ဗိုလ်မှူးကြီး အမ်းရိုက်၊ World BEYOND Warဧပြီလ 16, 2022
On မတ်လ 7 ရက်၊ 2022 တွင်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Lloyd Austin မှလောင်စာဆီဖြည့်ခြင်းနှင့်ပိတ်သိမ်းရန်အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဟာဝိုင်အီပြည်နယ် O'ahu ကျွန်းရှိ Red Hill တွင် ဂါလန်သန်း ၂၅၀ ရှိသည့် ဂျက်ဆီကန် ဂါလံ သန်း ၂၅၀ ပေါက်ကြားနေသည့် အသက် 80 နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦး။ အမေရိကန်ရေတပ်က လည်ပတ်နေတဲ့ သောက်ရေတွင်းတွေထဲက တစ်ဂါလံ ၁၉၀၀၀ ရှိတဲ့ လေယာဉ်ဆီ ဂါလံ ၁၉၀၀၀ ယိုစိမ့်ပြီး ၉၅ ရက်အကြာမှာ အခုလို အမိန့်ထွက်လာတာပါ။ စစ်အခြေစိုက်စခန်းများတွင် နေထိုင်ကြသော စစ်အခြေစိုက်စခန်းများရှိ စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက် မိသားစုများ၏ ရေအပါအဝင် လူပေါင်း ၉၃၀၀၀ ကျော်၏ သောက်သုံးရေများ ညစ်ညမ်းသွားခဲ့သည်။ ရာနှင့်ချီသော အဖုအထစ်များ၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် တက်ခြင်းတို့ကို ကုသရန် အရေးပေါ်ခန်းများသို့ သွားခဲ့ကြသည်။ စစ်တပ်က ထောင်နဲ့ချီတဲ့ စစ်ဘက်မိသားစုတွေကို Waikiki အပန်းဖြေစခန်းတွေမှာ ၃ လကျော်ကြာအောင်ထားခဲ့ပြီး အရပ်သားတွေကို သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်နေရာထိုင်ခင်းတွေရှာဖို့ ချန်ထားခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်ကပြောတယ်။ ကပ်ဘေးအတွက် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ သုံးစွဲထားပြီးဖြစ်သည်။ အမေရိကန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က စစ်တပ်ကို နောက်ထပ် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ခွဲဝေပေးခဲ့ပြီး၊ ဟာဝိုင်အီပြည်နယ်က ကျွန်းအတွက် ရေငုပ်သင်္ဘော ပျက်စီးမှုအတွက် တစ်စုံတစ်ယောက်မှ မရှိခဲ့ပါဘူး။
တင့်ကားများကို လောင်စာဆီနှင့်ပိတ်ရန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ ကြေငြာချက်၏ ကနဦးတွင် ဝမ်းသာပီတိဖြစ်ကာ ပြည်သူများ၊ မြို့တော်နှင့် ပြည်နယ်တာဝန်ရှိသူများအတွက် စိတ်ပျက်စရာဖြစ်ခဲ့ရသည်။
ဟိုနိုလူလူမြို့၏ ရေတွင်းသုံးတွင်း ပုံဆွဲခြင်းကို တားဆီးရန် ပိတ်ထားသည်။ Red Hill မှ ဂျက်ဆီများ O'ahu တွင် လူ ၄၀၀,၀၀၀ အတွက် သောက်သုံးရေ ပံ့ပိုးပေးသည့် ကျွန်း၏ အဓိက ရေတွင်းထဲသို့ ရေတွင်းထဲသို့ ရောက်ရှိလာသည်။ ကျွန်းရေပေးဝေရေးအဖွဲ့က နေထိုင်သူအားလုံးကို ရေပြတ်တောက်စေရေးအတွက် ပန်ကြားထားပြီး နွေရာသီတွင် ရေခွဲတမ်းအတွက် သတိပေးထားသည်။ ထို့အပြင် ရေအကျပ်အတည်း ဆက်လက်ရှိနေပါက ဆိုင်းငံ့ထားသော ပရောဂျက် ၁၇ ခုအတွက် ဆောက်လုပ်ရေးပါမစ်များကို ငြင်းပယ်နိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းကို သတိပေးထားသည်။
ကြေငြာပြီးကတည်းက နောက်ထပ်ပေါက်ကြားမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဧပြီလ ၁ ရက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သတင်းထုတ်ပြန်မှုအပေါ်မူတည်၍ လေယာဉ်ဆီ ဂါလံ ၃၀ သို့မဟုတ် ၅၀ ပေါက်ကြားခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်ရေတပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ ယခင်ပေါက်ကြားမှုသတင်းများအရ ရေတပ်သည် ယခင်ပေါက်ကြားမှုများကြောင့် အရေအတွက်ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများစွာ သတိထားနေကြပါသည်။
စစ်တပ်မှ ရေပိုက်များကို လျှော်ဖွပ်ပြီးနောက် နေရပ်သို့ ပြန်လာကြသော တပ်မတော်သားများနှင့် အရပ်သား မိသားစုများသည် ပိုက်ခေါင်းများမှ ထွက်လာသော အနံ့ဆိုးများနှင့် ချောင်းရေချိုးရာမှ အဖုအပိမ့်များ ထွက်ပေါ်နေသဖြင့် ခေါင်းကိုက်နေကြကြောင်း သိရသည်။ တော်တော်များများက ရေသန့်ဘူးတွေကို ကိုယ့်စရိတ်နဲ့ကိုယ် သုံးနေကြတယ်။
တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် တပ်မတော်သားတစ်ဦးနှင့် မိခင်တစ်ဦးသည် အိမ်များတွင်နေထိုင်သော မိသားစုဝင်များ နှင့် Facebook ပေါ်ရှိ ညစ်ညမ်းသောရေများနှင့် ကောက်ယူထားသော ညစ်ညမ်းမှုများကြောင့် နေအိမ်များတွင် နေထိုင်သည့် မိသားစုဝင်များ ခံစားနေရဆဲ လက္ခဏာ ၃၁ မှုစာရင်းကို ဖန်တီးခဲ့သည်။
ကျွန်ုပ်သည် စစ်တမ်းတွင် ထိပ်တန်းရောဂါလက္ခဏာ 20 ခုပါ၀င်ပြီး တုံ့ပြန်သူအရေအတွက်သည် လွန်ခဲ့သည့် 4 လခွဲအတွင်း မိသားစုများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့်အရာများကို ချမ်းစိမ့်စိမ့်သတိပေးပါသည်။ စစ်တပ်၊ ဖက်ဒရယ် သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အေဂျင်စီများမှ မည်သည့်ဒေတာ သို့မဟုတ် စစ်တမ်းများကိုမျှ ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိသေးသောကြောင့် ဤအရာကို ကျွန်ုပ်တင်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရောဂါလက္ခဏာများကို ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ JBPHH Water Contamination Facebook စာမျက်နှာ ဝင်ခွင့် Facebook ပေါ်တွင် 7 ရက်အတွင်း၊ 15 ခုနှစ် ဧပြီလ 2022 ရက်နေ့အထိ တုံ့ပြန်မှုများဖြစ်သည်-
ခေါင်းကိုက် ၁၁၃၊
မောပန်း/ထုံထိုင်း ၁၀၂၊
ပူပင်သောက၊စိတ်ဖိစီးမှု၊စိတ်ကျန်းမာရေးအနှောက်အယှက် ၉၁၊
ဉာဏ် သို့မဟုတ် အာရုံကိစ္စ ၇၃၊
အရေပြားယားယံခြင်း နီမြန်းခြင်း ၆၂၊
မူးဝေ/မူးဝေခြင်း ၅၅၊
ချောင်းဆိုး ၄၂၊
ပျို့အန်ခြင်း ၄၁၊
ခါးနာ ၃၉၊
ဆံပင်/လက်သည်း ဆုံးရှုံးမှု ၃၅၊
ညဘက် ဇောချွေးများ ၃၀၊
ဝမ်းပျက် ၂၈ ဦး၊
အမျိုးသမီးကျန်းမာရေး/မီးယပ်ပြဿနာ ၂၅၊
အလွန်အမင်းနားကိုက်ခြင်း၊ အကြားအာရုံဆုံးရှုံးခြင်း၊ tendinitis ၂၄၊
အဆစ်ဝေဒနာ ၂၂၊
နှလုံးခုန်နှုန်းမြင့် ၁၉၊
ထိပ်ကပ်နာ၊နှာခေါင်းသွေးထွက် ၁၉၊
ရင်ဘတ်အောင့် ၁၈၊
အသက်ရှုကြပ်ခြင်း ၁၇၊
ပုံမှန်မဟုတ်သော ဓာတ်ခွဲခန်း ၁၅ ခု၊
ဝမ်းဗိုက်နာ ၁၅၊
လမ်းလျှောက်ခြင်း အနှောင့်အယှက်များ/ လမ်းလျှောက်နိုင်မှု ၁၁၊
ကြုံရာကျပန်း အဖျား ၈၊
ဆီးအိမ်ပြဿနာ ၈၊
သွားနှင့် အဆီပြန်ခြင်း ၈
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ မတ် ၇ အမိန့်တွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖော်ပြထားသည်- "၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ ၃၁ ရက်ထက် နောက်မကျစေဘဲ ရေတပ်အတွင်းရေးမှူးနှင့် ညွှန်ကြားရေးမှူး၊ DLA သည် စက်ရုံအား လောင်စာဆီဖြည့်ရန် မှတ်တိုင်များနှင့်အတူ လုပ်ဆောင်ချက်အစီအစဥ်တစ်ခုအား ကျွန်ုပ်အား ပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ စီမံချက်က အဲဒါကို လိုအပ်တယ်။ စက်ရုံအား လောင်စာဆီဖြည့်ခြင်းအတွက် ဘေးကင်းသည်ဟု မှတ်ယူပြီးနောက် 12 လအတွင်း အဆိုပါ ဆီဖြည့်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ပြီးမြောက်စေရန် ပစ်မှတ်ထားပြီးနောက် လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နိုင်သည်နှင့် အမြန်စတင်၍ လောင်စာဆီဖြည့်ခြင်းလုပ်ငန်းကို စတင်သည်။”
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ဂျက်ဆီတိုင်ကီတွေကို ပိတ်ထားဖို့ အမိန့်ထုတ်ခဲ့တာ ၃၉ ရက်ရှိပါပြီ။
တင့်ကားများအား လောင်စာဆီဖြည့်နည်း ကြိုတင်စီစဉ်ရန် မေလ ၃၁ ရက် နောက်ဆုံးထား၍ ၄၅ ရက်ကြာ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးထံ တင်ပြမည်ဖြစ်သည်။
Red Hill မှာ လေယာဉ်ဆီ နောက်ဆုံး ယိုစိမ့်ပြီး ၁၄ ရက်ရှိပြီ။
150 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ရေတပ်ကြေးဝါသို့ 2014 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဂါလန် 27,000 ယိုစိမ့်မှု အစီရင်ခံစာကို ဟာဝိုင်အီပြည်နယ်၊ ဟိုနိုလူလူ၏ ရေပေးဝေရေးဘုတ်အဖွဲ့၏ မြို့တော်နှင့် ၎င်း၏အကြောင်းအရာများကို အများပြည်သူအား အသိပေးခြင်းမရှိသေးဘဲ ရက်ပေါင်း 2021 ကြာပါသည်။
ရေတပ်သည် ၎င်း၏ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်၊ 2 ခုနှစ် ပြည်နယ်နှင့် ဖက်ဒရယ်တရားရုံးများတွင် ၎င်း၏တရားစွဲဆိုမှုများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်းမရှိပေ။ စစ်ဆင်ရေးများကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် Red Hill တင့်ကားများကို ဆီဖြည့်ရန် ဟာဝိုင်အီပြည်နယ်၏ ဒီဇင်ဘာ ၆၊ ၂၀၂၁ တွင် အရေးပေါ်အမိန့်ကို ဆန့်ကျင်သည်။
ဟာဝိုင်အီပြည်နယ်၏ ဒီဇင်ဘာ 6 ရက်၊ 2021 ခုနှစ် အရေးပေါ်အမိန့်သည် ရေတပ်အား Red Hill စက်ရုံအား အကဲဖြတ်ရန်နှင့် မြေအောက်လောင်စာတိုင်ကီများကို ဘေးကင်းစွာ စွန့်ပစ်ရန်အတွက် ပြုပြင်မှုများနှင့် တိုးတက်မှုများကို အကြံပြုရန်အတွက် ကျန်းမာရေးဌာနမှ အတည်ပြုထားသော လွတ်လပ်သော ကန်ထရိုက်တာတစ်ဦးကို ငှားရမ်းရန် ရေတပ်အား တောင်းဆိုခဲ့သည်။
11 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ 2022 ရက်နေ့တွင် ရေတပ်သည် ကျန်းမာရေးဌာနအား စာချုပ်ကို လက်မှတ်မထိုးမီ နာရီပိုင်းအတွင်း ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ရေတပ်သည် အကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းအပေါ် အလွန်အကျွံ ထိန်းချုပ်ထားသည်ဟု DOH မှ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ "ဒီဘေးဒုက္ခက အင်ဂျင်နီယာသက်သက်ထက် သာလွန်တယ်- အဲဒါက ယုံကြည်မှုအကြောင်းပဲ" DOH ၏ ပတ်ဝန်းကျင်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး ကက်သလင်းဟိုက သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ "Red Hill ကို လောင်စာဆီဖြည့်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ဘေးကင်းစွာ ပြီးမြောက်ရန် အရေးကြီးပြီး ထိုလုပ်ငန်းကို ကြီးကြပ်ရန် ငှားရမ်းထားသော ပြင်ပကန်ထရိုက်တာသည် Hawai'i ၏ လူများနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ စာချုပ်ကိုအခြေခံ၍ SGH ၏လုပ်ငန်းကို အမှီအခိုကင်းစွာလုပ်ဆောင်နေခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများရှိသည်။"
Red Hill လောင်စာဆီတိုင်ကီများသည် ဆီဖြည့်ရန် "ဘေးကင်းသည်" ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ကာကွယ်ရေးဌာနက အချိန်မည်မျှကြာမည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ မသိနိုင်ပါ။ မေ ၃၁st စက်ရုံသည် "ဘေးကင်းသည်ဟုယူဆသည်" ပြီးနောက် မည်မျှကြာမည်ကို ညွှန်ပြခြင်းမရှိသော်လည်း လောင်စာဆီချရန် အစီအစဉ်အတွက် နောက်ဆုံးရက်ဖြစ်သည်။
သို့သော်လည်း Hawaii ၏ အထက်လွှတ်တော်အမတ် Mazie Hirono ၊ ပိတ်သိမ်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကျွန်ုပ်တို့အား ညွှန်ပြခဲ့ပါသည်။ ကျွန်တော်တို့ အများစု အဆင်ပြေတာထက် ပိုကြာပါတယ်။ သူမသည် Red Hill လောင်စာဆီသိုလှောင်ရုံသို့ ခရီးစဉ်အတွင်း စစ်တပ်ထံမှ အကျဉ်းချုံးများကို လက်ခံရရှိပြီး Red Hill စက်ရုံ၏ အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ ပြောကြားခဲ့သည်။ ဧပြီလ ၇ ရက်နေ့က အထက်လွှတ်တော် လက်နက်ကိုင် ကော်မတီ ကြားနာမှုတွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အော်စတင်က Red Hill ကို ပိတ်ရန် မတ်လ ၇ ရက် အမိန့်ထုတ်ပြီးနောက် ပထမဆုံး ကြားနာခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆီနိတ်တာ Hirono က Austin ကို ပြောပါတယ်။“Red Hill ကို ပိတ်သိမ်းခြင်းသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ နှင့် အဆင့်များစွာ ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်လိမ့်မည်။ လောင်စာဆီချခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်၊ စက်ရုံပိတ်သိမ်းခြင်းနှင့် ဆိုက်ကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်ခြင်းတို့ကို များစွာအာရုံစိုက်ထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုလုံးသည် လာမည့်နှစ်များအတွက် သိသာထင်ရှားသော အစီအမံနှင့် အရင်းအမြစ်များ လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။”
19,000 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနှောင်းပိုင်းတွင် ကြီးမားသောဂါလန် 2021 ယိုစိမ့်မှုမတိုင်မီတွင်၊ US ရေတပ်သည် Pearl Harbor တွင် ဆိုက်ကပ်နေသော လောင်စာဆီတင်သင်္ဘောများမှ Red Hill အထိ လောင်စာဆီများကို Pearl Harbor တွင် ကုန်းဆင်းပြီး Pearl Harbor တွင် လောင်စာဆီတင်ရန် သင်္ဘောများအား Pearl Harbor တွင် လောင်စာဆီချပေးနေစဉ်၊ ကာကွယ်ရေးဌာနသည် တင့်ကားများကို ဆီဖြည့်ရန် အလျင်စလိုမဖြစ်ဘဲ လုပ်ငန်းစဉ်ကို နှေးကွေးစေရန်အတွက် “တုိ့လုံခြုံသည်” ဟူသော စကားစုကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။
လောင်စာဆီဖြည့်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကျွန်ုပ်တို့ သေချာပေါက် လုံခြုံစေလိုသော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့သိသလောက် လောင်စာများကို ကန်များပေါ်သို့ ရွှေ့ကာ သင်္ဘောများပေါ်သို့ ပြန်ဆင်းရန် အမြဲတမ်း ဘေးကင်းပါသည်။
အကယ်၍ ဤလုပ်ငန်းစဉ်သည် ယခင်က မလုံခြုံခဲ့ပါက၊ ၎င်းအား "မလုံခြုံသော" ဟု သတ်မှတ်သည့်အချိန်တွင် အများပြည်သူ သိရှိရန် ထိုက်တန်ပါသည်။
အဓိကအချက်မှာ နောက်ထပ်ကပ်ဘေးတစ်ခု ယိုစိမ့်မှုမဖြစ်ပွားမီ တင့်ကားများကို အရှိန်ပြင်းစွာ လောင်စာဆီချနိုင်စေရန် တွန်းအားပေးရမည်ဖြစ်သည်။
စာရေးသူအကြောင်း
Ann Wright သည် US Army/Army Reserves တွင် ၂၉ နှစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဗိုလ်မှူးကြီးအဖြစ် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ သူမသည် အမေရိကန်သံတမန်အဖြစ် ၁၆ နှစ်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး နီကာရာဂွာ၊ ဂရီနာဒါ၊ ဆိုမာလီယာ၊ ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ ကာဂျစ္စတန်၊ မိုက်ခရိုနီးရှား၊ အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် မွန်ဂိုလီးယားရှိ အမေရိကန်သံရုံးများတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူမသည် အီရတ်စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် ၂၀၀၂ ခုနှစ် မတ်လတွင် နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ သူမသည် Dissent: Voices of Conscience” ၏ စာရေးဆရာဖြစ်ပြီး Hawai'i Peace and Justice, O'ahu Water Protectors and Veterans For Peace၊
