By Karl Mathiesen၊ သြဂုတ် ၂၂၊ ၂၀၁၇၊ ရာသီဥတုမူလစာမျက်နှာ.
ငယ်စဉ်ကပင် နျူလက်နက်များ၏ အဖျက်စွမ်းအားကို မျက်မြင်တွေ့ခဲ့သည့် De Brum သည် အလွန်ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအရ မသာမယာဖြစ်နေသော ၎င်း၏နိုင်ငံငယ်လေးအတွက် တရားမျှတမှုကို ရရှိခဲ့သည်။
1945 ခုနှစ်တွင်မွေးဖွားခဲ့ပြီး Tony de Brum သည် Likiep ကျွန်းတွင်ကြီးပြင်းခဲ့သည်။
ငယ်စဉ်ကပင် US ၊ ထိုအချိန်က Marshalls မှ ကိုလိုနီအာဏာစက်သည် ရာနှင့်ချီသော Marshallese တို့၏ atoll များကို ပေါက်ကွဲပြီး ဓါတ်ရောင်ခြည်ဖြာထွက်ပြီးနောက် ရာနှင့်ချီသော အဏုမြူစမ်းသပ်မှု အစီအစဉ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
နှစ်များစွာကြာပြီးနောက်၊ De Brum သည် ၎င်း၏အဘိုးနှင့် မိုင် ၂၀၀ ဝေးကွာသော ၎င်း၏အဖိုးနှင့် ငါးမျှားနေစဉ် ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဘရာဗိုပစ်ခတ်မှုဖြစ်သည့် အဆိုပါပေါက်ကွဲမှုများ၏မိခင်ကို ကြည့်ရှုမှတ်သားခဲ့သည်။ သူတို့နှစ်ယောက် ရုတ်တရက် မျက်စိကွယ်သွားကာ နေရောင်က ကောင်းကင်တစ်ခုလုံးကို ဖြတ်ကျော်လာသလိုပင်။ ထို့နောက် လက်ဖဝါးများ၊ ပင်လယ်ငါးဖမ်းပိုက်များ အားလုံး နီရဲသွားကြသည်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ နှင်းတွေလို ဖြူစင်တဲ့ ပြာမှုန်တွေ ရွာချလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဟီရိုရှီးမား ဗုံး ၁၀၀၀ ၏ အင်အားဖြင့်၊ Bravo စမ်းသပ်မှုသည် ရေကူးဝတ်စုံနှင့် ဒီဘရမ်၏ အသက်ကို ထာဝစဉ် ပြောင်းလဲစေသည်။ ရေကူးဝတ်စုံနှင့် အခြားသော အက်တလီကျွန်းသားများကို ရွှေ့ပြောင်းခြင်းအပြင် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကြောင့် သေဆုံးမှုများသည် ယနေ့ထိ ရုန်းကန်နေရဆဲဖြစ်သော Marshall ကျွန်းများ၏ အမွေအနှစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
ဤကလေးဘဝမှတ်ဉာဏ်သည် de Brum ၏ဖန်တီးမှုဇာတ်လမ်းဖြစ်လာပြီး သူ့ဘဝလမ်းကြောင်းကို ရှင်းပြလေ့ရှိသည့် အဓိကအတွေ့အကြုံတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူသည် တက္ကသိုလ်မှ ဘွဲ့ရသည့် ပထမဆုံး Marshall Islanders များထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ မြေယာဖျက်ဆီးမှုနှင့် အဆိပ်သင့်မှုများအတွက် တရားမျှတသော လျော်ကြေးငွေများရရှိရန် ကြိုးပမ်းရာတွင် ၎င်း၏နိုင်ငံ၏ ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဖြစ်လာခဲ့သည်။
မိုက်ခရိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ Bikini Atoll တွင် အမေရိကန်စစ်တပ်မှ နျူကလီးယားလက်နက် စမ်းသပ်သည့် "Baker" ပေါက်ကွဲမှု၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်၊
ဓာတ်ပုံ- အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဌာန
၎င်းသည် Marshall Islanders များအား စမ်းသပ်မှုများကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများအတွက် လျော်ကြေးငွေ ဒေါ်လာ သန်း ၁၅၀ ပေးဆောင်ခဲ့သည့် Marshall Islanders များအား အခမဲ့ပေါင်းစည်းမှုအား ပေးဆောင်ခဲ့သည့် စည်းကမ်းချက်များအရ 1986 ခုနှစ်တွင် သူသည် ၎င်း၏နိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရရှိရန် အဓိကကျသောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဤသဘောတူညီချက်သည် Marshallese မှဆက်လက်ပေးဆောင်နေရသောကုန်ကျစရိတ်များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါကမလုံလောက်ကြောင်း de Brum ကိုယ်တိုင်နှင့်အခြားသူများမှဝေဖန်ခဲ့သည်။
မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ဒီဘရမ်သည် ရာသီဥတုဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်ချက်နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏နျူကလီးယားဆန့်ကျင်ရေးစစ်ပွဲသည် သူ့တစ်သက်တာအလုပ်ဖြစ်ပြီး သူ၏လူများ၏အကျိုးစီးပွားထက် ကျော်လွန်ခဲ့သည်။ 2014 ခုနှစ်တွင် ၎င်း၏ဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ Marshall ကျွန်းစုများသည် US အစိုးရအား နျူကလီးယားမပြန့်ပွားရေးသဘောတူစာချုပ် (NPT) စည်းမျဥ်းများကို ချိုးဖောက်သည်ဟု စွပ်စွဲကာ တရားဝင်တိုက်ခိုက်မှုကို စတင်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင်ပင် နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးအား သစ္စာရှိရှိဖြင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန်ပျက်ကွက်မှုဖြင့် နျူကလီးယားအင်အားကြီးကိုးနိုင်ငံကို စွဲချက်တင်ခဲ့သော နိုင်ငံတကာတရားရုံး၏ အထင်ကရ အမှုတွဲတစ်ခု၏ ဗိသုကာပညာရှင်ဖြစ်ခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က နယူးယောက်တွင် စုစည်းထားသော NPT အဖွဲ့ဝင်များနှင့် စကားပြောရာတွင် သူက “နျူကလီးယားလက်နက်တွေရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုတွေကို ဘယ်သူကမှ မစဉ်းစားမိတဲ့အတွက်၊ Marshallese လူမျိုးတွေဟာ တခြားလူတွေနဲ့ ဘယ်နိုင်ငံမှ ထမ်းစရာမလိုတဲ့ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို ထမ်းထားဆဲပါ။ ဒါက နောင်လာနောက်သားတွေအတွက် ထမ်းရမယ့် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးပဲ”
သူသည် ၎င်း၏နျူကလီးယားဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုအတွက် ဆုပေါင်းများစွာကို ရရှိခဲ့သည်။ မနှစ်က ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်ဆုအတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခံရပါတယ်။.
Tony de Brum- ပါရီ ရာသီဥတု သဘောတူညီချက် ရပြီးရင် ငါ့နိုင်ငံ ပိုလုံခြုံတယ်။
De Brum သည် Majuro ၏မြို့တော် အက်တိုလ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး ကျွန်း၏ အကြီးဆုံးနှင့် အအောင်မြင်ဆုံး မိသားစုများထဲမှ ဘိုးဘေးဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကာလရှည်ကြာ နိုင်ငံရေးလောကတွင် ဒီဘရမ်သည် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး၊ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးနှင့် သမ္မတထံ အကူအညီပေးရေး ၀န်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် မကြာသေးမီက ၂၀၁၆ ခုနှစ်အထိ ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါလီမန်တွင် ပါလီမန်တွင် နေရာမဆုံးရှုံးမီ မကြာသေးမီကမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဤအခန်းကဏ္ဍတွင် သူသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုတွင် ထင်ရှားသော အသံဖြစ်လာခဲ့သည်။
၎င်း၏နျူကလီးယားသံတမန်ရေးရာကို ရောင်ပြန်ဟပ်ကာ de Brum သည် ရာသီဥတုနယ်ပယ်တွင် တရားမျှတမှုကို မဆုတ်မနစ်လုပ်ဆောင်သူဖြစ်သည်။ Marshall ကျွန်းများသည် အထူးသဖြင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော နိမ့်ကျနေသော ကျွန်းများဖြစ်သည်။ 2C တိုးလာခြင်းသည် "ဘေးကင်းသော" ပူနွေးလာမှု၏ ကျယ်ပြန့်စွာလက်ခံထားသော အထက်ကန့်သတ်ချက်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် လုံလောက်စွာ မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ယူဆရပြီး Marshall ကျွန်းများကို လူမနေထိုင်နိုင်စေရန်ဖြစ်သည်။ မင်းကြီး ဒီရေသည် ရွာနှင့် ကောက်ပဲသီးနှံများကို ဖြတ်၍ လှိုင်းပုတ်နေလေပြီ။
ကြီးမားသော စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး အင်အားစုများ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဒီဘရမ်သည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ အဓိကကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ငြင်းခုံမှုဆီသို့ အဖန်ဖန် အဖန်ဖန် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသည်- ပြဿနာကို ဖန်တီးထားသည့် နိုင်ငံများက သူ့နိုင်ငံကို မည်သို့ခံစားခွင့်ပြုနိုင်မည်နည်း။ ဤတားမြစ်ချက်တွင်၊ သူ၏လူငယ်နှင့် ကမ္ဘာ့အမြင်ကို အတုအယောင်ဖြစ်စေသော နျူကလီးယားနိုင်ငံရေးမှ ထုတ်ယူနိုင်ခဲ့သည်။
တရားမျှတမှုအတွက် အယူခံဝင်မှုတွင် ဒီဘရမ်နှင့် အခြားသေးငယ်သော၊ ထိခိုက်လွယ်သောနိုင်ငံများ၏ ကိုယ်စားလှယ်များသည် ၎င်းတို့၏သေးငယ်သောလူဦးရေနှင့် GDP အချိုးအစား မညီမျှသည့် အနေအထားကို ရရှိခဲ့သည်။
Tony de Brum သည် Marshall Islands ကိုပေးရန်အတွက် အသက် 18 နှစ်အရွယ် Selina Leem အား ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ပိတ်ကြေညာချက် အရေးကြီးတဲ့ ပါရီရာသီဥတု ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ။ အမေရိကန်၏ Todd Stern အပါအဝင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသူများသည် ကျွန်းနိုင်ငံများနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်စွာ အုန်းရွက်ကို ၀တ်ဆင်ကြသည် (Photo: IISD/ENB | Kiara Worth)
အခြား အနုမြူနိုင်ငံတွေ ရှိတယ်။ လုပ်လာကြသည်။ စိတ်အားထက်သန်စွာ ရွှေ့ပြောင်းရေး အစီအစဉ်များ။ သို့သော် နျူကလီးယားအပြောင်းအရွှေ့၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို သတိရသော ဒီဘရမ်သည် ဤအတွေးကို ဘယ်သောအခါမှ မျက်နှာမလိုက်နိုင်ပေ။
“နေရာရွှေ့ပြောင်းမှုဟာ ကျွန်ုပ်တို့နှစ်သက်တဲ့ သို့မဟုတ် မြတ်နိုးနှစ်သက်တဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုမဟုတ်သလို အဲဒီအခြေခံပေါ်မှာ လုပ်ဆောင်သွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီလိုမဖြစ်အောင် ကျွန်တော်တို့ တတ်နိုင်သလောက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။ ဂါးဒီးယန်းပြောသည် 2015 ခုနှစ်။ အော်ပရေတာဖြစ်ဖူးသူတိုင်း၊ ၎င်းက ရာသီဥတုညှိနှိုင်းမှုတွင် သင်၏ညှိနှိုင်းမှုအနေအထားကို စွန့်လွှတ်ရန် ကောင်းမွန်သောနည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့သည်။
အာဏာကို အမှန်အတိုင်းပြောနေချိန်တွင်၊ de Brum သည် ၎င်း၏နိုင်ငံ၏ လူဆိုးလုပ်ငန်းဖြစ်သော ပို့ဆောင်မှုကို လျစ်လျူမရှုခဲ့ပေ။ သူ့သက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် ကျွန်းသည် ကြီးထွားလာသော ကာဗွန်ခြေရာခံဖြင့် ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ထိန်းချုပ်နိုင်သောကဏ္ဍကို ပံ့ပိုးပေးသည့် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး အလံမှတ်ပုံတင်ခြင်းလုပ်ငန်းဖြစ်လာခဲ့သည်။
တကယ်တော့ သင်္ဘောမှတ်ပုံတင်တဲ့ လုပ်ငန်းပါ။ ဗာဂျီးနီးယား၊ US မှာ လည်ပတ်နေပါတယ်။ကျွန်းသားများအတွက် အကျိုးကျေးဇူးအနည်းငယ်ရှိသည်။ သို့သော် ၎င်းသည် တရားဝင်မှုအတွက် Marshallese အစိုးရကို အားကိုးပြီး de Brum သည် ၎င်းကိုမြင်သောအခါတွင် သြဇာအာဏာကို သိရှိခဲ့သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရေကြောင်းအဖွဲ့သို့ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်များအား နိုင်ငံ၏ ထိုင်ခုံနေရာအဖြစ် တောင်းဆိုခြင်းဖြင့် 2015 ခုနှစ်တွင် တုန်လှုပ်သွားခဲ့သည်။ လူးလွန့်အသနားခံ ပင်လယ်ပြင်တွင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရန်။
သူ၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသည် အခြားကျွန်းခေါင်းဆောင်များမှ ချမှတ်ထားသော ရာသီဥတုပန်းတိုင်များ သတ်မှတ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် နှေးကွေးနေဆဲဖြစ်သော စက်မှုလုပ်ငန်းကြီးစိုးသည့်ဖိုရမ်ကို တုန်လှုပ်သွားစေခဲ့သည်။
De Brum ၏ ပြောင်မြောက်သော နိုင်ငံရေးစိတ် - သူ့ဇာတိနိုင်ငံ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ကျွန်းနိုင်ငံရေးများကြားတွင် ပုံဖော်ထားသော - "ရည်မှန်းချက်မြင့်မားသောညွန့်ပေါင်း" တည်ထောင်ခြင်း၏ အဓိကအချက်ဖြစ်သည်။ တူညီသောနိုင်ငံများအုပ်စုသည် 2015 ခုနှစ်မတိုင်မီကရာသီဥတုညှိနှိုင်းမှုဘက်မှလျှို့ဝှက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ကျိုးပဲ့ဖုံးအုပ် ထိုနှစ်ကုန်တွင် ပါရီရာသီဥတုဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများအတွင်း အရေးကြီးသော အခိုက်အတန့်တစ်ခုဖြစ်သည်။
“1.5 ရှင်သန်နေထိုင်ရန်” သည် ပါရီညီလာခံတွင် ဒီဘရမ်၏ မှတ်သားဖွယ်စကားဖြစ်သည်။ သဘောတူညီချက်အရ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကို 2C သာကန့်သတ်ထားလျှင် Marshall ကျွန်းများ တည်ရှိတော့မည်မဟုတ်ကြောင်း ကမ္ဘာကို အာမခံခဲ့သည်။ သို့ သော် သိပ္ပံပညာရှင်များ ရည်မှန်းချက်ကို ထူးထူးခြားခြားဖြစ်ရန် ယုံကြည်ပါ။. ကမ္ဘာ့အပူချိန်သည် ပျမ်းမျှအထက် 1C ရှိပြီး လျှင်မြန်စွာတက်ခြင်းကြောင့် Marshall ကျွန်းများအတွက် ပြတင်းပေါက်ပိတ်သွားပါသည်။
ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသည် နောက်ဆုံးမိနစ်တွင် ပိုမိုအားကောင်းသည့် သဘောတူညီချက်တစ်ခုအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေပြီး အပူချိန်ကန့်သတ်ချက် 1.5C ကို 2015 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အပြီးသတ်သဘောတူညီချက်အဖြစ် ရေးသွင်းနိုင်ခဲ့သည်။ ပါဝင်မှုသည် မမျှော်လင့်ထားသော သံတမန်ရေးရာအောင်ပွဲဖြစ်ပြီး ၎င်းတွင် de Brum အား ဂုဏ်ပြုမှတ်တမ်းတင်နိုင်ပါသည်။ သူ့နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်အတွက် လက်သည်းခွံတွေကို လှီးဖြတ်ပစ်တယ်။
ပါရီမြို့ရှိ Marshall Islands ၏ အပိတ်ကြေညာချက်အတွက် ၎င်းက ကြမ်းပြင်ကိုလွှဲလိုက်တယ်။ အသက် 18 နှစ်အရွယ် Selina Leem ထံသို့ “ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ ငါတို့ဇာတ်လမ်းရဲ့ အချိုးအကွေ့ဖြစ်သင့်တယ်။ ငါတို့အားလုံးအတွက် အချိုးအကွေ့တစ်ခုပါ” ဟု သူမသည် စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ အခန်းတစ်ခုသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
သူ၏ကျွန်းများပေါ်တွင် De Brum သည် ဇနီးတစ်ဦး၊ သားသမီး သုံးဦး၊ မြေးဆယ်ဦးနှင့် မြေးငါးဦးတို့ကို ယခုလတွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။
