Na David Vine, Mahuru 9, 2020
Ko nga pakanga i whawhaihia e te kawanatanga o Amerika mai i nga whakaekenga o Hepetema 11, 2001, kua pehia e 37 miriona nga tangata - me te 59 miriona pea - mai i o ratau kainga, e ai ki te ripoata hou mai i te Whare Wananga o Amerika me Kaupapa Utu mo te Pakanga a Brown University.
Tae noa mai ki tenei wa, karekau he tangata i mohio e hia nga tangata kua heke i nga pakanga. Ae, ko te nuinga o nga Amelika kaore pea i te mohio kua puta nga mahi whawhai a Amerika ehara i Afghanistan anake, Iraq me Syria, engari ano 21 atu iwi mai i te wa i panuitia ai e te Perehitini George W. Bush tetahi pakanga o te ao mo te wehi.
Kaore ano te Pentagon, te Tari Kawanatanga me etahi atu waahanga o te kawanatanga o Amerika i whai i te nekehanga. Ko nga tohunga me nga whakahaere o te ao, penei i te tari rerenga rerenga o te United Nations, UNHCR, kua whakaratohia etahi raraunga mo nga rerenga me nga taangata o roto (IDP) mo nga whenua takitahi i te pakanga. Engari ko enei raraunga e whakaatu ana i nga tatau-i-waa, kaua ki te maha o nga tangata kua heke mai i te timatanga o nga pakanga.
I roto i te tātaitanga tuatahi o tona ahua, American University o Te Whare Wananga o te Matanui Ko nga pakanga tino tutu e waru kua whakarewahia, kua uru mai ranei nga hoia US mai i te tau 2001 — i Afghanistan, Iraq, Libya, Pakistan, Philippines, Somalia, Syria me Yemen — kua puta te 8 miriona nga rerenga me nga kaiwhaiwhai whakaruruhau me te 29 miriona kua heke ki roto. tangata.
Te mana‘ohia ra e 37 mirioni taata tei faaru‘ehia tei hau atu i te feia i faaruehia e te tahi tama‘i aore ra te ati mai te matahiti 1900 mai â, taa ê noa i te Piti o te Tama‘i Rahi, i te 30 mirioni e tae atu i te 64 mirioni aore ra hau atu i te mau taata i horo i to ratou fare. Toru tekau ma whitu miriona neke atu i te hunga i heke i te Pakanga Tuatahi o te Ao (tata ki te 10 miriona), te wehewehenga o Inia me Pakistan (14 miriona) me te pakanga o Amerika ki Vietnam (13 miriona).
Ko te neke atu i te 37 miriona taangata ōrite ki te tango tata ki nga kainoho katoa o te kawanatanga o California me nga taangata katoa i Texas me Virginia. He tata rite te rahi ki te taupori o Canada. Ko nga pakanga o te United States i muri mai i te 9/11 kua warewarehia ki te whakanui i te tata-rua o nga rerenga me nga taangata o roto o te ao i waenga i te 2010 me te 2019, mai i 41 miriona ki te 79.5 miriona.
E hia miriona kua oma mai i te hau, i te poma, i te pupuhi pu, i te whakaeke i nga whare, i te patu haruru, i te whawhai pu me te raupatu. Kua mawhiti te tangata i te pakaru o o ratou kainga, o ratou takiwa, o nga hohipera, o nga kura, o nga mahi me nga puna kai me te wai o te rohe. Kua oma ratou ki te panaia, whakatumatuma mate me te purenga iwi nui i puta mai i nga pakanga o Amerika ki Afghanistan me Iraq.
Ehara i te mea ko te kawanatanga o Amerika anake te kawenga mo te neke atu i te 37 miriona taangata; ko nga Taliban, Iraqi Sunni me Shia militias, Al-Qaida, te roopu Islamic State me etahi atu kawanatanga, ko nga kaiwhaiwhai me nga kaiwhakaari he kawenga.
Ko nga ahuatanga o mua o te rawakore, ko te huringa o te taiao na te whakamahanatanga o te ao me etahi atu tutu kua whai waahi ki te pana i nga tangata ki o ratou kainga. Heoi, ko nga pakanga e waru i roto i te rangahau AU ko te kawanatanga o Amerika te kawenga mo te timata, mo te piki ake hei whawhai nui, mo te whakangao hinu ranei, na roto i nga patu haruru, tohutohu papa whawhai, tautoko logistic, hoko patu me etahi atu awhina.
Ko te mea nui, ko te Te Whare Wananga o te Matanui ka whakatau tata i te nekehanga o:
- 5.3 miriona Afghans (e tohu ana i te 26% o te taupori i mua i te pakanga) mai i te timatanga o te pakanga o Amerika ki Afghanistan i te tau 2001;
- 3.7 miriona Pakistanis (3% o te taupori i mua i te pakanga) mai i te whakaekenga o te US ki Afghanistan i te tau 2001 ka tere ka huri hei pakanga kotahi e whakawhiti ana i te rohe ki te hauauru o Pakistan;
- 1.7 miriona nga Filipino (2%) mai i te wa i uru mai ai te ope hoia o Amerika ki te kawanatanga o Piripane i roto i tana pakanga mo nga tekau tau. Abu Sayyaf me etahi atu roopu whakakeke i te tau 2002;
- 4.2 miriona Somalis (46%) mai i te wa i timata nga hoia US ki te tautoko i tetahi kawanatanga Somali e mohiotia ana e te UN e whawhai ana Kotahitanga Kooti Islamic (ICU) i te tau 2002, a, i muri mai i te 2006, ko te roopu hoia o te ICU. Al-Shabaab;
- 4.4 miriona Yemenis (24%) mai i te wa i timata ai te kawanatanga o Amerika ki te kohuru i nga kaiwhakatuma whakapae i te 2002 me te tautoko i te pakanga a Saudi Arabia ki te kaupapa Houthi mai i te 2015;
- 9.2 miriona Iraqis (37%) mai i te 2003 US-arahina te whakaekenga me te noho me te pakanga i muri i te 2014 ki te roopu Islamic State;
- 1.2 miriona Ripia (19%) mai i te wawaotanga o nga kawanatanga o Amerika me te Pakeha ki te whakaohooho i te tau 2011 ki a Moammar Gadhafi e whakaohooho ana i te whawhai a-iwi;
- 7.1 miriona Hiriani (37%) mai i te wa i timata te kawanatanga o Amerika ki te whawhai ki te Islamic State i te tau 2014.
Ko te nuinga o nga rerenga mai i nga pakanga i roto i te rangahau kua oma atu ki nga whenua tata ki te Rawhiti nui atu, ina koa ko Turkey, Jordan me Repanona. Tata ki te 1 miriona i tae ki Tiamana; rau mano i rere ki etahi atu whenua i Uropi tae atu ki te United States. Ko te nuinga o nga Filipino, Ripia me Yemeni kua heke ki roto i o raatau whenua.
I whakamahia e te Public Anthropology Clinic nga raraunga tino pono o te ao, mai i te UNHCR, te Pokapū Aroturuki Whakahekenga o roto, te International Organization for Migration me te UN Office mo te Whakariterite i nga Take Hauora. I runga i nga paatai mo te tika o nga raraunga neke i nga waahi pakanga, he mea tino pai te tikanga tatau.
Ko nga tatauranga mo te hunga rerenga me te hunga rapu whakarurutanga he 1.5 ki te 2 nga wa teitei ake i nga kitenga e kii ana, e 41 miriona ki te 45 miriona nga taangata kua nekehia atu. Ko te 7.1 miriona nga Hiriani kua nekehia hei tohu mo te hunga i heke mai i nga kawanatanga e rima o Hiria kei reira nga hoia o Amerika. i whawhai me te whakahaere mai i te 2014 me te timatanga o te pakanga US ki te Islamic State i Hiria.
Ko te huarahi iti ake ka uru ki te hunga kua heke mai i nga kawanatanga katoa o Hiria mai i te 2014, i te timatanga ranei o te 2013 i te wa i timata te kawanatanga o Amerika ki te tautoko i nga roopu tutu a Hiria. Ka taea e tenei te tapeke ki waenga i te 48 miriona me te 59 miriona, ka rite ki te tauine o te Pakanga Tuarua o te Ao.
Ko te whakatau tata mo te 37 miriona o te whare haumanu he pai hoki na te mea kaore e uru ki nga miriona kua heke i etahi atu pakanga i muri mai i te 9/11 me nga pakanga e pa ana ki nga hoia o Amerika.
Ko nga hoia whawhai a te US, nga patu drones me te tirotiro, whakangungu hoia, hoko patu me etahi atu awhina tautoko-kawanatanga kua whai waahi ki nga pakanga whenua tae atu Burkina Faso, Cameroon, Central African Republic, Chad, Democratic Republic of the Congo, Kenya, Mali, Mauritania, Niger, Nigeria, Saudi Arabia (e hono ana ki te pakanga a Yemen), South Sudan, Tunisia me Uganda. I Burkina Faso, hei tauira, i reira 560,000 i whakanekehia o roto iwi i te mutunga o te tau 2019 i roto i te piki haere o nga mahi whakakeke.
Ko nga kino i tukuna mai i te nekehanga kua tino hohonu puta noa i nga whenua 24 katoa i tukuna e nga hoia o Amerika. Te ngaro o te kainga me te hapori, me era atu mate, kua rawakore nga tangata ehara i te taha ohaoha anake engari ko te taha hinengaro, taha hapori, tikanga me te taha torangapu. Ka toro atu nga paanga o te neke ki nga hapori manaaki me nga whenua, ka pa ki nga taumahatanga e manaaki ana i nga rerenga me te hunga kua heke ki roto, tae atu ki te piki haere o nga raruraru hapori. I tetahi atu taha, he maha nga painga o nga hapori manaaki i te taenga mai o nga tangata kua heke na te nui o te rereketanga o te hapori, te whakanui ake i nga mahi ohaoha me te awhina o te ao.
Ko te tikanga, ko te nekehanga tetahi waahanga noa o te whakangaromanga o te pakanga.
I Afghanistan, Iraq, Syria, Pakistan me Yemen anake, tata ki te 755,000 ki te 786,000 nga tangata maori me nga tangata whawhais kua mate na te whawhai. He 15,000 atu nga hoia o Amerika me nga kaikirimana kua mate i nga pakanga i muri mai i te 9/11. Ko nga mate katoa i nga taha katoa i Afghanistan, Iraq, Syria, Pakistan me Yemen ka tae 3–4 miriona neke atu ranei, tae atu ki te hunga kua mate i te mate, i te hiakai me te kore kai na nga pakanga. Ko te maha o te hunga i whara, i whara ka toro atu ki te tekau miriona.
I te mutunga, ko te kino i tukuna e te pakanga, tae atu ki te 37 miriona ki te 59 miriona kua heke, kaore e taea te tatau. Karekau he nama, ahakoa te nui, ka taea te hopu i te nui o te kino i pa mai.
Nga puna matua: David Vine, Te United States of War: A Global History of America's Endless Conflicts, mai Columbus ki te Islamic State (Oakland: University of California Press, 2020); David Vine, "Rarangi o nga turanga hoia o Amerika ki Tawahi, 1776-2020," Te Whare Wananga o Amerika Puranga Rangahau Mamati; Ripoata Hanganga Turanga: Tau Putea 2018 Rarangi; He Whakarāpopototanga o nga Raraunga Taonga Tuturu (Washington, DC: US Department of Defense, 2018); Barbara Salazar Torreon raua ko Sofia Plagakis, Nga Whakamahinga o nga Ope Taua o Amerika ki Tawahi, 1798–2018 (Washington, DC: Congressional Research Service, 2018).
Tuhipoka: Ko etahi o nga turanga ka noho noa mo tetahi waahanga o te 2001–2020. I te teitei o nga pakanga o Amerika ki Afghanistan me Iraki, neke atu i te 2,000 nga turanga ki tawahi.
