Robert C. Koehler၊ ဇူလိုင် 12၊ 2017 မှ
ကနေထပ်မံတင်ပို့ ဘုံအံ့ဖွယ်.
ကမ္ဘာမြေအနှံ့ နေရာတိုင်းတွင် နျူကလီးယားလက်နက်များ ပိတ်ပင်ရန် ကုလသမဂ္ဂ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို အမေရိကန်က သပိတ်မှောက်ခဲ့သည်။ အခြားရှစ်နိုင်ငံလည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းပင်။ ဘယ်ဟာတွေမှန်း
လွန်ခဲ့သည့် တစ်ပတ်က 122 မှ 1 အကြား အနားသတ်ဖြင့် လက်တွေ့ဖြစ်လာခဲ့သော ဤသမိုင်းဝင်စာချုပ်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ ငြင်းခုံမှုတွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူမျိုးများသည် နယ်နိမိတ် သို့မဟုတ် ဘာသာစကား သို့မဟုတ် ဘာသာရေး သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေး အယူဝါဒ သို့မဟုတ် ကြွယ်ဝမှုကို ထိန်းချုပ်မှု မည်မျှ နက်ရှိုင်းစွာ ခွဲထွက်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ နျူကလီးယားလက်နက်များ ပိုင်ဆိုင်ခြင်းနှင့် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးတွင် ၎င်းတို့ မလုံခြုံမှုများ အပြည့်အ၀ရှိနေသော်လည်း အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် ၎င်းတို့၏ အကြွင်းမဲ့လိုအပ်မှုအပေါ် ယုံကြည်ချက်နှင့် ပါ၀င်ပါသည်။
လက်နက်ကိုင်တာတော့ ကြောက်တယ်။ (ကြောက်တာက အမြတ်နဲ့ ညီမျှတယ်။)
သေချာတာကတော့ နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်တဲ့နိုင်ငံ ကိုးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ တရုတ်၊ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ အစ္စရေးနဲ့။ . . အခြားတစ်ခုက ဘာလဲ။ ဟုတ်တယ်၊ မြောက်ကိုရီးယား။ ထူးထူးဆန်းဆန်း၊ ဤနိုင်ငံများနှင့် ၎င်းတို့၏ အမြင်တိုသော “အကျိုးစီးပွားများ” သည် တစ်ဘက်တည်းတွင်ရှိပြီး၊ တစ်ခုချင်းစီ၏နျူကလီးယားလက်နက်များပိုင်ဆိုင်ထားမှုသည် အခြားသူများ၏နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်ခြင်းကို တရားမျှတမှုဖြစ်စေသော်လည်း၊
နူကလီးယားလက်နက်များ တားမြစ်ရေး သဘောတူစာချုပ်ကို ဆန့်ကျင်သည့်တိုင် အဆိုပါနိုင်ငံများမှ မည်သည့်နိုင်ငံမှ မပါဝင်ခဲ့ဘဲ နူကလီးယားကင်းစင်သော ကမ္ဘာကြီးသည် ၎င်းတို့၏အမြင်တွင် မည်သည့်နေရာတွင်မှ မရှိကြောင်း ညွှန်ပြနေပုံရသည်။
As ရောဘတ် Dodge လူမှုရေးတာဝန်ယူမှုဆိုင်ရာ သမားတော်များမှ ဤသို့ရေးသားခဲ့သည်– “၎င်းတို့သည် စတင်ဖွဲ့စည်းချိန်မှစ၍ လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ အဓိကမောင်းနှင်အားဖြစ်သည့် ဤဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန်အငြင်းအခုံတွင် သတိမမူမိဘဲ ဓားစာခံအဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့ကြပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏နျူကလီးယားလက်နက်များကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်အတွက် လာမည့်ဆယ်စုနှစ်သုံးစုအတွင်း ဒေါ်လာ ၁ ထရီလီယံရှိသည်။
ပဋိညာဉ်ဖန်တီးမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည့် ကျန်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနက် နယ်သာလန်က ၎င်းကို ဆန့်ကျင်သည့် တစ်ခုတည်းသော မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး စစ်အေးခေတ်ကတည်းက ၎င်း၏ပိုင်နက်တွင် အမေရိကန်နျူကလီးယားလက်နက်များ သိမ်းဆည်းထားခဲ့သည့် တိုက်ဆိုင်စွာပင်၊ ကိုယ့်ခေါင်းဆောင်တွေတောင် ရှုပ်ကုန်တယ်။ (“သူတို့ဟာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ တွေးခေါ်မှု အစဉ်အလာတစ်ခုရဲ့ လုံးဝအဓိပ္ပါယ်မဲ့တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်” ဟု ၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်း၊ Ruud Lubbers ဟုဆိုသည်။)
အဆိုပါ စာချုပ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုဖတ်သည်: "။ . .နျူကလီးယားလက်နက်များ သို့မဟုတ် အခြားနျူကလီးယား ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများကို ပိုင်ဆိုင်၊ ပိုင်ဆိုင် သို့မဟုတ် ထိန်းချုပ်သည့် နိုင်ငံတစ်ခုစီသည် ၎င်းတို့အား လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုအခြေအနေမှ ချက်ချင်းဖယ်ရှားကာ ၎င်းတို့အား တတ်နိုင်သမျှ ဖျက်ဆီးပစ်ရမည်။ . ”
ဒါက လေးနက်တယ်။ သမိုင်းဝင် တစ်ခုခု ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ သံသယဖြစ်စရာ မလိုပါဘူး- ဆန္ဒတစ်ခု၊ မျှော်လင့်ချက်တစ်ခု၊ လူသားမျိုးနွယ်ရဲ့ အရွယ်အစား ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုဟာ နိုင်ငံတကာ ဘာသာစကားကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ “စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးညီလာခံဥက္ကဋ္ဌ၊ ကော်စတာရီကန်သံအမတ်ကြီး Elayne Whyte Gomez က အထင်ကရသဘောတူချက်ဖြင့် လက်ခုပ်သံများရှည်လျားစွာထွက်ပေါ်လာခဲ့သည် အဆိုပါအနုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များ၏သတင်းလွှာ. “နျူကလီးယားလက်နက်ကင်းစင်တဲ့ ကမ္ဘာရဲ့ ပထမဆုံးမျိုးစေ့ကို ကျွန်တော်တို့ ကြဲချနိုင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။
မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ကျွန်ုပ်သည် ကဲ့ရဲ့ရှုံ့ချခြင်းနှင့် မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်းတို့ကို ခံစားရစေသည်။ ဒီစာချုပ်က တစ်ခုခုကြဲသလား စစ်မှန်သော ဆိုလိုတာက အစေ့အဆန်တွေက နျူကလီးယားလက်နက် ဖျက်သိမ်းရေးကို လက်တွေ့ကမ္ဘာမှာ လှုပ်ရှားစေသလား၊ ဒါမှမဟုတ် သူ့စကားတွေက လှပတဲ့ ဥပမာတစ်ခုပဲလား။ ပြီးတော့ ဥပစာဆိုတာ ငါတို့ရခဲ့တာလား။
Trump အစိုးရ၏ ကုလသမဂ္ဂ သံတမန် Nikki Haley က ပြီးခဲ့သည့် မတ်လက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ CNN ကအမေရိကန်က ဆွေးနွေးပွဲကို သပိတ်မှောက်မယ်လို့ ကြေငြာခဲ့သလို အမေနဲ့သမီးလည်း “နျူကလီးယားလက်နက်မရှိတဲ့ ကမ္ဘာထက် ငါ့မိသားစုအတွက် ပိုလိုချင်တာ ဘာမှမရှိဘူး”
ဘယ်လိုကောင်းတဲ့။
"ဒါပေမယ့်၊ ငါတို့လက်တွေ့ဖြစ်ရမယ်။"
နှစ်တွေကြာလာတာနဲ့အမျှ သံတမန်ရဲ့လက်ချောင်းက ရုရှား (ဒါမှမဟုတ် ဆိုဗီယက်) ဒါမှမဟုတ် တရုတ်တွေကို ညွှန်ပြလိမ့်မယ်။ သို့သော် Haley က “မြောက်ကိုရီးယားက နျူကလီးယားလက်နက်တားမြစ်ရေးကို သဘောတူမယ်လို့ ယုံကြည်တဲ့သူရှိလား”
ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ၎င်း၏နျူကလီးယားလက်နက် 7,000 နီးပါးကို အမေရိကန်၏ ချုပ်ကိုင်ထားမှုကို မျှတစေသည့် “လက်တွေ့ဘဝ” ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ထရီလီယံဒေါ်လာတန်သော ခေတ်မီမှုအစီအစဉ်- မြောက်ကိုရီးယားငယ်၊ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသိကြသည့်အတိုင်း ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ကို စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာကို အောင်ပွဲဝင်မည့် အစီအစဉ်နှင့် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်လုံခြုံရေးအတွက် တရားဝင်သော စိုးရိမ်စရာမရှိသော ဆင်ခြင်တုံတရားမဲ့လွန်းသော နိုင်ငံငယ်တစ်ခုအဖြစ် အမေရိကန်မီဒီယာများတွင် ဖော်ပြသည်။ ဒါကြောင့် တောင်းပန်ပါတယ် အမေ၊ တောင်းပန်ပါတယ် ကလေးတွေ၊ ငါတို့မှာ ရွေးချယ်စရာ မရှိတော့ဘူး။
အဓိကအချက်ကတော့ ရန်သူက လုပ်မှာပဲ။ Haley ၏ လက်တွေ့ဆန်မှုသည် စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးတွင် အမှန်တကယ် အမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည်ထက် များစွာသာလွန်သည် - ၎င်းသည် နျူကလီးယားစစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်သည့် ဂြိုလ်ဆိုင်ရာစိုးရိမ်မှု၏တရားဝင်မှုကို အသိအမှတ်ပြုရန်နှင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ယခင်စာချုပ်ကတိကဝတ်များကို လေးစားလိုက်နာရမည်ဖြစ်သည်။ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အာမခံထားသော ပျက်စီးခြင်းသည် လက်တွေ့ဆန်ခြင်းမဟုတ်ပါ။ နောက်ဆုံးမှာ တစ်ခုခု ပေးတော့မယ်ဆိုတာ သေချာတဲ့ သတ်သေမှုတစ်ခုပါပဲ။
နူကလီးယားလက်နက် တားမြစ်ရေး သဘောတူစာချုပ်တွင် လက်တွေ့ဆန်မှုသည် နျူကလီးယားလက်နက် ကိုးခု၏ အသိစိတ်ကို မည်သို့ ထိုးဖောက်နိုင်မည်နည်း။ စိတ်ပြောင်းခြင်း သို့မဟုတ် နှလုံးသားပြောင်းလဲခြင်း—ဤရူးသွပ်စွာဖျက်ဆီးနိုင်သောလက်နက်များသည် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးအတွက် အရေးကြီးသည်ဟူသောကြောက်ရွံ့မှုကို တွန်းလှန်ခြင်း—သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာနျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးတစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းဖြစ်မည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။ အတင်းအကျပ်အကျပ်ကိုင်လို့ မယုံဘူး။
ထို့ကြောင့် အဏုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြသည့်အတိုင်း သဘောတူစာချုပ်၏ ကျမ်းပိုဒ်တွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည့် တောင်အာဖရိကကို ကျွန်ုပ် ဂါရဝပြုပြီး တစ်ချိန်က နျူလက်နက် မပိုင်ဆိုင်နိုင်တော့သည့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းတွင် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုရှိသောနိုင်ငံမှ လူတိုင်းအတွက်အခွင့်အရေးအပြည့်ရှိသောနိုင်ငံတစ်ခုသို့ ၎င်း၏ထူးခြားသောအသွင်ကူးပြောင်းမှုကိုဖြတ်သန်းစဉ်တွင် ၎င်း၏နျူကလီးယားများကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ အမျိုးသားရေးအသိစိတ်ဓာတ် ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်သလား။
“အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လက်တွဲပြီး လူသားတွေကို နျူကလီးယားလက်နက်တွေရဲ့ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ မြင်ကွင်းကနေ ကယ်တင်ဖို့ (ယနေ့) ထူးထူးခြားခြား ခြေလှမ်းတစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု တောင်အာဖရိကနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ သံအမတ်ကြီး Nozipho Mxakato-Diseko က ပြောကြားခဲ့သည်။
ပြီးတော့ ငါတို့မှာ လက်တွေ့ဆန်တယ်။ Setsuko Thurlow၁၉၄၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက် ဟီရိုရှီးမား ဗုံးခွဲမှုမှ လွတ်မြောက်လာသူဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီက သူမကြုံတွေ့ခဲ့ရသော ဤထိတ်လန့်မှု၏ နောက်ဆက်တွဲရလဒ်ကို ပြန်ပြောင်းပြောပြရင်း သူမမြင်လိုက်ရသော လူများအကြောင်း သူမပြောခဲ့သည်– “သူတို့ဆံပင်တွေက အဆုံးမှာ ရပ်နေတယ် — ငါမသိဘူး၊ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော်၊ မီးလောင်ဒဏ်ရာကြောင့် သူတို့၏ မျက်လုံးများ ရောင်ရမ်းနေပါသည်။ လူအချို့၏ မျက်လုံးများသည် ခြေစွပ်များမှ တွဲလောင်းကျနေသည်။ တစ်ချို့က မျက်လုံးတွေကို လက်ထဲမှာ ကိုင်ထားကြတယ်။ ဘယ်သူမှ မပြေးဘူး။ ဘယ်သူမှ မအော်ရဲကြဘူး။ လုံးဝတိတ်ဆိတ်နေတယ်၊ လုံးဝငြိမ်သွားတယ်။ 'ရေ၊ ရေ' ဟူသော တီးတိုးသံကို မင်းကြားနိုင်သည်"
ပြီးခဲ့သော သီတင်းပတ်က သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သူမသည် ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးအတွက် အနာဂတ်ကို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သည်ဟူသော အသိတစ်ခုဖြင့် ပြောခဲ့သည်- “ဒီနေ့ကို ကျွန်တော် စောင့်နေခဲ့တာ ဆယ်စုနှစ် ခုနစ်ခုရှိပြီ၊ နောက်ဆုံးတော့ ရောက်ရှိလာတဲ့အတွက် အရမ်းဝမ်းသာမိပါတယ်။ ဒါဟာ နျူကလီးယားလက်နက် အဆုံးသတ်ခြင်းရဲ့အစပဲ”
