Tuhinga o waho o te patu Mass

(Koinei te waahanga 26 o te World Beyond War pepa ma He Pūnaha Haumaru Ao: He Whakaritea mo te Pakanga. Haere tonu ki Tuhinga o mua | e whai ake nei wāhanga.)

Ko nga patu o te whakangaromanga nui he kaha te urupare ki te Pakanga Pakanga, te whakapakari ake i tana horahanga me te whakarite kei te kaha nga parekura e puta ana i te ao. Ko nga patu makariri, nga mea taiao me nga mea koiora e whakaatu ana i to ratou kaha ki te patu, ki te whakatere i te tini o nga tangata, te horoi i nga taone katoa me nga rohe katoa ki te whakangaromanga.

Ngā Weapete Nuclear

I tenei wa kei roto i nga tiriti te whakakore i nga patu koiora me te patu matatini engari kaore he kirimana e pakaru ana i nga patu karihi. Ko te 1970 Ko te Tiriti Korero-Korero (NPT) e kii ana kia rima nga whenua patu karihi e mohiotia ana- te US, Russia, UK, France me China- me kaha ki te whakapau kaha ki te whakakore i nga patu karihi, engari ko etahi atu o nga kaitautoko NPT e oati ana ki te kore e whiwhi patu patu karihi. E toru noa nga whenua i kore i pai ki te whakauru ki te NPT— Inia, Pakistan, me Iharaira - ana ka riro mai i a ratau nga taputapu karihi. Ko Te Tai Tokerau Korea, e whakawhirinaki ana ki te utu a te NPT mo nga hangarau karihi "maungarongo", i puta i te tiriti ma te whakamahi i tana hangarau "rangimarie" ki te whakawhanake i nga taonga pararau mo te mana karihi ki te hanga poma karihi.^note9 He pono, ko nga tipu kaha karihi katoa he whare wheketanga poma.

Ko te pakanga e whawhai ana ki te maha o nga tau patu patu karihi ka mate i te miriona, ka pupuhi i te hotoke karihi me te hua i roto i nga matekai o te ao katoa e hua ai te mate maha miriona. Ko te pünaha rautaki karihi katoa kei runga i tëtahi pütake teka, nä te mea ko ngä tauira rorohiko e tohu ana he iti noa iho te paheketanga o te pakanga o te pakanga ka taea e te whakakorenga o te mahi ahuwhenua a te ao mo te tekau tau - he mate mate mo nga momo tangata. A, ko te ahua o tenei wa he nui ake, he kaha ake pea mo etahi ngoikoretanga hauora o nga taputapu me te whakawhitiwhitinga korero e arahi ai i nga patu karihi e whakamahia ana.

Ka taea e te tuku atu te whakakore i nga oranga katoa i runga i te ao. Ko enei patu e whakawehi ana i te haumaru o nga tangata katoa i nga wahi katoa.^note10 I te mea he maha nga kirimana a te mana karihi i waenganui i te US me te Soviet Union i mua i te whakaiti i te maha o nga patu patu karihi (56,000 i te wa kotahi), kei reira tonu te 16,300 i te ao, ko 1000 anake kei te US, kei Russia ranei.^note11 He aha te mea kino atu, ko nga tiriti e whakaaetia ana mo te "whakahou," he reuphemism mo te hanga i tetahi whakatupuranga hou o nga patu me nga pūnaha tuku, kei te mahi katoa nga whenua karihi. Kaore i te haere te pupuhi karihi; kaore e piri ana ki te taha o te ana-kei roto i nga pire me nga utu piriona e taea ana te whakamahi pai atu i etahi atu wahi. Mai i te mea kaore i hainatia te Tiriti Titiro Whakamutunga ki te 1998, kua kaha te US ki te whakanui i ana whakamatautauranga taiwhanga hangarau-nui o nga patu karihi, me nga whakamatautau whakaiti, nga waewae 1,000 i raro i te papa koraha i te pae whakamatautau a Nevada i te taha o Te Tai Hauauru. . Kua mahia e te US te 28 i enei whakamatautauranga ki tenei ra, ka pupuhi i te plutonium me nga matū, me te kore he hohenga-tauhohe, no reira he "tino whakaiti".^note12 Ko te tikanga, kei te whakahaerehia e te Obama i nga whakapaunga o te kotahi miriona taara i roto i nga tau e toru tekau e whai ake nei mo nga potae poma hou me nga tukanga tuku-miihini, nga waaawa rererangi-me nga patu karihi hou.^note113

Ko nga whakaaro o te Punaha Pakanga o te Pakanga e kii ana ko nga patu karihi te aukati i te pakanga – te mea e kiia nei ko te "Ko te Mutual Assured Destruction" ("MAD"). Ahakoa he pono kuaore i whakamahia mai i te 1945, ehara i te mea tika ki te whakatau ko te MAD te take. I Daniel Ellsberg Kua tohu, ko nga peresidena katoa o US no te mea kua whakamahia e Truman nga patu karihi hei riri ki etahi atu iwi hei tuku ia ratou ki te tuku i te US ki te ara. I tua atu, ko taua kaupapa whakaako ka whakawhirinaki ki runga i te whakapono nui ki te mana o nga rangatira o te ao i roto i te raruraru, mo nga wa katoa ka haere mai. Kaore te MAD e whakarite i te haumarutanga mo te tukunga o nga taonga raupatu a tetahi iwi e whakaaro pohehe ana i te whakapainga, i te whiringa tuatahi ranei. Ko te tikanga, kua hangaia, kua hangaia etahi ahua o nga rautaki whakamahinga karihi karihi mo te kaupapa whakamutunga-ko te Paepehi Maatau (e pupuhi ana i raro i te radar) me te Ko te Mahara, he whakaeke tere, he papaa whakamua i mua. Ko nga whakawhitinga korero tino puta i te wa o te Pakanga Ngati mo te hiahia o te "Grand, Strocking First Strike" i roto i te US ka timata i te pakanga karihi ki runga i te Soviet Union kia kore ai e taea te whakarewa i nga patu karihi ma te whakakore i te whakahau me te whakahaere, ka timata me te Kremlin. Ko etahi o nga kaitohutohu i tuhituhi mo te "toa" he pakanga karihi, ka mate noa iho te rua miriona miriona, tata atu ki nga taone katoa.^note14 Ko nga patu o te Nuclear he tino moemoeke me te he.

Ahakoa kaore i te whakamahia maatau, he maha nga take i pa ai nga patu a te karihi i roto i nga waka rererangi ki te whenua, he pai noa te pupuhi i te plutonium i runga i te whenua, engari kaore e haere.^note15 I roto i te 2007, e ono nga US missiles e mau ana i te whariki karihi i rereke mai i North Dakota ki a Louisiana, kaore i kitea mo nga haora 36 nga pereki karihi kua ngaro.^note16 Kua tae mai nga korero mo te haurangi me te mahi kino a nga kaitohutohu i tukuna i raro i nga papa mo te whakatairanga i nga miihini karihi US e eke ana ki runga i nga makawe-ka timata me te tohu i nga taone o Ruhia.^note17 Ko te US me Rusia he mano o nga miihini karihi kua tohua me te rite ki te wera i waenga ia ratau. I haere atu tetahi taurangi o te rangi o Norwegian-i runga i te rūhi o Russia, ā, kua tata te tangohia mo te whawhai whakaeke kia tae noa ki te meneti whakamutunga ka puta ke te riri.^note18note19

Kua pau te 1970 NPT i te 1995, a kua whakawhānuihia i taua wa, me te whakarato mo nga huihuinga arotake mo te rima tau me nga huihuinga whakarite i waenganui. Ki te whiwhi whakaaetanga mo te whakawhitinga NPT, i whakaae nga kawanatanga ki te whakahaere i tetahi huihuinga hei whiriwhiringa i nga Weapons of Mass Destruction Free Zone i te Middle East. I nga wa e rima o nga huihuinga arotake e rima, i whakawhiwhia nga whakaari hou, penei mo te piripiri aukati ki te whakakorenga o nga patu karihi, me etahi atu "taahiraa" e hiahiatia ana mo te ao kore karihi. whakahonore.^note20 A Whakaritea mo nga Whakanoho Weapete Nuclear, i tuhia e te hapori hapori me nga kaimatai, roia, me etahi atu tohunga i whakamahia e te UN^note21 "Ko nga Whenua katoa ka whakakorehia i te whai i te 'whakawhanaketanga, te whakamatautau, te whakaputa, te whakairo, te whakawhitinga, te whakamahi me te whakawehi o te whakamahinga o nga patu karihi.'" I whakaratohia mo nga huarahi katoa e hiahiatia ana hei whakangaro i nga patu me nga taonga kaitiaki i raro i te mana whakahaere o te ao.^note22

I te maere o te Civil Society me te maha o nga patu kore-patu karihi, kaore i whakamahia tetahi o nga huarahi kua whakaritea i te maha o nga huihuinga arotake a te NPT. I muri i te kaupapa nui a te Red Cross International ki te whakamohio i nga hua o te mate kino o nga patu karihi, he kaupapa hou ki te whiriwhiringa i tetahi tiriti putea i waho i te whakauru o nga patu patu karihi i Oslo i te 2013, me nga huihuinga i Nayarit, Mexico me Vienna i 2014.^note23 He kaha ki te whakatuwhera i enei whiriwhiringa i muri i te huihuinga arotake a 2015 NPT, i runga i te 70th Anniversary o te whakangaromanga nui o Hiroshima me Nagasaki. I te huihuinga o Vienna, i whakapuaki te Kawanatanga o Austria ki te tuku i te tiwhikete ki te mahi mo te parenga karihi karihi, i whakaahuatia ko "te tango i nga waahanga whaihua hei whakaoti i te waahi ture mo te whakakore me te whakakore i nga patu patu karihi" me te "mahi tahi me nga kaiwhaiwhai katoa kia tutuki ai tenei whāinga. "^note24 I tua atu, i korerohia e te Vatican i tenei huihuinga, a, i te wa tuatahi i kii ai ko te paheketanga karihi he moepuku, me te patu i nga patu.^note25 Ka tukuna e te kirimana hainatanga te piripiri ki runga i nga tau patu patu karihi, engari i runga i nga kawanatanga e noho ana i raro i te karihi karihi US, i roto i nga whenua NATO e whakawhirinaki ana ki nga patu karihi mo te "deterrence" tae atu ki nga whenua penei a Ahitereiria, Japan, me Korea.^note26 I tua atu, ko nga pokapū US e pā ana ki te pakaru o te karihi 400 i roto i te āhua o NATO, Belgium, Netherlands, Italy, Germany me Turkey, ka kaha hoki ki te tuku i a ratau "whakaritenga whakarite taiao" me te haina i te tiriti.^note27

Ngā Wero me te Taiao

Ko nga patu o te koiora ko nga toxins taiao matemate penei i te Ebola, te tohu, te pakupo, me era atu kua whakarereketia i roto i te taiwhanga kia kaha ai te pakari kia kore he rongoā. Ka taea e to ratou whakamahinga te whakatipu i te mate urutare. No reira, he mea nui kia piri ki nga kirimana o mua kua whakaurua ake he waahanga o te Hauora Hauora Alternative. Ko te Huihuinga mo te Whakatakore i te Whakawhanaketanga, te Whakanoho me te Raupatu o nga Mahi Bacteriological (Biological) me Toxin Weapons me to ratou whakangaromanga i whakatuwheratia mo te waitohu i te 1972, a kua kaha ki te 1975 i raro i te mana o te United Nations. Ka whakakorea e ia nga kaiwaitohu 170 mai i te pupuri, i te whakawhanake ranei i te patu i enei patu. Engari, kaore he tikanga whakamana, me te kaha ki te whakapakari i tetahi tikanga maatau mo te tirotiro i te wero (arā, ka taea e tetahi Kawanatanga te whakamatautau i tetahi atu kua whakaaetia i mua ki te tirotiro.)

te Huihuinga mo te Whakamore i te Whakawhanaketanga, Te Whakaoho, Te Whakanoho me te Whakamahia o Nga Taputapu Utaitai, me to Haapanga aukati i te whanaketanga, te whakaputa, te whiwhi, te putunga penapena, te pupuri, te whakawhiti, te whakamahi ranei i nga raakau matū. Kua whakaae nga Kaitohu a te Kawanatanga ki te whakangaro i nga taonga putake o nga raakau patu tangata kei roto i a raatau me nga taonga i hangaia, me nga taonga patu matū i waihohia e raatau ki nga rohe o etahi atu Whenua o mua, me te whakatuu i tetahi tikanga whakamana wero mo etahi matū paitini me te. o ratou kaitautoko… kia pai ai te whakamahi i aua matū mo nga kaupapa kaore e aukatihia. I mana te huihuinga i te Paenga-whāwhā 29, 1997. Ahakoa kua tino whakaitihia nga putunga o nga patu o te ao, he kaupapa nui tonu te whakangaromanga.^note28 I whakatinanahia te kirimana i roto i te 2014 i te mea kua hurihia e Hiria ana taonga mo nga patu matatini.

(Haere tonu ki Tuhinga o mua | e whai ake nei wāhanga.)

E hiahia ana matou kia rongo mai ia koe! (Tuhia nga korero i raro nei)

He pehea te ara o tenei koe ki te whakaaro rereke mo nga mea rereke ki te pakanga?

He aha e tapiritia e koe, e whakarereke ranei, e ui ana ranei mo tenei?

He aha ka taea e koe te awhina i te nuinga o te iwi ki te mohio ki enei tikanga ki te pakanga?

Me pehea e taea ai e koe te mahi kia whakarereketia tenei rereke ki te pakanga?

Tuhia koahia tenei rauemi!

Ngā pou hono

Tirohia ētahi atu pou e pā ana ki "Haumaru Whakahaumaru"

kite Tuhinga o mua mo te He Pūnaha Haumaru Ao: He Whakaritea mo te Pakanga

Notes:
9. http://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_on_the_Non-Proliferation_of_Nuclear_Weapons (hoki ki te tuhinga matua)
10. Tirohia te ripoata a Nobel Peace Laureate Organization International Physicians for the Prevention of War Nuclear "Ko te Ao Nuclear: e rua piriona nga tangata e parea ana" (hoki ki te tuhinga matua)
11. ibid (hoki ki te tuhinga matua)
12. ibid (hoki ki te tuhinga matua)
13. http://nnsa.energy.gov/mediaroom/pressreleases/pollux120612 (hoki ki te tuhinga matua)
14. http://www.nytimes.com/2014/09/22/us/us-ramping-up-major-renewal-in-nuclear-arms.html?_r=0 (hoki ki te tuhinga matua)
15. http://www.strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles/pub585.pdf (hoki ki te tuhinga matua)
16. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_military_nuclear_accidents (hoki ki te tuhinga matua)
17. http://en.wikipedia.org/wiki/2007_United_States_Air_Force_nuclear_weapons_incident (hoki ki te tuhinga matua)
18. http://cdn.defenseone.com/defenseone/interstitial.html?v=2.1.1&rf=http%3A%2F%2Fwww.defenseone.com%2Fideas%2F2014%2F11%2Flast-thing-us-needs-are-mobile-nuclear-missiles%2F98828%2F (hoki ki te tuhinga matua)
19. http://cdn.defenseone.com/defenseone/interstitial.html?v=2.1.1&rf=http%3A%2F%2Fwww.defenseone.com%2Fideas%2F2014%2F11%2Flast-thing-us-needs-are-mobile-nuclear-missiles%2F98828%2F (hoki ki te tuhinga matua)
20. Tirohia ano hoki, Eric Schlosser, Whakaaetanga me te Whakahaere: Nga Weapete Nuclear, te Mutu o Ramahiku, me te Maama o te Haumaru; http://en.wikipedia.org/wiki/Stanislav_Petrov (hoki ki te tuhinga matua)
21. http://www.armscontrol.org/act/2005_04/LookingBack (hoki ki te tuhinga matua)
22. http://www.inesap.org/book/securing-our-survival (hoki ki te tuhinga matua)
23. Ko nga Whenua e mau ana i nga patu patu karihi ka tukuna ki te whakangaro i to raatau karihi karihi i roto i nga waahanga. Ko enei waahanga e rima ka tipu haere: ko te tango i nga patu patu karihi, te tango i nga patu mai i te whakatinanatanga, te tango i nga piritihi karihi mai i nga waka kawe, te whakakore i nga pakitara, te tango me te whakakore i nga 'pits' me te whakatakoto i nga taonga ika i raro i te whakahaere o te ao. I raro i te tikanga tauira, ka tukuna ano nga waka kawe ka hurihia, ka tahuri ranei ki te kaha o te karihi. I tua atu, ka whakakorea e te NWC te hanganga o nga taonga patu-ika e whakamahia ana. Ka whakatuma ano e nga Komihana tetahi Hui mo te Whakatau i nga Weapete Nuclear, ka whakamanahia me te whakamana, te whakarite i te hanganga, te whakatau whakatau, me te whakarato i tetahi huinga mo te whiriwhiringa me te mahi tahi i roto i nga Komihana katoa. Kei roto i te Poari tetahi Huihuinga o nga Kawanatanga, he Kaunihera Whakahaere me tetahi Tari Whakahaere Hangarau. Ka hiahiatia nga korero a nga Komihi katoa mo nga patu patu karihi, nga taonga, nga taonga, me nga waka tuku ki a raatau, ki a raatau ranei ki a raatau me o ratau waahi. "Whakaaetanga: I raro i te tauira 2007 tauira NWC," Me whakaae nga Komihana mo nga ture ki te whakarato mo te whakawakia o te hunga e mahi ana i nga hara me te tiaki mo te hunga e whakaatu ana i te haukotanga o te Runanga. Ka hiahiatia hoki nga Kawanatanga kia whakaturia he mana motuhake mo nga mahi a te motu ki te whakatinanatanga. Ka whakatinanahia e te Runanga nga tika me nga kawenga e kore e tae noa ki nga Whenua Katoa, engari ki nga takitahi me nga hinonga ture. Ko nga tautohe tautohe i runga i te Runanga ka taea te tuku ki te ICJ [Kooti Whakawa Whenua Maori] me te whakaaetanga o nga Komihana Whenua. Ka whai mana ano hoki te Poari ki te tono i tetahi whakaaro tohutohu mai i te ICJ mo tetahi raruraru ture. Ka whakaratohia hoki e te Runanga he raupapa o nga urupare kua puta ki nga whakaaturanga o te tutukitanga-kore e timata ana me te whiriwhiringa, te whakamarama, me te whiriwhiringa. Mehemea ka tika, ka tukuna atu nga take ki te UN General Assembly me te Kaunihera Hauora. "[Source: Nuclear Threat Initiative, http://www.nti.org/treaties-and-regimes/proposed-nuclear-weapons-convention-nwc/ ] (hoki ki te tuhinga matua)
24. www.icanw.org (hoki ki te tuhinga matua)
25. https://www.opendemocracy.net/5050/rebecca-johnson/austrian-pledge-to-ban-nuclear-weapons (hoki ki te tuhinga matua)
26. http://www.paxchristi.net/sites/default/files/nuclearweaponstimeforabolitionfinal.pdf (hoki ki te tuhinga matua)
27. https://www.armscontrol.org/act/2012_06/NATO_Sticks_With_Nuclear_Policy (hoki ki te tuhinga matua)
28. http://en.wikipedia.org/wiki/Nuclear_sharing (hoki ki te tuhinga matua)