Andrea Germanos၊ ဇွန်လ 11၊ 2020 မှ
အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များ ICC မှ စစ်ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများတွင် ပါ၀င်နေသော ICC ဝန်ထမ်းများအား ခရီးသွားလာမှု ကန့်သတ်ချက်များနှင့်အတူ အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump က နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံးကို ကြာသပတေးနေ့တွင် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြန်လည်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ တရားရုံးအရာရှိများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များ။
"သမ္မတ Trump သည် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော အမေရိကန်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၏ သားကောင်များအတွက် တရားမျှတမှုရရှိရန် ကျန်ရှိနေသည့် တစ်ခုတည်းသောလမ်းကြောင်းများကို ပိတ်ဆို့ရန် အရေးပေါ်အခွင့်အာဏာများကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် အလွဲသုံးစားလုပ်နေသည်" ဟု ACLU ၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးပရောဂျက်၏ ဒါရိုက်တာ Hina Shamsi က လှုပ်ရှားမှုကို တုံ့ပြန်ပြောဆိုခဲ့သည်။ “သူဟာ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေကို အကြိမ်ကြိမ် အနိုင်ကျင့်ခဲ့ပြီး အခု စစ်ရာဇ၀တ်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့နိုင်ငံတွေကို ကျူးလွန်နေတဲ့ တရားသူကြီးတွေနဲ့ အစိုးရရှေ့နေတွေကို ခြိမ်းခြောက်ပြီး အာဏာရှင်အစိုးရလက်ထဲကို တိုက်ရိုက်ကစားနေပါတယ်။
“Trump ရဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုဟာ ICC ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ မိသားစုတွေ—တချို့က အမေရိကန် နိုင်ငံသားတွေ ဖြစ်နိုင်တာ—က လူ့အခွင့်အရေးကို မထီမဲ့မြင်ပြုမှုနဲ့ သူတို့ကို ထောက်ထားဖို့ လုပ်ဆောင်နေသူတွေကို အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ပြကွက်တစ်ခုပါပဲ” ဟု Shamsi က ပြောကြားခဲ့သည်။
အဆိုပါ အသစ်အမိန့် တရားရုံး၏ မတ်လကို လိုက်နာသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိ အခြားသူများကျူးလွန်ခဲ့သည့် စစ်ရာဇ၀တ်မှုများအတွက် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို မီးစိမ်းပြရန်—အကြိမ်ကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း၊ အနိုင်ကျင့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် အဆိုပါစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအပြင် ICC ကိုလည်း ပိတ်ဆို့ရန် ကြိုးပမ်းမှုများ၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများတွင် ပါလက်စတိုင်းများအပေါ် အစ္စရေးက ကျူးလွန်သည်ဟု စွပ်စွဲထားသော စစ်ရာဇ၀တ်မှုများ။
ယနေ့ ဖက်ဆစ်ဝါဒဆီသို့ နေ့စဉ် ချီတက်နေသည် ။
အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် အမေရိကန်၏ စစ်ရာဇ၀တ်မှုများ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို ရပ်တန့်ရန် အစ္စရေးအား ကာကွယ်ရန် ထရမ့်က ICC ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူထားသည်။— Ariel Gold ARialal 💕 🔥☮️ (@ArielElyseGold) ဇြန္လ 11, 2020
နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Mike Pompeo - ဘယ်သူလဲ။ အချက်ပြ ယခုလအစောပိုင်းတွင် ထိုသို့သော လုပ်ရပ်သည် လာမည့်ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြုလုပ်မည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုအား ICC အား "အမေရိကန်တပ်သားများအား ဆန့်ကျင်သည့် အယူဝါဒဆိုင်ရာ ကမောက်ကမပြုမှု" ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပြီး အခြားနေတိုးနိုင်ငံများကို "သားပိုက်ကောင်တရားရုံး" အဖြစ် စွပ်စွဲပြောဆိုခဲ့ကြောင်း၊ အလားတူစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကိုရင်ဆိုင်ရန်နောက်ထပ်နေပါ။
ယနေ့ @SecPompeo အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံးနှင့် ပတ်သက်၍ သဘောထားမှတ်ချက်များ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ @realDonaldTrump ICC အရာရှိများအပေါ် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ ဆောင်ရွက်မှု။ pic.twitter.com/2rzGnBjn2d
— ပြည်နယ်ဌာန (@StateDept) ဇြန္လ 11, 2020
အမှုဆောင်အမိန့်သည် ICC သည် “အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်အချို့အပေါ် တရားမ၀င်သောတရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာကို အခိုင်အမာပြောဆိုခြင်း” ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲထားပြီး တရားရုံး၏စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများသည် “အမေရိကန်၏အမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ခြိမ်းခြောက်သည်” ဟုစွပ်စွဲထားသည်။
Trump ၏အုပ်ချုပ်မှုအမိန့်မှ-
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ICC ၏ လွန်ကျူးမှုများအတွက် တာဝန်ရှိသူများကို မြင်သာထင်သာရှိပြီး သိသာထင်ရှားသော အကျိုးဆက်များကို ICC အရာရှိများ၊ ဝန်ထမ်းများနှင့် အေးဂျင့်များအပြင် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခြင်းအား ဆိုင်းငံ့ခြင်း အပါအဝင် ဖြစ်နိုင်သည်။ ယင်းသို့သော ဂြိုလ်သားများ အမေရိကန်သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းသည် အမေရိကန်၏ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး ၎င်းတို့အား ပြည်ဝင်ခွင့် ငြင်းပယ်ခြင်းသည် အမေရိကန်နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ပုဂ္ဂိုလ်များအပေါ် တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးရန် ကြိုးပမ်းခြင်းဖြင့် ICC ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ဆန့်ကျင်သည့် အမေရိကန်၏ သန္နိဋ္ဌာန်ကို ပိုမိုပြသနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ မဟာမိတ်များအပြင် Rome Statute ပါ၀င်ခြင်းမရှိသော သို့မဟုတ် ICC တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို အခြားနည်းဖြင့် သဘောတူခြင်းမရှိသော နိုင်ငံများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ။
ထို့ကြောင့် ICC မှ စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်၊ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း သို့မဟုတ် တရားစွဲဆိုရန် ကြိုးပမ်းမှုတိုင်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ သဘောတူညီချက်မရှိဘဲ၊ သို့မဟုတ် အမေရိကန်၏မဟာမိတ်များနှင့် ရောမဥပဒေပါ အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်သော နိုင်ငံများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ သို့မဟုတ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ သဘောတူညီချက်မရှိဘဲ၊ ICC တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို အခြားနည်းဖြင့် ခွင့်မပြုဘဲ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအတွက် ပုံမှန်မဟုတ်သော ထူးကဲသော ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားကာ၊ ဤခြိမ်းခြောက်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အမျိုးသားအဆင့် အရေးပေါ်အခြေအနေတစ်ရပ်ကို ကျွန်ုပ်ကြေညာအပ်ပါသည်။
အရှည်၌တည်၏ တွစ်တာ အဆိုပါအမိန့်ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် Brennan Center for Justice မှ Liberty and National Security Program ၏ တွဲဖက်ဒါရိုက်တာ Elizabeth Goitein က အိမ်ဖြူတော်၏ လုပ်ရပ်သည် သမ္မတ၏ နိုင်ငံတော် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာမှုနှင့်အတူ သမ္မတ၏ နိုင်ငံတော် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေငြာချက်နှင့် အညီ အရေးပေါ် အခွင့်အာဏာများကို ဆိုးရွားစွာ အလွဲသုံးစားပြုမှုအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့သည်။ တောင်ပိုင်းနယ်စပ်တလျှောက် နယ်ခြားတံတိုင်းတည်ဆောက်ခြင်းအတွက် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က ငြင်းဆိုထားသည့် လုံခြံုရေးရန်ပုံငွေ။”
Trump က "စစ်ရာဇ၀တ်မှုများအတွက်တာဝန်ယူခံရသောအမေရိကန် ၀ န်ထမ်းများ၏အလားအလာသည် * အမျိုးသားအရေးပေါ်အခြေအနေ* (စစ်ရာဇ၀တ်မှုများကိုယ်တိုင်ဖြစ်ပါသလား။)" သည်အထူးသဖြင့်အမေရိကန်သည်ဤအထူးအရေးပေါ်ပါဝါကိုအသုံးပြုသောကြောင့် - နိုင်ငံတကာအရေးပေါ်စီးပွားရေး၊ ပါဝါအက်ဥပဒေ (IEEPA)—လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများတွင်ပါဝင်ပတ်သက်နေသောနိုင်ငံခြားအစိုးရအရာရှိများကိုပိတ်ဆို့အရေးယူရန်၊” ဟု Goitein မှတွစ်တာတွင်ရေးသားခဲ့သည်။
“သမ္မတရဲ့ အရေးပေါ်အာဏာကို အလွဲသုံးစားလုပ်မှုက သူ့အလိုလို အရေးပေါ်အခြေအနေဖြစ်လာပြီး ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က မကြာခင်မှာ မလုပ်ဆောင်ဘူးဆိုရင် အခြေအနေက ပိုဆိုးလာမှာပါ” ဟု သူမက ဆက်ပြောသည်။
အမေရိကန်က ပိတ်ဆို့အရေးယူဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။ #ICC စစ်ရာဇ၀တ်မှုများအတွက် တာဝန်ရှိသူများကို စွဲကိုင်ထားရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် အစိုးရရှေ့နေများသည် ၎င်းတို့၏အလုပ်အတွက် ရိုးရှင်းပါသည်။ ⚖
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို Trump အစိုးရက မထီမဲ့မြင်ပြုသည်မှာ ရှင်းရှင်းပင်။ #ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဤအနိုင်ကျင့်မှုမှာ အလုပ်မဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းပြောကြားသင့်သည်။ pic.twitter.com/GUuDKZ19B2
— Liz Evenson (@liz_evenson) ဇြန္လ 11, 2020
“ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးအတွက် Trump အစိုးရရဲ့ ရှုတ်ချမှုဟာ ရှင်းပါတယ်” ဟု Human Rights Watch မှ နိုင်ငံတကာ တရားရေးဆိုင်ရာ ဒါရိုက်တာ Liz Evenson က တွစ်တာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။ “အိုင်စီစီအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ဒီအနိုင်ကျင့်မှုဟာ အလုပ်မဖြစ်ဘူးဆိုတာ ရှင်းပါတယ်။”
2 တုံ့ပြန်ချက်
အချိန်မမီသေးဘဲ အပြစ်မဲ့ပြည်သူ သန်းပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံတွေကို ဒီလို ပြင်းထန်တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်ပြီး တာဝန်ရှိသူတွေကို စစ်မှန်တဲ့ တရားစီရင်ရေး တရားရုံးရှေ့မှောက် ခေါ်ဆောင်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ငါတို့က ၁၉၄၅ မှာရှိတော့ အခုဘာလို့မဖြစ်တာလဲ။
ဒီစစ်ပွဲတွေကို ရပ်တန့်ဖို့အတွက် အစိုးရတရပ် မလိုအပ်ပါဘူး။