ယခုသီတင်းပတ်တွင် လူသိရှင်ကြားထုတ်ပြန်မည့် အချက်အလက်များသည် “အပျော့စားပစ်မှတ်များ” တွင် လက်နက်များအသုံးပြုသည့်အတိုင်းအတာကို ဖော်ပြသည်။
၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အီရတ်ရှိ အမေရိကန်တပ်များက ပစ်သတ်ခဲ့သော ယူရေနီယံ ခဲယမ်းမီးကျောက် ၁၈၁,၀၀၀ ကြိမ်အထိ အသေးစိတ်မှတ်တမ်းများကို သုတေသီများက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ကျူးကျော်မှုအတွင်း အငြင်းပွားဖွယ်လက်နက်အသုံးပြုမှု၏ အရေးပါဆုံးသော အများသူငှာ စာရွက်စာတမ်းများကို ကိုယ်စားပြုသည့် မှတ်တမ်းများဖြစ်သည်။
ရှမွေလသည် Oakford အသုံးပြုပုံ IRIN သတင်း
2013 ခုနှစ်တွင် George Washington University မှထုတ်ပြန်ခဲ့သော cache သည် ယခုအချိန်အထိ လူသိရှင်ကြားမပြသေးဘဲ 1,116 ခုနှစ် မတ်လနှင့် ဧပြီလအတွင်း A-10 ဂျက်လေယာဉ်အဖွဲ့သားများမှ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အမျိုးအစား 2003 အနက်အများစုသည် "ပျော့သောပစ်မှတ်များ" ဟုခေါ်သော ပျော့ပျောင်းသောပစ်မှတ်များကို ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ပြသထားသည်။ ကားများနှင့် ထရပ်ကားများအပြင် အဆောက်အဦများနှင့် တပ်အင်အားနေရာများ။ ၎င်းသည် ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှ စူပါထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသော DU ခဲယမ်းများကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် တင့်ကားများနှင့် သံချပ်ကာယာဉ်များကိုသာမက ပစ်မှတ်အများအပြားတွင် ခဲယမ်းများကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း မှတ်တမ်းများနှင့် အပြိုင်လုပ်ဆောင်သည်။
ဂျော့ခ်ျဝါရှင်တန် တက္ကသိုလ်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး မှတ်တမ်း မှ Freedom of Information Act တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် အဆိုပါ သပိတ်မှတ်တမ်းများကို မူလက လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအချိန်အထိ သီးခြား အကဲဖြတ်ပြီး ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း မရှိခဲ့ပါ။
ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင်၊ Archive သည် ဒတ်ခ်ျ NGO PAX မှ သုတေသီများနှင့် အချက်အလက်အသစ်များအတွက် ငါးဖမ်းနေသော International Coalition to Ban Uranium Weapons (ICBUW) ကို ထောက်ခံအားပေးသည့်အဖွဲ့ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ IRIN သည် ယခုသီတင်းပတ်နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်မည့် အစီရင်ခံစာတစ်ခုတွင်ပါရှိသော PAX နှင့် ICBUW မှပြုလုပ်သော ဒေတာနှင့် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုနှစ်ခုလုံးကို ရရှိခဲ့သည်။
ယခင်က အသိအမှတ်ပြုထားသည်ထက် ခဲယမ်းများကို ခွဲခြား၍မရဘဲ ပိုမိုအသုံးပြုကြောင်း အတည်ပြုချက်သည် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများရှိ အရပ်သားများအပေါ် DU ၏ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာကြည့်ရှုရန် သိပ္ပံပညာရှင်များအား တောင်းဆိုမှုများကို သက်တမ်းတိုးနိုင်သည်။ ခဲယမ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်ဟု သံသယရှိထားသော်လည်း ခိုင်လုံစွာ သက်သေမပြနိုင်ပေ။ ကင်ဆာ နှင့် ကလေးမွေးဖွားချို့ယွင်းချက်အခြားကိစ္စရပ်တို့တွင်၊
သို့သော် အီရတ်တွင် ဆက်လက်မလုံခြုံမှုများ နှစ်ခုလုံး၏ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် ဒေတာမျှဝေရန်နှင့် သုတေသနပြုလုပ်ရန် အမေရိကန်အစိုးရဘက်မှ ထင်ရှားသော ဆန္ဒမရှိခြင်းကြောင့် အီရတ်တွင် ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများ နည်းပါးနေဆဲဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် DU နှင့်ပတ်သက်သော သီအိုရီများ ပြန့်ပွားလာကာ အချို့သော ပူးပေါင်းကြံစည်မှု လစ်ဟာမှုကို ဖန်တီးခဲ့သည်။
DU သည် နိုင်ငံအနှံ့ အပစ်ခံရကြောင်း သိရှိရသော်လည်း အီရတ်ပြည်သူများအတွက် မည်သည့်နေရာနှင့် မည်သည့်ပမာဏအတွက် စိတ်ရှုပ်စရာဖြစ်စေခဲ့သည်၊, စစ်ပွဲ၊ သေခြင်းနဲ့ အိုးအိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ ရှုခင်းတွေကို အခုတကြိမ် ထပ်မံရင်ဆိုင်နေကြရသူတွေပါ။
ယနေ့တွင် အလားတူ A-10 လေယာဉ်များသည် အီရတ်နိုင်ငံနှင့် ဆီးရီးယားတို့၌ တစ်ကြိမ် ထပ်မံ ပျံသန်းလျက်ရှိပြီး ၎င်းတို့သည် IS ဟုခေါ်သော IS တပ်ဖွဲ့များကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။ DU ကို အလုပ်ထုတ်ခြင်းမပြုဟု အမေရိကန် စစ်ဘက်သတင်းထောက်များက ပြောသော်လည်း ပင်တဂွန်က ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ မရှိကြောင်းနှင့် ကွန်ဂရက်သို့ ပေးထားသော ကွဲလွဲသော အချက်အလက်များသည် ပြီးခဲ့သောနှစ်တွင် ၎င်း၏တပ်ဖြန့်မှု ဖြစ်နိုင်ချေနှင့် ပတ်သက်၍ မေးခွန်းထုတ်စရာများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။
သိပ္ပံနည်းကျ မြူမှုန်
အလွန်ပြင်းထန်သော ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်း ယူရေနီယမ်-235 ကြွယ်ဝလာသောအခါတွင် ကျန်ရှိနေသော ယူရေနီယမ်သည် ၎င်း၏အိုင်ဆိုတုပ်များကို နျူကလီယားဗုံးများနှင့် စွမ်းအင်နှစ်မျိုးလုံးပြုလုပ်ရန် အသုံးပြုသည့် လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ကွဲထွက်သွားပါသည်။
DU သည် မူလထက် ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှု နည်းပါးသော်လည်း အဆိပ်သင့်သော ဓာတုပစ္စည်းအဖြစ် ယူဆဆဲဖြစ်ပြီး “ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း၌ ရှိသော ဓာတ်ရောင်ခြည် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေသည်” ၊ အညီ US Environmental Protection Agency သို့
ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးများ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆရာဝန်များစွာက ယုံကြည်ကြသည်။ DU လက်နက်ကို အသုံးပြုပြီးနောက် အမှုန်အမွှားများကို ရှူရှိုက်မိခြင်းမှ အရင်းခံသော်လည်း စားသုံးမိခြင်းသည်လည်း စိုးရိမ်စရာဖြစ်သည်။ ဓာတ်ခွဲခန်းများနှင့် စစ်မှုထမ်းဟောင်းအနည်းစုတွင် လေ့လာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အီရတ်အပါအဝင် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများရှိ DU နှင့် ထိတွေ့ခဲ့သော အရပ်သားများအပေါ် ကျယ်ပြန့်သော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သုတေသနများ မပြုလုပ်ခဲ့ပေ။
ဤဆက်တင်များတွင် DU နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကြားဆက်စပ်မှုကို သက်သေပြနိုင်သည့် “အလွန်အကန့်အသတ်ရှိသော ယုံကြည်ရလောက်သောတိုက်ရိုက်ကူးစက်မှုဆိုင်ရာအထောက်အထားများ” ရှိသည်၊ Columbia University's Center for Radiological Research ၏ ဒါရိုက်တာ David Brenner က IRIN သို့ ရှင်းပြခဲ့သည်။ ဥပမာ- အဆုတ်ကင်ဆာကို ခြေရာခံရန် ပထမဆုံး ဝေဒနာကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက် Brenner က ထိုလေ့လာမှုသည် "ထိတွေ့နေသော လူဦးရေကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ပြီး တစ်ဦးချင်းစီနှင့် ထိတွေ့မှုအား အရေအတွက် တွက်ချက်ရန် လိုအပ်လိမ့်မည်" ဟု Brenner မှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် ပစ်မှတ်ထားဒေတာများ ပါဝင်လာပါသည်။
ကြီးမားသောအတိုင်းအတာဖြင့် လုပ်ဆောင်ပါက ဒေတာရှင်းလင်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများအတွက်လည်း အသုံးဝင်နိုင်ပါသည်။ သို့သော် ပျံသန်းမှုမှတ်တမ်း ၁၁၁၆ ခုအနက် ၇၈၃ ခုတွင် တိကျသောတည်နေရာများပါဝင်ပြီး ပထမပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲအတွက် အမေရိကန်က ထိုအချက်အလက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိပေ။ 700,000 အမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများရှိသည်။ ဟုအမည်ပေးထားသည့် သမိုင်းတွင် “အဆိပ်အတောက်အများဆုံး” နှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်သည်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း၊ DU ကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ထိန်းချုပ်ထားပြီး စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ နေရာများတွင် မည်မျှ သိမ်းဆည်းထားနိုင်သည်ကို ကန့်သတ်ထားပြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပရိုတိုကောများကို လိုက်နာပါသည်။ 1991 ခုနှစ်တွင် ကူဝိတ်ရှိ အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုတွင် မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး DU ဧရိယာကို ညစ်ညမ်းစေသော ခဲယမ်းများ ရှင်းလင်းရေးအတွက် အမေရိကန်အစိုးရမှ ပေးဆောင်ခဲ့ပြီး မြေဆီလွှာ ကုဗမီတာ 11,000 ကို ဖယ်ရှားပြီး သိုလှောင်ရန်အတွက် အမေရိကန်သို့ ပြန်လည်တင်ပို့ခဲ့သည်။
DU ပစ်ခတ်မှုများသည် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် အန္တရာယ်ရှိနေနိုင်သည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် ကျွမ်းကျင်သူများက ယင်းကဲ့သို့သော ခြေလှမ်းများနှင့် ပဋိပက္ခများအပြီး ဘော်လကန်ဒေသတွင် အလားတူလုပ်ဆောင်မှုများသည် အီရတ်တွင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ပထမဆုံးအနေဖြင့် အာဏာပိုင်များသည် မည်သည့်နေရာတွင် ကြည့်ရှုရမည်ကို သိရန် လိုအပ်ပါသည်။
ICBUW မှ နိုင်ငံတကာ ညှိနှိုင်းရေးမှူး Doug Weir က "လက်နက်တွေ အသုံးပြုခဲ့တဲ့ နေရာနဲ့ ဘယ်လို ခြေလှမ်းတွေ လုပ်ဆောင်ပြီးပြီလဲ ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ အခြေခံ အခြေအမြစ် မရှိရင် DU အန္တရာယ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ အရာတွေကို မပြောနိုင်ပါဘူး။
ဒေတာက ဘာကိုပြသလဲ – အဲဒါက ဘာတွေလဲ။
ဤအချက်အလက်အသစ်ကို ထုတ်ပြန်လိုက်ခြင်းနှင့်အတူ၊ သုတေသီများသည် ပုံသည် ပြီးလုနီးပါးမဟုတ်သေးသော်လည်း၊ သုတေသီများသည် ဤအခြေခံလိုင်းနှင့် ယခင်ကထက် ပိုမိုနီးကပ်လာပါသည်။ ထက်ပိုပြီး 300,000 DU ကျည်များကို 2003 စစ်ပွဲအတွင်း အများစုမှာ အမေရိကန်က ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။
US Central Command (CENTCOM) မှ ထုတ်ပြန်သော FOIA ထုတ်ပြန်ချက်သည် ၂၀၀၃ စစ်ပွဲမှ DU ညစ်ညမ်းနိုင်သည့် အလားအလာရှိသော လူသိများသော နေရာအရေအတွက်ကို 2003 ကျော်အထိ တိုးလာသည် - 1,100 ထက် သုံးဆပိုများကြောင်း အီရတ်ပတ်ဝန်းကျင်ဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများက PAX အား အသိပေးခဲ့သည်။ သန့်ရှင်းရန်ကြိုးစားခြင်း။
DU နှင့် High-Explosive Incendiary (HEI) ခဲယမ်းများပါရှိသော Armour-Piercing Incendiary (API) ခဲယမ်းအများစုပေါင်းစပ်ထားသော "တိုက်ခိုက်ရေးရောနှော" ဟုခေါ်သော ကျည်ပေါင်း 227,000 ခန့်ကို ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံထားသည်။ CENTCOM ၏ကိုယ်ပိုင်ခန့်မှန်းခြေအချိုးတွင် 4 API ၏ HEI ခဲယမ်းမီးကျောက်တိုင်းတွင်၊ သုတေသီများသည် DU အကြိမ်ပေါင်း 181,606 ကြိမ်ရောက်ရှိခဲ့သည်။
2013 FOIA ထုတ်ဝေမှုတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရှိသော်လည်း ၎င်းတွင် US tank များမှ ဒေတာများ သို့မဟုတ် စစ်ပွဲအတွင်း သိုလှောင်ရာနေရာများမှ ထွက်လာနိုင်သည့် ညစ်ညမ်းမှုကို ရည်ညွှန်းခြင်း သို့မဟုတ် US မဟာမိတ်များ၏ DU အသုံးပြုမှုနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သည့်အရာမှ မပါဝင်သေးပါ။ ယူကေသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိန်တင့်ကားများ၏ ကန့်သတ်ပစ်ခတ်မှုနှင့်ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို ကုလသမဂ္ဂ၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအေဂျင်စီ UNEP သို့ ပေးအပ်ခဲ့သည်။
1975 ခုနှစ် အမေရိကန်လေတပ်၏ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုတစ်ခုတွင် DU လက်နက်များကို "တင့်ကားများ၊ သံချပ်ကာတင်သင်္ဘောများ သို့မဟုတ် အခြားအမာခံပစ်မှတ်များကို အသုံးပြုရန်အတွက်သာ" တားမြစ်ထားရန် အကြံပြုထားသည်။ အခြားသင့်လျော်သော လက်နက်များ မရရှိနိုင်ပါက တပ်ဖွဲ့ဝင်များထံ DU ချထားခြင်းကို တားမြစ်ရန် အကြံပြုထားသည်။ ပစ်ခတ်မှုမှတ်တမ်းအသစ်တွင် PAX နှင့် ICBUW တို့က ၎င်းတို့၏ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် “ပြန်လည်သုံးသပ်မှုတွင် အဆိုပြုထားသော ကန့်သတ်ချက်များကို အများစု လျစ်လျူရှုထားကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သက်သေပြသည်”။ စာရင်းသွင်းထားသော ပစ်မှတ် 33.2 ၏ 1,116 ရာခိုင်နှုန်းသာ တင့်ကားများ သို့မဟုတ် သံချပ်ကာယာဉ်များဖြစ်သည်။
“အမေရိကန်က ပေးခဲ့တဲ့ ငြင်းခုံမှုတွေ အားလုံးရှိနေပေမဲ့ A-10 တွေဟာ သံချပ်ကာတွေကို အနိုင်ယူဖို့ လိုအပ်တယ်၊ ထိမှန်ခဲ့တဲ့ အများစုဟာ လက်နက်မဲ့ ပစ်မှတ်တွေဖြစ်ပြီး အဲဒီပစ်မှတ် အများအပြားဟာ လူနေထူထပ်တဲ့ နေရာတွေ အနီးမှာ ရှိနေတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြသနေပါတယ်” ဟု Wim Zwijnenburg၊ PAX မှအကြီးတန်းသုတေသီ IRIN သို့ပြောကြားခဲ့သည်။
တရားဥပဒေ အခိုးအငွေ့
မိုင်းများနှင့် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ခဲယမ်းများအပြင် ဇီဝဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ဓာတုလက်နက်များ – မျက်စိကွယ်သော လေဆာများပင် – DU လက်နက်များ ထုတ်လုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် အသုံးပြုမှုကို ထိန်းညှိခြင်းဆိုင်ရာ စာချုပ်စာတမ်းများ မရှိပါ။
"လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအခြေအနေများတွင် DU ကိုတရားဝင်အသုံးပြုခြင်းသည် အဆုံးအဖြတ်မရှိပါ" ဟု စတန်းဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်မှ လူ့အခွင့်အရေးပါမောက္ခ Beth Van Schaack နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနမှ အရာရှိဟောင်း တစ်ဦးက IRIN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေ ပါဝင်သည် ရေရှည်အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ယူဆနိုင်သော လက်နက်များကို တားမြစ်ခြင်းနှင့် အလွန်အကျွံထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းနှင့် မလိုလားအပ်သော ဝေဒနာများကို ဖြစ်စေသော စစ်ပွဲနည်းလမ်းများကို တားမြစ်ထားသည်။ "လူ့ကျန်းမာရေးနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် DU ၏လက်ငင်းနှင့်ရေရှည်အကျိုးသက်ရောက်မှုများဆိုင်ရာပိုမိုကောင်းမွန်သောအချက်အလက်များမရှိသော်လည်း၊ ဤစံနှုန်းများကိုအတိအကျလိုက်နာရန်ခက်ခဲသည်" ဟု Van Schaack မှပြောကြားခဲ့သည်။
တစ်ဦး 2014 အတွက် ကုလသမဂ္ဂအစီရင်ခံစာအီရတ်အစိုးရသည် ပဋိပက္ခများတွင် ကုန်ဆုံးသွားသော ယူရေနီယံ၏ အန္တရာယ်ရှိသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများအပေါ် ၎င်း၏ နက်ရှိုင်းသော စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး ၎င်း၏ အသုံးပြုမှုနှင့် လွှဲပြောင်းခြင်းကို တားမြစ်သည့် စာချုပ်တစ်ရပ်ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်နိုင်ချေကို အကဲဖြတ်ရန်နှင့် အသုံးပြုသည့်နေရာများ၏ တည်နေရာနှင့် ပမာဏဆိုင်ရာ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ဒေသအာဏာပိုင်များထံ ပေးအပ်ရန် ပဋိပက္ခတွင် ယင်းလက်နက်များကို အသုံးပြုထားသည့် နိုင်ငံများအား တောင်းဆိုထားသည်။
တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ်နဲ့ ရှုပ်ယှက်ခတ်နေတယ်။
2003 ခုနှစ်အတွင်း အီရတ်ရှိ UNEP ၏ ပဋိပက္ခလွန်လုပ်ငန်းကို ဦးဆောင်ခဲ့သော Pekka Haavisto က DU ခဲယမ်းများသည် အဆောက်အဦများနှင့် ကျည်ကာမဟုတ်သော အခြားပစ်မှတ်များကို ပုံမှန်ထိမှန်ချိန်တွင် အများအားဖြင့် သိရှိကြောင်း IRIN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရတ်ရှိ ၎င်း၏အဖွဲ့သည် DU အသုံးပြုမှုကို စစ်တမ်းကောက်ယူရန် တရားဝင်တာဝန်မပေးခဲ့သော်လည်း ၎င်းသည် နေရာတိုင်းတွင် ရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဘဂ္ဂဒက်တွင် ဝန်ကြီးဌာန အဆောက်အအုံများသည် DU ခဲယမ်းများကြောင့် ပျက်စီးသွားကြောင်း ထင်ရှားပြီး ကုလသမဂ္ဂ ပညာရှင်များက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ Haavisto နှင့် ၎င်း၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဘဂ္ဂဒက်ဟိုတယ်ကို ပစ်မှတ်ထား ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ပြီးနောက် အီရတ်မှ ထွက်ခွာသွားချိန်တွင် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော တပ်ဖွဲ့များသည် DU ကို ရှင်းလင်းရန် တာဝန်ရှိသည်ဟု ခံစားရကြောင်း၊ သို့မဟုတ် အီရတ်ပြည်သူများအား ပစ်သတ်ခံရသည့်နေရာကို အကြောင်းကြားသည့် အရိပ်အယောင် အနည်းငယ်သာရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ .
"DU ပြဿနာကို ကျွန်တော်တို့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းတဲ့အခါ၊ အဲဒါကို အသုံးပြုတဲ့ စစ်တပ်တွေက သူတို့ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေအတွက် အကာအကွယ် အစီအမံတွေ တော်တော်လေး ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိတာကို တွေ့နေရတယ်" ဟု ဖင်လန်နိုင်ငံမှ လက်ရှိ လွှတ်တော်အမတ် Haavisto က ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဒါပေမယ့် ပစ်မှတ်ထားခံရတဲ့ နေရာတွေမှာ နေထိုင်တဲ့ လူတွေအကြောင်း သင်ပြောတဲ့အခါ အလားတူ ယုတ္တိယုတ္တိက မမှန်ပါဘူး၊ ဒါက ကျွန်တော့်အတွက် နည်းနည်း စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာပါပဲ။ မင်းရဲ့စစ်တပ်ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ မင်းထင်ရင်၊ စစ်ပွဲအပြီးမှာ အလားတူအခြေအနေမျိုးမှာ နေထိုင်နေတဲ့လူတွေအတွက် အလားတူအန္တရာယ်တွေ ရှိနေပါတယ်။”
Fallujah အပါအဝင် အီရတ်ရှိ မြို့များနှင့် မြို့အများအပြားတွင် DU သို့မဟုတ် အခြားသော စစ်ပစ္စည်းများနှင့် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ဒေသခံများက သံသယရှိနိုင်သည့် မွေးရာပါ မွေးရာပါချို့ယွင်းချက်များကို အစီရင်ခံထားသည်။ ၎င်းတို့သည် DU အသုံးပြုမှုနှင့် မသက်ဆိုင်သော်လည်း ဥပမာ- Fallujah၊ ဥပမာအားဖြင့်၊ FOIA ထုတ်ဝေမှုတွင် အင်္ဂါရပ်များ မပါရှိသော်လည်း၊ သုတေသီများက DU ပစ်မှတ်တည်နေရာကို အပြည့်အဝထုတ်ဖော်ခြင်းသည် အကြောင်းရင်းအဖြစ် ဆုံးဖြတ်ရန် အရေးကြီးသည်ဟု သုတေသီများက ပြောသည်။
“အချက်အလက်အသစ်တင်မကပါဘူး၊ ကွာဟချက်တွေကလည်း များပါတယ်” ဟု Rutgers တက္ကသိုလ်မှ ဥပဒေပါမောက္ခ Jeena Shah က US အစိုးရထံမှ ပစ်မှတ်ထားသော မှတ်တမ်းများကို ထောက်လှမ်းရန် ကြိုးပမ်းသူများကို ကူညီပေးခဲ့သည့် ရှေ့နေများက ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန် စစ်မှုထမ်းဟောင်းများနှင့် အီရတ်နိုင်ငံသား နှစ်ဦးစလုံးသည် အဆိပ်သင့် ခဲယမ်းများဆိုင်ရာ အချက်အလက်အားလုံး လိုအပ်သောကြောင့် အာဏာပိုင်များသည် “နောင်လာမည့် အီရတ်မျိုးဆက်များကို ကာကွယ်ရန် အဆိပ်သင့်သည့် နေရာများကို ပြန်လည် ပြုပြင်ပေးကာ အဆိုပါ ပစ္စည်းများ အသုံးပြုခြင်းကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူများအား လိုအပ်သော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စောင့်ရှောက်မှုများ ပေးဆောင်နိုင်သည်” ဟု သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။
DU ပြန်ရောက်ပြီလား
ယခုသီတင်းပတ်တွင် ပင်တဂွန်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက အီရတ် သို့မဟုတ် ဆီးရီးယားတွင် “ISIL တန်ပြန်စစ်ဆင်ရေးများတွင် DU အသုံးပြုမှုအပေါ် မူဝါဒကန့်သတ်ချက်များ” မရှိကြောင်း IRIN သို့ အတည်ပြုခဲ့သည်။
ထိုစစ်ဆင်ရေးများအတွင်း DU ခဲယမ်းများကို A-10 များအသုံးပြုခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်လေတပ်မှ အကြိမ်ကြိမ်ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း လေတပ်အရာရှိများသည် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်အဖွဲ့ဝင် အနည်းဆုံးတစ်ဦးအား မတူညီသောဖြစ်ရပ်များကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ မေလတွင်၊ မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခု၏တောင်းဆိုချက်အရ၊ Arizona ကိုယ်စားလှယ် Martha McSally သည် သူမ၏ခရိုင်အခြေစိုက် A-10s လေယာဉ်မှူးဟောင်း Martha McSally ၏ရုံးတွင် DU လက်နက်များကို ဆီးရီးယား သို့မဟုတ် အီရတ်တွင် အသုံးပြုခဲ့သလားဟု မေးခဲ့သည်။ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များသည် ဆီးရီးယားတွင် နှစ်ရက်အတွင်း "Combat Mix" အကြိမ်ပေါင်း 10 ကျည်ကို အမှန်တကယ်ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း လေတပ်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ဆက်ဆံရေးအရာရှိတစ်ဦးက အီးမေးလ်ဖြင့် ဖြေကြားခဲ့သည် - "6,479th နှင့် 23rd နိုဝင်ဘာလ 2015"။ အရာရှိက "HEI နှင့် API (DU) အချိုး 5 မှ 1 အချိုးရှိသည်" ဟု ရှင်းပြသည်။
"ထို့ကြောင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် API အကြိမ်ပေါင်း ~ 5,100 ကိုအသုံးပြုခဲ့သည်" ဟု DU အကြိမ်များကိုရည်ညွှန်းပြီးသူရေးသားခဲ့သည်။
အပ်ဒိတ်: အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် ၂ဝ၁၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်နှင့် ၂၃ ရက်တို့တွင် ဆီးရီးယားရှိ ပစ်မှတ်များကို စွန့်ပစ်ထားသော ယူရေနီယံ (DU) ခဲယမ်းများ အများအပြားပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း CENTCOM က IRIN သို့ တရားဝင်အတည်ပြုခဲ့သည်။ ထိုခေတ်က ပစ်မှတ်များ၏ သဘောသဘာဝကြောင့် ခဲယမ်းများကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ CENTCOM ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက အစောပိုင်းတွင် ငြင်းဆိုမှုများသည် "အစီရင်ခံခြင်းတွင် အမှားအယွင်းတစ်ခု" ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
"Tidal Wave II" ဟုအမည်ပေးထားသော IS ရေနံအခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးယာဉ်များကို အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ပြင်းထန်သောတိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း အဆိုပါရက်စွဲများသည် ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ ညွန့်ပေါင်းသတင်းထုတ်ပြန်ချက်များအရ ဆီးရီးယားတွင် နိုဝင်ဘာလ ဒုတိယနှစ်ဝက်အတွင်း ရေနံတင်ကား ရာနှင့်ချီ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း၊ တစ်ယောက်တည်း 283 နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင်။
အီးမေးလ်များ၏ အကြောင်းအရာနှင့် လေတပ်၏ တုံ့ပြန်မှုသည် မူလက ၎င်းတို့အား IRIN နှင့် မျှဝေခဲ့သော ဒေသတွင်း နျူကလီးယား ဆန့်ကျင်ရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Jack Cohen-Joppa ထံ ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ McSally ၏ရုံးသည် နှစ်ဦးစလုံး၏ အကြောင်းအရာကို နောက်ပိုင်းတွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ရောက်ရှိခဲ့သည့် အမေရိကန်အရာရှိအများအပြားသည် ကွဲလွဲမှုကို မရှင်းပြနိုင်ခဲ့ပါ။
