Lawrence Wittner၊ အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်
မကြာသေးမီလများအတွင်း မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရ၏ နျူကလီးယားလက်နက်အစီအစဉ် တိုးတက်လာမှုကြောင့် အမေရိကန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရခေါင်းဆောင်များအကြား ပြင်းထန်သော ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများ ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဒီသြဂုတ်လ သမ္မတ Donald Trump က ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ နောက်ထပ် ခြိမ်းခြောက်မှု မှန်သမျှ ကမ္ဘာက မမြင်ဖူးသလိုပဲ မီးနဲ့ ဒေါသတွေ ကြုံရလိမ့်မယ်။ တစ်ပြန်တစ်လှည့်, Kim Jong Un က ပြောပါတယ်။ ဂူအမ်ကျွန်းကို အမေရိကန်ပိုင်နက်ထဲ နျူကလီးယား ဒုံးကျည်တွေ ပစ်လွှတ်ဖို့ စိတ်ကူးယဉ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အငြင်းပွားမှုကို မြင့်မားစေခြင်း၊ Trump က ကုလသမဂ္ဂကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလလယ်တွင် အမေရိကန်က သူ့ဘာသာသူ သို့မဟုတ် ၎င်း၏မဟာမိတ်များကို ခုခံကာကွယ်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့မည်ဆိုလျှင် “မြောက်ကိုရီးယားကို လုံးဝဖျက်ဆီးပစ်ရန်မှတစ်ပါး ကျွန်ုပ်တို့တွင် ရွေးချယ်စရာမရှိ” ဟုဆိုသည်။ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ၊ Trump က ဒါကို အလှဆင်ထားပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် အချိန်ပိုကြာကြာနေတော့မည်မဟုတ်ကြောင်း တွစ်တာတွင် ကြေငြာခဲ့သည်။
မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရ၏ နျူလက်နက် တိုးတက်မှုကို ဦးတည်သည့် ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် အမေရိကန် အစိုးရ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ချဉ်းကပ်မှုမှာ အောင်မြင်မှု အရိပ်အယောင် မပြခဲ့ပေ။ အမေရိကန် အရာရှိများ၏ ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချမှုတိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ မြောက်ကိုရီးယားဖက်မှ လှောင်ပြောင်သော တုံ့ပြန်မှုတစ်ခု ထွက်ပေါ်လာသည်။ အမှန်မှာ၊ နျူလက်နက်မူဝါဒနှင့် ပတ်သက်လာလျှင် အမေရိကန်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများ တိုးမြင့်လာခြင်းသည် မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရ၏ အမေရိကန်စစ်တပ်ကို တိုက်ခိုက်မည်ကို ကြောက်ရွံ့ကြောင်း အတည်ပြုပုံရပြီး၊ ထို့ကြောင့် ၎င်း၏နျူကလီးယားစွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ရန် ၎င်း၏သန္နိဋ္ဌာန်ကို ခိုင်မာစေခဲ့သည်။ အတိုချုပ်ပြောရလျှင် မြောက်ကိုရီးယားကို ဖျက်ဆီးပစ်ရန် ခြိမ်းခြောက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ သိသိသာသာ တန်ပြန် ဖြစ်ထွန်းသည်။.
သို့သော် အမေရိကန်မူဝါဒ၏ ဉာဏ်ပညာကို ဘေးဖယ်ထားကာ၊ အမေရိကန် အစိုးရသည် ဤအခြေအနေတွင် အဘယ်ကြောင့် ဦးဆောင်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသနည်း။ ဟိ ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်းအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် အပိုဒ် ၁ တွင် ကုလသမဂ္ဂတွင် “နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်” တာဝန်ရှိကြောင်းနှင့် အဆုံးစွန်သောအားဖြင့် “ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို တားဆီးဖယ်ရှားရေးတို့အတွက် ထိရောက်သော စုပေါင်းအစီအမံများ ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။ ” ကုလသမဂ္ဂ ပဋိဉာဉ်သည် အမေရိကန် သို့မဟုတ် အခြားနိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့အုပ်ထိန်းသူအဖြစ် ထမ်းဆောင်ရန် အခွင့်အာဏာ မပေးရုံသာမက အပိုဒ် ၂ တွင် “အဖွဲ့ဝင်အားလုံးသည် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးတွင် ခြိမ်းခြောက်မှု သို့မဟုတ် အသုံးပြုခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရမည်၊ နယ်မြေစိုးမိုးရေး သို့မဟုတ် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးလွတ်လပ်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန် တွန်းအားပေးသည်။” အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရနှစ်ရပ်လုံးက ဒီတားမြစ်ချက်ကို ချိုးဖောက်နေတာ ရှင်းပါတယ်။
ထို့အပြင် ကုလသမဂ္ဂသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယားလက်နက် အစီအစဉ်ကို ကန့်သတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများတွင် ပါဝင်နေပြီဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာတင်မကပါဘူး။ ပြစ်တင်ရှုတ်ချ မြောက်ကိုးရီးယားအစိုးရ၏ အပြုအမူသည် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ရှိသော်လည်း၊ တင်းတင်းကျပ်ကျပ် စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ
မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ ဆက်ဆံရာမှာ ထရမ့်ရဲ့ ပေါ်လစီထက် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်က ပိုအောင်မြင်မှာလား။ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သော်လည်း အနည်းဆုံး ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့် အစပြုမည်မဟုတ်ပေ။ မီးရှို့ရန် ခြိမ်းခြောက်ခြင်း။ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ လူဦးရေ ၂၅ သန်း။ ယင်းအစား တင်းမာနေသည့် အမေရိကန်-မြောက်ကိုရီးယား တင်းမာမှုကို ဖြေလျှော့ရန် ကုလသမဂ္ဂသည် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးတွင် ဖျန်ဖြေသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးရန် ကမ်းလှမ်းနိုင်သည်။ ထိုသို့သော စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများတွင် မြောက်ကိုရီးယားနျူကလီးယားလက်နက်အစီအစဉ်ကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် လဲလှယ်ရန်အတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ၁၉၅၀ ခုနှစ်များ ကိုရီးယားစစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို သဘောတူပြီး မြောက်ကိုရီးယားနယ်စပ်တွင် အမေရိကန်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ရပ်ဆိုင်းရန် အကြံပြုနိုင်သည်။ အမေရိကန်၏ နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုထက် ကုလသမဂ္ဂမှ ကြားဝင်အပေးအယူလုပ်ရန် နည်းလမ်းပေးခြင်းသည် မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရကို ဆွဲဆောင်မှုဖြစ်စေနိုင်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့် ၎င်း၏ ရှေ့သို့ ဆက်သွားနိုင်သည်။ နျူကလီးယားလက်နက်များ၏တားမြစ်အပေါ်စာချုပ်- Kim နှင့် Trump နှစ်ဦးစလုံးက မထီမဲ့မြင်ပြုသည့် အတိုင်းအတာတစ်ခု (၎င်းကို ဆန့်ကျင်ပါက ၎င်းတို့ကို ပိုမိုရင်းနှီးစေသည်)၊ သို့သော် အခြားနိုင်ငံအများစုအတွက် အလွန်ဆွဲဆောင်မှုရှိသည်။
ကုလသမဂ္ဂသည် မြောက်ကိုရီးယား သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့အသိုင်းအဝိုင်း၏ဆန္ဒကို လျစ်လျူရှုသော အခြားနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် ကုလသမဂ္ဂသည် အားနည်းလွန်းသည်ဟု ဝေဖန်သူများက ဆိုကြသည်။ ပြီးတော့ သူတို့က လုံးဝမမှန်ပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂ၏ ကြေညာချက်များနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်များသည် အမြဲတစေ ချီးမွမ်းဖွယ်ကောင်းသော်လည်း၊ ၎င်းတို့အား ပြဌာန်းရန် ကုလသမဂ္ဂ အရင်းအမြစ်များနှင့် ပါဝါမရှိခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့သည် ထိရောက်မှု မရှိပေ။
သို့သော်လည်း ဝေဖန်သူများက ၎င်းတို့၏ ဆင်ခြင်တုံတရား၏ ယုတ္တိကို မလိုက်နာဘဲ၊ ကုလသမဂ္ဂသည် နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် လုံးဝ ကျေနပ်လောက်စရာ အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ရန် အားနည်းနေပါက၊ ဖြေရှင်းချက်မှာ ၎င်းကို ခိုင်မာစေရန် ဖြစ်သည်။ အမှန်တော့၊ နိုင်ငံတကာ တရားမဲ့မှုများအတွက် အဖြေသည် နိုင်ငံတစ်ခုချင်းစီ၏ ကြပ်မတ်အရေးယူမှုမဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံတကာဥပဒေနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို အားကောင်းစေခြင်းသာဖြစ်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ပျက်သုဉ်းသွားပြီးနောက် ၁၉၄၅ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် ကုလသမဂ္ဂကို ထူထောင်ခဲ့ကြသည့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက ၎င်းတို့ လိုလားတောင်းဆိုခဲ့ကြသည့် အချက်ပင် ဖြစ်သည်။
သို့သော် ကံမကောင်းစွာဖြင့်၊ နှစ်များကြာလာသည်နှင့်အမျှ အင်အားကြီးနိုင်ငံများသည် စုပေါင်းလုပ်ဆောင်မှုနှင့် ကမ္ဘာ့ဥပဒေအပေါ်အခြေခံသည့် ကုလသမဂ္ဂဗဟိုပြုဗျူဟာကို ခေတ်မမီတော့သော ၎င်းတို့၏စစ်တပ်ကြွက်သားလေ့ကျင့်ခန်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ရေးရာများတွင် ၎င်းတို့၏ အမျိုးသားပါဝါအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များကို လက်မခံလိုသော ဆန္ဒမရှိသဖြင့် ၎င်းတို့နှင့် ၎င်းတို့၏ အတုယူသူများသည် လက်နက်ပြိုင်ပွဲများနှင့် စစ်ပွဲများတွင် ပါဝင်လာကြသည်။ မြောက်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန် အစိုးရများအကြား လက်ရှိ အိပ်မက်ဆိုးများ ကြုံနေရသော နျူကလီးယား ထိပ်တိုက်တွေ့မှုသည် ဤဖြစ်စဉ်၏ နောက်ဆုံး ဥပမာတစ်ခုသာ ဖြစ်သည်။
နျူကလီးယားလက်နက်များ၊ စစ်ပွဲကြီးများ၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို အရှိန်မြှင့်ခြင်း၊ အရင်းအမြစ်များ လျင်မြန်စွာ လျော့နည်းလာခြင်းနှင့် စီးပွားရေးမညီမျှမှုများ တိုးပွားလာနေသည့် ကမ္ဘာကြီးတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် လိုအပ်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို ဆောင်ရွက်ရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု လိုအပ်နေကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန်မှာ နောက်ကျနေပြီမဟုတ်သည်မှာ သေချာပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် လုံလောက်သော တရားဝင်မှု၊ အာဏာ သို့မဟုတ် အရင်းအမြစ်များရှိသည်။ ထိုအဖွဲ့အစည်းသည် ခိုင်မာအားကောင်းသော ကုလသမဂ္ဂဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ကမ္ဘာ့အနာဂတ်ကို အမျိုးသားရေးဝါဒီများ၏ လက်ထဲတွင် ထားခဲ့ရန် သို့မဟုတ် ရိုးရာအမျိုးသားနိုင်ငံတော်ယာဉ်ကို သတိကြီးစွာထားကာ ကပ်ဆိုးဆီသို့ ရိုးရှင်းစွာ ဆက်လက်ရွေ့လျားသွားမည်ဖြစ်သည်။
~~~~~~~~~~~~
လောရင့် Wittner (http://www.lawrenceswittner.com) SUNY / အယ်လ်ဘာနီမှာသမိုင်းဂုဏ်ထူးဆောင်ပါမောက္ခနှင့်ရေးသားသူဖြစ်ပါသည် အဆိုပါဗုံးထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင် (Stanford တက္ကသိုလ်စာနယ်ဇင်း) ။
