စစ်တပ်သည်အသင့်တော်ဆုံးငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများဖြစ်ပါသလား။

Ed Horgan က World BEYOND Warဖေဖော်ဝါရီလ 4, 2021

ကျနော်တို့စစ်တပ်တွေစဉ်းစားတဲ့အခါ, ငါတို့အများအားဖြင့်စစ်ပွဲစဉ်းစားပါ။ စစ်တပ်များကိုလည်းငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူအဖြစ်အသုံးပြုရန်နီးပါးနီးပါးအသုံးပြုခြင်းသည်ကျွန်ုပ်တို့မေးခွန်းထုတ်ရန်အချိန်ယူသင့်သည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းခြင်းဟူသောဝေါဟာရတွင်ကျယ်ပြန့်သောအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွင်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုမြှင့်တင်ရန်နှင့်စစ်ပွဲများနှင့်အကြမ်းဖက်မှုများကိုဆန့်ကျင်ရန်ကြိုးပမ်းသူအားလုံးပါဝင်သည်။ ခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်များနှင့်နောက်လိုက်များကအကြမ်းဖက်မှုနှင့်တရားမျှတမှုမရှိသောစစ်ပွဲများအားတရားမျှတသောစစ်ပွဲသီအိုရီအရတရားမျှတမှုရှိခဲ့လျှင်တောင်မှခရစ်ယာန်အစစ်အမှန်စံနှုန်းများကိုလိုက်နာသူများ၌စိတ်ဓာတ်ရေးရာဝါဒီများပါ ၀ င်သည်။ ထိုနည်းတူစွာပင်ဥရောပသမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များအပါအ ၀ င်ခေတ်သစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့်ပြည်နယ်များသည်တရားမျှတမှုမရှိသောစစ်ပွဲများအားတရားမျှတစေရန်အတုအယောင်လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများကိုအသုံးပြုကြသည်။

အနှစ် ၂၀ ကျော်တက်ကြွစွာစစ်တပ်အရာရှိတ ဦး ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားသူတစ် ဦး လည်းအနှစ် ၂၀ ကျော်တာ ၀ န်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်၍ ကျွန်ုပ်သည်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလှည့်စားသောလှည့်စားသူအဖြစ်ရှုမြင်လေ့ရှိသည်။ ဤသည်မှာအကောင်းဆုံးသာတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသာမှန်သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၆ ခုနှစ်အထိကျွန်ုပ်၏စစ်မှုထမ်းခြင်းသည်စစ်မှန်သောကြားနေနိုင်ငံ (အိုင်ယာလန်) ၏ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွင်ပါဝင်ခဲ့ပြီးကုလသမဂ္ဂ၏စစ်ရေးထိန်းသိမ်းမှုအနေဖြင့်သိသာထင်ရှားသော ၀ န်ဆောင်မှုပါ ၀ င်သည်။ ကွန်ဂိုနိုင်ငံ၏ ONUC ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းရေးမစ်ရှင်တွင်လွန်ခဲ့သောနှစ်အနည်းငယ်အတွင်းအိုင်ယာလန်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူ ၂၆ ယောက်အသတ်ခံခဲ့ရသည့်အချိန်၌အိုင်ယာလန်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့သို့ကျွန်ုပ်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သောအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေးကိုဖန်တီးရန်အကူအညီဖြစ်စေသောအကြောင်းပြချက်မှာစစ်တပ်ထဲ ၀ င်ရန်ကျွန်ုပ်၏အကြောင်းပြချက်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်သည်ဤအရာသည်ကုလသမဂ္ဂ၏ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူအဖြစ်သာမကကြီးမားသောပconflictsိပက္ခများကြုံတွေ့ခဲ့ကြရသည့်နိုင်ငံများစွာတွင်အရပ်သားအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်သူအဖြစ်မကြာခဏဆိုသလိုကျွန်ုပ်၏အသက်ကိုစွန့်စားရန်လုံလောက်သောအရေးကြီးသည်ဟုမှတ်ယူခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှု၏အစောပိုင်းနှစ်များတွင်အထူးသဖြင့်လူသားမျိုးနွယ်စုများ၏အကျိုးစီးပွားအတွက်အမှန်တကယ်ကြားနေအခန်းကဏ္playတွင်ပါ ၀ င်ရန်ကြိုးစားခဲ့သောအတွင်းရေးမှူးချုပ်အနည်းငယ်မျှသော Dag Hammarskjold လက်အောက်တွင်ရှိသည်။ ကံမကောင်းစွာ Hammarskjold အတွက်၎င်းသည်ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်များအပါအ ၀ င်အင်အားအကြီးဆုံးပြည်နယ်များ၏အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဟုခေါ်သည့်အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားများနှင့်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးကွန်ဂိုငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရန်ကြိုးပမ်းစဉ် ၁၉၆၁ တွင်လုပ်ကြံခံရခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုဆယ်စုနှစ်များ၏အစောပိုင်းကာလများတွင်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုစစ်သားများအားကြားနေ (သို့) မညီညွတ်သောပြည်နယ်များမှပေးအပ်ခြင်းသည်ပုံမှန်ကောင်းသောအလေ့အကျင့်ဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီအမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်များ၊ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်များသို့မဟုတ်ဝါဆောစာချုပ်အဖွဲ့ဝင်များသည်များသောအားဖြင့်လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုအားထိန်းသိမ်းသူများအဖြစ်ဖယ်ထုတ်ထားကြသော်လည်း၎င်းတို့အားထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးထောက်ပံ့မှုများပေးခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းများကြောင့်အိုင်ယာလန်ကိုကုလသမဂ္ဂကမကြာခဏတောင်းဆိုခြင်းအားဖြင့်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းရန်တပ်များပေးအပ်ရန်နှင့် ၁၉၅၈ မှစတင်၍ စဉ်ဆက်မပြတ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အိုင်ယာလန်စစ်သားရှစ်ဆယ့်ရှစ်ယောက်သည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုတာဝန်ဖြင့်သေဆုံးခဲ့ရပြီး၎င်းသည်အလွန်သေးငယ်သောစစ်တပ်အတွက်ထိခိုက်နစ်နာမှုနှုန်းအလွန်မြင့်မားသည်။ အဲဒီအိုင်ယာလန်စစ်သား ၈၈ ယောက်ထဲကအတော်များများကိုကျွန်တော်သိတယ်။

ဤစာတမ်းတွင်ကျွန်ုပ်မေးမြန်းရန်အဓိကမေးခွန်းမှာစစ်တပ်သည်အသင့်တော်ဆုံးငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများဖြစ်ပါသလား။

ဟုတ်ကဲ့သို့မဟုတ်အဖြေမရှိပါ။ စစ်မှန်သောငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုသည်အလွန်အရေးကြီးပြီးအလွန်ရှုပ်ထွေးသောလုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်သည်။ အကြမ်းဖက်စစ်ပွဲပြုလုပ်ခြင်းသည်အမှန်တကယ်ပိုမိုလွယ်ကူသည်။ အရာ ၀ တ္ထုများကိုချိုးဖဲ့ပြီးနောက်ပြန်လည်ပြုပြင်ရန်ထက်လွယ်ကူအောင်အမြဲတမ်းလွယ်ကူသည်။ ငြိမ်သက်ခြင်းသည်နူးညံ့သိမ်မွေ့သောကြည်လင်သောဖန်ခွက်နှင့်တူ၏။ အကယ်၍ သင်ချိုးလိုက်လျှင်၎င်းသည်ပြင်ဆင်ရန်အလွန်ခဲယဉ်းသည်။ သင်ဖျက်ဆီးလိုက်သည့်ဘဝများကိုဘယ်တော့မှမတည်မြဲနိုင်တော့ပါ။ ဒီအဆုံးစွန်သောအချက်ဝေးလွန်းနည်းနည်းအာရုံကိုရရှိသွားတဲ့။ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သူများသည်များသောအားဖြင့်ရဲတပ်ဖွဲ့များကြားကြားခံနယ်မြေများတွင်တပ်ဆင်လေ့ရှိပြီး၎င်းသည်ပုံမှန်အားဖြင့်သေစေနိုင်သောအင်အားကို သုံး၍ ဒိုင်ယာလော့၊ သည်းခံခြင်း၊ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်း၊ သင်၏ရာထူးတွင်ဆက်လက်ရှိနေခြင်းနှင့်အင်အားအားတုန့်ပြန်ခြင်းသည်စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်သည်။ ဗုံးနှင့်ကျည်ဆန်များသည်သင့် ဦး တည်ချက်သို့ပျံသွားသည်၊ သို့သော်၎င်းသည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများလုပ်ဆောင်သည့်အရာဖြစ်သည်။ ၎င်းသည်အထူးကိုယ်ကျင့်တရားရဲစွမ်းသတ္တိအပြင်အထူးလေ့ကျင့်မှုလိုအပ်သည်။ စစ်ပွဲများကိုတိုက်ခိုက်ရာတွင်အသုံးပြုသောအဓိကစစ်တပ်များသည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများကိုမစွမ်းဆောင်နိုင်ပါ။ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုဖော်ဆောင်သည့်အခါစစ်ပွဲများပြန်လည်ဆင်နွှဲရန်ကျရောက်လေ့ရှိသည်။ အထူးသဖြင့်စစ်အေးတိုက်ပွဲပြီးဆုံးချိန် မှစ၍ အမေရိကန်နှင့်၎င်း၏နေတိုးအဖွဲ့များနှင့်အခြားမဟာမိတ်များသည်ကျူးကျော်စစ်ပွဲများဆင်နွှဲရန်ကုလသမဂ္ဂ၏အချုပ်အခြာအာဏာ ၀ င်အစိုးရများအားကုလသမဂ္ဂကိုချိုးဖောက်ရန်အတုအယောင်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာသို့မဟုတ်ငြိမ်းချမ်းရေးပြcing္ဌာန်းသည့်မစ်ရှင်များကို အသုံးပြု၍ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ပိညာဉ်စာတမ်း။ ဥပမာအနေနှင့် ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင်ဆားဘီးယားကို NATO တိုက်ဖျက်ရေး၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင်အာဖဂန်အစိုးရ၏ကျူးကျော် ၀ င်ရောက်မှု၊ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်အီရတ်အစိုးရ၏ကျူးကျော်ခြင်းနှင့်ဖြုတ်ချခြင်း၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင်ကုလသမဂ္ဂကိုတမင်တကာအလွဲသုံးစားပြုခြင်းကြောင့်လစ်ဗျားတွင်ပျံသန်းခြင်းမရှိသော လစ်ဗျားအစိုးရအားဖြုတ်ချရန်နှင့်ဆီးရီးယားအစိုးရအားဖြုတ်ချရန်ဆက်လက်ကြိုးပမ်းနေသည်။ အမှန်တကယ်စစ်မှန်သောငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးဘက်တော်သားလိုအပ်သောအခါဥပမာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့်ရဝမ်ဒါနိုင်ငံတို့တွင်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကိုတားဆီးရန်နှင့်တားဆီးရန်ထိုအင်အားကြီးသောနိုင်ငံများမှာရပ်တန့်သွားပြီးကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှအမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်များသည်ထိုသူများအားတက်ကြွစွာထောက်ပံ့မှုများပေးခဲ့သည် အဆိုပါလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်။

အရပ်သားများအတွက်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့်အကြမ်းဖက်ပconflictsိပက္ခများမှထွက်ပေါ်လာပြီးနောက်တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်အောင်ကူညီခြင်းတွင်လည်းအခွင့်အလမ်းများရှိသော်လည်း၊ အရပ်ဖက်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းရေးနှင့်ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများကိုစစ်တပ်၏ငြိမ်းချမ်းမှုထိန်းသိမ်းရေးသည်အလွန်အရေးကြီးသည်မှာအရေးကြီးသကဲ့သို့ နှင့်စည်းမျဉ်းသတ်မှတ်။ အရပ်သားရောစစ်တပ်ပါငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများအနေဖြင့်ထိုကဲ့သို့သောထိန်းချုပ်မှုများမလုံလောက်မှုကြောင့်ပြင်းထန်သောချိုးဖောက်မှုများရှိခဲ့သည်။

၁၉၉၅ ခုနှစ်စစ်ပွဲပြီးဆုံးချိန်တွင်ဘော့စနီးယားတွင် NGO များကအလွန်အမင်းပြင်ဆင်ထားခြင်းနှင့်အချို့သောကိစ္စရပ်များတွင်ကောင်းသောအကျိုးထက်ပိုမိုဆိုးရွားသည့်လုပ်ရပ်များဖြင့်အစိုးရကစီမံခန့်ခွဲမှုအလွန်နီးပါးဖြစ်ခဲ့သည်။ ပိပက္ခနှင့်ပpostိပက္ခလွန်အခြေအနေများသည်အထူးသဖြင့်ဒေသခံများအတွက်သာမကအဆင်သင့်မဖြစ်သေးသောသူစိမ်းများအတွက်အန္တရာယ်ရှိသောနေရာများဖြစ်သည်။ ကောင်းမွန်စွာတပ်ဆင်ထားပြီးကောင်းမွန်စွာလေ့ကျင့်ထားသောစစ်ရေးထိန်းသိမ်းမှုထိန်းသိမ်းသူများသည်အစောပိုင်းအဆင့်များ၌မရှိမဖြစ်လိုအပ်လေ့ရှိပြီးအရပ်သားများအားစနစ်တကျပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်ထည့်သွင်းထားပါကအရည်အချင်းပြည့်မီသောအရပ်သားများအားထပ်ဖြည့်ခြင်းမှလည်းအကျိုးရှိနိုင်သည်။ UNV (ကုလသမဂ္ဂစေတနာ့ ၀ န်ထမ်းအစီအစဉ်) နှင့် OSCE (ဥရောပရှိလုံခြုံရေးနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့) နှင့်အမေရိကန်အခြေစိုက် Carter စင်တာတို့ကဲ့သို့သောအဖွဲ့အစည်းများသည်အလွန်ကောင်းမွန်သောလုပ်ဆောင်မှုများကိုပြုလုပ်နေသည်။ ထိုသို့သောအခြေအနေများသည်ကျွန်ုပ်နှင့်အရပ်သားတစ် ဦး ချင်းစီနှင့်အတူအလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂသည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုနှင့်ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်ရေးမစ်များကိုလည်းထောက်ပံ့ပေးသည်၊ သို့သော်ကျွန်ုပ်၏အတွေ့အကြုံများနှင့်သုတေသနများအရအထူးသဖြင့်ဥရောပသမဂ္ဂနှင့်၎င်း၏အင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံများ၏စီးပွားရေးအကျိုးစီးပွားကို ဦး စားပေးသောအာဖရိကနိုင်ငံများတွင်ထိုကဲ့သို့သောဥရောပသမဂ္ဂမစ်ရှင်များစွာနှင့်ပြseriousနာအချို့ရှိသည်။ ဤနိုင်ငံများရှိပြည်သူလူထု၏စစ်မှန်သောအကျိုးစီးပွားများနှင့်စပ်လျဉ်း။ ပconflictsိပက္ခများကိုအီးယူမှဖြေရှင်းရန်လိုအပ်သည်။ ဥရောပအရင်းအမြစ်များကိုဥရောပမှခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်မှုများသည်ထင်ရှားသောကိုလိုနီနယ်ချဲ့ဝါဒနှင့်ညီညွတ်မှုရှိပြီးငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းရန်နှင့်လူ့အခွင့်အရေးကိုကာကွယ်ရန် ဦး စားပေးသည်။ ပြင်သစ်သည်အဆိုးရွားဆုံးပြစ်မှုကျူးလွန်သူဖြစ်သော်လည်းတစ်ယောက်တည်းမဟုတ်ပါ။

ကျားမမျှတမှုပြpeနာသည်ကျွန်ုပ်၏အမြင်တွင်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းရေးမစ်ရှင်များတွင်အလွန်အရေးကြီးသည်။ ခေတ်သစ်စစ်တပ်အများစုသည်ကျားမမျှတမှုကိုနှုတ်ဖြင့် ၀ န်ဆောင်ခပေးကြသည်။ သို့သော်လက်တွေ့တွင်စစ်တပ်၏တက်ကြွသောစစ်ဆင်ရေးများ၌အမျိုးသမီးအနည်းငယ်သည်တိုက်ခိုက်ရေးအခန်းကဏ္inတွင် ၀ င်ရောက်လေ့ရှိပြီး၊ မညီမျှသောအင်ဂျင် (သို့) စက်သည်နောက်ဆုံးတွင်အကြီးအကျယ်ပျက်စီးသွားသကဲ့သို့၊ အလားတူစွာမျှတမှုမရှိသောလူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများသည်အထီးအများစုဖြစ်သောအဖွဲ့အစည်းများကဲ့သို့ပင်ပျက်စီးဆုံးရှုံးခြင်းသာမက၎င်းတို့လည်ပတ်နေသောလူ့အဖွဲ့အစည်းများ၌လည်းကြီးမားသောပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံတွင်ကျွန်ုပ်တို့၏ဖခင်အုပ်စိုးသည့်ကက်သလစ်ဘုန်းတော်ကြီးနှင့်အထီးကြီးစိုးသောအိုင်းရစ်လူမျိုးလူ့ဘောင်မှဖြစ်ပေါ်လာသည့်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကိုကျွန်ုပ်တို့ပြည်နယ်၏အခြေခံအုတ်မြစ် မှစ၍ လွတ်လပ်ရေးမတိုင်မီအထိပင်သိရှိထားကြသည်။ ကောင်းမွန်သောမျှတသောအမျိုးသား / အမျိုးသမီးငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုအဖွဲ့သည်စစ်မှန်သောငြိမ်းချမ်းရေးကိုဖန်တီးရန်ပိုများနိုင်ပြီး၎င်းတို့အားအကာအကွယ်ပေးနေသောထိခိုက်လွယ်သူများအားအလွဲသုံးစားရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။ မျက်မှောက်ခေတ်စစ်ရေးထိန်းသိမ်းမှုစစ်ဆင်ရေးပြtheနာများအနက်မှတစ်ခုမှာယခုလက်ရှိပါဝင်နေသည့်စစ်တပ်များသည်ဆင်းရဲနွမ်းပါးသောနိုင်ငံများမှဖြစ်လေ့ရှိပြီးအမျိုးသားများနှင့်သာသက်ဆိုင်သည်။ သို့မှသာငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများကလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကားမှုကိုပြင်းပြင်းထန်ထန်ကျူးလွန်စေသည်။ သို့သော်ပြင်သစ်နှင့်အခြားအနောက်တိုင်းစစ်တပ်များမှအီရတ်နှင့်အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိအမေရိကန်စစ်သားများအပါအ ၀ င်ဆိုးရွားလှသည့်အကြမ်းဖက်မှုများမှာအာဖဂန်နှင့်အီရတ်ပြည်သူများအားငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ဒီမိုကရေစီနှင့်လွတ်လပ်ခွင့်ကိုယူဆောင်လာရန်ဖြစ်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုသည်ဆန့်ကျင်သောစစ်တပ်များနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုညှိနှိုင်းခြင်းကိစ္စမျှသာမဟုတ်ပါ။ မျက်မှောက်ခေတ်စစ်ဆင်ရေးတွင်အရပ်ဖက်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများသည်ပconflictsိပက္ခများကြောင့်ဆန့်ကျင်သောစစ်တပ်များထက်များစွာပိုမိုထိခိုက်ပျက်စီးသည်။ အရပ်သားပြည်သူလူထုအားစာနာမှုနှင့်စစ်မှန်သောထောက်ခံမှုသည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှု၏အရေးကြီးသောအရာဖြစ်ပြီးမကြာခဏလျစ်လျူရှုခံထားရသည်။

တကယ့်ကမ္ဘာကြီးတွင်လောဘနှင့်အခြားအကြောင်းအချက်များကြောင့်မောင်းနှင်သောလူ ဦး ရေအချိုးအစားသည်အကြမ်းဖက်မှုကို အသုံးပြု၍ အလွဲသုံးစားပြုလေ့ရှိသည်။ ၎င်းသည်လူ့အဖွဲ့အစည်းအများစုကိုအကြမ်းဖက်မှုများမှကာကွယ်ရန်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးလိုအပ်သည်။ ရဲများကကျွန်ုပ်တို့၏မြို့များနှင့်ကျေးလက်ဒေသများတွင်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကိုကျင့်သုံးရန်လိုအပ်သည်။ အိုင်ယာလန်တွင်အရင်းအမြစ်ကောင်းကောင်းဖြင့်လက်နက်မဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့ရှိသော်လည်းရာဇ ၀ တ်သားများနှင့်တရားမ ၀ င်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည်ရှုပ်ထွေးသောလက်နက်များအသုံးပြုခွင့်ရှိသောကြောင့်၎င်းသည်လက်နက်ကိုင်အထူးဌာနခွဲတစ်ခုသို့ပင်ရောက်ရှိသွားသည်။ ထို့အပြင်အိုင်ယာလန်ရဲတပ်ဖွဲ့ (Gardai) သည်လိုအပ်ပါကတောင်းဆိုရန်အိုင်ယာလန်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ပံ့ပိုးမှုရရှိထားသော်လည်းအိုင်ယာလန်အတွင်းရှိစစ်တပ်များကိုအသုံးပြုခြင်းသည်အမြဲတမ်းရဲတပ်ဖွဲ့၏အရနှင့်ရဲမှအခွင့်အာဏာအောက်တွင်ရှိသည်။ လေးနက်သောအမျိုးသားအရေးပေါ်အခြေအနေ။ တစ်ခါတစ်ရံတွင်အိုင်ယာလန်နိုင်ငံတွင်ပင်ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည်၎င်းတို့၏လုပ်ပိုင်ခွင့်များအပါအ ၀ င်သေစေနိုင်သောအင်အားကိုအသုံးပြုရန်အခွင့်အရေးများကိုအလွဲသုံးစားပြုကြသည်။

မက်ခရို (သို့) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဆင့်တွင်လူ့သဘောသဘာဝနှင့်လူသားနှင့်ပြည်နယ်များ၏အပြုအမူသည်အလွန်တူညီသောအပြုအမူပုံစံများကိုလိုက်နာသည်။ ပါဝါပျက်စီးခြင်းနှင့်အကြွင်းမဲ့အာဏာပါဝါလုံးဝဖောက်ပြန်ခြင်း။ ကံမကောင်းစွာပဲ၊ ယခုထိထိရောက်သောကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်မှုအဆင့်နှင့်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာမရှိသောနိုင်ငံများရှိနိုင်ငံတော်နိုင်ငံများအပြင် လူအများကကုလသမဂ္ဂကိုကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်မှုစနစ်အဖြစ်ရှုမြင်ပြီးရှိတ်စပီးယားက“ ဒါကသိပ်ရိုးရှင်းပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂပCharterိညာဉ်စာတမ်းကိုရေးဆွဲသူများသည်ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းအဓိကအားဖြင့်အမေရိကန်နှင့်ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ခေါင်းဆောင်များဖြစ်ကြသည်။ ပြင်သစ်နှင့်တရုတ်တို့နည်းတူဆိုဗီယက်ယူနီယံမှာလည်းသိမ်းပိုက်ထားဆဲဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏အဖြစ်မှန်ကိုသဲလွန်စတစ်ခုမှာကုလသမဂ္ဂပCharterိညာဉ်စာတမ်း၏ပထမလိုင်းတွင်ပါဝင်သည်။ “ ကျွန်ုပ်တို့သည်ကုလသမဂ္ဂ၏လူမျိုးများဖြစ်သည်” ဟူသောစကားလုံးကိုနှစ်ဆသောအများကိန်း (လူများသည်လူတစ် ဦး ၏အများကိန်းဖြစ်သည်။ လူများသည်လူများ၏အများကိန်း) ။ ထို့ကြောင့်ကျွန်ုပ်တို့လူမျိုးများသည်သင်သို့မဟုတ်ကျွန်ုပ်တစ် ဦး ချင်းအနေဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ ၀ င်နိုင်ငံများအဖြစ်ဖွဲ့စည်းရန်သွားသောလူအုပ်စုများ။ ကျွန်ုပ်တို့နှင့်လူပုဂ္ဂိုလ်တစ် ဦး ချင်းအနေဖြင့်ကျွန်ုပ်တို့လူသားများသည်ကုလသမဂ္ဂအတွင်း၌လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာမရှိသလောက်ဖြစ်သည်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးကိုကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံတွင်တန်းတူအခွင့်အလမ်းများအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသည်။ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံသည်ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီသို့ပြည်နယ်သေးသေးလေးအဖြစ်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းသည် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များ မှစ၍ စတုတ္ထအကြိမ်ဖြစ်သည်။ သို့သော်ကုလအတွင်းအထူးသဖြင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအဆင့်တွင်အုပ်ချုပ်မှုစနစ်သည်ဆိုဗီယက်ယူနီယံနှင့်အပြည့်အဝဒီမိုကရေစီစနစ်ထက်ပိုမိုနီးစပ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီနှင့်အထူးသဖြင့်ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီအမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်ငါး ဦး သည်ကုလသမဂ္ဂအားထိန်းချုပ်ထားသည်။ ပို၍ ဆိုးသည်မှာကုလသမဂ္ဂပCharterိညာဉ်စာတမ်းရေးဆွဲသူများသည်ကုလသမဂ္ဂ၏အဓိကရည်မှန်းချက်နှင့် ပတ်သက်၍ အထူးသဖြင့်ကုလသမဂ္ဂ၏အဓိကရည်မှန်းချက်နှင့် ပတ်သက်၍ သူတို့၏ဗီတိုအာဏာကြောင့်သူတို့၏သော့ခတ်စနစ်နှစ်ခုကိုသို့မဟုတ်သော့ခတ်သော့ခတ်စနစ်တစ်ခုကိုဖြစ်စေမိမိတို့ကိုယ်ကိုပေးခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂပCharterိညာဉ်စာတမ်းပါအပိုဒ် ၁ - ကုလသမဂ္ဂ၏ရည်ရွယ်ချက်များမှာ - ၁။ နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြုံရေးကိုထိန်းသိမ်းရန်၊

ဗီတိုအာဏာသည်အပိုဒ် ၂၇.၃ တွင်ပါ ၀ င်သည်။ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏အခြားကိစ္စရပ်များအားလုံးအတွက်ဆုံးဖြတ်ချက်များကိုအမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်များ၏ဆန္ဒမဲများအပါအဝင်အဖွဲ့ ၀ င်ကိုး ဦး အားအပြုသဘောဆောင်သောမဲဖြင့်ဆုံးဖြတ်ရမည်။ ” ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း၊ ရုရှား၊ ဗြိတိန်နှင့်ပြင်သစ်တို့သည်အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်ငါး ဦး မှတစ် ဦး ချင်းစီ၏အကျိုးစီးပွားနှင့်မသက်ဆိုင်ဘဲယူအက်စ်၏အရေးပါသောဆုံးဖြတ်ချက်အားတားဆီးရန်လုံးဝအနုတ်လက္ခဏာစွမ်းအားကိုပေးသည်။ ။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့်လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများသို့မဟုတ်စစ်ရာဇဝတ်မှုများကိုကျူးလွန်သည့်မည်သည့်ကြီးလေးသောရာဇ ၀ တ်မှုမျိုးကိုမဆိုဤနိုင်ငံငါးနိုင်ငံအားမည်သည့်အရေးယူမှုမှမပြုလုပ်ရန်တားမြစ်ထားသည်။ ဤဗီတိုအာဏာသည်ဤနိုင်ငံငါးနိုင်ငံအားနိုင်ငံတကာဥပဒေများထက် ကျော်လွန်၍ ထိရောက်စွာနေရာချသည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင်ကုလသမဂ္ဂပchartိဉာဉ်စာတမ်းကိုတည်ထောင်ခဲ့သောမက္ကဆီကိုကိုယ်စားလှယ်တစ် ဦး က“ ကြွက်တွေကိုစည်းကမ်းလိုက်နာမယ်၊ ခြင်္သေ့တွေလွတ်တော့မယ်” ဟုအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။ အိုင်ယာလန်သည်ကုလသမဂ္ဂ၌ကြွက်များထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်၊ သို့သော်ကမ္ဘာပေါ်တွင်အကြီးမားဆုံးစစ်မှန်သောဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်သည့်အိန္ဒိယနိုင်ငံသည်လည်းကမ္ဘာပေါ်တွင်လူ ဦး ရေ၏ ၁ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာရှိသောဗြိတိန်နှင့်ပြင်သစ်တို့တွင်ကုလသမဂ္ဂ၌ ပို၍ အာဏာရှိသည်။ ကမ္ဘာ့လူ ဦး ရေ၏ ၁၇% ကျော်ရှိသောအိန္ဒိယ။

အင်အားကြီးနိုင်ငံများကဆိုဗီယက်ယူနီယံ၊ ယူအက်စ်အေ၊ ဗြိတိန်နှင့်ပြင်သစ်တို့အားစစ်အေးတိုက်ပွဲတစ်လျှောက်တွင်ကုလသမဂ္ဂပCharterိညာဉ်စာတမ်းအားအာဖရိကနှင့်လက်တင်အမေရိကရှိစစ်ပွဲများနှင့်အင်ဒိုတရုတ်နှင့်အာဖဂန်နစ်စတန်တွင်တိုက်ရိုက်ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်းများဖြင့်အကြီးအကျယ်အလွဲသုံးစားပြုခဲ့သည်။ တိဘက်ကျူးကျော်မှု မှလွဲ၍ တရုတ်သည်အခြားတိုင်းပြည်များအပေါ်ပြင်ပကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုများကိုတစ်ခါမျှမပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်းထောက်ပြသင့်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင်အတည်ပြုပြီးဖြစ်သောအာဏာရလာသည့်ကုလသမဂ္ဂနျူကလီးယားလက်နက်များတားမြစ်ခြင်းဆိုင်ရာစာချုပ်ကိုကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင်ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။[1]  သို့သော်အဖြစ်မှန်မှာဤသဘောတူစာချုပ်သည်ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်ငါး ဦး တွင်မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုမျှရှိလိမ့်မည်မဟုတ်သောကြောင့်သူတို့တစ် ဦး ချင်းစီအနေဖြင့်၎င်းတို့၏နျူကလီးယားလက်နက်ဖျက်သိမ်းမှုသို့မဟုတ်နျူကလီးယားလက်နက်များအသုံးပြုခြင်းကိုတားဆီးရန်မည်သည့်ကြိုးပမ်းမှုကိုမဆိုဗီတိုအာဏာ သုံး၍ ပယ်ချလိမ့်မည်။ ဖြစ်နိုင်သည်မှာသူတို့သည်နျူကလီးယားလက်နက်အသုံးပြုရန်ဆုံးဖြတ်ကြသည်။ အဖြစ်မှန်၌လည်းနျူကလီးယားလက်နက်များကိုနေ့စဉ်ကိုးသွယ်ဝိုက် အသုံးပြု၍ တိုင်းပြည်၏ကျန်နိုင်ငံများကိုခြိမ်းခြောက်ရန်နှင့်နျူကလီးယားလက်နက်များရှိကြောင်းကျွန်ုပ်တို့သိကြသည်။ ဤအဏုမြူအင်အားစုများကဤ MAD အပြန်အလှန်စိတ်ချစွာဖျက်ဆီးခြင်းမဟာဗျူဟာသည်နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းရန်ဖြစ်သည်ဟုဆိုကြသည်။

ဆိုဗီယက်ယူနီယံပြိုကွဲသွားခြင်းနှင့်စစ်အေးတိုက်ပွဲဟုခေါ်သည့်နိဂုံးချုပ်မှုနှင့်အတူဝါဆောစာချုပ်ဖျက်သိမ်းပြီးနောက်တွင်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုပြန်လည်တည်ဆောက်သင့်ပြီးနေတိုးဖျက်သိမ်းသင့်သည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည် နေတိုးသည် ဆက်လက်၍ ဥရောပအရှေ့ပိုင်းအားလုံးနီးပါးအထိရုရှားနယ်နိမိတ်အထိပါ ၀ င်ရန်နှင့်ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်အစိုးရများဖြုတ်ချခြင်းအပါအ ၀ င်ကျူးကျော်စစ်ပွဲများကိုဆက်လက်ကျူးလွန်ရန်ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေသည်။ ကိုယ်ပိုင်ပCharterိညာဉ်စာတမ်း။

ဤအရာအားလုံးသည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုအပေါ်မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်သနည်း။ ၎င်းကိုမည်သူလုပ်ဆောင်သင့်သနည်း။

ယူအက်စ်မှ ဦး ဆောင်။ မောင်းနှင်နေသည့်နေတိုးသည်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေးကိုတည်ဆောက်ရာ၌ကုလသမဂ္ဂ၏အဓိကအခန်းကဏ္effectivelyကိုထိထိရောက်ရောက်သိမ်းပိုက်ထားသည်။ အကယ်၍ နေတိုးနှင့်ယူအက်စ်သည်နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းရာတွင်ကုလသမဂ္ဂ၏စစ်မှန်သောအခန်းကဏ္overကိုအမှန်တကယ်လွှဲပြောင်း။ အကောင်အထည်ဖော်ပါကဤအရာသည်မကောင်းသောအကြံမဟုတ်ပါ။

၎င်းတို့သည်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ၀ င်ရောက်စွက်ဖက်မှုဟုခေါ်သည့်အရာနှင့်နောက်ပိုင်းတွင် R2P Responsibility to Protect ဟုသိကြသောကုလသမဂ္ဂ၏မူဝါဒအသစ်အရဆန့်ကျင်ဘက်အတိအကျပြုခဲ့သည်။[2] ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းတွင်အမေရိကန်သည်ဆိုမာလီယာတွင်မသင့်လျော်စွာ ၀ င်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ပြီးထိုမစ်ရှင်ကိုရုတ်တရက်စွန့်ခွာကာဆိုမာလီယာကိုပျက်ကွက်သည့်နိုင်ငံအဖြစ်ထားခဲ့ပြီးရ ၀ မ်ဒါလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကိုတားဆီးရန်သို့မဟုတ်တားဆီးရန်ကြား ၀ င်ခဲ့သည်။ ယူအက်စ်နှင့်နေတိုးတို့သည်ဘော့စနီးယားတွင်အလွန်နောက်ကျ။ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ကြပြီးယခင်ယူဂိုဆလားဗီးယားပြိုကွဲခြင်းသည်သူတို့၏အမှန်တကယ်ရည်မှန်းချက်ဖြစ်နိုင်သည်ဟုညွှန်ပြပြီးထိုတွင်ရှိသော UNPROFOR ၏မစ်ရှင်ကိုလုံလောက်စွာထောက်ခံရန်ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှစ၍ အမေရိကန်နှင့်နေတိုးတို့၏ရည်ရွယ်ချက်များနှင့်လုပ်ရပ်များသည်ပိုမိုထင်ရှားလာပြီးကုလသမဂ္ဂပofိညာဉ်စာတမ်းအားချိုးဖောက်ရာရောက်သည်။

ဤပြeasilyနာများသည်အလွယ်တကူမဖြေရှင်းနိုင်သောကြီးမားသောပြproblemsနာများဖြစ်သည်။ လက်ရှိအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစနစ်ကိုထောက်ခံသူများ၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင်များစွာပါ ၀ င်သူများကဤသည်မှာလက်တွေ့ကျကြောင်း၊ မင်းမဲ့စရိုက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစနစ်ကိုဆန့်ကျင်သူများမှာ Utopian Idealist များသာဖြစ်သည်ဟုပြောကြသည်။ ထိုကဲ့သို့သောအငြင်းပွားမှုများသည်ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီအထိနျူကလီးယားလက်နက်များကိုရန်လိုစွာအသုံးမပြုမီရေရှည်တည်တံ့နိုင်သည်။ ယခုလူသားများနှင့်ကမ္ဘာဂြိုဟ်ပေါ်ရှိဂေဟစနစ်တစ်ခုလုံးသည်ယူအက်စ် ဦး ဆောင်သောထိန်းချုပ်မှုမရှိသောစစ်ရေးဝါဒကြောင့်မျိုးသုဉ်းရန်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။ သို့သော်တရုတ်၊ အိန္ဒိယနှင့်ပါကစ္စတန်တို့သည်အခြားနျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံးခုသည်မကြာသေးမီကပင်နယ်စပ်ပြborderနာများအပေါ်အကြမ်းဖက်ပconflictsိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးဒေသတွင်းနျူကလီးယားစစ်ပွဲများသို့အလွယ်တကူရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ကိုမမေ့ပါနှင့်

ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းခြင်းသည်ယခုအချိန်ထက် ပို၍ အရေးတကြီးကိစ္စမဟုတ်ပါ။ လူသားများအနေဖြင့်ရရှိနိုင်သောအရင်းအမြစ်များအားလုံးကိုရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသောငြိမ်းချမ်းရေးဖန်တီးရန်အသုံးချရန်အရေးကြီးသည်။ အရပ်သားများသည်ဤငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင်အရေးပါသောအခန်းကဏ္ play မှပါ ၀ င်ရမည်။

စစ်တပ်၏အစားထိုးရွေးချယ်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ငြိမ်းချမ်းရေးအားထိန်းသိမ်းသူများအနေနှင့်မည်သည့်စစ်တပ်အမျိုးအစားများကိုငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုအတွက်အသုံးပြုသည်နှင့် ပို၍ ငြိမ်းချမ်းသောထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများအတွက်ပိုမိုတင်းကျပ်သောစည်းမျဉ်းများကို ပိုမို၍ တင်းကျပ်စွာထိန်းချုပ်ရန် ပို၍ သင့်လျော်ဖွယ်ရှိသည်။ ယင်းတို့ကိုစစ်တပ်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများကိုအရပ်ဖက်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းသူများနှင့်အစားထိုးမည့်အစားငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုတွင်အရပ်သားများပိုမိုထည့်သွင်းခြင်းနှင့်ပေါင်းစပ်သင့်သည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင်ပြီးဆုံးခဲ့သောကျွန်ုပ်၏ပါရဂူဘွဲ့စာတမ်း၌ကျွန်ုပ်လုပ်သည့်အရေးကြီးမေးခွန်းနှင့်အဖြေကိုဖြေရန်လိုအပ်သည်မှာငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုသည်အောင်မြင်မှုရှိ၊ ကျွန်ုပ်၏အလွန်တွန့်ဆုတ်နေသောကောက်ချက်မှာခြွင်းချက်အနည်းငယ်မှ လွဲ၍ ကုလသမဂ္ဂ၏ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုနှင့်ကုလသမဂ္ဂ၏ငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းခြင်း၏အဓိကအခန်းကဏ္achievingကိုရရှိရန်စွမ်းဆောင်ရည်သည်ကြီးမားသောဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်သည်၊ ကျွန်ုပ်၏စာတမ်းမိတ္တူကိုအောက်ပါလင့်ခ်တွင်ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်သည်။ [3]

များစွာသောအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများသည်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုတည်ဆောက်ရန်နှင့်ထိန်းသိမ်းရန်တက်ကြွစွာပါဝင်နေကြသည်။

ဤရွေ့ကားများပါဝင်သည်:

1. ကုလသမဂ္ဂစေတနာ့ဝန်ထမ်း unv.org။ ၎င်းသည်ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရှိလက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံများစွာရှိငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းမျိုးစုံအတွက်အရပ်ဘက်စေတနာ့ဝန်ထမ်းများအားထောက်ပံ့ပေးသည်။
2. အကြမ်းမဖက်ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်ဖွဲ့ - https://www.nonviolentpeaceforce.org/ - ကျွန်ုပ်တို့၏မစ်ရှင် - အကြမ်းမဖက်သောငြိမ်းချမ်းရေးအင်အား (NP) သည်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအရပ်သားကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးအေဂျင်စီ (NGO) တစ်ခုဖြစ်ပြီးလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုနှင့်နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးဥပဒေတွင်အခြေခံသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ရည်မှန်းချက်မှာအကြမ်းဖက်ပconflictsိပက္ခများအတွင်းအရပ်သားများအားလက်နက်မဲ့နည်းဗျူဟာများဖြင့်ကာကွယ်ခြင်း၊ ဒေသခံလူမှုအသိုင်းအ ၀ န်းများအကြားငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ခြင်းနှင့်လူ့အသက်နှင့်ဂုဏ်သိက္ခာကိုကာကွယ်ရန်ဤချဉ်းကပ်မှုများကိုပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာလက်ခံကျင့်သုံးရန်ဖြစ်သည်။ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများနှင့်နိုင်ငံများအကြားပandိပက္ခများကိုအကြမ်းမဖက်သောနည်းလမ်းများဖြင့်စီမံခန့်ခွဲနေသောကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေးယဉ်ကျေးမှုကို NP မှမျှော်မှန်းထားသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည်အကြမ်းမဖက်ခြင်း၊ ဘက်မလိုက်ခြင်း၊ ဒေသခံသရုပ်ဆောင်များ၏အဓိကကျခြင်းနှင့်အရပ်သားများနှင့်အရပ်သားလှုပ်ရှားမှုတို့၏အခြေခံမူများဖြင့်ကျွန်ုပ်တို့ကို ဦး ဆောင်သည်။
3. ရှေ့တန်းကာကွယ်သူများ: https://www.frontlinedefenders.org/ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း (UDHR) တွင်ပြဌာန်းထားသောအခွင့်အရေးများအားလုံးအတွက်အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံနေရသည့်လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်သူများ (HRDs) ကိုကာကွယ်ရန်အထူးရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် Frontline Defender များကို ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် Dublin ၌စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ) ။ Front Line Defender များသည် HRD များကိုယ်တိုင်ကသတ်မှတ်ထားသောကာကွယ်မှုလိုအပ်ချက်များကိုဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ ရှေ့တန်းကာကွယ်သူများ၏တာ ၀ န်မှာလူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများ၏အန္တရာယ်ကြောင့်အန္တရာယ်ရှိသောလူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်သူများအားကာကွယ်ရန်နှင့်ထောက်ပံ့ရန်ဖြစ်သည်။
4. CEDAW အမျိုးသမီးများအားနည်းမျိုးစုံဖြင့်ခွဲခြားဆက်ဆံမှုပပျောက်ရေးသဘောတူစာချုပ်သည် ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင်ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံကလက်ခံခဲ့သောအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစာချုပ်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများအတွက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအခွင့်အရေးဆိုင်ရာဥပဒေကြမ်းအဖြစ်ဖော်ပြခဲ့ပြီး၎င်းကို ၁၉၈၁ စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီးပြည်နယ် ၁၈၉ ခုမှအတည်ပြုခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့သောအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစည်းဝေးကြီးများသည်အရပ်သားများအားအထူးသဖြင့်အမျိုးသမီးများနှင့်ကလေးသူငယ်များကိုကာကွယ်ရန်အတွက်အလွန်အရေးကြီးသည်။
5. VSI စေတနာ့ဝန်ထမ်းဝန်ဆောင်မှုအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ https://www.vsi.ie/experience/volunteerstories/meast/longterm-volunteering-in-palestine/
6. VSO အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ vsointernational.org - ကျွန်ုပ်တို့၏ရည်ရွယ်ချက်မှာစေတနာ့ဝန်ထမ်းမှတဆင့်ရေရှည်တည်တံ့သောပြောင်းလဲမှုကိုဖန်တီးရန်ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည်အကူအညီများပေးပို့ခြင်းဖြင့်မဟုတ်ဘဲကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံးနှင့်သတိမမူမိသောဒေသများ၌နေထိုင်သူများကိုလုပ်အားပေးများနှင့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များမှတစ်ဆင့်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့်ပြောင်းလဲမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။
7. စေတနာ့ဝန်ထမ်းများကိုချစ်ပါ https://www.lovevolunteers.org/destinations/volunteer-palestine
8. ပconflictိပက္ခလွန်အခြေအနေများတွင်ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်မှုတွင်ပါ ၀ င်နေသောနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ -

• ဥရောပရှိလုံခြုံရေးနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (OSCE) osce.org အဓိကအားဖြင့်အရှေ့ပိုင်းရှိဥရောပနှင့်ယခင်ဆိုဗီယက်ယူနီယံနိုင်ငံများအတွက်ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးမစ်ရှင်များကိုထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ ယူကရိန်းနှင့်အာမေးနီးယား၊ အဇာဘိုင်ဂျန်စသည့်ဤနိုင်ငံများမှလည်း OSCE သည်ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းရေး ၀ န်ထမ်းများကိုထောက်ပံ့ပေးသည်
• ဥရောပသမဂ္ဂ - အီးယူသည်အာရှ၊ အာဖရိကနှင့်လက်တင်အမေရိကအပါအဝင်ကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင်ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးမစ်ရှင်များကိုထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။
• အဆိုပါ Carter ကရေးစင်တာ cartercenter.org

အထက်ဖော်ပြပါများသည်ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရန်အတွက်အရပ်သားများကအရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ play မှပါ ၀ င်နိုင်သည့်အဖွဲ့အစည်းများစွာမှအချို့မျှသာဖြစ်သည်။

ကောက်ချက်:

နိုင်ငံများအတွင်းရှိငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုများ၏အခန်းကဏ္ is သည်အရေးကြီးသော်လည်း၎င်းသည်တည်ရှိပြီးဖြစ်သောများစွာသောငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းများအကြားကွန်ယက်နှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့်ပိုမိုအားကောင်းသည့်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုကိုဖန်တီးရန်၎င်းကိုတိုးချဲ့ရန်လိုအပ်သည်။ အဖွဲ့အစည်းများကြိုက်သည် World Beyond War အကြမ်းဖက်မှုကာကွယ်ခြင်းနှင့်ပထမအကြိမ်ဖြစ်ပွားသောစစ်ပွဲများကိုကာကွယ်ခြင်းတို့တွင်အလွန်အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ play မှပါ ၀ င်နိုင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ကျန်းမာရေး ၀ န်ဆောင်မှုများကဲ့သို့ပင်ရောဂါများနှင့်ကပ်ရောဂါများကိုကာကွယ်ခြင်းသည်ဤရောဂါများကိုကိုင်တွယ်ပြီးနောက်ကုသရန်ကြိုးစားခြင်းထက်ပိုမိုထိရောက်သောနေရာတွင်ကဲ့သို့ပင်စစ်ပွဲများကိုကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းသည်စစ်ပွဲများဖြစ်ပွားပြီးပါကတားဆီးရန်ထက်များစွာပိုမိုထိရောက်မှုရှိသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုထိန်းသိမ်းရန်မှာစစ်၏ဒဏ်ရာများကိုကပ်ထားသည့်အင်္ဂတေအစဖြစ်သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဘက်တော်သားသည်ပထမ ဦး ဆုံးကာကွယ်တားဆီးသင့်သည့်အကြမ်းဖက်စစ်ပွဲများ၏ကူးစက်ရောဂါများကိုသက်သေပြခြင်းနှင့်တူညီသည်။

လိုအပ်သည်မှာစစ်ပွဲများကိုကာကွယ်ခြင်းနှင့်စစ်ပွဲများပြုလုပ်ခြင်းထက်စစ်ပွဲများကိုကာကွယ်ခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ခြင်း၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ပတ် ၀ န်းကျင်ကိုပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းစသည့်လူသားအရင်းအမြစ်များကို ဦး စားပေး အခြေခံ၍ ခွဲဝေချထားပေးရန်ဖြစ်သည်။

၎င်းသည်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ (သို့) ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေးကိုအောင်မြင်စွာဖန်တီးရန်အရေးကြီးသောသော့ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

SIPRI, STOCKHOLM INTERNATIONAL PEACE Research Institute မှတွက်ချက်သော ၂၀၁၁ ခုနှစ်အတွက်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစစ်အသုံးစားရိတ်အတွက်ခန့်မှန်းခြေဒေါ်လာ ၁,၉၁၄ ဘီလီယံရှိသည်။ သို့သော် SIPRI ၏ကိန်းဂဏန်းများတွင်မပါ ၀ င်သောအသုံးစရိတ်များမှာစစ်ရေးအသုံးစရိတ်များစွာရှိသည်။ ထို့ကြောင့်အမှန်တကယ်စုစုပေါင်းဒေါ်လာဘီလီယံ ၃၀၀၀ ကျော်ပိုများသည်။

နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လျှင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွက်ကုလသမဂ္ဂ၏စုစုပေါင်း ၀ င်ငွေမှာအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃.၂ ဘီလီယံသာရှိခဲ့ပြီးထိုအချိန်တွင်ပင်အမှန်တကယ်အသုံးအနှုန်းများလျော့နည်းသွားနိုင်သည်။

၎င်းကကုလသမဂ္ဂ၏လုပ်ဆောင်မှုများအားလုံးထက်လူသားအသုံးစရိတ်ထက်စစ်အသုံးစရိတ်ထက်အဆ ၅၀ ပိုသုံးစွဲကြောင်းဖော်ပြသည်။ ထိုစစ်အသုံးစရိတ်တွင်စစ်ပွဲများ၊ ဘဏ္financialာရေးကုန်ကျစရိတ်များ၊ အခြေခံအဆောက်အအုံများပျက်စီးခြင်း၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးခြင်းနှင့်လူ့အသက်ဆုံးရှုံးခြင်းစသည့်စစ်ပွဲများ၏ကုန်ကျစရိတ်များမပါ ၀ င်ပါ။ [4]

လူသား၏ရှင်သန်မှုရရှိရေးအတွက်စိန်ခေါ်မှုမှာလူသားနှင့်သာသက်ဆိုင်သည်။ ၎င်းနှင့်သင်အပါအ ၀ င်၊ ဒီအသုံးစရိတ်အချိုးအစားကိုပြောင်းလဲပစ်ရန်၊ စစ်ရေးနှင့်စစ်ပွဲများအတွက်အသုံးစရိတ်လျှော့ချရန်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုဖန်တီးရန်နှင့်ထိန်းသိမ်းရန်၊ ကမ္ဘာပတ် ၀ န်းကျင်ကိုကာကွယ်ရန်နှင့်ပြန်လည်ထူထောင်ရန်အတွက်များစွာပါဝင်သည်။ နှင့်လူ့ကျန်းမာရေး, ပညာရေးနှင့်အထူးသဖြင့်စစ်မှန်သောတရားမျှတမှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတရားမျှတမှုတွင်ကျူးလွန်သည့်စစ်ပွဲများကျူးလွန်ခဲ့ကြသောပြည်နယ်များမှကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတရားစီရင်ရေး၊ တာ ၀ န်ခံမှုနှင့်လျော်ကြေးပေးခြင်းစနစ်ပါဝင်ရမည်။ တာ ၀ န်ခံမှုနှင့်တရားမျှတမှုတို့မှကင်းလွတ်ခွင့်များနှင့်စစ်ရာဇဝတ်မှုများအပေါ်အရေးယူအပြစ်ပေးခြင်းများမရှိသောကြောင့်၎င်းသည်ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီတွင်ဗီတိုအာဏာပါဝါကိုချက်ချင်းဖယ်ရှားရန်လိုအပ်သည်။

[1] https://www.un.org/disarmament/wmd/nuclear/tpnw/

[2] https://www.un.org/en/preventgenocide/rwanda/assets/pdf/Backgrounder%20R2P%202014.pdf

[3] https://www.pana.ie/download/Thesis-Edward_Horgan%20-United_Nations_Reform.pdf

[4] https://transnational.live/2021/01/16/tff-statement-convert-military-expenditures-to-global-problem-solving/