By Hideki Yoshikawa, ဒါရိုက်တာ အိုကီနာဝါသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာတရားမျှတမှုစီမံကိန်း၊ နိုဝင်ဘာ 22၊ 2019
ကြားမှာ ဂျပန်အစိုးရရဲ့ Mission Blue's၊ ဂျပန်၊ အိုကီနာဝါကျွန်းရှိ Henoko-Oura Bay တွင်အမေရိကန်စစ်စခန်းအသစ်တစ်ခုတည်ဆောက်ရန်မဆုတ်မနစ်ကြိုးပမ်းမှု ဟင်နိုကိုအိုရာပင်လယ်အော်ကမ်းရိုးတန်းရေကိုမျှော်လင့်သည့်နေရာအဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်း အခြေခံဆောက်လုပ်ရေးကိုဆန့်ကျင်သောငါတို့အဘို့အများကြီးလိုအပ်နေသောအားပေးမှုပေးထားသည်။
မစ်ရှင်အပြာရောင် ဒေါက်တာ Sylvia Earle သည်အမေရိကန်အခြေစိုက်ဇီဝဗေဒပညာရှင်ဖြစ်သည်။ င်း Hope Spots စီမံကိန်း နိုင်ငံတကာ၏အာရုံစူးစိုက်မှုကိုရရှိခဲ့ပြီးကမ္ဘာအနှံ့ရှိပင်လယ်ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုများကိုလှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။
Henoko Oura ပင်လယ်အော်ကမ်းရိုးတန်းရေကိုဂျပန်နိုင်ငံ၏ပထမဆုံးမျှော်လင့်ချက်နေရာအဖြစ်သတ်မှတ်ရာတွင် Mission Blue သည်ထိုဒေသသည်ကမ္ဘာတဝှမ်းရှိအခြားသဘာဝသဘာ ၀ အံ့ဖွယ်ရာများနှင့် Hope Spot များနှင့်တန်းတူအထူးနေရာဖြစ်ကြောင်းအတည်ပြုခဲ့သည်။ ဒါဟာအစကြောင်းပြသခဲ့သည် အဲဒါကိုကာကွယ်ဖို့ငါတို့ရန်ပွဲ ကျိုးနပ်သည်။ ပြီးတော့ကျနော်တို့ဆက်ပြီးတိုက်ရမယ်။ Mission Blue ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုကျွန်တော်အပြည့်အဝကြိုဆိုပါတယ်။
ဒီသတ်မှတ်ချက်ကနိုင်ငံတကာကိုပိုပြီးအာရုံစိုက်လာလိမ့်မယ်လို့မျှော်လင့်ပါတယ် အံ့သြစရာ Henoko-Oura ပင်လယ်အော်၏ဆင်းရဲဒုက္ခနှင့်ငါတို့တိုက်ပွဲအတွက်ပိုမိုအထောက်အပံ့များကိုပြုစုပျိုးထောင်ရန်ကူညီလိမ့်မည်
အထူးသဖြင့်မျှော်လင့်ချက်အစက်အပြောက်အဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်းသည်ရလဒ် (၃) ခုကိုဖြစ်ပေါ်စေလိမ့်မည်ဟုကျွန်ုပ်မျှော်လင့်ပါသည်။ ပထမအချက်မှာအခြေခံအဆောက်အအုံဆောက်လုပ်ရန်အတွက်ဂျပန်အစိုးရမှပြုလုပ်သောချို့ယွင်းချက်ရှိသောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာလေ့လာမှုများကိုရှင်းလင်းပြတ်သားစွာဖော်ပြရန်ဖြစ်သည်။
ဂျပန်အစိုးရသည်၎င်း၏ပတ် ၀ န်းကျင်ဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုအကဲဖြတ်ခြင်း (EIA) နှင့် EIA လွန်စစ်တမ်းများတွင်အခြေစိုက်စခန်းသည်ပတ် ၀ န်းကျင်အပေါ်ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုရှိလိမ့်မည်မဟုတ်ဟုပြောဆိုခဲ့သည်။ (“ အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိပါ” ဟုသူတို့ဆိုကြသည်။ ထို့အပြင်အခြေခံဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းသည်ယခုအချိန်တွင်စတင်နေပြီဖြစ်သည်)
ဒီ "မသက်ရောက်မှု" ပြောဆိုချက်ကိုမှားယွင်းသောသက်သေပြခဲ့သည်။ မြေယာပြန်လည်ပြုပြင်ခြင်းသည်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အပေါ်အကြီးအကျယ်သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့်မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်လုနီးပါးအဏ္ဏဝါနို့တိုက်သတ္တဝါနှင့်အိုကီနာဝါ၏ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာသင်္ကေတများကိုယခင်က Henoko-Oura ပင်လယ်အော်တွင်မကြာခဏတွေ့ခဲ့ရသော်လည်းယခုအခါထိုဒေသမှပျောက်ကွယ်သွားသည်။ ဝမ်းနည်းစရာမှာ၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်စက်တင်ဘာလ မှစ၍ အိုကီနာဝါတွင် dugong တစ်ခုမျှမတွေ့ရပါ။
ဒုတိယမျှော်လင့်သည့်ရလဒ်မှာဂျပန် - ဂျပန်ဆက်ဆံရေးနှင့်အိုကီနာဝါအပေါ်ခွဲခြားဆက်ဆံသည့်သဘောထားအပေါ်ဂျပန်အစိုးရ၏လျှို့ဝှက်မှုသည်လူတိုင်းမြင်စေရန်ဖြစ်သည်။
ဂျပန်အစိုးရအနေဖြင့်ဂျပန်သည်အမေရိကန် - ဂျပန်လုံခြုံရေးဆက်ဆံရေးကိုတန်ဖိုးထားလေးစားပြီးဂျပန်တွင်အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းများတည်ရှိမှုကိုထောက်ခံကြောင်းအခိုင်အမာပြောကြားသည်။ သို့သော်ဂျပန်ပြည်မရှိအခြားနေရာများကိုမေးမြန်းရန်မှာမူ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကိုမျှဝေပါ အမေရိကန်စစ်အခြေစိုက်စခန်းများလက်ခံကျင်းပခြင်း၏ ဂျပန်ပြည်မကြီးရှိလူထုများသည်အိုကီနာဝါများထက်အမေရိကန်အခြေစိုက်စခန်းများကိုသိမ်းပိုက်ရန်စိတ်အားထက်သန်နေကြသည်။
အမှန်မှာအိုကီနာဝါကျွန်းတွင်ဂျပန်၏မြေပိုင်ခွင့် ၀.၆ ရာခိုင်နှုန်းသာပါဝင်သော်လည်းဂျပန်အခြေစိုက်အမေရိကန်အခြေစိုက်စခန်း ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းသည်အိုကီနာဝါတွင်တည်ရှိသည်။ ယခုမှာဂျပန်အစိုးရသည်ကမ္ဘာပေါ်ရှိဇီ ၀ မျိုးကွဲများပေါကြွယ်ဝသောဒေသတစ်ခုတွင်စစ်အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုတည်ဆောက်ရန်ကြိုးစားနေသည်။ လူအများကထိုအဓိပ္ပါယ်မဲ့မှုသည်ဂျပန်အစိုးရ၏အိုကီနာဝါအပေါ်ဟန်ဆောင်မှုနှင့်ခွဲခြားဆက်ဆံမှုကိုပြသသည့်အရာတစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင်ကြသည်။
နောက်ဆုံးအနေဖြင့်နောက်ခံအမျိုးမျိုးမှလူများအားပတ် ၀ န်းကျင်၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးအကြားဆက်နွယ်မှုကိုပြန်လည်ဆန်းစစ်ရန်အားပေးလိမ့်မည်ဟုကျွန်ုပ်မျှော်လင့်ပါသည်။
အိုကီနာဝါကျွန်းသည်ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းရက်စက်စွာတိုက်ပွဲအရှိဆုံးနေရာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ လူများသေဆုံးခဲ့ကြသည်။ အိမ်များ၊ အဆောက်အ ဦး များနှင့်ရဲတိုက်များမီးရှို့ခံခဲ့ရသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးသွားတယ်။ ယနေ့တွင်အိုကီနာဝါသည်စစ်ပွဲ၏ဒဏ်ချက်များသာမကစစ်အခြေစိုက်စခန်းများ၏မြင့်မားသောအာရုံစူးစိုက်မှုပုံစံဖြင့်ကံမကောင်းအကြောင်းမလှသောစစ်ပွဲ၏အမွေများခံစားနေရဆဲဖြစ်သည်။
အိုကီနာဝါရှိကျွန်ုပ်တို့အများစုသည် Henoko-Oura ပင်လယ်အော်ကမ်းရိုးတန်းရေကန်များကိုမျှော်လင့်ရာနေရာတစ်ခုဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ရန်စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားကြပြီးအခြားသူများအားသူတို့၏ပတ် ၀ န်းကျင်၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်တိုက်ခိုက်ရန်လှုံ့ဆော်လိုကြသည်။
