Te whakaheke toto o Mosul: 'I patua e matou nga tangata katoa - IS, tane, wahine me nga tamariki'

MOSUL, Iraq – Ka titiro atu te hoia Iraqi mai i tana ruma iti e toru nga pakitara, puta noa i te whenua ururua ka pakaru ki raro ki nga pareparenga o Tigris, me te whakaaro ki ana ra whakamutunga, nanakia, ki te whawhai ki te Islamic State.

"I patua katoatia e matou," ka kii marie ia. "Daesh, tane, wahine me nga tamariki. I patua e matou nga tangata katoa.

Ko nga mea e toe ana o tenei waahanga o te Taone Tawhito o Mosul, te wahi i tu ai nga kaiwhaiwhai Islamic State (IS) i to ratou tu whakamutunga, he waahi whakamataku. A ko nga mea kei raro e whakaatu ana i nga ra pouri whakamutunga i puta i te pakanga mo Mosul.

I patua katoatia e matou. Daesh, tane, wahine me nga tamariki. I patua e matou nga tangata katoa.

– Hoia Iraqi, Mosul

E hia rau o nga tupapaku e takoto haurua ana i roto i nga kohatu pakaru me nga parapara, he waahi pukumahi, rongonui o mua. Ko te haunga o to ratou pirau, e tere haere mai ana i te wera o te raumati 50C, ka rukea e te hinengaro.

Ko nga waewae nga toenga tino kitea. He maha ano hoki, e pupuhi ana mai i nga otaota.

Ko taua kohuru whakamutunga kua waiho tona tohu whakamataku, a ko tetahi e tino hiahia ana ki te huna.

Ka peke nga waewae mai i nga parapara o te Taone Tawhito o Mosul (MEE)

I roto i te wiki kua hipa, kua korikori haere nga bulldozers mau patu i runga i nga whare kua marumaru, e kopeke ana i nga rau o nga tupapaku ki roto i nga otaota.

Eita râ tei pohe e haere ê atu. Ko nga wahanga o te tinana e pirau ana ka whiti te whero-parauri i waenganui i te hina hina o te whenua aahekeheke o te raima, te puehu me nga whare pakaru.

"He maha nga taangata kei roto i nga tinana," ka kii tetahi hoia o Iraqi ki a MEE. "I muri i te panuitanga o te whakaoranga, ka tukuna te ota ki te patu i tetahi mea, i te tangata ranei i neke atu."

I te korero mo te kore ingoa, i kii te meiha he he nga whakahau, engari me whai tonu te hoia ahakoa ahakoa.

"Kaore i tika te mahi," ko tana korero. "Ko te nuinga o nga kaiwhaiwhai Daesh i tuku. Ua tuu ratou ia ratou iho, e ua haapohe noa matou ia ratou.”

'He iti noa ta matou hopukanga'

I tawai te rangatira nui ki nga kerēme a etahi hoia Iraqi kua ki tonu nga whare herehere i Baghdad ki te mau herehere I etahi atu.

"Kare i te pono, he maha o matou whare herehere engari inaianei kaore matou e mahi ki nga mauhere penei i mua," ko tana korero. "I mua ake i tenei pakanga, he maha nga Daesh i mauheretia e matou, a kawea ana ki nga ratonga matauranga. Engari inaianei, he iti noa ta matou hopukanga.

I te Mane, he maha nga kairipoata i kite i tetahi I mauherea e toia ana i nga huarahi pakaru o te Taone Tawhito e nga hoia ope motuhake.

Ka herea te tangata ra, ka herea he taura ki tona kaki. Ko nga kairipoata i murua a ratou kaari mahara e nga hoia, ka whakahaua kia wehe atu i te taone nui.

"Karekau he ture i konei inaianei," ko ta te meiha. "I nga ra katoa, ka kite ahau kei te mahi tatou i nga mahi a Daesh. I heke nga tangata ki te awa ki te tiki wai i te mea kua mate ratou i te matewai ka patua e matou.

Ko nga hoia Iraqi i nga tahataha o Tigris. He maha nga rau o nga tupapau (MEE) kua kopeke ki roto i nga parapara i raro i nga waewae.

Ko nga tupapaku kei te taha ki te hauauru o Tigris. I mate i te patu hau, i te whawhai me te whakawhiu, i mate ranei i te hiakai, i te matewai ranei, ko etahi kua horo ki uta ko etahi ka rewa ki te wai kikorangi. He iti rawa etahi o nga tinana. He tamariki ratou.

Ko nga rekoata i tukuna i runga i nga paapori pāpori i te 17 o Hurae i whakaatu i nga waka topatopa Iraqi e kawe ana i nga mea e whakaponohia ana ko etahi o nga whakaeke hau whakamutunga e whakaatu ana i te pakanga e iwa marama mo Mosul.

Ki te tangi o te waiata harikoa, wikitoria, ka aro atu nga waka topatopa ki te hunga e ngana ana ki te mawhiti i te Taone Tawhito ma te kauhoe ki te awa whanui me te kino.

I te taha tata, ko nga hoia e tu ana mo nga whakaahua wikitoria me te haki o Iraqi i pana ki te tihi o te puranga paru me nga waahanga tinana.

Kua taunga ratou ki te whenua o te mate e nuku nei ratou. Ko te mahi nanakia o tenei pakanga roa me te nanakia o to ratou hoariri kua pa ki te ope taua Iraqi. He iti te tangata e toe ana.

Ko nga hoia - ko te nuinga me nga kaakahu kua takai ki o ratou mata ki te haunga kino o te mate - ka kohia i roto i nga otaota me nga tupapaku, e rapu ana i nga taonga kino o te pakanga. Ko nga wahanga AK47 kua tahuna, kua pakaruhia, he moheni kau, he iti nga tiini pu.

IKo nga hoia raqi e kohi ana i nga otaota me nga ururua o te Taone Tawhito (MEE)

I te mutunga o te wiki kua taha ake nei, kei te whakaekea tonutia nga hoia o Iraqi i konei e nga kaiwhawhai IS i etahi wa ka puta mai i nga rua o te ruinga, i nga whare pakaru ranei ki te pupuhi ki nga hoia, ki te maka pohu ranei.

I te Rāpare, ka whakatata atu tetahi hoia ki tana whakaaro he tupapaku IS. Ko te kaiwhawhai i te ahua kua mate, ka pupuhi i te hoia tata-tata ki te pu.

I ora tonu nga tangata i raro i nga otaota i te Mane, i te wa i kitea e wha nga mema IS - e rua nga toa kee me nga Iraki e rua - e huna ana i raro i te whenua. Ko te tokowha i pupuhihia, e ai ki tetahi hoia Iraqi e tu ana ki reira.

Ko enei pea tetahi o nga mea e whakaponohia ana e nga hoia he iti noa nga morehu whakamutunga, ko etahi kei te whakahaere tonu ki te whai i nga hoia Iraqi mai i nga hunanga o raro.

I tera Rāpare, i kii te hoia o Iraqi a Haidar e waru nga huarahi motuhake me nga tangata o roto kua tohua e te ope hoia, ko te nuinga o nga uiuinga me nga wahine me nga tamariki kua mawhiti.

"I roto i ta maatau waahanga, e toru. Kotahi te kauhanga e ono nga kaiwhaiwhai a Iraqi Daesh, i tetahi atu he 30, tae atu ki te iwa nga wahine, a i te tuatoru, kaore matou i te mohio ki te tau tika engari ko nga tangata e puta mai ana ka kii mai he maha," ka mea ia.

Kaore i te mohiotia he aha te ahua o era tangata - engari he iti noa nga tangata maori kua puta ora mai i nga ruinga mai i te Taite.

Ko nga kai me nga wai inu he iti, he kore ranei i raro i te whenua.

Ko nga tupapaku kei roto i nga wai o Tigris (MEE)

Ko nga tangata maori whakamutunga i puta mai i nga parapara i rite ki nga patunga o te puni kuhunga, a he maha nga korero kaore i kai i tetahi mea mo te rua wiki. Ko etahi kua tata ki te mate.

I tera Wenerei, ka tangi tetahi tama Yazidi matekai, 11 tau, i roto i te hohipera mara i rongoatia ai ia mo te tino matewai me te kore kai, i tana korero e matakitaki ana i etahi atu tamariki tokowha e huna ana ia i te matewai.

I kahakihia e IS te tama me tana tuahine 13 tau te pakeke, kaore i kitea e ia mo nga ra 30 o mua, mai i to ratau taone kainga i te maunga o Sinjar o Iraq i te tau 2014.

I tukitukia e IS nga mano tini o Yazidis - ko ta ratou whakapono onamata e kiia ana he karakia rewera - me te mau mano ano nga wahine me nga tamariki hei whakarau.

"Kaore matou e hoatu ki a raatau," ko ta Haider, i te Rāpare. “Inanahi nei i whakaae tetahi o nga hoia ka piko ki raro ki te tuku i tetahi ipu wai ki roto i te rua i whakaaro ia kua mau nga tangata maori, a ka mau tetahi toa IS i te pu i tona pokohiwi. He M4 (raiwhara huaki).”

I te taha o te awa, i kii te taraiwa bulldozer Hussein ko tana mahi ko te whakahaere i runga i nga otaota, ka whakakiia nga kohao tomokanga whakapae e tohuhia ana e nga mahi a IS.

"Ka whakakiia e ahau nga rua ki te paru kia kore ai e puta ano te Daesh," ka kii ia, me te whakaae kare ia i te tino mohio kei te tanu ora ia i nga tangata.

“Ko etahi o nga kauhanga e toro ana ki tawhiti, tera pea ka puta mai i etahi atu waahi. Engari ko taku mahi he whakarite kia kore ratou e puta mai ano i enei rua."

Ko te mate kei nga waahi katoa

Ahakoa i nga waahi o te Taone Tawhito kua tukuna i nga wiki kua hipa, kei te mau tonu te mate.

Kei te taha o nga toenga o te whare karakia o al-Nuri kua pakaru, ko te upoko pango o te wahine rangatira IS i pupuhi i a ia ano i roto i nga wahine me nga tamariki e rere ana kei te taha o te rua.

Kei roto i te puehu e tata ana he paraihe makawe, he pukoro huatau, he kakahu karakara – nga mea iti i tumanakohia e te tangata kia mawhiti – me te waewae wahine.

Kua riro te kikokiko tangata hei kai ma nga kararehe (MEE)

Ka tahae tetahi ngeru i tetahi tiriti kua pakaru me tetahi wahi mīti hou e iri ana i ona kauae. Kare e kore he tangata – ko te kikokiko anake e toe ana ki nga waahi katoa o te Taone Tawhito ko te kikokiko mate.

Ka puta tonu nga tupapaku hou ki nga waahi rereke puta noa i te Taone Tawhito. Ko etahi kua tino mate, ka pupuhihia ki te mahunga i te tata.

He maha tonu nga taura e mau ana mai i nga ringa me nga waewae kua herea e tohu ana, ahakoa kua mate, e ora ana ranei, i toia ratou ma nga huarahi mokemoke. He maha nga mea kua tahuna, hei aukati i te haunga o te pirau.

Ko nga ope o Iraqi e kii whakahihi ana kua mate i te iti rawa 2,000 nga kaiwhaiwhai IS i nga waahanga whakamutunga o te pakanga ki te Taone Tawhito. Ko te nuinga o enei he toa no ke.

Karekau he tangata i hoatu he whika mo nga tangata maori kua mate - nga wahine me nga tamariki kaore i mawhiti.

Ko te ahua o te hurihanga a nga bulldozers i runga i nga otaota me nga tupapaku, katahi ka peia ki muri me te hoki ki runga i te whenua he tohu tino marama ko te tino mate o te ora, i roto i te whakaheke toto whakamutunga o te pakanga o Mosul, e kore e mohiotia.

Ko te Taone Tawhito rongonui o Mosul he urupa whanui - he tohu whakamaumahara kua pakaru ki tetahi o nga pakanga tino whakamataku o te rautau 21.