တဖြည်းဖြည်းမတရားမှုကို

ဒါဝိဒ်သည် Swanson အားဖြင့်

Chris Woods ၏ အလွန်ကောင်းမွန်သော စာအုပ်အသစ်ကို ခေါ်သည်။ ရုတ်တရက် တရားမျှတမှု- အမေရိကန်၏ လျှို့ဝှက်ဒရုန်းစစ်ပွဲများ. ထိုခေါင်းစဉ်သည် ထိုအချိန်က သမ္မတ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်စစ်ပွဲအတွက် ဖန်တီးထားသည့် အဆိုတစ်ခုမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ စာအုပ်က တစ်ဖြည်းဖြည်း မတရားမှုရဲ့ ဇာတ်ကြောင်းကို ပြောပြတယ်။ ရာဇ၀တ်ကောင်အဖြစ် ရှုတ်ချသော အမေရိကန်အစိုးရ၏ လမ်းကြောင်းသည် ဤကဲ့သို့သော သတ်ဖြတ်မှုများကို တရားဥပဒေနှင့် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အဖြစ် အပြည့်အဝ ခံယူထားသော ဒရုန်းများကို အသုံးပြုသည့် လူသတ်မှုအမျိုးအစားအတွက် အလွန်တဖြည်းဖြည်းနှင့် လုံးဝဥဿုံမဟုတ်သော ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် လူသတ်မှုများသည် ၂၀၀၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စတင်ခဲ့ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် လုံလောက်သော ပထမအကြိမ် တိုက်ခိုက်မှုသည် လူမှားများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ အပြစ်တင်ဂိမ်းတွင် လေတပ်၊ CENTCOM နှင့် CIA တို့ကြား ထိန်းချုပ်ရန် ရုန်းကန်မှု ပါ၀င်သည်။ ရုပ်ရှင်ထဲက "မင်းဟာ သမင်တစ်ကောင်လို့ မြင်ယောင်ကြည့်ပါ" မိန့်ခွန်းကို မွမ်းမံခြင်းအားဖြင့် ရုန်းကန်ခြင်းရဲ့ အဓိပ္ပာယ်မဲ့မှုကို ထွက်ပေါ်လာစေနိုင်ပါတယ်။ အကြှနျုပျ၏ဝမ်းကွဲ Vinny: မင်းက အီရတ်လူမျိုးလို့ မြင်ယောင်ကြည့်ပါ။ မင်းလမ်းလျှောက်လာတယ်၊ ရေငတ်တယ်၊ အေးမြတဲ့ရေကို သောက်ဖို့ ရပ်လိုက်တယ်... BAM! fuckin missile က မင်းကို ကွဲကြေစေတယ်။ မင်းရဲ့ဦးနှောက်တွေက သွေးထွက်သံယိုအပိုင်းအစလေးတွေနဲ့ သစ်ပင်တစ်ပင်ပေါ်မှာ တွဲလောင်းကျနေတယ်။ အခု မင်းကို ငါမေးမယ်။ မင်းကို ပစ်သတ်ခဲ့တဲ့ ခွေးမသားက ဘယ်အေဂျင်စီက မင်းအတွက် အလုပ်လုပ်နေတာလဲဆိုတာ မင်းပြောရဲလား။

သို့သော် မည်သည့်အေဂျင်စီက ၎င်းကိုတရားဝင်ဟန်ဆောင်ရန် အကောင်းဆုံးနည်းထက် မည်သည့်အေဂျင်စီက မည်သို့လုပ်ဆောင်သည်ကို ပိုမိုအာရုံစိုက်လာခဲ့သည်။ CIA အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များသည် ဖမ်းမည့်အစား သတ်ပစ်ရန် အမိန့်ပေးလာကြသည်။ လေတပ်နဲ့ ကြည်းတပ်လည်း လုပ်ခဲ့ သလိုပါပဲ။ အမည်မဖော်လိုသူ အများအပြားကို ဆန့်ကျင်သည့် သတ်သတ်မှတ်မှတ် အမည်ပေးထားသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များကို သတ်ဖြတ်ခြင်းသို့ ရောက်သောအခါ ဤသည်မှာ ဝတ္ထုဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်များနှောင်းပိုင်းတွင် CIA ၏အကြမ်းဖက်မှုတန်ပြန်ရေးစင်တာ၏လက်ထောက်အကြီးအကဲ Paul Pillar ၏အဆိုအရ “အိမ်ဖြူတော်သည် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရန်ခွင့်ပြုချက်ဟုမြင်ရမည့်အရာအားလုံးကို စာရွက်ပေါ်တွင်ရှင်းလင်းစွာမရေးထားချင်သော်လည်း ပို၍နှစ်သက်ခဲ့သည်၊ ဘင်လာဒင်ကို သတ်ဖြတ်ဖို့ မျက်စောင်းထိုးပြီး ခေါင်းညိတ်ပြခဲ့တယ်။”

Bush-Cheney ၏အစောပိုင်းလများတွင် လေတပ်နှင့် CIA တို့သည် ဒရုန်းသတ်ဖြတ်မှုအစီအစဉ်ကို တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် တွန်းလှန်ရန် ရုန်းကန်နေရသည်။ ဤမျှတရားမဝင်သော တစ်စုံတစ်ခုအတွက် ဒုက္ခရောက်နေသော အမှိုက်ပုံတွင် မနေချင်ကြပေ။ စက်တင်ဘာ 11 ရက်နောက်ပိုင်းတွင်၊ ဘုရှ်သည် အကြိမ်တိုင်း သူ့ခွင့်ပြုချက်မတောင်းဘဲ လူများကို သတ်ပစ်နိုင်ကြောင်း စီအိုင်အေက တီနက်ကို ပြောခဲ့သည်။ ယင်းအတွက် စံပြတစ်ခုမှာ အစ္စရေး၏ ပစ်မှတ်ထားသော လူသတ်မှု အစီအစဉ်ဖြစ်ပြီး၊ ၉-၁၁-၂၀၀၁ ခုနှစ်အထိ တရားမဝင်ဟု အမေရိကန်အစိုးရက ရှုတ်ချခဲ့သည်။ အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဂျော့ဂ်ျမစ်ချယ်သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အမေရိကန် အစိုးရ၏ အစီရင်ခံစာကို ဦးဆောင်ရေးသားသူဖြစ်ပြီး အစ္စရေးသည် ရပ်တန့်သင့်ပြီး ဖျက်သိမ်းသင့်ကြောင်း၊ ဆန္ဒပြမှုများကို အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ခွဲခြားရန် ပျက်ကွက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဝေဖန်ခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြသူများကို အကြမ်းဖက်သမားများအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် ဒေသခံရဲများကို လေ့ကျင့်ပေးသည့် “ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဌာန” သို့ အမေရိကန်အစိုးရသည် မည်သို့ရောက်ရှိခဲ့သနည်း။ အဖြေမှာ- ဥပဒေပြုခြင်း သို့မဟုတ် တရားရုံးစီရင်ချက်ဖြင့်မဟုတ်ဘဲ အမူအကျင့်နှင့် ယဉ်ကျေးမှု ပြောင်းလဲခြင်းမှတဆင့် အခြေခံအားဖြင့် တဖြည်းဖြည်းနှင့် အခြေခံအားဖြင့် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင်၊ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနသည် အစ္စရေး လူသတ်မှုများကို ရှုံ့ချသော်လည်း အလားတူ အမေရိကန် လူသတ်မှုများကို အဘယ်ကြောင့် မပြုလုပ်ရခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့် double standard ဖြစ်သနည်း။ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနသည် မည်သည့်အဖြေမျှမရှိခဲ့ဘဲ အစ္စရေးကို ဝေဖန်ပြစ်တင်ခြင်းကို ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ သို့သော် အချို့သောလူများသည် အမေရိကန် နိုင်ငံသားများဖြစ်သည်ဟူသောအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန်အစိုးရသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ နှုတ်ဆိတ်နေခဲ့သည်။ လူထုကို မျိုချဖို့အတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ကို လုံလုံလောက်လောက် မပြင်ဆင်ထားသေးပါဘူး။

အမေရိကန် မောင်းသူမဲ့ လေယာဉ် တိုက်ခိုက်မှု လေးပုံသုံးပုံခန့်သည် စစ်မြေပြင်တွင် ရှိနေသည်။ လက်ရှိစစ်ပွဲတွင် လူအများကြားတွင် လက်နက်တစ်ခုအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များကို ရှေ့နေများနှင့် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက တရားဝင်မှတ်ယူထားပြီး မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် လူသတ်မှုများတွင် အစိုးရများပါဝင်နေသည့် လူသားမျိုးနွယ်၏ ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ်၏ အပြည့်အ၀ကို ဖြတ်ကျော်နိုင်သည် — နှင့် ၎င်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးနေသော “ကုလသမဂ္ဂ”၊ အစိုးရများ စစ်ပွဲများကိုတရားဝင်ဖြစ်စေသည်ဆိုသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရသေးသော်လည်း ဤလက်ငင်းသည် ဒရုန်းလူသတ်မှုများကိုလက်ခံရန်အတွက် တံခါးအတွင်းသို့ ခြေတစ်လှမ်းသာဖြစ်သည်။ Harold Koh (နိုင်ငံခြားရေးဌာနအတွက် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် လူသတ်မှုကို တရားမျှတအောင် ပြုပြင်ပေးတဲ့ Harold Koh ကို ခွင့်ပြုပေးဖို့ မကြာသေးခင်က လက်မှတ်ရေး ထိုးထားတဲ့ 750 ထဲက တစ်ချို့ ရှေ့နေတွေ အပါအဝင် ရှေ့နေတွေက ဒရုန်းတွေက လူတွေကို သတ်ဖြတ်တဲ့ အခါမှာပဲ၊ New York University မှာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေလို့ ခေါ်တဲ့ သင်ကြားရေး- မျှတမှု တွေ ပေါင်းစပ်ဖို့ လိုအပ်တာကို မြင်တယ်။ Kellogg Briand Pact အောက်တွင် အမှန်တကယ်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်ဟု မဟုတ်ဘဲ အာဖဂန်နစ္စတန် သို့မဟုတ် အီရတ် သို့မဟုတ် လစ်ဗျားတွင် စစ်ပွဲများကို မည်သည့်အခါမှ ခွင့်မပြုခဲ့ဘဲ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ် အများစုကို တရားဝင်ဖြစ်စေရန် တရားမ၀င် စစ်ပွဲများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အဲဒီကနေ၊ လစ်ဘရယ် တွေးခေါ်မှု အနည်းငယ်မျှသာ ကျန်တာကို “တရားဝင်” နိုင်တယ်။

ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ Asma Jahangir မှ စစ်ပွဲမဟုတ်သော ဒရုန်းလူသတ်မှုများကို 2002 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် လူသတ်မှုအဖြစ် ကြေငြာခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူး ( Tony Blair ၏ဇနီးဖြစ်သူ ) Ben Emmerson က အမေရိကန်အမြင်အရ စစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာတဝှမ်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီဟု မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။ လူဆိုးတွေ ဘယ်သွားသွား မောင်းသူမဲ့ လေယာဉ် လူသတ်မှုတွေကို တခြားစစ်ပွဲတွေလို ဥပဒေနဲ့ မညီဘဲ ဘယ်သူကမှ မထီမဲ့မြင်ပြုတဲ့ ဥပဒေနဲ့အညီ လုပ်နေကြတာပါ။ အမှန်မှာ၊ CIA ၏အမြင်သည် 2013 ခုနှစ်တွင် CIA General Counsel Caroline Krass မှကွန်ဂရက်သို့ရှင်းပြခဲ့သည့်အတိုင်း CIA ၏အမြင်သည် စာချုပ်များနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာဥပဒေများကို အလိုအလျောက်ချိုးဖောက်နိုင်သော်လည်း ပြည်တွင်းအမေရိကန်ဥပဒေကိုသာ လိုက်နာရန်လိုအပ်ပါသည်။ (သေချာပါတယ်၊၊ အမေရိကန်မှာ လူသတ်မှုနဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့ ပြည်တွင်းအမေရိကန်ဥပဒေတွေဟာ ပါကစ္စတန် ဒါမှမဟုတ် ယီမင်မှာ လူသတ်မှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ပြည်တွင်း Pakistani သို့မဟုတ် Yemeni ဥပဒေတွေနဲ့ ဆင်တူနိုင်တယ်၊ ဒါပေမယ့် ဆင်တူတာက အထောက်အထားမဟုတ်သလို US ဥပဒေတွေကသာ အရေးပါပါတယ်။)

အနောက်နယ်ချဲ့ရှေ့နေများကြားတွင် ဒရုန်းဖြင့် သတ်ဖြတ်ခြင်းများကို လက်ခံမှု ကြီးထွားလာခြင်းကြောင့် အစွန်းတစ်ဝိုက်တွင် ရာဇ၀တ်မှုများကို အချိုးကျ၊ ဂရုတစိုက် ပစ်မှတ်ထားခြင်းစသည်ဖြင့် မှုခင်းများကို ပြင်ဆင်ရန် ခါတိုင်း ကြိုးပမ်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ သို့သော် "အချိုးအစား" သည် လူသတ်သမား၏ မျက်လုံးထဲတွင် အမြဲရှိနေပါသည်။ Stanley McChrystal က လူတစ်ဦးကိုသတ်ရန် တစ်အိမ်လုံးကို ဗုံးခွဲရန် "အချိုးကျစွာ" ကြေငြာလိုက်သောအခါတွင် Abu Musab al-Zarqawi သည် အပြစ်မဲ့သူများနှင့်အတူ အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဖြစ်ခဲ့သလား မဟုတ်ဘူးလား။ တကယ့်အဖြေမရှိပါ။ လူသတ်မှုများကို "အချိုးကျစွာ" ကြေငြာခြင်းသည် ရှေ့နေများက နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် ဗိုလ်ချုပ်များကို လူသားများအား သတ်ဖြတ်ခြင်းတွင် အသုံးချရန် ရှေ့နေများက ပြောထားသည့် စကားလုံးများသာဖြစ်သည်။ 2006 ခုနှစ်တုန်းက မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်နဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုအတွင်း CIA က အပြစ်မဲ့ပြည်သူ 80 ခန့်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး အများစုမှာ ကလေးငယ်များ ဖြစ်ပါတယ်။ Ben Emmerson က အနည်းငယ် မကျေမနပ် ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယင်းကိစ္စတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသော စကားအသုံးအနှုန်းမဟုတ်သောကြောင့် “အချိုးညီမျှမှု” ဟူသောမေးခွန်းကို မပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေ။ အီရတ်ကို သိမ်းပိုက်စဉ်အတွင်း အမေရိကန်တပ်မှူးများသည် အပြစ်မဲ့လူ 30 ဦးအထိ သတ်ပစ်ရန် မျှော်မှန်းထားသည့် စစ်ဆင်ရေးများကို စီစဉ်နိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့ မျှော်လင့်ထားလျှင် 31 ဦးတွင် Donald Rumsfeld ကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန် လိုအပ်သည်။ အထူးသဖြင့် “စစ်တပ်မှ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သော အမျိုးသား” ကို ရန်သူအဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်လိုက်သည်နှင့် ဒရုန်းလူသတ်မှုများသည် ဒဏ်ငွေနှင့် ကိုက်ညီသည့် ဥပဒေစံနှုန်းမျိုးဖြစ်သည်။ CIA သည် အပြစ်မဲ့ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးသူငယ်များကို ရန်သူများအဖြစ်ပင် မှတ်ယူခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ New York Times ကို.

Bush-Cheney နှစ်များအတွင်း ဒရုန်းလူသတ်မှုများ လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့လာသဖြင့် (အိုဘားမားနှစ်များအတွင်း လုံးဝပေါက်ကွဲသွားသည်) တွင် ရာထူးအဆင့်နှင့် အရာရှိများသည် ဗီဒီယိုများကို မျှဝေခံစားခဲ့ကြသည်။ တပ်မှူးများက လေ့ကျင့်မှုကို ရပ်တန့်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် အခြားအရာအားလုံးကို တင်းကြပ်စွာ ဝှက်ထားကာ ရွေးချယ်ထားသော ဗီဒီယိုများကို စတင်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

“စစ်ပွဲ” ဟူသော ဆိုင်းဘုတ်ဖြင့် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းမပြုသော နိုင်ငံများတွင် ဒရုန်းများဖြင့် လူသတ်သည့် အလေ့အထသည် ပုံမှန်ဖြစ်လာသည်နှင့်အမျှ Amnesty International ကဲ့သို့သော လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက အမေရိကန်သည် ဥပဒေကို ချိုးဖောက်နေကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောဆိုလာကြသည်။ ဒါပေမယ့် နှစ်တွေကြာလာတာနဲ့အမျှ အဲဒီရှင်းလင်းတဲ့ဘာသာစကားဟာ မှိန်ဖျော့သွားပြီး သံသယနဲ့ မသေချာမှုတွေက အစားထိုးလာတယ်။ ယခုအချိန်တွင် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များသည် အပြစ်မဲ့သူများကို ဒရုန်းဖြင့် သတ်ဖြတ်သည့် အမှုပေါင်းမြောက်မြားစွာကို မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး ၎င်းတို့သည် စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိအပေါ်မူတည်၍ တရားမ၀င်ဟု ကြေညာကာ သတ်မှတ်နိုင်ငံတစ်ခုတွင် လူသတ်မှုများ သည် စစ်ပွဲ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်မဖြစ် မေးခွန်းထုတ်လျက် ရှိသည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေတစ်ခုအနေနှင့်၊ အစိုးရ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဒရုန်းများကိုလွှတ်တင်ခြင်း၏ အဖြေနှင့်အတူ။

Bush-Cheney နှစ်များအဆုံးတွင်၊ CIA ၏စည်းမျဉ်းများသည် "အောင်မြင်မှု" အခွင့်အလမ်း 90% ရှိသည့်အခါတိုင်းတွင် CIA ၏စည်းမျဉ်းများသည် "အောင်မြင်မှု" ၏ 50% အခွင့်အရေးရသည့်အခါတိုင်းသို့ ပြောင်းလဲသွားသည်ဟု ယူဆရသည်။ ၎င်းကို မည်သို့တိုင်းတာသနည်း။ အမှန်တကယ်တွင် ၎င်းတို့သည် မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို လုံးဝမသိရှိဘဲ လူများကို သတ်ပစ်သည့် “လက်မှတ်ထိုးခြင်း” ကျင့်စဉ်မှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။ ဗြိတိန်သည် ၎င်း၏နိုင်ငံသားများကို လိုအပ်သလို ဖယ်ထုတ်ခြင်းဖြင့် ၎င်း၏နိုင်ငံသားများကို သတ်ဖြတ်ရန် နည်းလမ်းကို ရှင်းလင်းခဲ့သည်။

ဒါတွေအားလုံးဟာ တရားဝင် လျှို့ဝှက်ချက်အဖြစ် တည်ရှိနေတာကြောင့် သိလိုသူတိုင်း သိကြပေမယ့် ဒီကိစ္စကိုတော့ မပြောသင့်ပါဘူး။ ဂျာမနီ၏ ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီ၏ သက်တမ်းအကြာဆုံးအဖွဲ့ဝင်က အနောက်အစိုးရများသည် ၎င်းတို့၏သူလျှိုများနှင့် စစ်တပ်များ လုပ်ဆောင်နေသည်ကို သိရှိရန် မီဒီယာများအပေါ်တွင် အဓိကမှီခိုနေရကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။

အိမ်ဖြူတော်မှ Captain Peace Prize ရောက်ရှိလာခြင်းသည် ဒရုန်းဖြင့် လူသတ်မှုများကို အဆင့်သစ်တစ်ခုသို့ ပြောင်းလဲသွားစေပြီး ယီမင်ကဲ့သို့ နိုင်ငံများကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေကာ အစောပိုင်းက သပိတ်မှောက်မှု၏ သွေးစွန်းနေသော အခင်းအကျင်းသို့ ရောက်ရှိသွားသည့် သွေးစွန်းနေသော တိုက်ခိုက်မှုအပါအဝင် အပြစ်မဲ့သူများကို ပစ်မှတ်ထားကာ နည်းလမ်းအသစ်များဖြင့် ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကို ပြန်လည်ထိုးနှက်ခြင်းအပြင် အမေရိကန်ဒရုန်း သတ်ဖြတ်မှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် လုပ်ဆောင်နေသည့်အဖွဲ့များက ဒေသခံလူထုကို ပြန်လည်ထိုးနှက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အမေရိကန်-နေတိုး ဖြုတ်ချမှုအတွင်း လစ်ဗျားလို နေရာမျိုးမှာ ပျက်စီးသွားတဲ့ ဒရုန်းတွေဟာ နောက်ပြန်ဆုတ်ဖို့ အကြောင်းပြချက်အဖြစ် မရှုမြင်ဘဲ နောက်ထပ် ဒရုန်းတွေကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့အတွက် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် ရပ်တည်နေပါတယ်။ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များ၏ တိုက်ခိုက်မှု၏ တန်ပြန်သက်ရောက်မှုများကို ညွှန်ပြနေသည့် အကဲခတ်များက ယီမင်တွင် မငြိမ်မသက် ကြီးထွားလာနေခြင်းကို အောင်မြင်မှုတစ်ခုအဖြစ် အိုဘားမားက အခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ ယခုအခါ ဒရုန်းလေယာဉ်မှူးများသည် မိမိကိုယ်ကို သတ်သေပြီး အကျင့်စာရိတ္တ ဖိစီးမှု အများအပြားကို ခံစားနေကြရသော်လည်း နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်ခြင်း မရှိပေ။ ယီမင်နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲတွင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းသော အများစုသည် လက်နက်ကိုင်မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များကို ရာဇ၀တ်မှုကျူးလွန်ရန် အလိုရှိသော်လည်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများကို ဒရုန်းများဝယ်ယူရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

မောင်းသူမဲ့ လေယာဉ် သတ်ဖြတ်မှု အစီအစဉ်ကို အဆုံးသတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ချဲ့ထွင်ခြင်းထက် အိုဘားမား အိမ်ဖြူတော်က ၎င်းအား လူသိရှင်ကြား ခုခံကာကွယ်ခဲ့ပြီး လူသတ်မှုများကို ခွင့်ပြုရာတွင် သမ္မတ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ကြော်ငြာခဲ့သည်။ သို့မဟုတ် အနည်းဆုံးတော့ Harold Koh နှင့် ဂိုဏ်းသားများက လူသတ်မှုကို တရားဝင်ဖြစ်အောင် ဟန်ဆောင်ချင်ကြောင်း အတိအကျ ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက် ယင်းလမ်းစဉ်ဖြစ်သည်။ Ben Emmerson က ဘာအကြောင်းပြချက်တွေ သုံးရမယ်ဆိုတာ မသိသေးတာကြောင့် အချိန်တော်တော်ကြာတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ယခုအခါ လက်နက်ကိုင် ဒရုန်းများကို ဝယ်ယူနေသည့် နိုင်ငံပေါင်း ဒါဇင်နှင့်ချီ၍ အကြောင်းပြချက် တစ်စုံတစ်ရာ လိုအပ်မည်လား။