ငါတို့ကိုဒီကိုခေါ်လာတဲ့အင်ပါယာတွေ

ကနေ image ကို https://worldbeyondwar.org/militarism-mapped

ဒါဝိဒ်သည် Swanson အသုံးပြုပုံ World BEYOND Warအောက်တိုဘာလ 13, 2021

အင်ပါယာသည် အမေရိကန်အင်ပါယာတွင် အမြဲတမ်းမဟုတ်သောကြောင့် (သို့မဟုတ် အသစ်ဖြစ်ဆဲ) ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ လူအများစုသည် အမေရိကန်တွင် အင်ပါယာတစ်ခုရှိခဲ့ဖူးကြောင်း ငြင်းဆိုကြမည်ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် ၎င်းကို တစ်ခါမျှမကြားဖူးသောကြောင့်သာဖြစ်ပြီး ယင်းမှာ မရှိသင့်ပေ။ အမေရိကန်အင်ပါယာအကြောင်း အများဆုံးပြောဆိုလေ့ရှိသူများသည် ပြင်းထန်သော နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတိုက်ပွဲများကို ထောက်ခံသူများ (အင်ပါယာအဖြစ် ခေတ်မမီတော့သော) သို့မဟုတ် အင်ပါယာပြိုလဲတော့မည့်သတင်းကောင်းကို ယူဆောင်လာသူများဖြစ်ကြပါသည်။

အမေရိကန်အင်ပါယာကြီး ပြိုလဲတော့မည့် ခန့်မှန်းချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်၏စိုးရိမ်ပူပန်မှုများတွင် (၁) ပျော်ရွှင်ဖွယ်ကောင်းသော ခန့်မှန်းချက်များဖြစ်သည့် “တောင်ထွတ်ဆီ”— ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ သက်ရှိများကို ဖယ်ရှားပစ်ရန် ဆီမလုံလောက်မီ ဆီမလောင်ကျွမ်းမီ ရောက်ရှိလာမည့် ကျက်သရေအခိုက်အတန့်—အမေရိကန်အင်ပါယာ၏ အဆုံးစွန်သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် သို့မဟုတ် နျူကလီးယား ပျက်ဆီးမှုကို တားဆီးရန် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်၏ ကျောက်ခဲဘောလုံးမှ မကြာမီ ရောက်ရှိလာမည်ဟု အာမမခံနိုင်ပါ။ (၂) ကွန်ဂရက်၏ တိုးတက်သောအာဏာသိမ်းမှု သို့မဟုတ် အာဆတ်ကို ကြမ်းတမ်းစွာ ဖြုတ်ချခြင်း သို့မဟုတ် Trump ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းကဲ့သို့ပင်၊ ခန့်မှန်းချက်များသည် အများအားဖြင့် ဆန္ဒထက် အနည်းငယ်ပိုပုံရသည်။ နှင့် (၃) မလွဲမသွေ ဖြစ်ပျက်လာမည်ကို ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခြင်းသည် ၎င်းတို့ဖြစ်မြောက်ရန် အမြင့်ဆုံးအားထုတ်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးခြင်းမဟုတ်ပါ။

အင်ပါယာအဆုံးသတ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့လုပ်ဆောင်ရမည့်အကြောင်းရင်းမှာ အရာများကို အရှိန်အဟုန်မြှင့်ရန်သာမက အင်ပါယာတစ်ခု မည်ကဲ့သို့အဆုံးသတ်သည်ကို ဆုံးဖြတ်ရန်သာမက အင်ပါယာတစ်ခုသာမက အင်ပါယာတစ်ခုလုံးကို အဆုံးအဖြတ်ပေးရန်အတွက်လည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်အင်ပါယာ၏ စစ်အခြေစိုက်စခန်းများ၊ လက်နက်ရောင်းချမှု၊ နိုင်ငံခြားစစ်တပ်များ ထိန်းချုပ်မှု၊ အာဏာသိမ်းမှု၊ စစ်ပွဲများ၊ စစ်ပွဲများကို ခြိမ်းခြောက်မှု၊ ဒရုန်းသတ်ဖြတ်မှု၊ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုများ၊ ဝါဒဖြန့်မှု၊ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ချေးငွေများ၊ နှင့် နိုင်ငံတကာဥပဒေများ၏ အဖျက်အမှောင့်/ပူးပေါင်းရွေးချယ်မှုသည် ယခင်အင်ပါယာများနှင့် အလွန်ကွာခြားပါသည်။ တရုတ်အင်ပါယာ သို့မဟုတ် အခြားအင်ပါယာသည် အသစ်ဖြစ်ပြီး မကြုံစဖူးလည်း ဖြစ်လိမ့်မည်။ ဒါပေမယ့် ကမ္ဘာပေါ်မှာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ မလိုလားအပ်တဲ့ ပေါ်လစီတွေအပေါ် ဒီမိုကရေစီဆန့်ကျင်ရေး စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတွေကို ဆိုလိုတာပါဆိုရင်၊ အဲဒါက အင်ပါယာဖြစ်လာပြီး လက်ရှိကံကြမ္မာကို တံဆိပ်ခတ်ထားလိမ့်မယ်။

အထောက်အကူဖြစ်နိုင်သည်က ဤအရာအားလုံးကို သိရှိသူတစ်ဦးက ရေးသားခဲ့ပြီး ရာစုနှစ်များစွာရှိ ဝါဒဖြန့်မှုများကို ဖြတ်တောက်ကာ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ရှင်းပြချက်များကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းအတွက် ရည်ရွယ်၍ ရေးသားထားသော အင်ပါယာများ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ပြိုလဲခြင်းဆိုင်ရာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမြင်ရသည့် သမိုင်းဝင်မှတ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ယခု ကျွန်ုပ်တို့သည် Alfred W. McCoy's တွင်ရှိသည်။ ကမ္ဘာလုံးကို အုပ်ချုပ်ရန်- ကမ္ဘာ့အမိန့်များနှင့် ကပ်ဘေးပြောင်းလဲမှုပေါ်တူဂီနှင့် စပိန်အင်ပါယာများအပါအဝင် အတိတ်နှင့် ပစ္စုပ္ပန်အင်ပါယာများတစ်လျှောက် စာမျက်နှာ 300 ရှိသော ခရီးစဉ်။ McCoy သည် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု၊ ကျွန်ပြုမှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးချက်များကို ဤအင်ပါယာများ၏ အသေးစိတ်မှတ်တမ်းကို ပေးပါသည်။ McCoy သည် လူဦးရေ၊ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ နှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အချက်များအား ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့အများပြည်သူဆက်ဆံရေးဟုခေါ်ဆိုမည့်အရာကို စိတ်ဝင်စားဖွယ်ထည့်သွင်းစဉ်းစားထားပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၁၆၂၁ ခုနှစ်တွင် ဒတ်ခ်ျလူမျိုးသည် စပိန်ကိုလိုနီနယ်များကို သိမ်းယူမှုအတွက် အမှုတွဲတစ်ခုပြုလုပ်ရာတွင် စပိန်၏ရက်စက်ယုတ်မာမှုများကို ရှုတ်ချကြောင်း မှတ်သားထားသည်။

McCoy တွင် "Empires of Commerce and Capital" ဟုခေါ်သော ဒတ်ခ်ျအရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီနှင့် အခြားပင်လယ်ဓားပြများ ဦးဆောင်သော ဒတ်ခ်ျအရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတို့ဖြစ်သည့် ဒတ်ခ်ျ၊ ဗြိတိသျှနှင့် ပြင်သစ်တို့ ပါဝင်သော အကောင့်တစ်ခုအပြင် နိုင်ငံတကာဥပဒေနှင့် မည်ကဲ့သို့ အမျိုးမျိုးသော အယူအဆများနှင့် ပတ်သက်သည့် မှတ်တမ်းတစ်ခုလည်း ပါဝင်သည်။ စစ်ပွဲနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေများသည် ဤအခြေအနေမှ ထွက်လာသည်။ ဤအကောင့်၏ စိတ်ဝင်စားဖွယ် ရှုထောင့်တစ်ခုမှာ အာဖရိကမှ ကျွန်ခံလူသားများအား ဗြိတိသျှတို့ ကုန်သွယ်မှုတွင် အာဖရိကတိုက်သားများထံ သေနတ် ရာနှင့်ချီ၍ ရောင်းဝယ်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး တူညီသော နယ်မြေများသို့ လက်နက်များ တင်သွင်းခြင်းကဲ့သို့ပင် အာဖရိကတွင် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ယနေ့တိုင်အောင်

ဗြိတိသျှအင်ပါယာသည် လူပေါင်း 10,800 ကို သတ်ဖြတ်ကြောင်း ကြေငြာထားသော ကျွန်ုပ်တို့၏ချစ်လှစွာသော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုသူရဲကောင်း Winston Churchill ၏ အရိပ်အယောင်အချို့အပါအဝင် ဗြိတိသျှအင်ပါယာကို စာအုပ်ထဲတွင် ထင်ရှားစွာဖော်ပြထားပြီး ဗြိတိသျှတပ်ဖွဲ့ဝင် 49 ဦးသာသေဆုံးပြီး "သိပ္ပံလက်ရုံးမှရရှိဖူးသောအချက်ပြမှုအရှိဆုံးသောအောင်ပွဲ" လူရိုင်းများ။" သို့သော် စာအုပ်အများစုသည် အမေရိကန်အင်ပါယာကို ဖန်တီးခြင်းနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်းအပေါ် အာရုံစိုက်သည်။ McCoy က “[WWII] ပြီးတဲ့ နှစ် 20 အတွင်း လူသားတွေရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ အင်ပါယာဆယ်ခုက လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံသစ် 100 ကို လမ်းစပေးလိမ့်မယ်” လို့ မှတ်ချက်ချပြီး နောက်ပိုင်း စာမျက်နှာများစွာမှာ “၁၉၅၈ နဲ့ ၁၉၇၅ ကြားမှာ၊ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှု၊ ၎င်းတို့အနက်မှ အမေရိကန်က ကမကထပြုသော နိုင်ငံသုံးဒါဇင်တွင် ပြောင်းလဲထားသော အစိုးရများ—ကမ္ဘာ့အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံများ၏ လေးပုံတစ်ပုံ—သည် ဒီမိုကရေစီဆီသို့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလမ်းကြောင်းတွင် ကွဲပြားသော 'ပြောင်းပြန်လှိုင်း' ကို ဖော်ဆောင်ပေးသည်။ (သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင် ဒီမိုကရေစီ ညီလာခံမှာ ပြောခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ရဲ့ ကံကြမ္မာကို သနားမိပါတယ်။)

McCoy သည် ဒေါ်လာ 1.3 ထရီလီယံဖြင့် လူ့သမိုင်းတွင် အကြီးဆုံးသော ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုဟု တံဆိပ်ကပ်ထားသည့် ခါးပတ်နှင့် လမ်းအစပြုမှုအပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး တိုးတက်မှုကို အနီးကပ်ကြည့်ရှုပြီး “လူ့သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံးသော ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု” ဟု တံဆိပ်ကပ်ထားသည်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အနှစ် 21 ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ တွစ်တာတွင် လူအများအပြားနှင့်မတူဘဲ McCoy သည် ခရစ္စမတ်မတိုင်မီ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရုတ်အင်ပါယာကို ခန့်မှန်းလေ့မရှိပါ။ “တကယ်ပါပဲ၊” McCoy က “၎င်း၏စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးအင်အား မြင့်တက်လာခြင်းမှလွဲ၍ တရုတ်နိုင်ငံတွင် မိမိကိုယ်ကို ရည်ညွှန်းသည့် ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခု ရှိပြီး ရိုမန်မဟုတ်သော ဇာတ်ညွှန်းများ (အက္ခရာ ၂၆ လုံးအစား အက္ခရာ လေးထောင်ခန့် လိုအပ်သည်)၊ ဒီမိုကရေစီမဟုတ်သော နိုင်ငံရေးဖွဲ့စည်းပုံများနှင့် လက်အောက်ခံ တရားစီရင်ရေးစနစ်တို့ ရှိသည်။ အဲဒါက ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်မှု အတွက် အဓိက တူရိယာအချို့ကို ငြင်းပယ်လိမ့်မယ်။”

McCoy က သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဒီမိုကရေစီလို့ ခေါ်တဲ့ အစိုးရတွေဟာ တကယ်တော့ ဒီမိုကရေစီတွေလို့ မထင်ထားဘဲ၊ ဒီမိုကရေစီ PR ရဲ့ အရေးပါပုံနဲ့ အင်ပါယာပြန့်ပွားရေးမှာ ယဉ်ကျေးမှုရဲ့ အရေးပါပုံ၊ "universalist and inclusive discourse" ကို အသုံးချဖို့ လိုအပ်တာကို သတိပြုမိသလိုပါပဲ။ 1850 မှ 1940 ခုနှစ်အတွင်း McCoy ၏အဆိုအရ ဗြိတိန်သည် "တရားမျှတသောကစားနည်း" "လွတ်လပ်သောစျေးကွက်များ" နှင့် ကျွန်စနစ်အား ဆန့်ကျင်သည့်ယဉ်ကျေးမှုကို ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ဟောလိဝုဒ်ရုပ်ရှင်များ၊ Rotary ကလပ်များ၊ လူကြိုက်များသော အားကစားများနှင့် "အကြောင်း" အားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ လူ့အခွင့်အရေး” စစ်ပွဲများဆင်နွှဲပြီး ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော အာဏာရှင်များကို လက်နက်တပ်ဆင်ပေးနေစဉ်။

နယ်ချဲ့ပြိုလဲမှု ခေါင်းစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ McCoy က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဘေးအန္တရာယ်များသည် နိုင်ငံခြားစစ်ပွဲများအတွက် အမေရိကန်၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို လျှော့ချနိုင်လိမ့်မည်ဟု ထင်မြင်ပါသည်။ (အမေရိကန်ရဲ့ စစ်အသုံးစရိတ်က တက်လာတာကို သတိပြုစေချင်ပါတယ်။ ကျန်ခဲ့တယ် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များကို အမေရိကန်က လေလံဆွဲပြီး အမေရိကန်စစ်တပ်က ပေးသည်။ မြှင့်တင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဘေးအန္တရာယ်များကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် စစ်ပွဲများ၏ အယူအဆ။) အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ လူမှုရေးကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်လာခြင်းသည် အမေရိကန်အား စစ်အသုံးစရိတ်မှ ဝေးကွာသွားစေမည်ဟု McCoy က ယူဆသည်။ (အမေရိကန် စစ်အသုံးစရိတ် မြင့်တက်လာခြင်း၊ အမေရိကန် အစိုးရ၏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု မြင့်တက်လာခြင်း၊ အမေရိကန် ကြွယ်ဝချမ်းသာမှု မညီမျှမှုနှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှု မြင့်တက်လာခြင်း၊ အမေရိကန် နယ်ချဲ့ ဝါဒဖြန့်ခြင်းသည် အမေရိကန် ဦးနှောက်အများစုမှ လူသားအခွင့်အရေးအဖြစ် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အယူအဆကို ထိရောက်စွာ ချေမှုန်းပစ်လိုက်သည်ကို သတိပြုမိပါသည်။)

McCoy အကြံပြုသည့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အနာဂတ်တစ်ခုမှာ ဘရာဇီး၊ အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ အီရန်၊ တောင်အာဖရိက၊ တူရကီနှင့် အီဂျစ်တို့ လွှမ်းမိုးထားသည့် ကမ္ဘာတစ်ခုဖြစ်သည်။ လက်နက်စက်မှုလုပ်ငန်း သို့မဟုတ် အင်ပါယာ၏ အတွေးအခေါ် တန်ခိုးနှင့် ကြီးထွားလာမှုသည် ထိုဖြစ်နိုင်ချေကို ခွင့်မပြုဟု ကျွန်ုပ်မထင်ပါ။ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေး ဒါမှမဟုတ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စစ်ပွဲကို ကြည့်ဖို့ အလားအလာ အရမ်းကောင်းတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ McCoy သည် ရာသီဥတု ပြိုကျမှု ခေါင်းစဉ်ကို လှည့်ကြည့်သောအခါတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများသည် လိုအပ်လိမ့်မည်— အမှန်ပင် ၎င်းတို့သည် ကာလအတန်ကြာ အလွန်အမင်း စိတ်အားထက်သန်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ မေးစရာရှိတာက အမေရိကန်အင်ပါယာရဲ့ မျက်နှာစာမှာ ဒီလိုအဖွဲ့အစည်းတွေကို ထူထောင်ပြီး ခိုင်ခံ့အောင် လုပ်ပေးနိုင်မလား၊ အင်ပါယာတွေ ဘယ်လောက်ရှိပြီလဲ ဒါမှမဟုတ် ဘယ်ကုမ္ပဏီက ဘယ်အရုပ်ဆိုးတဲ့ ကုမ္ပဏီပဲဖြစ်ပါစေ၊