by Tasnim သတင်းအေဂျင်စီ, မေလ 15, 2022
FODASUN သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်နိုင်သည့် အခန်းကဏ္ဍအပြင် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် နျူကလီးယား လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများ ပါဝင်နိုင်သည့် အခန်းကဏ္ဍကို ဆွေးနွေးရန်အတွက် "အမျိုးသမီးများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး" ဆိုင်ရာ webinar ကို ကျင်းပခဲ့ပါသည်။
ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်နိုင်သည့် အခန်းကဏ္ဍအပြင် လက်နက် ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် နူကလီးယား လက်နက် ထိန်းချုပ်ရေး တို့တွင်လည်း ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍကို ဆွေးနွေးသွားရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း သိရသည်။
ဖောင်ဒေးရှင်းသည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ သည်းခံမှု၊ ဆွေးနွေးမှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေးအတွက် ရည်ရွယ်ထားသော အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။
အခမ်းအနားအတွင်း Nuclear Age Peace Foundation ၏ ကုလသမဂ္ဂ NGO ကိုယ်စားလှယ် မစ္စ Alice Slater က ယူကရိန်း၏ လက်ရှိအခြေအနေနှင့် စစ်အေးတိုက်ပွဲအကြောင်း အဖွင့်အမှာစကား ပြောကြားခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ မဆုတ်မနစ်သော အဖျက်ဒုံးပျံများ တည်ဆောက်ရန် ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ထောက်ပြခဲ့ပါသည်။ နယူးယော့ခ်တွင် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် နျူကလီးယားလက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ်ကျင်းပရန် သူမ၏ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများအကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။
"ယူကရိန်းကို သည်းမခံနိုင်တော့တဲ့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုမှာ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရန်လိုမှုတွေ တိုးလာနေတဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်၊ အနောက်ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံးက လက်နက်တွေကိုင်ဆောင်ပြီး ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ၊ နျူကလီးယားဓားပြတိုက်မှုတွေနဲ့ ရန်လိုတဲ့နယ်နိမိတ်တွေမှာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေ လုပ်နေတယ်။ ဤအရာအားလုံးသည် ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ဖုံးလွှမ်းနေပြီး ဆိုးရွားလှသော ရာသီဥတုကပ်ဆိုးများနှင့် ကမ္ဘာမြေပြိုကျစေသော နျူကလီးယားစစ်ပွဲများကြောင့် မိခင်ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့၏တည်ရှိမှုကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးရှိလူများသည် အသိဉာဏ်ကင်းမဲ့သော လောဘဇောနှင့် အာဏာနှင့် ကြီးစိုးလိုသော တပ်မက်မှုတို့ကြောင့် ဆွံ့အ နားမကြား၊ လူမိုက်နှင့် မျက်ကန်း ကော်ပိုရေးရှင်းမှ ဒေါသများကို ဆန့်ကျင်ဘက်သို့ စတင်ချီတက်လာနေကြပြီ” ဟု အမေရိကန် စာရေးဆရာက ဆိုသည်။
1970 ခုနှစ်များတွင် နျူကလီးယားလက်နက်များ စွန့်လွှတ်ရန် ၎င်းတို့၏ အချည်းနှီးသော ကတိကဝတ်များ ရှိနေသော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ အရေခြုံ အရေခြုံ ဝေဖန်ခြင်းကိုလည်း ခံနေရကြောင်း သူမက “နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေး စာချုပ် သို့မဟုတ် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် အနောက်နိုင်ငံများက ကတိပြုခဲ့သောကြောင့် ကြောင်သူတော်ဖြစ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏နျူကလီးယားလက်နက်များကို စွန့်လွှတ်ရန်၊ သို့သော် အိုဘားမားသည် ဗုံးစက်ရုံအသစ်နှစ်ရုံကို တည်ဆောက်ရန် နှစ် ၃၀ ကြာ ဒေါ်လာ ၁ ထရီလီယံ ပရိုဂရမ်များကို ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ အီရန်က ခံစားနေရတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး မပြန့်ပွားရေး စာချုပ်အရ ဗုံးကို ဖယ်ရှားဖို့ သစ္စာရှိမယ်လို့ ပြောထားတဲ့ နိုင်ငံငါးနိုင်ငံက လွဲလို့ လူတိုင်းက ဗုံးမကိုင်ဖို့ သဘောတူခဲ့ကြပြီး သစ္စာမရှိလို့ အသစ်တည်ဆောက်နေပါတယ်။ တစ်ခု။"
အရှေ့ဥရောပမှာ ချဲ့ထွင်ပြီး ရုရှားရဲ့ နယ်နိမိတ်မှာ ရပ်တည်ဖို့ အမေရိကန်နဲ့ နေတိုးရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ရည်ညွှန်းပြီး နျူကလီးယား လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေး ရှေ့နေများမဟာမိတ်အဖွဲ့ဝင်က “ကျနော်တို့က အခု သူတို့နယ်စပ်ကို ရောက်နေပြီ၊ ယူကရိန်းကို နေတိုးမှာ မလိုချင်ဘူး။ အမေရိကန်များသည် ကနေဒါ သို့မဟုတ် မက္ကဆီကိုတွင်ရှိသော ရုရှားအတွက် ဘယ်သောအခါမှ ရပ်တည်မည်မဟုတ်ပါ။ NATO နိုင်ငံငါးနိုင်ငံမှာ ကျွန်တော်တို့ နျူကလီးယားလက်နက်တွေ သိမ်းထားပြီး အဲဒါကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ ပူတင်ပြောနေတာ နောက်တစ်ခုပါပဲ။”
FODASUN ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် သတင်းထောက်လည်းဖြစ် ဒေသတွင်း နိုင်ငံရေးသမားဟောင်း မစ္စ Liz Remmerswaal က အမျိုးသမီးများ၏ လှုပ်ရှားမှုနှင့် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ၎င်းတို့၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုများအကြောင်း အကျဉ်းချုံး ပြောကြားခဲ့သည်- “၁၉၉၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေ့တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံးက ၎င်း၏ သမိုင်းဝင် အကြံပေး သဘောထားကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ “ခြိမ်းခြောက်မှု သို့မဟုတ် နူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုမှု တရားဝင်မှု” ခေါင်းစဉ်ဖြင့်
သဘောထားအမြင်၏ အဓိကအချက်များမှာ “နျူကလီးယားလက်နက်ကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အသုံးပြုခြင်းသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွင် သက်ရောက်နိုင်သော နိုင်ငံတကာဥပဒေစည်းမျဉ်းများနှင့် အထူးသဖြင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာဥပဒေ၏ အခြေခံမူများနှင့် စည်းမျဉ်းများကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြစ်သည်
FODASUN ၏ နိုင်ငံခြားရေး ကျွမ်းကျင်သူ၏ မေးခွန်းကို တုံ့ပြန်ရာတွင် အီရန်အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံတကာ နယ်ပယ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တက်တက်ကြွကြွ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အတားအဆီးများနှင့်ပတ်သက်၍ “စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုကို ကျင့်သုံးခြင်းသည် စစ်မက်ပြုသည့် လုပ်ရပ်ဖြစ်ပြီး မကြာခဏ လူသေဆုံးမှုများ၊ တကယ့်လက်နက်တွေထက် လူတွေ။ ထို့အပြင် အဆိုပါ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အဆင်းရဲဆုံးနှင့် ထိခိုက်လွယ်ဆုံးကဏ္ဍများကို ငတ်မွတ်မှု၊ ရောဂါဘယနှင့် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်စေမှုတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ အဲဒါတွေလုပ်ဖို့ အတိအလင်း ရေးဆွဲထားတယ်။”
“အမေရိကန်အစိုးရဟာ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် ပစ်မှတ်ထားနိုင်ငံတွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့နိုင်ငံတွေအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားတဲ့နိုင်ငံတွေကို တခြားနိုင်ငံတွေကို ပိတ်ဆို့အရေးယူဖို့ တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး၊ ဆိုလိုတာကတော့ အမေရိကန်က ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားတဲ့နိုင်ငံတွေနဲ့ ကုန်သွယ်မှုလုပ်ဝံ့တဲ့နိုင်ငံခြားကော်ပိုရေးရှင်းတွေကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူခြင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာဥပဒေအရ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့အရေးယူမှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားသည့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များကဲ့သို့သော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ကုန်ပစ္စည်းများကို အီရန်နှင့် ဗင်နီဇွဲလားကဲ့သို့သော နိုင်ငံများတွင် အမြဲမပြတ် ငြင်းဆိုထားသည်။ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အမေရိကန်အစိုးရက အဆိုပါနိုင်ငံနှစ်ခုအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ အမှန်တကယ် တိုးမြင့်လာခြင်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ရိုင်းစိုင်းမှုဖြစ်သည်” ဟု ပစိဖိတ်ငြိမ်းချမ်းရေးကွန်ရက်မှ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူနှင့် ညှိနှိုင်းရေးမှူးက သူမ၏ မှတ်ချက်စကား၏ နောက်ဆုံးအပိုင်းတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။
