ရုရှား၊ အစ္စရေးနှင့် မီဒီယာ

ယူကရိန်းမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာကို ကမ္ဘာကြီးက ကျိုးကြောင်းဆီလျော်စွာ ထိတ်လန့်နေပါတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ စစ်လေယာဉ်များ ကြုံတွေ့ရသည့် နေရာများ၊ ဆေးရုံများနှင့် အခြားနေရာများကို ဗုံးကြဲခြင်းဖြင့် စစ်ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများကို ကျူးလွန်နေပုံရသည်။

ခေါင်းစီးများ တုန်လှုပ်သွားသည်-

"ရုရှားသည် မီးရထားဘူတာရုံငါးခုကို ဗုံးကြဲခဲ့သည်" (The Guardian)။
"ရုရှားက ယူကရိန်းသံမဏိစက်ရုံကို ဗုံးကြဲတယ်" (Daily Sabah)။
"အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဗုံးတွေသုံးပြီး ရုရှား" (ဂါးဒီးယန်း)။
“ရုရှား ဗုံးခွဲမှုကို ပြန်လည်စတင်သည်” (iNews)။

ဤအရာများသည် ဥပမာအနည်းငယ်မျှသာဖြစ်သည်။

အခြားခေါင်းစဉ်အချို့ကို ယခုကြည့်ရှုကြပါစို့။

"အစ္စရေးလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုသည် ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်ပြီးနောက် ဂါဇာကိုထိမှန်သည်" (Wall Street Journal)။
“အစ္စရေးလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုသည် ဂါဇာကိုပစ်မှတ်” (Sky News)။
“IDF က ဟားမတ်စ် လက်နက် သိုလှောင်ရုံကို လုပ်ကြံတယ်လို့ ပြောတယ်” (အစ္စရေးခေတ်)။
“အစ္စရေးစစ်တပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု” (နယူးယောက်ပို့စ်)။

ဤစာရေးဆရာသာဖြစ်သလော သို့မဟုတ် 'ဗုံးများ' သည် ပို၍ ညင်သာပျော့ပျောင်းပုံရသည် ။ အပြစ်မဲ့ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးသူငယ်များကို သကြားဖြင့် အသေခံဗုံးခွဲခြင်းထက် 'အစ္စရေးဗုံးများ ဂါဇာကမ်းမြောင်' ဟု အဘယ်ကြောင့် မပြောသနည်း။ 'ရုရှားလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုသည် ခုခံပြီးနောက် ယူကရိန်းသံမဏိစက်ရုံကို ထိမှန်သည်' ဟုပြောခြင်းသည် လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရှိပါသလား။

လူတွေက ဘယ်သူနဲ့ ဘာကို အလေးထားရမလဲဆိုတာ ယေဘူယျပြောရင် လူဖြူတွေလို့ ပြောကြတဲ့ ကမ္ဘာမှာ ငါတို့နေထိုင်ပါတယ်။ အချို့သော ဥပမာများသည် သရုပ်ဖော်သည်-

• CBS သတင်းဌာနမှ သတင်းထောက် Charlie D'Agata - ယူကရိန်းသည် “ဆယ်စုနှစ်များကြာအောင် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသည့် အီရတ် သို့မဟုတ် အာဖဂန်နစ္စတန်ကဲ့သို့ လေးစားမှုအပြည့်ဖြင့် နေရာတစ်ခုမဟုတ်ပါ။ ဒါက အတော်လေး ယဉ်ကျေးတဲ့၊ အတော်လေး ဥရောပပါ ၊ ငါလည်း အဲဒီ စကားလုံးတွေကို သေသေချာချာ ရွေးရမှာ ဖြစ်သလို မင်း မမျှော်လင့်ထားတဲ့ မြို့၊ ဒါမှမဟုတ် ဖြစ်လာမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်"^[1]
• ယူကရိန်း၏ လက်ထောက်ရှေ့နေချုပ်ဟောင်းတစ်ဦးက “'ဥရောပသားတွေကို မျက်လုံးပြာတွေနဲ့ ရွှေရောင်ဆံပင်တွေနဲ့… နေ့စဉ်အသတ်ခံနေရတာကို မြင်ရတဲ့အတွက် ကျွန်တော့်အတွက် အရမ်းစိတ်လှုပ်ရှားမိပါတယ်။' မှတ်ချက်ကို မေးခွန်းထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် စိန်ခေါ်မည့်အစား BBC အစီအစဉ်တင်ဆက်သူက 'စိတ်ခံစားချက်ကို နားလည်ပြီး လေးစားပါတယ်' လို့ ပြတ်ပြတ်သားသားဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။^[2]
• ပြင်သစ်၏ BFM TV တွင် သတင်းထောက် Phillipe Corbé က ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်၍ “ပူတင် ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော ဆီးရီးယားအစိုးရ၏ ဗုံးကြဲမှုကြောင့် ထွက်ပြေးလာသော ဆီးရီးယားနိုင်ငံသားများအကြောင်းကို ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့ မပြောလိုပါ။ ငါတို့ရဲ့ အသက်ကို ကယ်တင်ဖို့ ငါတို့ ကားနဲ့တူတဲ့ ဥရောပသားတွေ ထွက်သွားတဲ့ အကြောင်း ပြောနေတာ။”^[3]
• အမည်မသိ ITV ဂျာနယ်လစ်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သူ သတင်းပို့ ပိုလန်နိုင်ငံမှ အောက်ပါအတိုင်း မှတ်ချက်ချခဲ့သည်– “ယခုတော့ သူတို့အတွက် မတွေးဝံ့စရာများ ဖြစ်သွားခဲ့ပြီ။ ဤသည်မှာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ တတိယကမ္ဘာနိုင်ငံ မဟုတ်ပါ။ ဒါက ဥရောပ!"^[4]
• Al Jazeera မှ သတင်းထောက် Peter Dobbie က “သူတို့ကို ကြည့်လိုက်ရင် သူတို့ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံက ချမ်းသာတယ်… လူလတ်တန်းစားတွေ… ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို သုံးရတာကို ကျွန်တော် ရွံရှာမိပါတယ်။ ၎င်းတို့သည် စစ်ပွဲကြီးဖြစ်နေသော အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသများမှ ထွက်ခွာရန် ကြိုးပမ်းနေကြသည်မှာ ထင်ရှားသည်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းတို့သည် မြောက်အာဖရိကရှိ ဒေသများမှ ထွက်ခွာရန် ကြိုးစားနေသူများ မဟုတ်ပါ။ သူတို့က မင်းဘေးအိမ်မှာနေမယ့် ဥရောပမိသားစုနဲ့တူတယ်။”^[5]
• တယ်လီဂရပ်အတွက် ရေးသားသူ Daniel Hannan ကရှင်းပြခဲ့သည်“သူတို့က ငါတို့နဲ့တူပုံရတယ်။ အဲဒါက အရမ်းထိတ်လန့်စေတယ်။ ယူကရိန်းသည် ဥရောပနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၎င်း၏လူများသည် Netflix ကိုကြည့်ရှုကြပြီး Instagram အကောင့်များရှိသည်၊ လွတ်လပ်သောရွေးကောက်ပွဲများတွင်မဲပေးကြပြီးဆင်ဆာမဲ့သတင်းစာများကိုဖတ်သည်။ စစ်ပွဲသည် ဆင်းရဲနွမ်းပါးပြီး ဝေးလံခေါင်သီသော ပြည်သူများအပေါ် ကျရောက်လာသော အရာမဟုတ်တော့ပါ။”^[6]

လူဖြူခရစ်ယာန်ဥရောပသားများအပေါ် ဗုံးများကြဲချသည်မှာ ထင်ရှားသော်လည်း 'လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု' သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ မွတ်ဆလင်များအပေါ်တွင် စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

iNews မှ အထက်ဖော်ပြပါ အကြောင်းအရာများအနက်မှ တစ်ခုသည် Mariupol ရှိ Azovstal သံမဏိစက်ရုံကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ယူကရိန်းအရပ်သား ထောင်ပေါင်းများစွာ ခိုလှုံနေရသည့် ဆောင်းပါးအရ၊ ဒါဟာ နိုင်ငံတကာက ဒေါသထွက်စေခဲ့တာ မှန်ပါတယ်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဘီဘီစီ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ စင်တာကို အစ္စရေးက ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ “အရပ်သား ၃၀၀၀ ကျော် ခိုလှုံနေတဲ့ Jabaliya ဒုက္ခသည်စခန်းက စာသင်ကျောင်းကို တိုက်ခိုက်မှုဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မနက် (ဇူလိုင် ၂၉၊ ၂၀၁၄) မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။”^[7] အဲဒီတုန်းက နိုင်ငံတကာရဲ့ ရှုတ်ချမှုတွေက ဘယ်မှာလဲ။

2019 ခုနှစ် မတ်လတွင် ကုလသမဂ္ဂက ဂါဇာရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုအား တိုက်ခိုက်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး အသက် 4 နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦးအပါအဝင် လူခုနစ်ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ ^[8] တစ်ဖန်၊ ဤအရာကို ကမ္ဘာက အဘယ်ကြောင့် လျစ်လျူရှုခဲ့သနည်း။

2021 ခုနှစ် မေလတွင်၊ အမျိုးသမီး နှစ်ဦးနှင့် ကလေး ရှစ်ဦး အပါအဝင် မိသားစုတစ်စုမှ အဖွဲ့ဝင် ဆယ်ဦးသည် အစ္စရေး ဗုံးကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည် - အိုး။ တဆိတ်လောက်! ဂါဇာရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုတွင် အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု။ သူတို့ Netflix ကို မကြည့်ဘဲ 'ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ပုံစံတူ ကားများ' ကို မောင်းနှင်ခြင်း မရှိတာကြောင့် သူတို့ကို ဂရုမစိုက်ဘူးလို့ ယူဆရပါမယ်။ ယူကရိန်းလက်ထောက်အစိုးရရှေ့နေဟောင်းက အလွန်လေးစားအားကျရတဲ့ အပြာရောင်မျက်လုံးနဲ့ ရွှေရောင်ဆံပင်နဲ့ သူတို့ထဲက တစ်ယောက်ယောက်မှာ ရှိဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

ယူကရိန်းပြည်သူတွေအပေါ် ရုရှားက ကျူးလွန်နိုင်တဲ့ စစ်ရာဇ၀တ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး (ICC) က လူသိရှင်ကြား စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ အမေရိကန်အစိုးရက လူသိရှင်ကြား တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ (နည်းနည်းတော့ ကမောက်ကမဖြစ်ပြီး၊ ICC ကို ထူထောင်တဲ့ ရောမဥပဒေမူကြမ်းကို အမေရိကန်က လက်မှတ်ထိုးဖို့ ငြင်းဆိုလိုက်တာ မဟုတ်ဘူး၊ စစ်ရာဇ၀တ်မှုများစွာအတွက် အမေရိကန်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးစေလိုပါသည်။) သို့သော်လည်း ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများအပေါ် အစ္စရေးက ကျူးလွန်နိုင်သည့် စစ်ရာဇ၀တ်မှုများအတွက် ICC စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကိုလည်း အမေရိကန်အစိုးရက ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ကျေးဇူးပြု၍ အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးတို့သည် အစ္စရေးအပေါ် စွဲချက်တင်ခြင်းကို ဆန့်ကျင်ခြင်းမရှိကြောင်း၊ အဆိုပါစွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရုံသာဖြစ်ကြောင်း ကျေးဇူးပြု၍ သတိပြုပါ။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု ရှင်သန်နေပြီး ကောင်းမွန်စွာ ရှင်သန်နေသည်မှာ လျှို့ဝှက်ချက်မဟုတ်ပေ။ အထက်ဖော်ပြပါ ကိုးကားချက်များဖြင့် အတိအလင်းပြသထားသည့်အတိုင်း ၎င်း၏ရုပ်ဆိုးသော ဦးခေါင်းကို နိုင်ငံတကာတွင် တပ်ဆင်ထားခြင်းမှာလည်း အံ့သြစရာမဟုတ်ပေ။

အံ့သြစရာမဟုတ်သော အခြားအယူအဆတစ်ခုမှာ အမေရိကန်၏ အရေခြုံမှု၊ ဤစာရေးဆရာသည် အခြားသူများနှင့်အတူ ၎င်းကို ယခင်က အကြိမ်များစွာ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ဖူးသည်။ အမေရိကန်၏ 'ရန်သူ' (ရုရှား) သည် လူဖြူအများစု၊ အဓိကအားဖြင့် ခရစ်ယာန်၊ ဥရောပနိုင်ငံကို စစ်ရာဇ၀တ်မှုကျူးလွန်သည့်အခါ အမေရိကန်သည် ထိုသားကောင်နိုင်ငံကို လက်နက်နှင့် ငွေကြေးဖြင့် ပံ့ပိုးမည်ဖြစ်ပြီး ICC ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပြုပါ။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်ရဲ့ မဟာမိတ် (အစ္စရေး) က မူဆလင် အများစုဖြစ်တဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံကို စစ်ရာဇ၀တ်မှုတွေ ကျူးလွန်တဲ့အခါ၊ ဒါက လုံးဝကို ကွဲပြားတဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ပါ။ မြင့်မြတ်သောအစ္စရေးတွင် မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်မရှိဟု အမေရိကန်အရာရှိများက မသမာစွာမေးလိမ့်မည်။ ပါလက်စတိုင်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Hanan Ashrawi က “သိမ်းပိုက်သူ၏ လုံခြုံရေးကို အာမခံရန် မြေကြီးပေါ်ရှိ ပါလက်စတိုင်းသားများသာ လိုအပ်ပြီး အစ္စရေးသည် ၎င်း၏သားကောင်များထံမှ အကာအကွယ်ပေးရန် တောင်းဆိုသည့် တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။” ကျူးလွန်သူသည် ၎င်း၏သားကောင်အပေါ် 'ခုခံကာကွယ်' ခြင်းသည် ယုတ္တိမတန်ပါ။ မုဒိမ်းကောင်ကို တိုက်ဖျက်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့ အမျိုးသမီးကို ဝေဖန်တာနဲ့ တူတယ်။

ထို့ကြောင့် ယူကရိန်းတွင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများအကြောင်း ကမ္ဘာက ဆက်လက်ကြားနေရမည်ဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ယေဘုယျအားဖြင့် သတင်း မီဒီယာများသည် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများအပေါ် အစ္စရေးက ကျူးလွန်သည့် အလားတူ ရက်စက်မှုများကို လျစ်လျူရှုမည် သို့မဟုတ် သကြားလုံးများဖြင့် ဖုံးအုပ်ထားမည်ဖြစ်သည်။

ဤကိစ္စရပ်တွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိလူများတွင် တာဝန်နှစ်ခုရှိသည်။

1) အဲဒါအတွက် မကျပါနဲ့။ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ လူတစ်စုက 'မင်းဘေးအိမ်မှာနေမယ့် ဥရောပမိသားစုနဲ့ မတူဘူး'၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့က အရေးမကြီးဘူး၊ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ဒုက္ခတွေကို လျစ်လျူမရှုနိုင်လို့လို့ မယူဆပါနဲ့။ သူတို့သည် ဝမ်းနည်းပူဆွေးခြင်း၊ သွေးထွက်သံယို ခံစားရခြင်း၊ ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ခြင်း၊ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် နာကျင်ခြင်းတို့ကို ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးပြုသည့်နည်းအတိုင်း ခံစားနေကြရသည်။

2) ပိုကောင်းအောင် တောင်းဆိုပါ။ သတင်းစာများ၊ မဂ္ဂဇင်းများနှင့် ဂျာနယ်များ၏ အယ်ဒီတာများနှင့် ရွေးကောက်ခံအရာရှိများထံ စာရေးပါ။ ဝေဒနာခံစားရသူ တစ်ဦးတည်းကိုသာ အာရုံစိုက်ကြပြီး အခြားသူများကို အဘယ်ကြောင့် အာရုံစိုက်ကြသနည်း။ လူမျိုးနှင့်/သို့မဟုတ် လူမျိုးကိုအခြေခံ၍ သတင်းပို့မည့်အရာကို မရွေးချယ်ဘဲ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်ဖြစ်ပျက်နေသည့် အခြေအနေများကို အမှန်တကယ်သတင်းပို့သည့် လွတ်လပ်သောဂျာနယ်များကို ဖတ်ရှုပါ။

လူတွေက သူတို့မှာ ရှိတဲ့ စွမ်းအားတွေကိုသာ သဘောပေါက်ရင် ကမ္ဘာကြီးမှာ ကြီးမားတဲ့ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အပြောင်းအလဲတွေ ရှိလိမ့်မယ် လို့ ဆိုထားပါတယ်။ သင်၏အာဏာကိုသိမ်းယူပါ။ ရေးချ၊ မဲပေး၊ ချီတက်၊ ဆန္ဒပြ၊ ဆန္ဒပြ၊ သပိတ်မှောက် စသဖြင့် အပြောင်းအလဲတွေ ပေါ်ပေါက်ရမယ်လို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ တစ်ယောက်ချင်းစီရဲ့ တာဝန်ပါ။

1. Bayoumi, Moustafa ။ “သူတို့သည် 'အရပ်သား' ဖြစ်ကြပြီး 'ကျွန်ုပ်တို့ကဲ့သို့ပင်'- ယူကရိန်း၏ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု လွှမ်းခြုံမှု | Moustafa Bayoumi | အုပ်ထိန်းသူ။" အုပ်ထိန်းသူ၊ The Guardian၊ 2 မတ်လ 2022၊ https://www.theguardian.com/commentisfree/2022/mar/02/civilised-european-look-like-us-racist-coverage-ukraine။ ↑
2. Ibid↑
3. Ibid ↑
4. Ibid ↑
5. Ritman၊ အဲလက်စ်။ "ယူကရိန်း- CBS၊ Al Jazeera လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၊ အရှေ့တိုင်းဆန်သော အစီရင်ခံချက်- ဟောလိဝုဒ် သတင်းထောက်" ဟောလိဝုဒ်သတင်းထောက်ဟောလိဝုဒ် သတင်းထောက်၊ 28 ဖေဖော်ဝါရီ 2022၊ https://www.hollywoodreporter.com/tv/tv-news/ukraine-war-reporting-racist-middle-east-1235100951/။ ↑
6. Bayoumi ↑
7. https://www.calendar-365.com/2014-calendar.html ↑
8. https://www.un.org/unispal/document/auto-insert-213680/ ↑