Ko nga mema o te perehi e kiia ana kia kaua rawa e waiho hei kaupapa korero. Aue, ka kohurutia te kairipoata, ka puta nga korero. Engari ko wai kei te tuku korero? Me pehea te anga? Kei te whakapono a Al Jazeera Ko te kohurutanga o te 11 o Mei i to ratou kairipoata rongonui o Amerika Pirihitia a Shireen Abu Akleh he mahi na nga hoia o Iharaira.

Ko ahau hoki. Ehara i te totoro. Ma te mahi ki te taha o etahi atu kairipoata e hipoki ana i nga whakaeke a Iharaira i tetahi rohe tangata, he potae me te koti e tohuhia ana "Press," e rua o te tokowha i pupuhi - ko Abu Akleh me te hoa kairipoata Al Jazeera a Ali Samoudi. I pupuhihia a Samoudi ki muri, ka tae ki te hohipera. I mau a Abu Akleh i te matā ki te mahunga ka mate i te waahi.

I te mahi ratou i roto i te puni rerenga ki te raki o te taone Palestinian West Bank o Jenin e poma ana a Iharaira me te kore e whiua mo nga tekau tau i runga i te mea ko nga Pirihitia e paopao ana ki a raatau mahi nanakia a nga hoia kee he 'whakawhanau', he 'kaiwhakatuma' ranei. Ka taea o ratou kainga te whakangaro e te rau, ka taea e nga whanau te haere mai i te rerenga ki te kore kainga (kua mate ranei) kaore he huarahi.

I roto i te US, ko nga korero mo te kohuru e ahua rite ana ki te whakahee i a Iharaira, ahakoa kaore i te tino korero - haunga te New York Times (NYT) kei reira nga pakihi pera i mua, ka kapi mo Iharaira ahakoa nga utu katoa. Ko te whakapae, ka kanikani te panui a NYT mo te kaupapa o te tirotiro tirotiro mo te matenga o Abu Akleh, e kii ana "Kaipoata Palestinian, Kua mate, 51 tau," me te mea na nga take maori. Ko te ahua o te taurite he mahi i roto i te orite teka.

NY Times te upoko mo Shireen Abu Akleh

Heoi, ko CNN me etahi atu i roto i te hunga pāpāho umanga auraki kua tipu ki te waahi ka puta te korero atawhai a Palestine i etahi wa i te tihi o te korero. "Mo te rua tekau tau me te haurua, i tuhia e ia te mamae o nga Palestinians i raro i nga mahi a Iharaira mo nga tekau miriona o nga kaimakitaki Arapi." He tino whakaihiihi tenei, i runga i te ingoa o CNN mo te tuku memo o roto e tino aukati ana te whakamahi i te kupu "mahi" i roto i te horopaki o te hononga o Iharaira ki Palestine.

Ahakoa he rapunga a Google ka tohu te take o te mate ki a Iharaira.

hua rapu mo Shireen Abu Akleh

Engari i te tau 2003, i whakama a CNN ki te whakahoki ano i nga mea kua whakatauhia mo te keehi a Mazen Dana, he kaamera/kairiiata a Reuters i whiwhi whakaaetanga onge mai i nga mana whakahaere o Iharaira ki te wehe atu i te Peeke o te Hauauru o Palestine e nohoia ana mo tetahi mahi i Iraq ka mutu kua mate. . Ko tetahi kaiwhakahaere pu miihini o Amerika i whaaia ki te tinana o Dana (kei raro i nga reta nui e tohu ana he tangata ia e mahi ana mo tetahi awangawanga pouaka whakaata). "I pupuhihia he kaamera Reuters ka mate i te Rātapu i te wa e kiriata ana i te taha o te whare herehere o Abu Ghraib ..." i kii marie, e kii ana i te tukunga a Reuters i mua atu i te korero ko wai-i mahi-he aha, kua waatea noa.

He aha te reo hāngū? A ko wai atu i te taha o te whare herehere o Abu Ghraib me nga pu i utaina i tera wa i tua atu i nga hoia o Amerika? He kaipahua taika nana i kii i pohehe te kaamera a Dana mo te kaiwhakarewa pohu-roketi i muri tonu mai i te whiwhinga a te kairipoata i te pai mai i nga hoia o Amerika ki te pupuhi b-roll o te whare herehere.

I ako ahau mo te matenga o Mazen i a au e mahi ana mai i te rūma korero o Capitol Hill i te otinga o tana tohu paerua i roto i te mahi purongo. Tata ki te rua o nga tau o aku hoa kura, i tomuri ahau ki te keemu, engari i hiahia ahau ki te tiki i taku tiwhikete ki te whakaako i nga tauira o te kaareti ki te mohio ki te kore e paopao ki a Iharaira i te hunga pāpāho o Amerika ki te uhi ia Iharaira me Palestine. Kua korero ahau i Palestine me Iharaira mo te tau kua, kua mohio ahau mo nga pakiaka Palestinian o toku papa, a he hononga tata ahau ki a Mazen Dana.

I roto i nga koti me te koti miro angiangi, i whai ahau i a Mazen me tana kaamera nui ki te tiriti o Peterehema i te wa o te whawhai i waenganui i nga hoia o Iharaira mau patu me nga tama e whiua ana te toka, te mutunga ka tutakina taku kamera ka hoki whakamuri ki te huarahi i reira ka pehia e te shabab ki nga toa kua tutakina. . I haere tonu a Mazen ki te hunga mau patu e takahi ana i nga otaota kohatu ki te hopu i te pere (engari kia kaua e pupuhi). Ka rite ki etahi atu tangata rongonui, he kiri tona i roto i te keemu - mooni - i nga ra katoa ka whakahē ia i nga ngana a Iharaira ki te wahangu i tona reo me te kati i tana arotahi.

Mazen Dana me te kamera
Mazen Dana, 2003

Engari ehara i te ahi a Iharaira i aukati i tana rerenga korero pono. Ko matou. Ko te US ta matou hoia i patu a Mazen.

I roto ia ratou pātengi raraunga o te mau papai vea tei tâpûhia, ua tabula te Tomite no te paruru i te mau papai vea no Marite i te tumu o te poheraa o Mazen mai te hoê “ririraa maa”.

Roxane Assaf-Lynn raua ko Mazen Dana i te tari Reuters i Heperona, Palestine, 1999
Roxane Assaf-Lynn raua ko Mazen Dana i te tari Reuters i Heperona, Palestine, 1999

Ehara i te mea miharo, ko te wa roa niupepa Haaretz he reo whakahaehae i a ia ano hei reo o Iharaira, i tera wa, i naianei. "I aukatihia e Iharaira mai i te Peeke ki te Hauauru," ka tiimata te waahanga matua, "I whakahaerehia e nga kairīpoata Palestinian i Gaza Strip he tangihanga tohu inanahi mo Mazen Dana…."

Mo te kaupapa a Shireen Abu Akleh, te kairiiri a Haaretz a Gideon Levy tangi atu e pa ana ki te kore ingoa kino o te whakaheke toto o Pirihitia i te mea ehara i te kairīpoata rongonui te patunga.

kupu matua mo Shireen Abu Akleh

I te hui DC o nga Kairīpoata Hoia me nga Kaituhi i te tau 2003, ka noho ahau ki te taha o tetahi kairipoata Colorado i tae atu ki te waahi o te mahi kino. I maumahara ia ki te hoa pai rawa atu o Mazen me te kaikawe korero a Nael Shyioukhi e tangi ana ma te tangi, “Mazen, Mazen! I pupuhi ratou ia ia! Aue, e toku atua!” I kite ia i a Mazen i pupuhihia e nga hoia i mua, engari kaore i penei. Ko te Mazen Rapa, me tana kaamera nui e mau tonu ana, he tataramoa i te taha o nga hoia o Iharaira i te taone nui o Heperona, kei te noho ki nga urupa o Aperahama, o Ihaka, o Hakopa, na reira i kuhu nuitia e nga Hurai kaikauwhau pu. mai i tawahi e whakahee tonu ana i te taupori tangata whenua hei whakatutuki i ta ratou whakahau a te Paipera ki te noho whenua. Ko te hopu i o raatau riri i runga i te riipene whakaata he mahi toto mo Mazen raua ko Nael. Ka rite ki te 600,000 etahi atu e tutu ana ki te whakahaere ture a Iharaira, kua mauheretia ratou e te hinengaro me te tukino kore aroha i te wa o te intifada tuatahi.

Nael Shyioukhi
Nael Shyioukhi i te tari Reuters i Heperona, Palestine, 1999

Mo te neke atu i te haurua tenetere, ko nga kaiwhakaatu o nga 'meka i runga i te whenua' a Iharaira i pai te whakamarama me te karohia. Engari i roto i nga tekau tau kua pahure ake nei, kua kaha ake te rongo mo nga kaiwhakatakoto whakaaro whanui, nga kai-whakahaere whakapono, nga kaitōrangapū e rapu tari ana, tae noa ki nga kairipoata o te ao nui kia rongo pai mo nga mahi kino a Iharaira. Kaore e taea te korero mo te whakahee a te US mo o taatau pokii kakahu.

I roto i tetahi korero motuhake ki a Lt. Rushing i Chicago i muri i tana wehenga atu i te ope hoia ki te mahi mo Al Jazeera, i kii mai ia ki ahau ko te waahanga o te uiuinga i roto i te pakipūmeka a Noujaim i puta ai ia i te whakarereketanga matatika i whakatikaia hei kii ko te tangata o te Ko 'tetahi taha' anake i mohio ki a ia i muri mai i te kiriata. Inaha, ua riro te reira ei tuhaa no taua uiuiraa mana‘o ra e 40 minuti i reira to ’na faaiteraa i te mau mana‘o tia no to ’na fatu ohipa. Heoi ano, he pai te whakaaro o tana korero.

Ko te pakipūmeka e kawe ana i a tatou i te poma a te US ki te Hotera Palestine i Baghdad i mohio ai he maha nga kairīpoata e noho ana. Kaore e taea te mohio ko ta tatou ake mohiotanga hoia ka whakaae kia penei i muri i te hoatutanga o nga tohu. Heoi ano ko to tatou tino pai me te tino marama ka tahuri ke atu i te kanapa o te pono.

I pōhiritia a Anne Garrels o te Reo Irirangi Tumatanui o te Motu ki te tuku i te timatanga ki te Kura Tuhituhi Medill o Northwestern i te tau i whiwhi ai au i taku tohu. I noho ahau ki muri i tona manawa whakahīhī ki te whiwhi tohu teitei mai i te kura e noho piri tonu ana ki nga tangata whakahirahira o te whenua tuawha.

Katahi ka korerotia e ia. I whakaae ia ki te aitua i konei i Baghdad, engari i muri i nga mea katoa, ko nga kairipoata e tirotirohia ana i Palestine i mohio kei roto ratou i te rohe whawhai. Ko taku hinengaro i ruku i te kore whakapono. Ka kawa toku puku. I whakarerea e ia tana ake - me matou katoa i runga i taua atamira mahana me ratou.

Ko te mea whakamere, i taua tau whakapōtaetanga, na te tumuaki o Medill i whiwhi a Tom Brokaw mo te timatanga o te Whare Wananga nui atu o Te Taitokerau i tu ki te papa whutupaoro. I roto i tana whaikorero, i kii ia kia mau te rongo o te ao ka whakawhirinaki ki te whakamutua o nga pakanga a Iharaira ki Palestine – he maha nga kupu. Ka pa mai nga mihi mai i nga momo kura puta noa i te mara.

He ra hou kua huatau te whakahee i nga mahi he a Iharaira. Engari i te wa e whaaia ana e te ope hoia o Amerika te perehi, kaore he tangata i kimo.