၁၆ နှစ်ကြာယူအက်စ်တွင်အဂတိလိုက်စားမှုမှအီရတ်လူမျိုးများပေါ်ပေါက်လာ

က Nicolas JS ဒေးဗီးစ်အသုံးပြုပုံ World BEYOND Warနိုဝင်ဘာလ 29, 2019

Thanksgiving ညစာစားပွဲသို့အမေရိကန်များထိုင်သောအခါအီရတ်များသည်စိတ်မသာညည်းတွားနေကြသည် 40 ဆန္ဒပြသူတွေအသတ်ခံရတယ် ရဲနှင့်စစ်သားများကဘဂ္ဂဒက်၊ နဂျဖ်နှင့်နာဆာရီယာတို့တွင်ကြာသပတေးနေ့ကပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလဆန်းပိုင်းတွင်ရာနှင့်ချီသောလူများသည်လမ်းများပေါ်သို့ထွက်ပြေးခဲ့ကြသောကြောင့် 400 ဆန္ဒပြသူများနီးပါးသေဆုံးခဲ့သည်။ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များကအီရတ်တွင်ဖြစ်ပွားနေသောအကျပ်အတည်းကိုတစ် ဦး အဖြစ်ဖော်ပြခဲ့သည် “ သွေးထွက်သံယို” ၀ န်ကြီးချုပ် Abdul-Mahdi ကသူနုတ်ထွက်မည်ဟုကြေငြာခဲ့ပြီးဆွီဒင်တွင်လည်းဖွင့်လှစ်လိုက်သည် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု လူသားဆန့်ကျင်ရေးရာဇဝတ်မှုများအတွက်ဆွီဒင်နိုင်ငံသားဖြစ်သောအီရတ်ကာကွယ်ရေး ၀ န်ကြီး Najah Al-Shammari ကိုဆန့်ကျင်

အဆိုအရ အယ်လ်ဂျာဇီယာ“ ဆန္ဒပြသူတွေဟာအဂတိလိုက်စားမှုနဲ့နိုင်ငံခြားအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေမှာ ၀ န်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့နိုင်ငံရေးအတန်းအစားကိုဖြုတ်ချဖို့တောင်းဆိုနေကြတယ်၊ 36% သာ အရွယ်ရောက်ပြီးသောအီရတ်လူ ဦး ရေ၏အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများရှိသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ၀ င်ရောက်မှုအောက်ရှိပြည်သူ့ရေးရာကဏ္gများပြတ်တောက်နေသော်လည်း၎င်း၏အကြွင်းအကျန်များသည်ပုဂ္ဂလိကကဏ္ than ထက်လူအများအပြားကိုအလုပ်ခန့်ထားဆဲဖြစ်သည်။ အကြမ်းဖက်မှုနှင့်အမေရိကန်၏စစ်ရေးအရထိတ်လန့်ဖွယ်အယူဝါဒ၏ပရမ်းပတာအခြေအနေများတွင်ပိုမိုဆိုးရွားသွားခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများမှသတင်းပေးပို့ခြင်းကအီရန်အားအီရတ်တွင်အဓိကနိုင်ငံခြားကစားသမားအဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်း ဒါပေမယ့်အီရန်ကြီးမားတဲ့သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရရှိခဲ့သည်နေစဉ် ပစ်မှတ်တစ်ခု ဆန္ဒပြမှုများတွင်ယနေ့အီရတ်ကိုအုပ်ချုပ်နေသူအများစုသည်ယခင်ပြည်ပရောက်များဖြစ်သည် အမေရိကန်ပျံသန်းခဲ့ပါတယ် ဘဂ္ဂဒက်ရှိအငှားယာဉ်မောင်းတ ဦး က ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်၎င်း၏သိမ်းပိုက်ရေးအင်အားစုများနှင့်အတူ“ ဖြည့်တင်းရန်အိတ်ကပ်နှင့်အတူအီရတ်သို့လာခြင်း” ဖြစ်သည်ဟုအနောက်တိုင်းသတင်းထောက်အားပြောကြားခဲ့သည်။ အီရတ်နိုင်ငံ၏နိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းများ၏တကယ့်အကြောင်းရင်းများမှာပြည်ပရောက်ဟောင်းများနိုင်ငံ၏သစ္စာဖောက်မှု၊ အဂတိလိုက်စားမှုအဂတိလိုက်စားမှုနှင့်အီရတ်အစိုးရအားဖျက်ဆီးခြင်းတွင်အမေရိကန်၏တရားမဝင်အခန်းကဏ္,၊ ၎င်းတို့အား၎င်းတို့ထံလွှဲပြောင်းပေးခြင်းနှင့် ၁၆ နှစ်ကြာအာဏာဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

ယူအက်စ်သိမ်းပိုက်မှုအတွင်းအမေရိကန်နှင့်အီရတ်အရာရှိများ၏အကျင့်ပျက်ခြစားမှုဖြစ်သည် ကောင်းစွာမှတ်တမ်းတင်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက် 1483 သည်ယခင်ကသိမ်းဆည်းရမိခဲ့သောအီရတ်ပိုင်ဆိုင်မှုများ၊ ကုလသမဂ္ဂ၏စားနပ်ရိက္ခာအတွက်ရေနံအစီအစဉ်နှင့်အီရတ်ရေနံရရှိငွေများကို သုံး၍ ဒေါ်လာ 20 ဘီလီယံဖွံ့ဖြိုးရေးရန်ပုံငွေကိုတည်ထောင်ခဲ့သည်။ KPMG နှင့်အထူးစစ်ဆေးရေးမှူးချုပ်တို့၏စစ်ဆေးမှုအရထိုငွေအမြောက်အများကိုအမေရိကန်နှင့်အီရတ်အရာရှိများကခိုးယူခြင်းသို့မဟုတ်အခိုးခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။

လက်ဘနွန်အကောက်ခွန်အရာရှိများသည်အီရတ် - အမေရိကန်ကြားဖြတ်ပြည်ထဲရေး ၀ န်ကြီး Falah Naqib ၏လေယာဉ်ပေါ်တွင်ဒေါ်လာ 13 သန်းရှိသည်ဟုသိရသည်။ အလုပ်အကိုင်ပြစ်မှုဆိုင်ရာအကြီးအကဲ Paul Bremer သည်ဒေါ်လာ 600 သန်းချေးငွေရန်ပုံငွေကိုစာရွက်စာတမ်းမရှိဘဲထိန်းသိမ်းထားသည်။ 602 ၀ န်ထမ်းများနှင့်အတူအီရတ်အစိုးရ ၀ န်ကြီးဌာနတစ်ခုသည် 8,206 အတွက်လစာကိုကောက်ယူခဲ့သည်။ အမေရိကန်စစ်တပ်အရာရှိတစ် ဦး ကဆေးရုံပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်အတွက်စာချုပ်ပါဈေးနှုန်းကိုနှစ်ဆတိုးခဲ့ပြီးဆေးရုံ၏ဒါရိုက်တာအားသူ၏အငြိမ်းစားထုတ်ကုန်များဖြစ်သည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကန်ထရိုက်တာတစ် ဦး သည်ဘိလပ်မြေစက်ရုံပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်အတွက်ဒေါ်လာ 60 သန်းစာချုပ်ကိုဒေါ်လာ 20 သန်းဖြင့်ပေးခဲ့သည်။ အီရတ်အာဏာပိုင်များကိုပြောကြားရာတွင်အမေရိကန်က Saddam Hussein မှသူတို့ကိုကယ်တင်ခဲ့သည့်အတွက်ကျေးဇူးတင်သင့်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပိုက်လိုင်းကန်ထရိုက်တာတစ် ဦး ကမတည်ရှိသည့်အလုပ်သမားများအတွက်ဒေါ်လာ 3.4 သန်းကို“ အခြားမလျော်ကန်သောအခကြေးငွေများ” ပေးခဲ့သည်။ စစ်ဆေးရေးမှူးချုပ်သုံးသပ်သည့် 198 ကန်ထရိုက်များမှ 44 တွင်သာအလုပ်ကိုအတည်ပြုရန်စာရွက်စာတမ်းများရှိသည်။

အီရတ်တဝိုက်စီမံကိန်းများအတွက်ငွေကြေးဖြန့်ဝေပေးသည့်အမေရိကန်၏“ ပေးဆောင်သူများ” သည်ဒေါ်လာသန်းနှင့်ချီ။ ငွေများအိတ်ကပ်ထဲထည့်ထားခဲ့သည်။ စစ်ဆေးရေးမှူးကဟီလာ့ဒေသပတ် ၀ န်းကျင်ကိုသာစုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည်။ အမေရိကန်အေးဂျင့်တစ် ဦး ကဒေါ်လာ 96.6 သန်းကိုစာရင်းမသွင်းနိုင်သေး၊ နောက်တစ်ခုမှာဒေါ်လာ 25 သန်းမှဒေါ်လာ 6.3 သန်းကိုသာအကုန်အကျခံနိုင်သည်။ “ ညွန့်ပေါင်းမှုယာယီအာဏာပိုင်” သည်ဤကဲ့သို့သောကိုယ်စားလှယ်များကိုအီရတ်တစ်လျှောက်လုံးအသုံးပြုခဲ့ပြီးတိုင်းပြည်မှထွက်ခွာသောအခါသူတို့၏အကောင့်များကို“ ရှင်းလင်း” ခဲ့သည်။ စိန်ခေါ်ခံခဲ့ရသည့်အေးဂျင့်တစ် ဦး သည်ဒေါ်လာ 23 သန်းနှင့်အတူနောက်တစ်နေ့တွင်ပြန်လည်ပျောက်ဆုံးခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကွန်ဂရက်မှ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်အီရတ်တွင်ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက်ဒေါ်လာ ၁၈.၄ ဘီလီယံကိုဘတ်ဂျက်လျာထားသော်လည်းဒေါ်လာ ၃.၄ ဘီလီယံ မှလွဲ၍ လုံခြုံရေးအတွက်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်မှာဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံအောက်သာပေးချေခဲ့သည်။ အမေရိကန်အများစုကယူအက်စ်ရေနံကုမ္ပဏီများသည်အီရတ်တွင်ဒုံးကျည်များကဲ့သို့ထွက်ခွာသွားသည်ဟုယုံကြည်ကြသော်လည်း၎င်းသည်မမှန်ပါ။ အနောက်တိုင်းရေနံကုမ္ပဏီများသည်ဒုတိယသမ္မတနှင့်အတူရေးဆွဲခဲ့သောအစီအစဉ်များဖြစ်သည် Cheney 2001 အတွက် ထိုရည်ရွယ်ချက်ရှိသော်လည်းအနောက်တိုင်းရေနံကုမ္ပဏီများကိုအမြတ်အစွန်းများသော“ ထုတ်လုပ်မှုခွဲဝေမှုဆိုင်ရာသဘောတူညီချက်များ” (PSAs) ကိုတစ်နှစ်လျှင်ဒေါ်လာဘီလီယံနှင့်ချီ။ ပေးအပ်ရန်ဥပဒေကိုဖော်ထုတ်ခဲ့သည် တစ် ဦး တပ်များနှင့်ဖမ်းဆီးရမိ နှင့်အီရတ်အမျိုးသားညီလာခံကအတည်ပြုရန်ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

နောက်ဆုံးအနေဖြင့် 2009 ၌အီရတ်ခေါင်းဆောင်များနှင့်သူတို့၏အမေရိကန်ရုပ်သေးဆရာများသည် PSAs များကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး (လက်ရှိအချိန်တွင်…) နှင့်နိုင်ငံခြားရေနံကုမ္ပဏီများအား“ နည်းပညာ ၀ န်ဆောင်မှုဆိုင်ရာသဘောတူညီချက်များ” (TSAs) ကိုလေလံဆွဲရန်ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ $ 1 မှ $ 6 တန်ဖိုးရှိ အီရတ်ရေနံမြေများမှထုတ်လုပ်မှုတိုးမြှင့်မှုအတွက်တစ်စည်လျှင်။ ဆယ်နှစ်အကြာတွင်ထုတ်လုပ်မှုသည်သာတိုးတက်လာခဲ့သည် 4.6 သန်း တစ်နေ့လျှင်စည် 3.8 သန်း တင်ပို့နေကြသည်။ တစ်နှစ်လျှင်အီရတ်ရေနံတင်ပို့မှုမှဒေါ်လာ 80 ဘီလီယံခန့်မှ TSAs ရှိနိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများသည်ဒေါ်လာ 1.4 ဘီလီယံသာရရှိပြီးအကြီးမားဆုံးကန်ထရိုက်များကိုအမေရိကန်ကုမ္ပဏီများကကိုင်တွယ်ခြင်းမရှိပါ။ China National Petroleum Corporation (CNPC) သည် 430 တွင်ဒေါ်လာ 2019 သန်းခန့်ရရှိသည်။ BP သည်ဒေါ်လာ 235 သန်းရရှိခဲ့သည်။ မလေးရှားမှ Petronas ဒေါ်လာ 120 သန်း၊ ရုရှား၏ Lukoil ဒေါ်လာ 105 သန်း၊ နှင့်အီတလီ၏ ENI $ 100 သန်း။ အီရတ်မှရရှိသော ၀ င်ငွေအများစုသည်အီရတ်အမျိုးသားရေနံကုမ္ပဏီ (INOC) မှတစ်ဆင့်ဘဂ္ဂဒက်ရှိအမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသောအစိုးရသို့ရောက်ရှိနေသည်။

အမေရိကန်၏နောက်ထပ်အမွေတစ်ခုမှာအီရတ်၏ရှုပ်ထွေးသောရွေးကောက်ပွဲစနစ်နှင့်အီရတ်အစိုးရ၏အလုပ်အမှုဆောင်ဌာနကိုရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းမရှိသောဒီမိုကရက်တစ်မြင်းရောင်းဝယ်မှုဖြစ်သည်။ The 2018 ရွေးကောက်ပွဲ 143 ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့များသို့မဟုတ် "စာရင်းများ" ပေါင်း 27 အခြားလွတ်လပ်သောပါတီများအဖြစ်စုစည်းထားသော 61 ပါတီများကဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ဖြစ်ချင်တော့၊ ဒီဟာကအလွှာစုံ၊ နိုင်ငံရေးစနစ် ဗြိတိသျှတို့သည်အီရတ်ကိုထိန်းချုပ်ရန်နှင့် 1920 ၏အီရတ်ပုန်ကန်မှုအပြီးရှီအာများအားအာဏာမှဖယ်ထုတ်ရန်ဖန်တီးခဲ့သည်။

ယနေ့တွင်ဤအကျင့်ပျက်ခြစားမှုစနစ်သည်အဂတိလိုက်စားမှုရှိသောရှီလူမျိုးများနှင့်အနောက်နိုင်ငံများတွင်နှစ်ပေါင်းများစွာပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံခဲ့ရသောကဒ်နိုင်ငံရေးသမားများလက်ထဲတွင်သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကြီးမားစွာရှိနေပြီးအီရတ်အလာဝီမှဗြိတိန်အခြေစိုက်အီရတ်အီရတ်အမျိုးသားကွန်ဂရက် (Ahmed Chalabi) နှင့်အတူအလုပ်လုပ်သည်။ National Accord (INA) နှင့်ရှီအိုက်အစ္စလာမ်ဝါဒီ Dawa ပါတီ၏အုပ်စုများ။ မဲဆန္ဒရှင်များသည် 70 ရှိ 2005% မှ 44.5% မှ 2018% သို့ကျဆင်းသွားသည်။

Ayad Allawi နှင့် INA တို့သည်စီအိုင်အေ၏မျှော်လင့်ချက်ကင်းမဲ့သောကိရိယာများဖြစ်သည် ရှုပ်ထွေးသောစစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှု 1996 အတွက်အီရတ်၌တည်၏။ အီရတ်အစိုးရသည်ပူးပေါင်းကြံစည်သူတစ် ဦး မှလွှဲပြောင်းပေးသောတံခါးပိတ်ရေဒီယိုအစီအစဉ်၏အသေးစိတ်အချက်အလက်အားလုံးကိုလိုက်နာခဲ့ပြီးအီရတ်ရှိစီအိုင်အေအေးဂျင့်များအားလုံးအာဏာသိမ်းမှုအကြိုတွင်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ၎င်းသည်စစ်အရာရှိ ၃၀ ကိုကွပ်မျက်ခဲ့ပြီးနောက်ထပ်ရာနှင့်ချီထောင်ချခဲ့သည်။

Ahmed Chalabi နှင့် INC တို့သည်ထိုလေဟာနယ်ကိုအီလက်ထရောနစ်ကျူးကျော်မှုကိုတရားမျှတစေရန်အမေရိကန်ကော်ပိုရေးရှင်းမီဒီယာများ၏ပဲ့တင်သံအခန်းထဲသို့နွေးထွေးစေသည့်အမေရိကန်အရာရှိများကလိမ်ညာမှုများဖြင့်ပြည့်စေခဲ့သည်။ ဇွန်လ 26th 2002 တွင် INC သည်အမေရိကန်ရန်ပုံငွေပိုမိုတောင်းခံရန်အထက်လွှတ်တော်သင့်လျော်ရေးကော်မတီသို့စာတစ်စောင်ပို့ခဲ့သည်။ ၎င်းသည်၎င်း၏“ သတင်းအချက်အလက်စုဆောင်းခြင်းအစီအစဉ်” ကိုအဓိကအရင်းအမြစ်အဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့သည် 108 ပုံပြင်များ အီရတ်၏ကြံစည်ထားသော“ အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖျက်ဆီးခြင်းလက်နက်များ” နှင့်အမေရိကန်ရှိအယ်လ်ကေးဒါးနှင့်နိုင်ငံတကာသတင်းစာများနှင့်မဂ္ဂဇင်းများနှင့်ဆက်စပ်မှုများအကြောင်း

ကျူးကျော်မှုအပြီးတွင် Allawi နှင့် Chalabi တို့သည်အမေရိကန်၏အီရတ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ခေါင်းဆောင်များဖြစ်လာခဲ့သည်။ အယ်လာဝီသည် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်အီရတ်၏ယာယီအစိုးရ၏ ၀ န်ကြီးချုပ်အဖြစ်ခန့်အပ်ခံရပြီး ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်ချာလာဘီအားယာယီအကူးအပြောင်းအစိုးရတွင်ဒုတိယ ၀ န်ကြီးချုပ်နှင့်ရေနံ ၀ န်ကြီးအဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၅ အမျိုးသားလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွင်အနိုင်ရရန်ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင်သူသေဆုံးချိန်အထိအင်အားကြီးမားသောပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ်ဆက်လက်ရပ်တည်ခဲ့သည်။ မဲဆန္ဒ ၈ ရာခိုင်နှုန်းထက်မပိုရသော်လည်း ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းသာမဲပေးခဲ့ကြသော်လည်းရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက်တိုင်းအကြီးတန်းရာထူးများအတွက်အရောင်းအ ၀ ယ်တွင်ပါ ၀ င်နေဆဲဖြစ်သည်။

၎င်းတို့မှာ 2018 ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက်ဖွဲ့စည်းခဲ့သောအီရတ်အစိုးရသစ်၏အကြီးတန်း ၀ န်ကြီးများဖြစ်ပြီးအနောက်တိုင်းနောက်ခံအချို့နှင့်အတူ

Adil Abdul-Mahdi - ၀ န်ကြီးချုပ် (ပြင်သစ်) ။ 1942 ရှိဘဂ္ဂဒက်တွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။ အဖေသည်ဗြိတိသျှကျောထောက်နောက်ခံပြုသည့်ဘုရင်စနစ်အောက်တွင်အစိုးရ ၀ န်ကြီးတစ် ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပြင်သစ်တွင် 1969-2003 မှနေထိုင်သည်၊ ပိုတိုယာတွင်နိုင်ငံရေးတွင်ပါရဂူဘွဲ့ရခဲ့သည်။ ပြင်သစ်တွင်သူသည် Ayatollah Khomeini နှင့် 1982 ရှိအီရတ်ရှိအစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးကောင်စီ (SCIRI) ၏တည်ထောင်သူအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 1990s တွင်ကာလအတန်ကြာအီရတ်ကူဒစ်စတန်တွင် SCIRI ၏ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကျူးကျော်မှုအပြီးတွင်သူသည် 2004 ရှိ Allawi ၏ကြားဖြတ်အစိုးရတွင်ဘဏ္Financeာရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာခဲ့သည်။ 2005-11 မှဒုသမ္မတ၊ 2014-16 မှရေနံဝန်ကြီး။

Barham Salih - သမ္မတ (ယူကေနှင့်ယူအက်စ်) ။ ၁၉၆၀ တွင် Sulaymaniyah ၌မွေးဖွားခဲ့သည်။ Ph.D ဘွဲ့ကိုရရှိသည်။ အင်ဂျင်နီယာ (လီဗာပူးလ် - 1960) ၌တည်၏။ ၁၉၇၆ တွင် Patriotic Union of Kurdistan (PUK) တွင် ၀ င်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၉ တွင် ၆ ပတ်ထောင်ချခဲ့ပြီး ၁၉၇၉-၁၁ မှ ၉၁ အတွင်းလန်ဒန်ရှိ UK PUK ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်အီရတ်မှထွက်ခွာခဲ့သည်။ 1987-1976 မှဝါရှင်တန်ရှိ PUK ရုံးအကြီးအကဲ။ ၂၀၀၁-၄ မှကဒ်ဒေသဆိုင်ရာအစိုးရအဖွဲ့ဥက္က္ဌ၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်အီရတ်အစိုးရကြားဖြတ် ၀ န်ကြီးချုပ်၊ အသွင်ကူးပြောင်းရေးအစိုးရတွင် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်ဝန်ကြီး၊ ၂၀၀၆-၉ မှဒုတိယ ၀ န်ကြီးချုပ်၊ ၂၀၀၉-၂၀၁၂ KRG ၀ န်ကြီးချုပ်။

မိုဟာမက်အလီ Alhakim - နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဌာန (ယူကေနှင့်ယူအက်စ်) ။ 1952 တွင်နဂျဖ်၌မွေးဖွားခဲ့သည်။ M.Sc. (ဘာမင်ဂမ်), Ph.D ဘွဲ့ကို တယ်လီကွန်းအင်ဂျင်နီယာ (တောင်ပိုင်းကယ်လီဖိုးနီးယား)၊ ဘော်စတွန်အရှေ့မြောက်ပိုင်းတက္ကသိုလ်မှပါမောက္ခ 1995-2003 ကျူးကျော်မှုအပြီးတွင်သူသည်အီရတ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ဒုတိယအတွင်းရေးမှူးချုပ်နှင့်စီမံကိန်းညှိနှိုင်းရေးမှူးဖြစ်လာသည်။ 2004 ရှိကြားဖြတ်အစိုးရမှဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး၊ နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဌာနမှစီမံကိန်းဒါရိုက်တာနှင့် 2005-10 မှ VP ၏စီးပွားရေးအကြံပေး Abdul-Mahdi၊ နှင့် 2010-18 မှကုလသံအမတ်ကြီးလည်းဖြစ်သည်။

Fuad Hussein - ဘဏ္Financeာရေးဝန်ကြီးနှင့်ဒုတိယ ၀ န်ကြီးချုပ် (နယ်သာလန်နှင့်ပြင်သစ်) ။ ၁၉၄၆ တွင် Khanaqin (Diyala ပြည်နယ်ရှိကရင်အများစုနေထိုင်သောမြို့) တွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။ ဘဂ္ဂဒက်တွင်ကျောင်းသားအဖြစ်ကဒ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂနှင့်ကဒ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (KDP) တွင်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ 1946-1975 ကနေနယ်သာလန်မှာနေထိုင်; မပြည့်စုံ Ph.D ဘွဲ့ကို နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးအတွက်; ဒတ်ခ်ျခရစ်ယာန်အမျိုးသမီးနှင့်လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင်ပဲရစ်ရှိကဒ်အင်စတီကျု့ဒုတိယလက်ထောက်အကြီးအကဲအဖြစ်ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ ဘေရွတ် (၁၉၉၁)၊ နယူးယောက်၊ ကျူးကျော်မှုပြီးနောက်သူသည် ၂၀၀၃-၅ မှပညာရေး ၀ န်ကြီးဌာန၏အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၅-၁၇ မှ KRG ဥက္ကPresident္ဌ Masoud Barzani နှင့် ၀ န်ထမ်း ဦး စီးချုပ်။

Thamir Ghadhban - ရေနံဝန်ကြီးနှင့်ဒုတိယ ၀ န်ကြီးချုပ် (ယူကေ)။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် Karbala တွင်မွေးဖွားခဲ့ပြီး B.Sc. (UCL) & M.Sc. ရေနံအင်ဂျင်နီယာ (Imperial ကောလိပ်, လန်ဒန်) ၌တည်၏။ ၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် Basra Petroleum ကုမ္ပဏီတွင်အင်ဂျင်နီယာညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်နှင့် ၁၉၈၉-၉၂ တွင်အီရတ်ရေနံ ၀ န်ကြီးဌာန၌စီမံခဲ့သည်။ ၃ လထောင်ချပြီး ၁၉၉၂ တွင်ရာထူးမှဖယ်ရှားခြင်းခံရသော်လည်းအီရတ်မှမထွက်ခွာဘဲ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင်စီမံကိန်းရေးဆွဲရေးညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဖြစ်ပြန်လည်ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။ ကျူးကျော်မှုအပြီးတွင်သူသည်ရေနံ ၀ န်ကြီးဌာန၏အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်ရာထူးတိုးမြှင့်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်ယာယီအစိုးရမှရေနံဝန်ကြီး၊ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်အမျိုးသားလွှတ်တော်တွင်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရပြီး၊ ပျက်ကွက်ရေနံဥပဒေ; 2006-16 မှ ၀ န်ကြီးချုပ်၏အကြံပေးကော်မတီကိုဥက္က္ဌအဖြစ်ဆောင်ရွက်သည်။

ဗိုလ်မှူးဗိုလ်မှူးကြီး (အငြိမ်းစား) နာဂျာအယ်လ်ရှာမာရီ - ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး (ဆွီဒင်) ။ 1967 ရှိဘဂ္ဂဒက်တွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။ အကြီးတန်းဝန်ကြီးများအကြားတစ်ခုတည်းသောဆွန်နီအာရပ်။ 1987 ကတည်းကစစ်ရေးအရာရှိ။ ဆွီဒင်တွင်နေထိုင်ခဲ့ပြီး 2003 မတိုင်မီက Allawi ၏ INA အသင်းဝင်ဖြစ်နိုင်သည်။ အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသောအီရတ်အထူးတပ်ဖွဲ့များမှအကြီးတန်းအရာရှိသည် INC, INA နှင့် 2003-7 မှ Kurdish Peshmerga မှစုဆောင်းခဲ့သည်။ "အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး" ၏ဒုတိယတပ်မှူး 2007-9 တပ်ဖွဲ့များ။ ဆွီဒင်တွင်နေထိုင်မှု 2009-15 2015 ကတည်းကဆွီဒင်နိုင်ငံသား။ သတင်းများအရဆွီဒင်တွင်အကျိုးခံစားခွင့်လိမ်လည်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်နေပြီးဖြစ်သည် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ဆန့်ကျင်ပြစ်မှု အောက်တိုဘာမှနို ၀ င်ဘာလ 300 တွင်ဆန္ဒပြသူများကိုသတ်ဖြတ်မှုတွင်။

2003 တွင်အမေရိကန်နှင့်၎င်း၏မဟာမိတ်များသည်အီရတ်ပြည်သူများကိုမပြောဆိုနိုင်သောစနစ်တကျအကြမ်းဖက်မှုများကိုဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကျွမ်းကျင်သူများကပထမသုံးနှစ်စစ်ပွဲနှင့်ရန်လိုသောစစ်တပ်၏သိမ်းပိုက်မှုမှာကုန်ကျမည်ဟုခန့်မှန်းရသည် 650,000 အီရတ်ဘဝ။ သို့သော်အမေရိကန်သည်ဘဂ္ဂဒက်ရှိအစိမ်းရောင်ဇုန်တွင်အနောက်တိုင်းအခြေစိုက်ရှီအာနှင့်ကဒ်နိုင်ငံရေးသမားများ၏ရုပ်သေးအစိုးရကိုတည်ထောင်ခဲ့ပြီးအီရတ်ရေနံမှရရှိသောဝင်ငွေကိုထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သိမြင်နိုင်သည့်အတိုင်း၊ 2004 ရှိအမေရိကန်မှခန့်အပ်ထားသောကြားဖြတ်အစိုးရမှ ၀ န်ကြီးများသည်အီရတ်ကိုယနေ့တိုင်အုပ်ချုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။

အမေရိကန်စစ်တပ်သည်သူတို့၏တိုင်းပြည်ကိုကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့်ရန်လိုသောစစ်တပ်သိမ်းပိုက်ခြင်းကိုခုခံသောအီရတ်အပေါ်အကြမ်းဖက်မှုကိုအစဉ်အမြဲတိုးပွားစေခဲ့သည်။ 2004 တွင်အမေရိကန်သည်ကြီးမားသောအင်အားကိုလေ့ကျင့်ခဲ့သည် အီရတ် ရဲကွန်မန်ဒို ပြည်ထဲရေး ၀ န်ကြီးဌာနနှင့် SCIRI ၏ Badr Brigade ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့မှစုဆောင်းထားသောကွန်မန်ဒိုယူနစ်များကိုထုတ်ယူခဲ့သည် ဘဂ္ဂဒက်ရှိသေတပ်ဖွဲ့ Aprilပြီလ 2005 ၌တည်၏။ ဒါ အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြုသည့်အကြမ်းဖက်အုပ်ချုပ်မှု 2006 နွေရာသီတွင်အမြင့်ဆုံးသို့ရောက်ခဲ့သည်။ 1,800 သားကောင်များစွာသည်အလောင်းများကိုဘဂ္ဂဒက်Морဂန်သို့လစဉ်သယ်ဆောင်လာသည်။ အီရတ်လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကစစ်ဆေးခဲ့သည် 3,498 အလောင်းများ ကွပ်မျက်ခံရခြင်းအကျဉ်းသားများနှင့်၎င်းတို့အနက် 92% ကိုပြည်ထဲရေး ၀ န်ကြီးဌာနမှရဲများကဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟုဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီကခြေရာခံ “ ရန်သူအစပြုတိုက်ခိုက်မှုများ” သိမ်းပိုက်မှုတစ်လျှောက်လုံး 90% ကျော်သည်အမေရိကန်နှင့်မဟာမိတ်စစ်ရေးပစ်မှတ်များကိုသာဆန့်ကျင်ခဲ့ကြပြီး၊ သို့သော်အမေရိကန်အရာရှိများကမူအမေရိကန်နိုင်ငံတွင်လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသောပြည်ထဲရေး ၀ န်ကြီးဌာနမှသေနတ်သမားတပ်များ၏လုပ်ရပ်အား Muqtada al-Sadr ကဲ့သို့သောလွတ်လပ်သောရှီအာပြည်သူ့စစ်များအပေါ်အပြစ်တင်ရန်“ ဂိုဏ်းဂဏအခြေခံအကြမ်းဖက်မှု” ၏ဇာတ်ကြောင်းကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ မဟာဒီတပ်မတော်.

ယနေ့အစိုးရဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြနေသည့်အီရတ်အစိုးရသည်အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသောအီရတ်ပြည်နှင်ခံများနှင့် 2003 တွင်သူတို့၏တိုင်းပြည်ကိုကျူးကျော်မှုကိုစီမံခန့်ခွဲရန်တူညီသောဂိုဏ်းများက ဦး ဆောင်နေဆဲဖြစ်သည်။ တပ်ဖွဲ့များနှင့်သေမင်းတပ်ဖွဲ့ သတ် သူတို့ရဲ့အကျင့်ပျက်ခြစားမှုအစိုးရများအတွက်တိုင်းပြည် "လုံခြုံ" အောင်သူတို့ရဲ့လူတွေ။

မကြာသေးမီကသူတို့သည်အမေရိကန်ကဲ့သို့ cheerleader များအဖြစ်ထပ်မံလုပ်ဆောင်ခဲ့သည် ဗုံး, ဒုံးကျည် နှင့်အမြောက်တပ်များကအီရတ်၏ဒုတိယမြောက်မြို့ဖြစ်သောမိုဆူးလ်အများစုကို ၁၂ နှစ်ကြာသိမ်းပိုက်မှု၊ ၎င်း၏လူတွေကိုမောင်း အစ္စလာမ့်နိုင်ငံတော်၏လက်သို့။ ကဒ်ထောက်လှမ်းရေးအစီရင်ခံစာများထက်ပိုဖော်ပြခဲ့တယ် 40,000 အရပ်သားများ အမေရိကန် ဦး ဆောင်သော Mosul ဖျက်ဆီးခြင်းတွင်အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ အစ္စလာမ့်နိုင်ငံတော်အားတိုက်ခိုက်ရန်အကြောင်းပြချက်အရအမေရိကန်သည် 5,000 ကျော်စစ်တပ်အခြေစိုက်စခန်းအားအန်ဘာပြည်နယ်ရှိအယ်လ်အာစတ်လေယာဉ်ကွင်း၌ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

Mosul, Fallujah နှင့်အခြားမြို့များနှင့်မြို့များကိုပြန်လည်ထူထောင်ရန်ကုန်ကျစရိတ်ကိုရှေးရိုးစွဲခန့်မှန်းထားသည် $ 88 ဘီလီယံအထိ။ ရေနံတင်ပို့မှုတွင်တစ်နှစ်လျှင်ဒေါ်လာ 80 ဘီလီယံနှင့်ဖက်ဒရယ်ဘတ်ဂျက်ဒေါ်လာ 100 ဘီလီယံကျော်ရှိနေသော်လည်းအီရတ်အစိုးရသည်ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက်ငွေလုံးဝခွဲဝေချထားခြင်းမရှိသေးပေ။ နိုင်ငံခြားမှအများစုချမ်းသာကြွယ်ဝသောအာရပ်နိုင်ငံများမှအမေရိကန်ဒေါ်လာဒေါ်လာ 30 ဘီလီယံအပါအ ၀ င်ဒေါ်လာ 3 ဘီလီယံကိုကတိပြုခဲ့သည်။ သို့သော်၎င်းပမာဏ၏အနည်းငယ်မျှသာသို့မဟုတ်ဖြန့်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။

2003 နောက်ပိုင်းအီရတ်၏သမိုင်းသည်ပြည်သူလူထုအတွက်မရေမတွက်နိုင်အောင်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ အမေရိကန်၏သိမ်းပိုက်မှုကြောင့်အပျက်အစီးများနှင့်ပရမ်းပတာများကြားတွင်ကြီးပြင်းလာခဲ့ကြသောအီရတ်မျိုးဆက်သစ်အများစုသည်သူတို့အနေဖြင့်သူတို့၏အသွေးနှင့်သူတို့၏အသက်များ မှလွဲ၍ သူတို့ဆုံးရှုံးရမည့်အရာမှာဘာမှမရှိ လမ်းများသို့ခေါ်သွားပါ သူတို့၏ဂုဏ်သိက္ခာ၊ သူတို့၏အနာဂတ်နှင့်တိုင်းပြည်၏အချုပ်အခြာအာဏာကိုပြန်လည်ရယူရန်။

အမေရိကန်အာဏာပိုင်များနှင့်သူတို့၏အီရတ်ရုပ်သေးရုပ်များသည်ဤအကျပ်အတည်းကာလတစ်လျှောက်လုံးတွင်ပိတ်ဆို့မှုများ၊ အာဏာသိမ်းမှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့်စစ်ရေးအင်အားအသုံးပြုမှုအပေါ် အခြေခံ၍ တရားမဝင်နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၏ကြိုတင်ခန့်မှန်းတွက်ဆနိုင်သောရလဒ်များကိုအမေရိကန်များအားဆိုးရွားသည့်သတိပေးချက်အဖြစ်ထားသင့်သည် ကမ္ဘာတစ်လွှားကလူအပေါ်အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်များလှည့်ဖြား၏အလိုတော်။

Nicolas JSDavies သည်စာရေးသူဖြစ်သည် ကျွန်ုပ်တို့၏လက်စွဲတွင်တို့၏အသွေး: အမေရိကန်ကျူးကျော်မှုနှင့်အီရတ်၏အဗဒ္ဒုန်။ သူသည်လွတ်လပ်သောသတင်းစာဆရာနှင့် CODEPINK အတွက်သုတေသနပညာရှင်ဖြစ်သည်။