E kii ana nga tohunga o Hapani ki nga rangahau hoia. Tena koa hainatia ta raatau reta!

Mai i te mutunga o te Pakanga Tuarua o te Ao, kua whakarerea e nga tohunga matauranga o Iapana nga rangahau hoia. E rite ana tenei ki nga kaupapa rangimarie o te Ture Ture o Hapani, e whakakore ana te Upoko 9 i nga pakanga hei mana rangatira mo te motu me te pupuri i nga ope hoia ka taea te whakamahi mo te whawhai. Heoi ano, no na tata nei, kua pirangi te Manatu Tiaki o Hapani ki te whakauru i nga tohungatanga ki te rangahau tahi me te tuku putea ki nga kaiputaiao a-iwi ki te whakawhanake i nga hangarau whakamahi-rua ka taea te whakamahi i nga taputapu hoia. Ko taua ahuatanga ka takahi i te herekoretanga o te matauranga me nga oati a nga kaiputaiao Hapani kia kaua e uru ki nga rangahau e hono ana ano ki te whawhai. Ko te whainga o tenei kaupapa ipurangi he awhina i nga kaiputaiao me etahi atu tangata kia mohio ki tenei take kia uru mai ratou ki a matou ki te whakamutu i te rangahau tahi a nga hoia me nga whare wananga. Mauruuru koe mo te toro ki to maatau paetukutuku, a ka mihi matou ki o hainatanga ki te whakaae i ta matou piira.

PIRA KI TE RANGAHAUTANGA HOIA I ROTO I TE AKADEMIA

Ko te rangahau a te ope taua ko te whakawhanaketanga o nga patu me nga hangarau ka taea te whakamahi hei taputapu hoia me te rangahau rautaki kia riro ai te mana rangatira o te ope hoia, te hono tika me te kore tika ki te pakanga. I te Pakanga Tuarua o te Ao, he maha nga kaiputaiao i Hapani i uru ki te rangahau hoia ki te nui ake, iti ake ranei, a ka uru ki te pakanga o te riri. Ko nga tauira o te kaareti i whakatapua ki te ope taua i runga i ta ratou i pai ai, a he tokomaha o ratou i mate i a ratou tamarikitanga. Ko enei wheako he mea tino pouri mo te maha o nga kaiputaiao i tera wa. I muri noa iho i te Piti o te Tama‘i Rahi, ua euhe te mau aivanaa no te turu i te ite aivanaa no te hau, eiaha no te tama‘i. Hei tauira, ko te Kaunihera Pūtaiao o Hapani, e tohu ana i te hiahia o nga kaiputaiao i Hapani, i whakatau ki te aukati i nga rangahau hoia i te tau 1949 me te whakahou ano i tenei pono i te tau 1950 me te 1967. Ko te whakawhanaketanga o nga kaupapa aukati karihi me te rangimarie i Hapani i whakatenatena i nga kaiputaiao. me nga tauira ki te whakatu i a ratou ake korero mo te rongo i nga whare wananga me nga whare rangahau a motu. I te mutunga ka whakatauhia nga korero mo te rangimarie i nga whare wananga e rima (Te Whare Wananga o Otaru, Te Whare Wananga o Nagoya, Te Whare Wananga o Yamanashi, Te Whare Wananga o Ibaraki me te Whare Wananga o Niigata) me 19 nga whare rangahau a-motu i te tekau tau atu i 1980.

I raro iho i te mana whakahaere a Abe, kua tino takahia te kaupapa rangimarie o te Ture Ture o Hapani. Hei tauira, ahakoa ko te kaweake o nga patu me nga hangarau e pa ana kua roa kua tino aukatihia, ka whakakorehia e te whakahaere a Abe tenei aukati i te tau 2014. Ko te kawanatanga o Hapani me nga momo ahumahi kei te whakatairanga i nga rangahau tahi a nga hoia me nga whare wananga mo te hanga i nga hangarau whakamahi-rua. Hui katoa, mai i te tau 2014, neke atu i te 20 nga kaupapa rangahau tahi kua timatahia mai i te timatanga o te 2000s i waenga i te Hangarau Rangahau me te Whanaketanga Institute, te Manatu Paruru, me te whare wananga. I whakamanahia e te whakahaere a Abe nga Aratohu Papatono Tiaki Motu mo te FY2014 me tua atu i te Hakihea 2013 ki te whakawhanake ake i nga hangarau whakamahi-rua ma te putea i nga kaupapa rangahau hei whakahaere i nga whare wananga me nga whare rangahau. Me kii tenei ahuatanga ko te whakaeke a te kawanatanga ki nga oati a nga kaiputaiao kia kaua e uru ano ki nga rangahau hoia i muri i te Pakanga Tuarua o te Ao.

Kare e taea te karo i nga whakatutukitanga o nga rangahau kua utua e nga hoia ka kore e tuwhera ki te marea me te kore e whakaaehia e te ope hoia. Ko te Ture mo te Tiakitanga o nga mea ngaro motuhake, i peehia e te Kai i te tau 2013 ka whai mana i te tau 2014, ka kaha ake te mana whakahaere o te whare wananga e te ope hoia me te mana kawanatanga. I tua atu, ko nga kaiputaiao e korero ana mo o raatau rangahau ka whakapaehia mo te tuku korero matatapu na tenei ture hou.

He aha nga hua o te rangahau tahi a te hoia-academia? E kitea ana ka tino takahia te herekoretanga o te matauranga. Me korero noa tetahi ki te keehi o te United States, kei reira te whare hoia-ahumahi-matauranga kua tino pumau. I tua atu, ka takahia te tika me te hinengaro o nga akonga paetahi me nga tauira paetahi na te kaha ki te whai waahi ki te rangahau tahi a nga hoia-academia i roto i ta raatau kaupapa ako whare wananga, me te kore o o raatau wheako, ka whakaaehia me te kore whakahe. He tikanga mo nga ahorangi me nga kaiputaiao maataapono ki te whakauru i a raatau tauira ki te rangahau tahi a nga hoia-a-kura? Ko enei rangahau e hono ana ki te pakanga, te whakangaromanga, me te kohuru, me te kore e kore ka pakaru te matauranga teitei.

Me aro nga whare wananga ki nga tikanga o te ao katoa, penei i te whanaketanga o te manapori, te oranga o te tangata, te whakakore i nga patu karihi, te whakakore i te rawakore, me te tutukitanga o te ao rangimarie me te pumau. Hei whakapumau i aua mahi, me noho motuhake nga whare wananga, tae atu ki nga whare wananga o te motu, mai i nga mana whakahaere a te kawanatanga, i nga mana torangapu ranei, me te whai i te whainga o te matauranga tangata ki te whakatenatena i nga akonga ki te whai i te pono me te rangimarie.

Kei a matou te kawenga ki te kore e uru ki te pakanga ma te rangahau tahi a nga hoia me nga whare wananga. Ko enei rangahau kaore i te rite ki nga kaupapa o te maatauranga teitei me te whanaketanga o te aoiao me te hangarau mo te wa pai ake. Kei te maaharahara matou ko te rangahau tahi a nga hoia me nga whare wananga ka whakapohehe i te whanaketanga pai o te aoiao, a ka ngaro nga tane, nga wahine me nga tamariki i to ratou whakapono me te whakapono ki te aoiao. I tenei wa, kei te maangatanga o te huarahi mo te rongonui o te ao putaiao i Hapani.

Ka tino tono matou ki nga mema katoa o nga whare wananga me nga whare rangahau, tae atu ki nga tauira paetahi me nga tauira paetahi, me nga tangata whenua, kia kaua e uru ki te rangahau tahi me nga kaimahi hoia, ki te kore e tuku putea mai i nga hoia, me te aukati i te ako i nga hoia.

ngā

Satoru Ikeuchi, Ahorangi Emeritus o Astrophysics, Whare Wananga o Nagoya,

Shoji Sawada, Ahorangi Emeritus o Ahupūngao, Whare Wananga o Nagoya,

Makoto Ajisaka, Ahorangi Emeritus of Philosophy, Te Whare Wananga o Kansai,

Junji Akai, Ahorangi Emeritus o Mineralogy, Te Whare Wananga o Niigata,

Minoru Kitamura, Ahorangi Emeritus of Philosophy, Te Whare Wananga o Waseda,

Tatsuyoshi Morita, Ahorangi Emeritus o Botany, Te Whare Wananga o Niigata,

Ken Yamazaki, Ahorangi mo te Whakaako tinana, Te Whare Wananga o Niigata,

Teruo Asami, Professor Emeritus of Soil Science, Ibaraki University,

Hikaru Shioya, Hangarau Whakawhitiwhiti me te Hangarau Whakapono,

Kunio Fukuda, Ahorangi Emeritus o International Trade Theory, Whare Wananga Meiji,

Kunie Nonaka, Ahorangi mo te Akoranga, Te Whare Wananga o Meiji,

me etahi atu 47 kaiputaiao.