ဘယ်လိုကနေဒါဗန်ကူးဗားထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာမြောက်ကိုရီးယားငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲဦးဆောင်နိုင်သလား

ယခုအခါတွင် Donald Trump သည် မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်ထက် ပိုမိုကြီးမားသော နျူကလီးယားခလုတ်ရှိကြောင်း ကမ္ဘာကို အသိပေးခဲ့သည်။ သန်းနှင့်ချီသောလူများ၏ဘဝသည် အကျုံးမဝင်ပါက ရယ်စရာဖြစ်လိမ့်မည်။

Trump သည် သံခင်းတမန်ခင်းကို တန်ဖိုးမထား၊ သို့မဟုတ် နားမလည်ပေ။ ငါတို့တိုင်းပြည် ပိုကောင်းအောင် လုပ်နိုင်ပါ့မလား။ 28 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 2017 ရက်နေ့တွင် ကျွန်ုပ်တို့၏အစိုးရကို အံ့သြဝမ်းသာစွာဖြင့် သိလိုက်ရပါသည်။ သံတမန်ရေးရာ အစပျိုးမှုကို လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။. စိတ်လှုပ်ရှားစွာဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့အများအပြားသည် ဤစုဝေးပွဲ၏ ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏သတင်းရင်းမြစ်များကို စုစည်းထားသည်။ ယခုအချိန်အထိ ကျွန်ုပ်တို့၏ လုပ်အား၏ အသီးအပွင့်များမှာ နည်းပါးလှပါသည်။ ဇန်န၀ါရီလ ၁၆ ရက်နေ့ ဗန်ကူးဗားမှာ ဘာတွေဖြစ်လာမလဲ။

စစ်အင်အားအစား သံခင်းတမန်ခင်းကို ရွေးချယ်ခြင်းသည် ကောင်းသောကိစ္စဖြစ်သည်။ ကနေဒါသည် အမေရိကန်ထက် မြောက်ကိုးရီးယား၏ ယုံကြည်မှုကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာ မည်သို့ရရှိနိုင်မည်ကို ဖတ်ရှုရန် အားတက်စရာ ဖြစ်နေသည် ဟူသော ကနေဒါအရာရှိတစ်ဦး၏ မှတ်ချက်သည် Canada သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ရှေ့မှောက်တွင် လက်ရှိထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော စိတ်ကူးစိတ်သန်းများကို ရှာဖွေနေခြင်းသည် အခြားသော အပြုသဘောဆောင်သည့် လက္ခဏာတစ်ရပ်လည်း ဖြစ်သည်။ ကနေဒါနဲ့ ကျူးဘားဆက်ဆံရေးဟာ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ စကားပြောနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းတစ်ခု ပေးနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ Trudeau ရဲ့ အကြံပြုချက်ပါ။

သို့သော် ဗန်ကူးဗားအစည်းအဝေးတွင်လည်း မငြိမ်မသက်သောလက္ခဏာများရှိသည်။

ပထမဆုံးအနေနဲ့ ကနေဒါရဲ့ မိတ်ဖက်အဖွဲ့ကတော့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ အခဲမကျေတဲ့ ရန်သူဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ထရမ့်နှင့် ၎င်း၏ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတို့သည် မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်မည်ဟု မကြာသေးမီက ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ဗန်ကူးဗားတွင် ကိုယ်စားပြုရမည့် နိုင်ငံအများစုမှာ မြောက်ကိုရီးယားကို တိုက်ထုတ်ရန်အတွက် ကိုရီးယားစစ်ပွဲအတွင်း တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2003 ခုနှစ် အီရတ်ကျူးကျော်မှုမတိုင်ခင်ကလို မဟာမိတ်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရေး ခြေလှမ်းအဖြစ် မြောက်ကိုရီးယားက မမြင်နိုင်ဘူးလား။

တတိယအချက်ကတော့ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ဗန်ကူးဗားမှာ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သို့သော် လက်ရှိအကျပ်အတည်းသည် အရင်းခံပဋိပက္ခတစ်ခု၏ လက္ခဏာရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အဓိကရန်သူတစ်ဦးနှင့် မတိုင်ပင်ဘဲ ထိုပဋိပက္ခကို မည်သို့ဖြေရှင်းနိုင်မည်နည်း။ ဒါဟာ တာလီဘန်တွေကို မတိုင်ပင်ဘဲ အာဖဂန်ပဋိပက္ခကို ခွဲထုတ်ခဲ့တဲ့ 2001 ခုနှစ် Bonn ဖြစ်စဉ်နဲ့ တူမှာလား။ အဲဒါ ကောင်းကောင်းမပေါ်သေးဘူး။

နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီး Chrystia Freeland က လာမဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ သံတမန်သဘောကို အလေးပေး ပြောဆိုပေမယ့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီး Rex Tillerson ကတော့ မြောက်ကိုရီးယားကို ဖိအားတွေ တိုးလာစေတဲ့ နည်းလမ်းအဖြစ် ရှုမြင်ပါတယ်။

ဖိအား? ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီသည် ၎င်း၏စက်မှုနိုင်ငံအဖြစ် တည်ရှိနေခြင်းကို ခြိမ်းခြောက်နေပြီး ၎င်း၏ပြည်သူများမှာ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ပြင်းထန်သော ဖိအားများ ပေးနေပြီဖြစ်သည်။ ရေနံထောက်ပံ့မှု ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ဖြတ်တောက်ခံရမှုမှာ ဘယ်ပြည်နယ်က ရှင်သန်နိုင်မလဲ။

သို့သော် တိုးများလာသောဖိအားသည် “ပိုမိုကောင်းမွန်သောအကြံဉာဏ်” အဖြစ် အရည်အချင်းမပြည့်မီပါက အဘယ်အရာဖြစ်မည်နည်း။

ဤတွင် အကြံဥာဏ်လေးမျိုး ရှိပါသည်။ စစ်မှန်သော ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တစ်ခုတည်းသော လက်တွေ့ကျသော မျှော်လင့်ချက်ကို ပေးဆောင်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်ပါသည်။

• မြောက်ကိုရီးယားကို စော်ကားတာကို ရပ်လိုက်ပါ။ “လူယုတ်မာနိုင်ငံ” ဟူသော ဝေါဟာရကို ပယ်ရှားပါ။ ပိုကြီးတဲ့ နျူကလီးယားခလုတ်ရှိတဲ့သူကို မေ့လိုက်ပါ။ တိုင်းပြည်၏ခေါင်းဆောင်မှုကို သိက္ခာရှိရှိ၊ ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် မိတ်ဖက်အဖြစ် ဆက်ဆံနိုင်စွမ်းရှိသည်။

• အပြုသဘောဆောင်သောလုပ်ဆောင်ချက်ဖြင့် ယုံကြည်မှုနှင့် ယုံကြည်မှုကို တဖြည်းဖြည်းတည်ဆောက်ပါ။ ထိုသို့သော လုပ်ဆောင်ချက်အားလုံးသည် စီးပွားရေးဖြစ်ရန် မလိုအပ်သော်လည်း လက်ရှိစီးပွားရေး တင်းမာမှုမှ သက်သာရာရသင့်သည်။ သင်္ကေတဖလှယ်မှုများ၊ အနုပညာနှင့် အားကစားဆိုင်ရာ စီးရီးများသည် အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သင့်သည်။

• မြောက်ကိုရီးယားတွင် ခိုင်လုံသောလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများရှိကြောင်းနှင့် နျူကလီးယားအဟန့်အတားဖြစ်စေလိုသောဆန္ဒသည် အဆိုပါစိုးရိမ်မှုများမှ ကြီးထွားလာကြောင်း အသိအမှတ်ပြုပါ။ တိုင်းပြည်သည် ဆိုးရွားသောစစ်ပွဲကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရပြီး ထပ်ခါတလဲလဲ ရန်စမှုများနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး အမေရိကန်၏ နျူကလီးယားလက်နက်များ၏ ပစ်မှတ်များကို ၆၅ နှစ်ကျော် ခံနိုင်ရည်ရှိခဲ့ကြောင်း သတိရပါ။

• ၁၉၅၃ ခုနှစ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို အစားထိုးမည့် အမြဲတမ်းငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ဆီသို့ အလေးအနက်ထား လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်သည် ဤသဘောတူစာချုပ်တွင် ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးရမည်ဖြစ်သည်။

ကျွန်ုပ်တို့ ကနေဒါနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယား နှင့် ထာဝရ ငြိမ်းချမ်းရေး ရလိမ့်မည်ဟု ယူဆပါက အဆိုပါ ရန်လိုနေသော တိုင်းပြည်၏ လူဦးရေကို စော်ကား ငတ်မွတ်ခြင်း ဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ သည် ဗုံးများကို ယုံကြည် သူများကဲ့သို့ မိုက်မဲပြီး အသဲနှလုံး ကင်းမဲ့သူများ ဖြစ်သည် ။

ဗန်ကူးဗားမှာ မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် “ဖိအားတွေ တိုးမြင့်လာ” အကြောင်းကို ပြောဆိုတာထက် ပိုကောင်းအောင် မလုပ်နိုင်ရင် ကမ္ဘာကြီးက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အခွင့်အလမ်းကို ဆုံးရှုံးသွားတဲ့အတွက် ဘယ်တော့မှ ခွင့်မလွှတ်နိုင်တော့ပါဘူး။

~~~~~~~~~

Christopher Black သည် International Criminal Court တွင် ခုခံချေပသည့် ရှေ့နေစာရင်းတွင် ပါဝင်သည့် နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ ရှေ့နေဖြစ်သည်။ Graeme MacQueen သည် McMaster တက္ကသိုလ်ရှိ ငြိမ်းချမ်းရေးလေ့လာရေးစင်တာ၏ ဒါရိုက်တာဟောင်းဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခဇုန်ငါးခုတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု ပဏာမခြေလှမ်းများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။