minn Kathy Kelly. April 27, 2017
Fis-26 ta’ April 2017, fil-belt tal-port ta’ Hodeidah fil-Jemen, il-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdija li ilha tagħmel gwerra fil-Jemen għal dawn l-aħħar sentejn waqqgħet fuljetti li jinfurmaw lir-residenti ta’ Hodeidah b’attakk imminenti. Fuljett wieħed jaqra:
“Il-forzi tal-leġittimità tagħna sejrin biex jeħilsu lil Hodeidah u jtemmu t-tbatija tal-poplu grazzjuż tagħna tal-Jemen. Ingħaqad mal-gvern leġittimu tiegħek favur il-Jemen ħieles u ferħan.”
U ieħor: “Il-kontroll tal-port ta’ Hodeidah mill-milizzja terrorista Houthi se jżid il-ġuħ u jfixkel it-twassil ta’ għajnuna ta’ għajnuna internazzjonali lill-poplu grazzjuż tagħna tal-Jemen.”
Ċertament li l-fuljetti jirrappreżentaw aspett wieħed ta’ sett ta’ battalji konfużi u kkumplikati ħafna li qed jinqalgħu fil-Jemen. Minħabba rapporti allarmanti dwar kundizzjonijiet qrib il-ġuħ fil-Jemen, jidher li l-unika "naħa" etika li jagħżlu minn barra tkun dik tat-tfal u l-familji milquta mill-ġuħ u l-mard.
Madankollu l-Istati Uniti deċiżament ħadet in-naħa tal-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdija. Ikkunsidra rapport ta’ Reuters, fid-19 ta’ April, 2017, wara li s-Segretarju tad-Difiża tal-Istati Uniti James Mattis iltaqa’ ma’ uffiċjali għolja Sawdi. Skont ir-rapport, uffiċjali tal-Istati Uniti qalu “Ġie diskuss l-appoġġ tal-Istati Uniti għall-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdija inkluż x’aktar assistenza tista’ tipprovdi l-Istati Uniti, inkluż appoġġ potenzjali tal-intelliġenza…” Ir-rapport ta’ Reuters jinnota li Mattis jemmen “L-influwenza destabilizzanti tal-Iran fil-Lvant Nofsani trid tiġi megħluba biex jintemm il-kunflitt fil-Jemen, hekk kif l-Istati Uniti qed iżidu l-appoġġ għall-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdija li qed tiġġieled hemmhekk.”
L-Iran jista’ jkun qed jipprovdi xi armi lir-ribelli Houthi, imma iHuwa importanti li jiġi ċċarat liema appoġġ taw l-Istati Uniti lill-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdita. Mill-21 ta’ Marzu 2016, Human Rights Watch irrapporta l-bejgħ tal-armi li ġej, fl-2015 lill-gvern Sawdi:
· Lulju 2015, id-Dipartiment tad-Difiża tal-Istati Uniti approvat numru ta’ bejgħ ta’ armi lill-Arabja Sawdija, inkluż ftehim ta’ $5.4 biljun għal 600 Missila Patriot u $500 miljun jittrattaw għal aktar minn miljun rawnd ta’ munizzjon, granati tal-idejn, u oġġetti oħra, għall-armata Sawdija.
· Skont il- Reviżjoni tal-Kungress tal-Istati Uniti, bejn Mejju u Settembru, l-Istati Uniti biegħet $ 7.8 biljun ta 'armi lis-Sawdi.
· F'Ottubru, il-gvern Amerikan approvat il-bejgħ lill-Arabja Sawdija ta’ sa erba’ Bastimenti tal-Ġlieda kontra l-Littoral Lockheed għal $11.25 biljun.
· F'Novembru, l-Istati Uniti iffirmat ftehim dwar l-armi mal-Arabja Sawdija li jiswa $1.29 biljun għal aktar minn 10,000 munizzjoni avvanzata mill-arja għall-wiċċ inklużi bombi iggwidati bil-lejżer, bombi "bunker buster", u bombi għal skopijiet ġenerali MK84; is-Sawdi użaw it-tlieta fil-Jemen.
Rappurtar dwar ir-rwol tar-Renju Unit fil-bejgħ tal-armi lis-Sawdi, Aħbarijiet tal-Paċi jinnota li “Minn meta beda l-bumbardament f’Marzu 2015, ir-Renju Unit ingħata liċenzja Armi li jiswew £3.3bn għar-reġim, inklużi:
- Liċenzji ML2.2 b'valur ta' £10 biljun (inġenji tal-ajru, ħelikopters, drones)
- Liċenzji ML1.1 b'valur ta' £4 biljun (granati, bombi, missili, kontromiżuri)
- Liċenzji ML430,000 li jiswew £6 (vetturi armati, tankijiet)
X'għamlet il-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdija b'din l-armi kollha? A Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem bord ta’ esperti sab li:
"Mill-inqas 3,200 ċivili nqatlu u 5,700 midruba minn meta bdew l-operazzjonijiet militari tal-koalizzjoni, 60 fil-mija minnhom f'attakki mill-ajru tal-koalizzjoni."
A Rapport Human Rights Watch, b'referenza għas-sejbiet tal-bord tan-NU, jinnota li l-bord iddokumenta attakki fuq kampijiet għal persuni spostati internament u refuġjati; laqgħat ċivili, inklużi tiġijiet; vetturi ċivili, inklużi karozzi tal-linja; żoni residenzjali ċivili; Faċilitajiet mediċi; skejjel; moskej; swieq, fabbriki u mħażen tal-ħażna tal-ikel; u infrastruttura ċivili essenzjali oħra, bħall-ajruport f’Sana’a, il-port f’Hodeidah u rotot ta’ transitu domestiċi.”
Ħames krejnijiet f’Hodeidah li qabel kienu jintużaw biex iħottu merkanzija minn vapuri li waslu fil-belt tal-port ġew meqruda mill-attakki mill-ajru Sawdi. 70% tal-ikel tal-Jemen jiġi mill-belt tal-port.
L-attakki mill-ajru tal-koalizzjoni Sawdija laqtu mill-inqas erba’ sptarijiet appoġġjati minn Tobba Mingħajr Fruntieri.
Fid-dawl ta’ dawn is-sejbiet, il-fuljetti li jinżlu minn ġettijiet Sawdi fuq il-belt ta’ Hodeidah, li jħeġġu lir-residenti biex jaġixxu mas-Sawdi “favur il-Jemen ħieles u ferħan” jidhru eċċezzjonalment strambi.
L-aġenziji tan-NU talbu għal għajnuna umanitarja. Madankollu r-rwol li kellu l-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU fis-sejħa għal negozjati jidher kompletament żbaljat. Fl-14 ta’ April, 2016, Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU 2216 talab "li l-partijiet kollha fil-pajjiż imbattal, b'mod partikolari l-Houthis, itemmu l-vjolenza immedjatament u mingħajr kundizzjonijiet u joqogħdu lura minn aktar azzjonijiet unilaterali li heddew it-tranżizzjoni politika." Fl-ebda punt ma tissemma l-Arabja Sawdija fir-Riżoluzzjoni.
Meta tkellmet fid-19 ta’ Diċembru 2016, Sheila Carpico, Professur tax-Xjenza Politika fl-Università ta’ Richmond u speċjalista ewlieni tal-Jemen sejħet li n-negozjati sponsorjati mill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU kienu ċajta krudili.
Dawn in-negozjati huma bbażati fuq riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU 2201 u, 2216. Ir-Riżoluzzjoni 2216 tal-14 ta’ April 2015, taqra bħallikieku l-Arabja Sawdija hija arbitru imparzjali aktar milli parti f’kunflitt li qed jikber, u bħallikieku l-“pjan ta’ tranżizzjoni” tal-GCC joffri “proċess ta’ tranżizzjoni politika paċifiku, inklużiv, ordnat u mmexxi mill-Jemeni li jissodisfa t-talbiet u l-aspirazzjonijiet leġittimi tal-poplu tal-Jemen, inklużi n-nisa.”
Għalkemm bilkemm tliet ġimgħat wara l-intervent immexxi mill-Arabja Sawdija, id-deputat segretarju ġenerali tan-NU għad-drittijiet tal-bniedem qal li l-maġġoranza tas-600 persuna li diġà nqatlu kienu vittmi ċivili ta’ attakki mill-ajru Sawdi u tal-Koalizzjoni, l-UNSC 2216 talab biss lill-“partiti Jemeniti” biex itemmu l- użu tal-vjolenza. Ma kien hemm l-ebda referenza għall-intervent immexxi mill-Arabja Sawdija. Bl-istess mod ma kien hemm ebda sejħa għal pawsa jew kuritur umanitarju.
Ir-riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tidher stramba daqs il-fuljetti mogħtija mill-ġettijiet Sawdi.
