Na Alan Knight, Maehe 15, 2019
Mai i te tau 1899 ki te 1902, i whakangungua a Ellen La Motte hei nēhi i Johns Hopkins i Baltimore. Mai i te tau 1914 ki te 1916, i tiaki ia i nga hoia Wīwī i taotū me te mate, i te tuatahi i roto i te hōhipera i Paris, i muri i te hōhipera mara 10 kiromita mai i Ypres me nga awaawa toto o mua o WWI. I te tau 1916 ka whakaputaina e ia Tuhinga o mua, tekau ma toru nga huahua o te oranga i waenga i nga taotu me te mate i unuhia te hipoki tangata whenua i te tinana nanakia me te kino o te pakanga.
Ko nga mandarins o te pakanga kaore he mea. Ko te tono a te miihini kia mau tonu te wairua, kia piki ake nga mahi whakauru. Na ka whakakorea tonutia te pukapuka i Parani me Ingarangi. Na i te tau 1918, i muri i te urunga o te US ki te whawhai, Backwash i rāhuitia hoki i roto i te United States, he patunga o te 1917 Espionage Act, i hangaia, i roto i etahi atu kaupapa, ki te aukati i te pokanoa ki te whakauru hoia.
Tae noa ki te tau 1919, kotahi tau i muri i te mutunga o te pakanga ki te whakamutu i nga pakanga katoa, ka taia ano te pukapuka, ka waatea noa. Engari he iti te hunga whakarongo. Kua pahemo tona wa. I tau te ao. I toa te pakanga. Kua tae ki te wa ki te whakaaro mo nga ra kei mua, kaua ki te pehea i tae mai ai matou ki tenei wa.
Ko te whakaputanga hou a Cynthia Wachtell o Tuhinga o mua, mai te 100 matahiti i muri a‘e i te neneiraa 1919, e faahaamana‘oraa maitai ïa, i roto i teie tau o te tama‘i tamau, e tia ia tatou ia feruri e mea nafea to tatou taeraa mai i teie nei, e no nia i te mau parau mau ta tatou e huna e e tâu‘a ore ia horoi tatou i te mau parau mau. rīpene me te tere whakamua ki te heke mai.
Ka taapirihia e tenei putanga hou he kupu whakataki pai me te haurongo poto ki nga huahua taketake 13, tae atu ki nga tuhinga roa e 3 mo te pakanga i tuhia i roto i te waa kotahi me tetahi tuhinga tuhi i muri mai. Ko te taapiri i tenei horopaki taapiri ka whakawhānui ake i te whānuitanga o to tatou maioha ki a La Motte, mai i te tirohanga karaihe whakanui o nga whekau kua maringi me nga tumu i tapahia i roto i te wa o te pakanga, ki te horapa o te reanga kua ngaro i muri mai.
Ko Ellen La Motte he nēhi noa atu i te Pakanga Tuatahi o te Ao. Whai muri i tana whakangungu i Johns Hopkins, ka noho ia hei kaikorero mo te hauora mo te iwi, hei kaiwhakahaere, ka eke ia ki te taumata o te Kaiwhakahaere o te Tiwihana Tuberculosis o te Tari Hauora o Baltimore. He tangata whai mana nui ia i whai waahi ki nga nekehanga i roto i te US me te UK. He kairīpoata, kaituhi hoki ia i tuhi i nga tuhinga maha mo te mahi tapuhi tae atu ki tetahi pukapuka mahi tapuhi.
I nga tau tuatahi o te rautau rua tekau i noho ano ia ki Itari, Parani me te UK. I Parani kua noho ia hei hoa tata mo te kaituhi whakamatautau a Gertrude Stein. I haere ano a Stein ki a Johns Hopkins (1897 - 1901), ahakoa he taote rongoa (i wehe ia i mua i tana tohu tohu), ehara i te neehi. Ka tohu a Wachtell ki te awe o Stein ki nga tuhinga a La Motte. A ahakoa he rereke nga kaituhi, ka taea te kite i te awe o Stein i roto i te reo motuhake o La Motte, kaore i pania, karekau hoki e pouri. Tuhinga o mua, tae atu ki tana ahua tika me te waatea.
Ko tetahi atu kaituhi i awehia e Stein i taua wa ano ko Ernest Hemingway, i mua i te urunga mai o te US ki te pakanga, i noho ia ki mua o Itari hei taraiwa waka tūao. I tuhia hoki e ia nga korero mo te pakanga me ona putanga i runga i te ahua tika. Na i roto i tana pukapuka 1926 Kua ara ano te Ra, ka kati ia i te porowhita ina whakamahi ana ia i te epigraph “he reanga ngaro katoa koutou,” he kupu i kiia e ia na Gertrude Stein.
Ko te reanga ngaro ko te reanga i tipu ake, i ora i roto i te pakanga. I kite ratou i te mate huakore i runga i te taumata nui. He pohehe, he rangirua, he kotiti, he kore aronga. Kua ngaro to ratou whakapono ki nga tikanga tuku iho penei i te maia me te aroha whenua. I pouri ratou, kore whainga, me te aro ki nga rawa rawa – te reanga o Gatsby a Fitzgerald.
Ko La Motte Tuhinga o mua e whakaatu ana i te waahi me te pehea i ruia ai nga kakano o tenei whakapohehe. E ai ki a Wachtell, kaore a La Motte i whakapono ko WWI te pakanga hei whakamutu i nga pakanga katoa. I mohio ia tera ano te whawhai me te whawhai ano. Ko te reanga ngaro ka whanau tetahi atu reanga ngaro, me tetahi atu.
Kaore ia i he. Koia te ahuatanga kei roto i a tatou inaianei, he huringa o te pakanga mau tonu. Ma te panui La Motte ka whakaaro ahau mo nga tau tekau ma whitu kua hipa. Ka whakaaro ahau ki a Meiha Danny Sjursen, he apiha Ope Taua o Amerika kua reti, he kaiwhakaako hitori o mua i West Point, nana i mahi nga haerenga me nga roopu tirotiro i Iraq me Afghanistan. He wahanga ia o te reanga kua ngaro. Ko ia tetahi o te hunga tokoiti e ngana ana ki te wawahi i te huringa. Engari ehara i te mea ngawari.
I hoki mai a Danny Sjursen i ana pakanga me te mate whakapouri i muri i te mamae (PTSD). I hoki mai ano ia, i tana korero i roto he tuhinga tata i Truthdig, “i roto i te hoê totaiete tei ore i ineine a‘e no tatou i to [tatou] na reira”. Ka haere tonu ia:
“Ka haria e nga hoia enei tamariki, ka whakangungu ia ratou mo etahi marama, katahi ka tukuna atu ki tetahi pakanga kore e taea te wikitoria . . . . I etahi wa ka patua, ka whakakinohia ranei, engari i te nuinga o nga wa ka pa ki a ratou te PTSD me te whara morare mai i nga mea i kitea, i mahia e ratou. Katahi ratou ka hoki ki te kainga, ka tukuna ki te mohoao o tetahi taone hoia kino."
Ko nga reanga kua ngaro o naianei me nga whakatupuranga kei te heke mai kaore e mohio ki te mahi i runga i te rangimarie. Kua whakangungua ratou mo te whawhai. Hei whakatutuki i te raruraru, "ka timata te taote ki te rongoa i a ia ano; Ko te waipiro te nuinga, engari ko te opiates, me te mutunga ko te heroin, kei te kaha hoki” te haere tonu a Sjursen. I te wa e rongoatia ana a Sjursen mo te PTSD, 25 paihēneti o nga hoia e rongoa ana ki a ia i whakamatau, i tino whakaaro ranei ki te whakamomori. Rua tekau ma rua nga hoia i ia ra ka whakamomori.
I te wa i tuhi ai a Ellen La Motte Tuhinga o mua i te tau 1916, ka whakaaro ia ka 100 tau ano te whawhai, katahi ka roa te rangimarie. Kua hipa ona rau tau. Kei a tatou tonu te pakanga. E ai ki te Veterans Administration, i tenei wa e 20 miriona nga hoia o nga hoia o Amerika kei te ora tonu, tata ki te 4 miriona o ratou he haua. A ahakoa ko nga hoia taotu me nga haua o te pakanga i kitehia e Ellen La Motte, kare pea i a tatou, i ta Danny Sjursen i tuhi, "ahakoa ka mutu nga pakanga apopo (kaore ratou e pai), he haurua ano te hapori o Amerika- rau tau kei mua, e utaina ana e te taumahatanga o enei hoia haua kore. Kare e taea te karo.”
Ko tenei taumahatanga o nga reanga ngaro mutunga kore ka noho tonu ki a tatou mo te wa roa. Ki te whakamutua te pakanga me kimi huarahi hei whakaora i enei reanga kua ngaro. Ko nga pono i korerotia e Ellen La Motte, penei i nga korero i korerotia i tenei ra e nga mema o Veterans for Peace, he timatanga.
Ko Alan Knight, i tetahi wa o te matauranga, te VP o te waahanga motuhake, te Kaiwhakahaere Whenua NGO whanaketanga me te hoa matua i te whare rangahau, he kaituhi motuhake, he kaitoha hoki. World BEYOND War.
