှုဖြစ်စေသည်၊ အမှန်မှာ ၎င်းတို့သည် အာဏာကိုလိုနီနှင့် အရင်းရှင်အာဏာ၏ အရင်းရှင်ဆက်ဆံရေးကိုအခြေခံသည့် သီးခြားနေရာများတွင် သတ်သတ်မှတ်မှတ်သေဆုံးမှုများကို တရားဝင်စေသည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်များသည် နယ်စပ်များ၊ အကျဉ်းထောင်များ၊ သို့မဟုတ် ဒုက္ခသည်စခန်းများကဲ့သို့သော နေရာများနှင့် သက်ဆိုင်သည့် လူမှုရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို လုံခြုံရေးပြဿနာအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုပုံစံအသစ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

ဒုတိယ၊ စာရေးသူသည် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုစစ်ပွဲများအဖြစ် ဆင်ခြင်တုံတရားပြုပုံကို လေ့လာသုံးသပ်သည်။ Responsibility to Protect (R2P) မူအရ အရပ်သားများကို ၎င်းတို့၏ အစိုးရထံမှ ကာကွယ်ရန် စစ်တပ်၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသည် တရားမျှတပါသည်။ လူသားမျိုးနွယ်၏အမည်ဖြင့် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများနှင့် စစ်ပွဲများသည် အနောက်နိုင်ငံမဟုတ်သောနိုင်ငံများ (အထူးသဖြင့် မွတ်ဆလင်အများစုနေထိုင်သောနိုင်ငံများ) တွင် အနောက်တိုင်း၏ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အာဏာအပေါ်အခြေခံ၍ အနောက်တိုင်းတည်ဆောက်မှုများဖြစ်သည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသည် အသက်ကိုကာကွယ်ရန် အသွင်ဆောင်သည့် အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ခြင်းတွင် oxymoron ဖြစ်သည်။ အကြမ်းဖက်မှုများ၏ ပထဝီဝင်အနေအထားများကို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆက်ဆံမှုများ (ဥပမာ- အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိ တာလီဘန်များ အုပ်ချုပ်မှုမှ အမျိုးသမီးများ လွတ်မြောက်ရေး အယူအဆ) သို့မဟုတ် စစ်ကြောင့်ဖြစ်ရသည့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများမှ ထွက်ပေါ်လာသော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို မှီခိုနေရခြင်း (ဥပမာ၊ ဂါဇာတွင် ဝိုင်းရံထားခြင်း)။

တတိယအနေဖြင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် စစ်ဘက်တပ်ဖွဲ့များအား မည်သို့အသုံးပြုကြောင်း စာရေးသူ ဆွေးနွေးတင်ပြကြပြီး လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုနေရာများကို လုံခြုံရေးနေရာများအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးသည်။ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ တပ်ဖွဲ့များသည် အမျိုးမျိုးသော အကျပ်အတည်းများအတွက် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အထောက်အပံ့များ ပေးလေ့ရှိသည် (ဥပမာ- ရောဂါများ ဖြစ်ပွားမှု၊ လူများ ရွှေ့ပြောင်းခံရမှု၊ ပတ်ဝန်းကျင် ကပ်ဘေးများ)၊ တစ်ခါတစ်ရံ ကြိုတင်၍ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ထောက်ပံ့ကူညီမှု လုပ်ငန်းကို လုံခြုံစေခြင်း ဖြစ်ပေါ်စေသည် (ကိုလည်း ကြည့်ပါ၊ ငွိမျးခမျြးရေးသိပ္ပံ Digest မဂ္ဂဇင်း ဆောင်းပါး ပုဂ္ဂလိကနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများသည် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများကို ပျက်ပြားစေသည်။) နှင့် ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုလမ်းကြောင်းများ။ အနောက်ကိုလိုနီခေတ် ထိန်းချုပ်မှုနှင့် ဖယ်ထုတ်ခြင်း၏ သဘောသဘာဝသည် “ကယ်တင်ခံရမည့် လက်အောက်ခံများနှင့် ခရီးသွားခြင်းမှ တားမြစ်ခံရသူများ” ဖြစ်သော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများနှင့် ဒုက္ခသည်များကို “အကာအကွယ်” နှင့် ပတ်သက်လာလျှင် မှတ်သားဖွယ်ကောင်းသည်။

စတုတ္ထ၊ စစ်တပ်မှ လက်ခံကျင့်သုံးသည့် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်များအကြောင်း ဆွေးနွေးရာတွင် နယ်ချဲ့စစ်ရေးစီမံကိန်းများသည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများ၊ အခြေခံအဆောက်အအုံဆိုင်ရာ ပရောဂျက်များ၊ အနောက်တိုင်းစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် တပ်မတော်၏ စိမ်းလန်းစိုပြေရေးတို့ကဲ့သို့သော နယ်ပယ်များနှင့် ဆက်စပ်နေပုံကို စာရေးသူက ပြသခဲ့သည်။ ပါလက်စတိုင်း၊ အာဖဂန်နစ္စတန် ဂွါတီမာလာနှင့် အီရတ်တို့လို နေရာမျိုးတွင် ပျက်စီးခြင်းနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု သံသရာများတွင် ထင်ရှားသည်။ ကိစ္စရပ်တိုင်းတွင်၊ "လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အစပျိုးမှုများသည် ရံဖန်ရံခါတွင် အတူယှဉ်တွဲတည်ရှိနေပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရိုးရာစစ်အင်အားများ" နှင့် "စစ်ပွဲ၏ပထဝီဝင်နယ်မြေများကို ကျယ်ပြန့်လာစေသည်" ဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်နေသော ပြည်တွင်းနှင့်ပြည်တွင်းနေရာများသို့ တိုးချဲ့ခြင်းဖြင့် စစ်ပွဲ၏ပထဝီဝင်အနေအထားကို ကျယ်ပြန့်စေသည်။

ပဉ္စမအချက်မှာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဝါဒနှင့် လက်နက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အကြား ဆက်စပ်မှုကို စာရေးသူက သရုပ်ဖော်သည်။ စစ်၏နည်းလမ်းသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဟောပြောချက်များနှင့် ပင်ရင်းအားဖြင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ဒရုန်းကဲ့သို့သော လက်နက်နည်းပညာအချို့ကို လူသားဆန်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်ဖြင့် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်း—အဓိကအားဖြင့် အနောက်တိုင်းအလေ့အကျင့်—သည် လူသားဆန်ပြီး “ခွဲစိတ်မှု”ဟု မှတ်ယူကြပြီး ဓားခုတ်မှုအသုံးပြုမှုကို လူမဆန်စွာနှင့် “ရိုင်းစိုင်း” သည်ဟု ယူဆကြသည်။ အလားတူ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အရိပ်အယောင်အောက်တွင် လူမသတ်နိုင်သော လက်နက်များကို တီထွင်ခဲ့သည်။ ဤလက်နက်များသည် ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာရေးရာများတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ၏ ပထဝီဝင်အနေအထားကို ကျယ်ပြန့်စေရန်အတွက် နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဟောပြောချက်ကို အသုံးပြုသည် (ဥပမာ၊ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များမှ မျက်ရည်ယိုဗုံးများ အသုံးပြုခြင်း)။

ဤစာတမ်းသည် အာကာသနှင့် စကေးမှန်များမှတဆင့် အနောက်တိုင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဝါဒနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဆက်စပ်မှုကို ပြသထားသည်။ စစ်နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု ၀ါဒသည် “စစ်ပွဲနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး” ကဲ့သို့သော နယ်ပယ်များတွင် တပြိုင်နက် လုပ်ဆောင်သည်။ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ပါဝင်ခြင်းနှင့် ချန်လှပ်ခြင်း၊ [နှင့်] ဒဏ်ရာနှင့် အကာအကွယ်"

အလေ့အကျင့်အသိပေး

ဤဆောင်းပါးတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု-စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ချိတ်ဆက်မှုသည် "အမြဲတမ်း' နှင့် 'နေရာတိုင်း' နှစ်ခုလုံးအနေဖြင့် အချိန်နှင့်အာကာသတစ်လျှောက် စစ်ပွဲ၏ကြာရှည်ခံမှုအတွက် တာဝန်မကင်းကြောင်း ကောက်ချက်ချပါသည်။ ပျံ့နှံ့နေသော စစ်အာဏာရှင်ဝါဒကို ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးရန်ပုံငွေပံ့ပိုးသူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံတကာအစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်းများ (INGO) တို့က အသိအမှတ်ပြုသည်။ သို့သော် လူသိနည်းသော အခင်းအကျင်းတွင် ယင်းသရုပ်ဆောင်များသည် အနောက်တိုင်းမှ အသိဥာဏ်ရှိသော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ဤသရုပ်ဆောင်များသည် ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍများကို မည်သို့ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသည်ကို ပါဝင်သည်။ structural white အခွင့်ထူး တိုးတက်လာသည် neocolonialism. မညီမျှသော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပါဝါဆက်ဆံရေး၏ နောက်ခံအခြေအနေအရ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု-စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ချိတ်ဆက်မှုသည် ပင်မယူဆချက်အချို့ကို မစုံစမ်းဘဲ ဖြေရှင်းမရနိုင်သည့် အဆင်မပြေသော အမှန်တရားဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။

ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ အဖြူရောင်အခွင့်အရေး- “လက်ရှိ လူမျိုးရေး အားသာချက်နဲ့ အားနည်းချက်တွေကို ပုံမှန်လို့ထင်ရတဲ့ ယုံကြည်ချက်တွေကို ဖန်တီးပြီး ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ လူဖြူကြီးစိုးမှုစနစ်။ စနစ်တွင် လူဖြူအခွင့်ထူးနှင့် ၎င်း၏အကျိုးဆက်များကို ထိန်းသိမ်းရန် အားကောင်းသောမက်လုံးများ နှင့် လူဖြူအခွင့်ထူးကို နှောင့်ယှက်ရန် သို့မဟုတ် ၎င်း၏အကျိုးဆက်များကို အဓိပ္ပါယ်ရှိသော နည်းလမ်းများဖြင့် လျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းခြင်းအတွက် အားကောင်းသော အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သော အကျိုးဆက်များ ပါဝင်သည်။ စနစ်တွင် လူတစ်ဦးချင်း၊ လူတစ်ဦးချင်း၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အဆင့်များတွင် အတွင်းပိုင်းနှင့် ပြင်ပသရုပ်များ ပါဝင်သည်။”

ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (၂၀၂၂)။ သင်ယူခြင်းစီးရီး “ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး ပရဟိတလုပ်ငန်း” [လက်ကမ်းစာစောင်]။

Neocolonialism-"စီးပွားရေး၊ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း၊ ယဉ်ကျေးမှုနယ်ချဲ့ဝါဒနှင့် လက်အောက်ခံနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို လွှမ်းမိုးရန် ယခင်ကိုလိုနီခေတ်နည်းလမ်းများအစား စစ်ရေးအရ တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်မှု သို့မဟုတ် သွယ်ဝိုက်နိုင်ငံရေးအရ ချုပ်ကိုင်မှုတို့ကို အသုံးပြုသည့် အလေ့အကျင့်။

Neocolonialism. (nd)။ ဇွန်လ 20 ရက်၊ 2022 ခုနှစ်မှ ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။ https://dbpedia.org/page/Neocolonialism

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုလုပ်ငန်းများ၏ လိုအပ်ချက်အရ အခြေခံအဖြစ် စစ်သွေးကြွမှုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကြမ်းဖက်မှုများ၏ ပထဝီဝင်အနေအထားကို ကျွန်ုပ်တို့ မည်သို့အသိအမှတ်ပြုပြီး ဆန်းစစ်နိုင်မည်နည်း။ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုနှင့် အောင်မြင်မှုဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များကို ဆုံးဖြတ်ရန် စစ်အာဏာရှင်ဝါဒကို ခွင့်မပြုဘဲ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု လုပ်ငန်းများတွင် ကျွန်ုပ်တို့ မည်သို့ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြမည်နည်း။

ပူးပေါင်းကြိုးပမ်းမှုတွင် Peace Direct နှင့် မိတ်ဖက်များသည် ၎င်းတို့၏ထူးခြားသောအစီရင်ခံစာများတွင် ဤအဓိကမေးခွန်းအချို့ကို ဖြေကြားခဲ့ကြသည်။ Aid ကို Decolonize လုပ်ဖို့အချိန် နှင့် လူမျိုးရေး၊ အာဏာနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရေး. ယခင်က “ကျယ်ပြန့်သော လူသားချင်းစာနာမှု၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုကဏ္ဍများတစ်လျှောက် စနစ်ကျသောလူမျိုးရေးခွဲခြားမှု” ကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် “ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုကဏ္ဍအား ဖြိုခွင်းခြင်းအစီအစဉ်ကို လက်ခံရန်နှင့် မညီမျှသောကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ-ပြည်တွင်းပါဝါဒိုင်းနမစ်များကိုဖြေရှင်းရန်” တိုက်တွန်းထားသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနှင့် အကူအညီပေးရေးအခြေအနေတွင် Global North နှင့် Global South သရုပ်ဆောင်များကြား မညီမျှသော ပါဝါဒိုင်နမစ်များကို အစီရင်ခံစာများက အခိုင်အမာ အကြံပြုထားသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုကဏ္ဍအတွက် သီးခြားအကြံပြုချက်များကို အောက်ပါဇယားတွင် အကျဉ်းချုံးဖော်ပြထားပါသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု အခန်းကဏ္ဍများအတွက် အဓိက အကြံပြုချက်များ လူမျိုးရေး၊ အာဏာနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရေး အစီရင်ခံစာ

ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်သူများ၊ အလှူရှင်များ၊ INGO စသည်ဖြင့် ဤဆောင်းပါးတွင် ဆွေးနွေးထားသော ကျယ်ပြန့်သော စစ်ပွဲများ၏ ပထဝီဝင်အနေအထားကို နှလုံးသွင်းပါက အသွင်ပြောင်းနိုင်သော ကောင်းသောအကြံပြုချက်များကို ပို၍ပင် ခိုင်မာစွာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ စစ်အာဏာရှင်ဝါဒနှင့် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုများနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ “နယ်ချဲ့ချဲ့ထွင်မှုသမိုင်းရှည်၊ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၊ စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးအရလွှမ်းမိုးမှု” (Booker & Ohlbaum, 2021, p. 3) ၏ဖြစ်ရပ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ဖြစ်ရပ်တွင် ပိုမိုကြီးမားသော ပါရာဒိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုဝါဒကို ပြန်လည်ပုံဖော်ခြင်းသည် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု-စစ်ဝါဒီပရာဒိုင်းကို ဖျက်သိမ်းရန် လိုအပ်သည်၊ သို့မဟုတ်ပါက ဤကြိုးပမ်းမှုများသည် ၎င်းတို့၏ရေရှည်အသွင်ကူးပြောင်းရေးရည်မှန်းချက်များ ပျက်ပြားသွားရုံသာမက အဖျက်သဘောဆောင်သည့်စနစ်ကို တက်ကြွစွာ တည်တံ့စေမည်ဖြစ်သည်။ ရှေ့လျှောက်လမ်းသည် နယ်ချဲ့ လက်အောက်ခံ၊ အမျိုးသမီးဝါဒီ၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ် (ဥပမာ၊ ကြည့်ပါ၊ အမျိုးသမီးဝါဒ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မျှော်မှန်းချက် or အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် စစ်ရေးဝါဒကို ချေမှုန်းရန်). [PH]

ပေါ်ပေါက်လာသောမေးခွန်းများ

• ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုကဏ္ဍများသည် နယ်ချဲ့လက်အောက်ခံ၊ အမျိုးသမီးဝါဒီများနှင့် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်ရေးလမ်းကြောင်းများတစ်လျှောက် အသွင်ပြောင်းနိုင်သလော သို့မဟုတ် စစ်အာဏာရှင်စနစ်နှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုတို့အကြား ရောယှက်မှုမှာ ဖြတ်ကျော်၍မရအောင် အတားအဆီးဖြစ်နေပါသလား။

ဆက်လက်စာဖတ်ခြင်း

အမျိုးသားဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာမူဝါဒနှင့် မိတ်ဆွေများကော်မတီ။ (၂၀၂၁)။ အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် စစ်အာဏာရှင်ဝါဒကို ချေမှုန်းရန်. ဇွန်လ 18 ရက်၊ 2022 ခုနှစ် မှ ပြန်လည်ရယူသည်။ https://www.fcnl.org/dismantling-racism-and-militarism-us-foreign-policy

Ohlbaum၊ D. (2022)။ အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် စစ်အာဏာရှင်ဝါဒကို ချေမှုန်းရန်။ ဆွေးနွေးမှု ပြတ်ပြတ်သားသား. အမျိုးသားလွှတ်တော် မိတ်ဖက်ကော်မတီ။ ဇွန်လ 18 ရက်၊ 2022 ခုနှစ်မှ ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။ https://www.fcnl.org/sites/default/files/2022-05/DRM.DiscussionGuide.10.pdf

Paige၊ S. (2021)။ အကူအညီကို ချေမှုန်းရန် အချိန်ဖြစ်သည်။. Peace Direct၊ Adeso၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု မဟာမိတ်အဖွဲ့နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို တိုးတက်နေသော အရောင်အသွေးရှိသော အမျိုးသမီးများ။ ဇွန်လ 18 ရက်၊ 2022 ခုနှစ်မှ ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။ https://www.peacedirect.org/wp-content/uploads/2021/05/PD-Decolonising-Aid_Second-Edition.pdf

ငြိမ်းချမ်းရေးတိုက်ရိုက်၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတားဆီးရေးအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု (GPPAC)၊ နိုင်ငံတကာအရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများလှုပ်ရှားမှုကွန်ရက် (ICAN) နှင့် ညီညွတ်သောလူငယ်ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်သူများကွန်ရက် (UNOY)။ (၂၀၂၂)။ လူမျိုးရေး၊ အာဏာ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရေး။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးမှုမှ အသိအမြင်များနှင့် သင်ခန်းစာများ။ ဇွန်လ 2022 ရက်၊ 18 ခုနှစ်မှ ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။ https://www.peacedirect.org/wp-content/uploads/2022/05/Race-Power-and-Peacebuilding-report.v5.pdf

White, T., White, A., Gueye, GB, Moges, D., & Gueye, E. (2022)။ နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို နှိမ်နှင်းခြင်း။ [အရောင်အမျိုးသမီးများ၏မူဝါဒစာတမ်းများ၊ 7th Edition]။ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်နေသော အရောင်ရှိသော အမျိုးသမီးများ။ ဇွန်လ 18 ရက်၊ 2022 ခုနှစ်မှ ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။

အဖွဲ့အစည်းများ

ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်နေသော အရောင်ရှိသော အမျိုးသမီးများ https://www.wcaps.org/
အမျိုးသမီး ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှု- https://www.feministpeaceinitiative.org/
ငြိမ်းချမ်းရေး တိုက်ရိုက်- https://www.peacedirect.org/

Key ကိုစကား:  လုံခြုံရေး၊ စစ်မဲ့ဝါဒ၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၊ စစ်ပွဲ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး

ဓာတ်ပုံအကြွေး: Marbury Brown